Μετά το ιστορικό χαμηλό που καταγράφηκε τον Απρίλιο, τρεις οικονομολόγοι σχολιάζουν τα δεδομένα

Σε νέο χαμηλότερο επίπεδο από την εισαγωγή του ευρώ στην Κύπρο, το 2008, υποχώρησε τον Απρίλιο του 2019 το επιτόκιο δανείων για αγορά κατοικίας, σύμφωνα με νέα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), ενώ παράλληλα σε νέο χαμηλότερο επίπεδο υποχώρησε και το επιτόκιο καταθέσεων για νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, μείωση κατά περίπου €42 εκατομμύρια, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, παρουσίασαν τα νέα δάνεια που παραχωρήθηκαν τον Απρίλιο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που δημοσιοποίησε την Τρίτη η Κεντρική, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά υποχώρησε τον Απρίλιο του 2019 στο 0,34%, σε σύγκριση με 0,36% τον προηγούμενο μήνα. Αυτό είναι το χαμηλότερο επιτόκιο καταθέσεων για νοικοκυριά από την εισαγωγή του ευρώ στην Κύπρο, την 1η Ιανουαρίου του 2008.

Το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες σημείωσε πτώση στο 0,35%, σε σύγκριση με 0,44% τον προηγούμενο μήνα, και αποτελεί το δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη.

Επιτόκια Δανείων

Επιπλέον, το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια κατέγραψε αύξηση στο 2,95%, σε σύγκριση με 2,86% τον προηγούμενο μήνα.

Το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας μειώθηκε στο 2,07%, σε σύγκριση με 2,20% τον προηγούμενο μήνα και αποτελεί το χαμηλότερο από την εισαγωγή του ευρώ στην Κύπρο το 2008.

Επίσης, το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. παρουσίασε οριακή αύξηση στο 3,28%, σε σύγκριση με 3,27% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψε άνοδο στο 3,38%, σε σύγκριση με 2,98% τον προηγούμενο μήνα.

Η «Σ» επικοινώνησε με τρεις γνωστούς οικονομολόγους και τους ζήτησε να σχολιάσουν τα πιο πάνω στοιχεία και να απαντήσουν στο κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να δούμε στην Κύπρο αρνητικά καταθετικά επιτόκια ή περαιτέρω υποχώρηση των δανειστικών επιτοκίων. Οι απαντήσεις που πήραμε ήταν διφορούμενες και προκαλούν ενδιαφέρον.

Ο κίνδυνος με τα στεγαστικά δάνεια

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ιωάννη Τελώνη, πρώην ανώτερο τραπεζικό στέλεχος, υπάρχουν αυτή τη στιγμή συγκοινωνούντα δοχεία. «Είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης. Στην Κύπρο αυτή τη στιγμή έχουμε πλεονάζουσα ρευστότητα σχεδόν €10 δισ. και για αυτό έχουμε τόσο χαμηλά καταθετικά και δανειστικά επιτόκια. Στα καταθετικά επιτόκια δεν αποκλείω σε κάποια στιγμή να δούμε και αρνητικά επιτόκια, καθώς πλέον η κυπριακή οικονομία θεωρείται χαμηλού κινδύνου.

Οι πολίτες παρά τα χαμηλά επιτόκια επιμένουν να έχουν καταθέσεις στην τράπεζα, καθώς δεν έχουν πολλές άλλες επιλογές πέραν της γης καθώς το ΧΑΚ αντιμετωπίζει προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο που βλέπουμε αρκετούς να κάνουν στροφή σε εναλλακτικές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια. Σε ό,τι αφορά στα στεγαστικά δάνεια πρέπει να γίνει σωστή επιτήρηση και διαχείριση από την Κεντρική Τράπεζα, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της υποτιμολόγησης», είπε.

Θα στρώσει η κατάσταση

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και οικονομολόγος Μάριος Μαυρίδης ανέφερε από την πλευρά του πως η πλεονάζουσα ρευστότητα οδηγεί στη μείωση των καταθετικών επιτοκίων. «Κατά την άποψή μου σε 1,2 χρόνια θα στρώσει η κατάσταση. Δεν θεωρώ απίθανο να δούμε σύντομα και αρνητικά επιτόκια, κάτι το οποίο αν συμβεί δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε. Αυτά τα φαινόμενα ωστόσο έχουν ημερομηνία λήξης και ό,τι κατεβαίνει, ανεβαίνει και το αντίθετο. Στην Ευρώπη συνεχίζεται η ποσοτική χαλάρωση και τα χαμηλά επιτόκια είναι ευρωπαϊκό και όχι κυπριακό φαινόμενο.

Σχετικά με τα στεγαστικά δάνεια, η δυνατότητα που έχουν τράπεζες να κλέβουν πελάτες από άλλες τράπεζες με την κατάργηση καταβολής υποθηκευτικών τελών και χαρτοσήμων οδήγησε σε αυτά τα χαμηλά δανειστικά επιτόκια. Αυτό όμως που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι οι τράπεζες στην ουσία ψάχνουν να βρουν εξυπηρετούμενα δάνεια για να βελτιώσουν και τον ισολογισμό τους», σημείωσε.

Είδαμε τον πάτο

Την άποψη ότι δεν θα δούμε στην Κύπρο αρνητικά καταθετικά επιτόκια, εξέφρασε ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών Γιώργος Θεοχαρίδης. «Οι τράπεζες στην Κύπρο έχουν χαμηλή αξιολόγηση και δεν είναι τόσο ασφαλείς ώστε να τους εμπιστευτεί κάποιος τις καταθέσεις του και να πληρώνει και από πάνω. Θα πρέπει και ο καταθέτης να έχει μια μικρή απόδοση στα λεφτά που δανείζει την τράπεζα και να αντικατοπτρίζει και το ρίσκο που λαμβάνει. Στα δανειστικά επιτόκια κατά την άποψή μου δεν υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια μειώσεων. Είδαμε τον πάτο», υπογράμμισε.

Ποσά νέων δανείων

Εξάλλου, σύμφωνα με την ΚΤΚ, τον Απρίλιο του 2019 τα συνολικά νέα δάνεια παρουσίασαν μείωση και έφτασαν στα €300,8 εκ., σε σύγκριση με €342,9 εκ. τον προηγούμενο μήνα.

Σύμφωνα με στοιχεία για τις κυριότερες κατηγορίες νέων δανείων, τα νέα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν οριακά στα €13,7 εκ., σε σύγκριση με €13,6 εκ. τον προηγούμενο μήνα.

Τα νέα δάνεια για αγορά κατοικίας μειώθηκαν στα €76,4 εκ., σε σύγκριση με €87,1 εκ. τον προηγούμενο μήνα, ενώ τα νέα δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. σημείωσαν πτώση στα €43,8 εκ., σε σύγκριση με €47,7 εκ. τον προηγούμενο μήνα.

Τέλος, τα νέα δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψαν μείωση στα €151,5 εκ., σε σύγκριση με €180,4 εκ. τον προηγούμενο μήνα.