Μετά την εντυπωσιακή κατάρρευση του δικτάτορα Άσαντ της Συρίας, ο γνωστός Έλληνας σκιτσογράφος, Αρκάς, σχολιάζοντας τη νέα κατάσταση στην χώρα ζωγράφισε έναν λύκο με προβιά προβάτου.

Με το εξής σχόλιο: «Μετριοπαθείς τζιχαντιστές. Ο ορισμός του οξύμωρου». Ο ένας τζιχαντιστής είναι ο Τούρκος Πρόεδρος. Σε δηλώσεις του (9/12/2024), ο Ερντογάν αναφώνησε: «Αν το μισό της καρδιάς μας βρίσκεται στο Γκαζιάντεπ, την Αλεξανδρέττα (Χατάι) και την Ούρφα (Έδεσσα), το άλλο μισό βρίσκεται στο Αφρίν, στο Χαλέπι, στη Χάμα, στη Χομς και στη Δαμασκό».  

Με περισσή υποκρισία υποστήριξε ότι «η Τουρκία δεν εποφθαλμιά τα εδάφη οποιασδήποτε άλλης χώρας» και πως ο μοναδικός σκοπός των διασυνοριακών στρατιωτικών επιχειρήσεών της «είναι η προστασία της πατρίδας και των πολιτών μας από τρομοκρατικές επιθέσεις».  

Είναι γνωστό, όμως, ότι η Τουρκία, με πρόσχημα την εξουδετέρωση Κούρδων ανταρτών, τον Αύγουστο του 2016, με την υποστήριξη του Συριακού Εθνικού Στρατού εισέβαλε στη Β.Δ. Συρία και έκτοτε κατέχει μιαν  έκταση 8.835 τ. χλμ. Έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί «κρατικές» δομές που προσιδιάζουν προς εκείνες που έχει δημιουργήσει στην κατεχόμενη Κύπρο από το 1983, μετά την ανακήρυξη του τ/κ ψευδοκράτους. Είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα προσαρτήσει την περιοχή όπως έκανε με την Αλεξανδρέττα.  

Ο άλλος τζιχαντιστής, πρώην ενεργό στέλεχος του τερατώδους Ισλαμικού Κράτους και της τρομοκρατικής Αλ Κάιντα, είναι ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι. Μετά την κατάρρευση του Άσαντ, εμφανίστηκε ως… περιστερά ειρήνης και συμφιλίωσης και επανήλθε στο πατρικό όνομά του: Άχμεντ αλ-Σιάρα.  
Ένας τζιχαντιστής, που ριζοσπαστικοποιήθηκε ενωρίς και εντάχθηκε στην ιρακινή Αλ Κάιντα, είχε στενή συνεργασία με τους τρομοκράτες ηγέτες της, Μπαγκντάντι και Ζαουάχρι, ένας τρομοκράτης επικηρυγμένος από τις ΗΠΑ με 10 εκ. δολάρια, είναι ποτέ δυνατόν να  μετατραπεί, αίφνης, σε μετριοπαθή;

Οι αντίπαλοι του τον χαρακτηρίζουν ως έναν αδίστακτο καιροσκόπο. Το 2017 επέβαλε σε διάφορες οργανώσεις της Β. Συρίας να ενταχθούν στην οργάνωση του, Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σιαμ που κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου. Εμφανίζεται ως φιλελεύθερος, αλλά…  
Ισλαμικό συριακό κράτος 

Σε συνέντευξη του, το 2014, ο αλ-Γκολάνι είπε πως ήθελε να δει τη Συρία να κυβερνιέται από τον ισλαμικό νόμο (Sharia). Ξεκαθάρισε πως, δεν υπάρχει περιθώριο ανοχής στις μειονότητες των Αλαουιτών, Σιιτών, Δρούζων και Χριστιανών. Όντας σουνίτης και εχθρός των σιιτών, όπως και ο μέντοράς του, Ερντογάν, είναι προδιαγεγραμμένο το ισλαμικό καθεστώς που θα εφαρμόσει στη Συρία. 

Ο αλ-Γκολάνι υποστηρίχθηκε από την Τουρκία, η οποία εμφανίζεται ως ο νικητής της εκκωφαντικής πτώσης του δικτάτορα Άσαντ. Πέρα από περιχαρείς δηλώσεις του σουλτάνου, ο διοικητής της ΜΙΤ, Καλίν, μετέβη στη Δαμασκό και συναντήθηκε με τον αλ-Γκολάνι. Η Τουρκία συμμετείχε επίσης σε ευρεία σύσκεψη αραβικών κρατών για το μέλλον της Συρίας.  

Οι χαμένοι της κατάρρευσης του Άσαντ είναι πρώτιστα η Ρωσία και το Ιράν, που επένδυσαν πολλά σε ένα τυραννικό καθεστώς, που κατερείπωσε τη Συρία, προκάλεσε έναν αχρείαστο εμφύλιο, οδήγησε στο θάνατο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και στην προσφυγιά πάνω από 12 εκ.  

Ήδη οι Ρώσοι αναδιπλώθηκαν από διάφορες βάσεις τους, τις οποίες καταλαμβάνουν αμερικανικές δυνάμεις, ιδιαίτερα σε περιοχές ελεγχόμενες από Κούρδους, στενούς συμμάχους των ΗΠΑ. Μάλλον θα διατηρήσουν την ναυτική και αεροπορική βάσεις τους. Στην αποδυνάμωση του Ιράν συνέβαλε καταλυτικά και αποφασιστικά ο πόλεμος που το Ισραήλ διεξήγαγε στον Λίβανο εναντίον  της Χεζμπολλάχ, τρομοκρατικής οργάνωσης που υποστηριζόταν από την Τεχεράνη και πολεμούσε στο πλευρό του Άσαντ εναντίον των αντιπάλων του.  

Κερδισμένο το Ισραήλ 

Η εξασθένιση της Χαμάς και της Χεζμπολλάχ και τα πλήγματα που το Ισραήλ κατάφερε στο Ιράν, συνέβαλαν στην ταχύτερη κατάρρευση του τυραννικού συριακού καθεστώτος. Ίσως να προαναγγέλλεται σύντομα και εκείνη του καθεστώτος των Ιρανών μουλάδων. Ο δεύτερος, πραγματικά κερδισμένος είναι το Ισραήλ. Με στοχευμένα πλήγματα συνέτριψε κυριολεκτικά την στρατιωτική μηχανή του Άσαντ, εξουδετέρωσε την παρουσία του Ιράν και των τρομοκρατικών παραφυάδων του και συνέθλιψε φιλοδοξίες του για ανάδειξη του σε περιφερειακή δύναμη.  

Η χώρα που τώρα διεκδικεί θέση περιφερειακού ισχυρού δρώντος στην περιοχή και αναπόφευκτου διαμεσολαβητή στην συριακή κρίση, είναι η Τουρκία. 

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι θα ήθελε να δει «μια Συρία όπου θα επικρατεί ειρήνη, όπου διαφορετικές ταυτότητες θα ζουν ειρηνικά δίπλα-δίπλα, όπου κανείς δεν θα αποκλείεται, όπου τα δικαιώματα και οι ελευθερίες κανενός δεν θα παραβιάζονται, όπου κανείς δεν θα διώκεται, ανεξάρτητα αν είναι Άραβες, Τουρκομάνοι, Κούρδοι, Αλαουίτες, Σουνίτες, ή Χριστιανοί». Καραμπινάτοι φαρισαϊσμοί! Τουρκικές κουτοπονηριές. Οι στόχοι του Ερντογάν είναι άλλοι. 

>Πρώτον, να ελέγξει, διά των φιλότουρκων τζιχαντιστών, τη διακυβέρνηση της Συρίας με παράλληλη αποδυνάμωση του Ισραήλ. Με ενδεχόμενη αποχώρηση των Ρώσων και την καταστροφή του στρατού του Άσαντ, η Τουρκία θα ελέγχει ουσιαστικά τον εναέριο χώρο της Συρίας, με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται για το Ισραήλ. 

>Δεύτερον, να επιτεθεί ξανά εναντίον των Κούρδων που ελέγχουν σημαντικά εδάφη στη Βόρεια Συρία (Αυτόνομη Κουρδική Περιοχή) με πετρελαιοπηγές. 

>Τρίτον, να εμποδίσει έναν εφιάλτη που κατατρύχει την Τουρκία: Η δημιουργία κουρδικού κράτους, για την οποία φέρονται να επιδεικνύουν ξανά ενδιαφέρον ΗΠΑ και Ισραήλ. 

Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πώς η κατάσταση στη Συρία θα εξελιχθεί και τι είδους καθεστώς, τελικά, και πότε και πώς θα εγκαθιδρυθεί. Ο τζιχαντιστής αλ-Γκολάνι, που εκδίωξε τον Άσαντ με τη βοήθεια της Τουρκίας, βρίσκεται ήδη προ κρίσιμου διλήμματος:  

>Πώς να  αντιμετωπίσει την Τουρκία που τον αιμοδότησε οικονομικά και στρατιωτικά και φαίνεται να επιδιώκει προτεκτορατοποίηση της Συρίας, στο πλαίσιο των νέο-Οθωμανικών ονειρώξεων του σουλτάνου.  

>Πώς να συνεννοηθεί με τους Κούρδους, που αποτελούν υπολογίσιμη δύναμη αλλά θεωρούνται τρομοκράτες από την Τουρκία, ώστε να αποφύγει νέον εμφύλιο. Ήδη οι Κούρδοι υπέβαλαν στον αλ-Γκολάνι μανιφέστο με τις διεκδικήσεις τους ώστε να συνεργαστούν μαζί του. 

>Πώς να πείσει το Ισραήλ ότι δεν επιθυμεί σύγκρουση  μαζί του διότι ο στόχος του είναι η ανοικοδόμηση της χώρας και η λειτουργία του συριακού κράτους.  

ΑΟΖ με το ψευδοκράτος; 

Πέρα από τα αραβικά κράτη, που με έκδηλη ανησυχία διαβλέπουν πιθανή εγκαθίδρυση ισλαμικού κράτους στην Συρία, η Ελλάδα και η Κύπρος βρίσκονται ενώπιον σοβαρών κινδύνων και προκλήσεων εκ μέρους της Τουρκίας – και του φιλότουρκου νέου ηγέτης της Συρίας. Τρία είναι τα σημαντικά ζητήματα που, σε συνεννόηση με τους εταίρους μας στην ΕΕ και τους νέους συμμάχους μας, Αμερικανούς, Αθήνα και Λευκωσία καλούνται να αντιμετωπίσουν: 

>Πρώτον, πώς θα αντιδράσουν σε περίπτωση που η Τουρκία πείσει ή πιέσει ή και εκβιάσει το νέο καθεστώς στη Δαμασκό, να οριοθετήσει τη συριακή ΑΟΖ με το ψευδοκράτος αντί με την Κυπριακή Δημοκρατία; Σε δηλώσεις του, την Κυριακή (15/12/2024) ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε σε «πρωταγωνιστικό ρόλο» της Κύπρου στο συριακό και σε «έγγραφο» με συγκεκριμένες εισηγήσεις προς τους εταίρους μας. Να  υποθέσουμε ότι εστιάζει ειδικά σε αυτό το επικίνδυνο ενδεχόμενο;  

>Δεύτερον, το μεταναστευτικό. Αρκετοί Σύριοι που διαμένουν στο νησί εξέφρασαν την επιθυμία να επιστρέψουν στη χώρα τους. Η Κύπρος και εταίροι μας έχουν σταματήσει τη χορήγηση ασύλου σε Σύριους σε αναμονή εξελίξεων. Υπάρχει μια ανησυχητική προοπτική: Αν το νέο καθεστώς επιβάλει την sharia, είναι βέβαιο ότι πολλοί Σύριοι, κυρίως Χριστιανοί θα αναζητήσουν πάλι καταφύγιο σε άλλες χώρες, με πρώτες την Κύπρο και την Ελλάδα. Ήδη πάνω από 400.000 Χριστιανοί μετακινήθηκαν προς τις ρωσικές - νυν αμερικανικές – βάσεις για προστασία. Να σημειωθεί πως και οι Δρούζοι της Συρίας ζήτησαν από το Ισραήλ να ενταχθούν στην επικράτεια του, για λόγους ασφάλειας. 

>Τρίτον, Ελλάδα και Κύπρος καλούνται να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο τη συνεργασία τους με μετριοπαθή αραβικά κράτη, που έκδηλα ανησυχούν για νέο ισλαμικό κράτος στη Συρία στην πιο εύφλεκτη και ασταθή περιοχή του κόσμου, σε συνεννόηση με την ΕΕ, που καλείται να διαδραματίσει πλέον ενεργότερο και πιο ξεκάθαρο και αποφασιστικό ρόλο στην Μέση Ανατολή και, φυσικά, με τους μεγάλους δρώντες: Τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.  

Απρόβλεπτος Τραμπ 

Υπάρχει και ένας τέταρτος, πολύ σημαντικός παράγοντας: Ποια πολιτική θα ακολουθήσει ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος, Τραμπ, μετά την εγκαθίδρυση του, στις 20 Ιανουαρίου 2025. Ο ίδιος κάλεσε την απερχόμενη κυβέρνηση των Δημοκρατικών να κρατηθούν μακριά από το συριακό χάος αλλά στην χώρα αυτή βρίσκονται αμερικανικά στρατεύματα που ελέγχουν πετρελαιοπηγές, υποστηρίζουν τους Κούρδους συμμάχους τους και επάνδρωσαν βάσεις που οι Ρώσοι εγκατέλειψαν.  

Τι θα πράξει ο Τραμπ με την Τουρκία η οποία θεωρείται νικητής μεν στη συριακή εξίσωση αλλά δεν αποκρύβει την  επιδίωξη της να ελέγξει τη Συρία και να αναδειχθεί ως ο καθοριστικός δρών στην περιοχή. Και πώς θα χειριστεί, επίσης, τον στενό σύμμαχό του, Ισραήλ, που επέκτεινε την κατοχή συριακών εδαφών μέχρι το όρος Ερμών, που κείται σε απόσταση βολής πυροβολικού από τη Δαμασκό; Να μη λησμονείται ότι ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος θεωρεί ότι πρέπει να επιλύσει τάχιστα την κρίση στη Μέση Ανατολή και το συριακό και να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία ώστε να ασχοληθεί με τον κινεζικό δράκο. Η αναταραχή και το χάος στην περιοχή μας δεν θα τελειώσουν ειρηνικά…