Τριμερείς κτισμένες στην άμμο;
Κωστάκης Αντωνίου
26.11.2017
O Kωστάκης Αντωνίου είναι αρθρογράφος στην εφημερίδα Σημερινή.
Χρήσιμες οι ενεργειακές συμφωνίες με τρίτες
χώρες, εφόσον συνεχιστεί η ύπαρξη της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Σε περίπτωση λύσης, η Τουρκία δεν θα
αποδεχθεί να ισχύσουν εφόσον υπογράφηκαν χωρίς τη
συμμετοχή του «τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους»
Είχα εκτιμήσει πως αν οι γεωτρήσεις στα κυπριακά οικόπεδα αναδείκνυαν τον "αμύθητο πλούτο", τον οποίο κρύβει ο κυπριακός υποθαλάσσιος χώρος, το ενεργειακό θα αναδεικνύετο στο πρώτο προεκλογικό όπλο του Νίκου Αναστασιάδη. Θα ζούσαμε στιγμές... Γλαύκου Κληρίδη, το εκλογικό επιτελείο του οποίου, στην προεκλογική περίοδο των προεδρικών εκλογών του 1999, διοχέτευε στα τηλεοπτικά δίκτυα εικόνες των ρωσικών πυραύλων S-300, oι οποίοι κτυπούσαν στην καρδιά της Άγκυρας και τα έκαναν όλα ρημαδιό. Με το όπλο εκείνο, ο Γλαύκος Κληρίδης έβαλε μπουρλότο στον ενθουσιασμό και στον εθνικισμό των Κυπρίων, οι οποίοι τον επανεξέλεξαν Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Αν όλα πήγαιναν καλά σήμερα με τις γεωτρήσεις, το εκλογικό επιτελείο του Νίκου Αναστασιάδη θα έκανε πάρτι με όπλο το γεωτρύπανο, το οποίο κάθε βράδυ θα εισέβαλλε, μέσω των τηλεοπτικών δεικτών, στο σπίτι μας, για να προβάλλει εικόνες στις οποίες το φυσικό αέριο θα ανέβλυζε άφθονο από τις θάλασσές μας, και θα έστελλε το μήνυμα πως η Κύπρος κατέστη Γη της Επαγγελίας και των Εμίρηδων. Αλλά φευ! Άλλαι μεν αι βουλαί του εκλογικού επιτελείου, και άλλα ο "Ονησίφορος" έφερε στο φως. Άνθρακες ο θησαυρός και ελάχιστο και μη εμπορεύσιμο το δείγμα...
Το καλό το παλληκάρι, όμως, ξέρει κι άλλο μονοπάτι. Μπορεί ο "Ονησίφορος" να έκανε στάχτη τα όνειρα του Προεδρικού, αλλά υπήρχε και άλλος τρόπος επικοινωνιακών παιχνιδιών! Οι τριμερείς συνεργασίες. Έτσι, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, με την προεκλογική εκστρατεία στο φόρτε της, κουβάλησε στην Κύπρο τον Σίσι και τον εκπρόσωπο της "αδελφής-μητέρας" Ελλάδας, Τσίπρα και έκαμε προεκλογικό παιχνίδι με το ενεργειακό. Εκεί που δεν μπορούν να παίξουν οι άλλοι υποψήφιοι και εκεί που είναι υποχρεωμένοι να χαιρετίσουν τις τριμερείς συνεργασίες.
Δεν υποτιμούμε, ούτε μηδενίζουμε τη χρησιμότητα των τριμερών συνεργασιών στο ενεργειακό. Κάθε στρατηγική κίνηση, που ενισχύει την οντότητα και τον ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή, είναι επαινετέα. Και οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον Νίκο Αναστασιάδη ότι έχει κάνει σωστό προγραμματισμό στο ενεργειακό παιχνίδι, ανεξαρτήτως της προσπάθειάς του να το εκμεταλλευθεί επικοινωνιακά.
Όμως, υπάρχει σε όλο αυτό το οικοδόμημα μία εύγλωττη απορία: Μήπως οι τριμερείς συνεργασίες είναι κτισμένες στην άμμο;
Θα είναι στέρεες και επαρκώς θεμελιωμένες, εφόσον συνεχιστεί η ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θα ενισχύσουν την οντότητά της και θα της επιτρέψουν να διαδρατίσει σημαντικό ρόλο στην περιοχή.
Τι γίνεται, όμως, εάν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προχωρήσει στη μορφή της λύσης που έχει κατά νουν; Τι θα γίνει εάν υπάρξει συμφωνία, η οποία θα διαλύει την Κυπριακή Δημοκρατία και θα παραπέμπει στη δημιουργία νέου κράτους; Θα βρίσκονται σε ισχύ οι ενεργειακές συμφωνίες που υπέγραψε, ή θα θεωρηθούν άκυρες και μη γενόμενες; Η Τουρκία και το ψευδοκράτος δηλώνουν πως οι ενεργειακές συμφωνίες που υπογράφει η Κυπριακή Δημοκρατία με άλλες χώρες είναι παράνομες, εφόσον δεν μετέχουν και δεν συναποφασίζουν οι Τουρκοκύπριοι, ως συνεταιρική κοινότητα. Συνεπώς, σε περίπτωση λύσης, η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι θα απαιτήσουν ακύρωση των συμφωνιών και σύναψη νέων, με συμμετοχή του "τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους". Θα υποστηρίξουν, επίσης, πως αν οι συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας ισχύσουν, θα πρέπει να ισχύσουν και οι συμφωνίες που υπέγραψε το ψευδοκράτος με την Τουρκία, στον ενεργειακό τομέα.
Είναι έκδηλο και με δεδομένη την τουρκική αδιαλλαξία πως, σε κάποια φάση, θα προκύψει θέμα με τις συμφωνίες που υπογράφηκαν. Και εάν τελικά υπάρξει λύση, είναι βέβαιο πως οι διεθνείς συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα ισχύσουν.
Τελική έκβαση: Οι συμφωνίες προχωρούν εφόσον συνεχίσει να υπάρχει Κυπριακή Δημοκρατία. Εάν υπάρξει λύση, παύουν να υφίστανται.
Ένα δεύτερο ερώτημα που προκύπτει, είναι τούτο: Εάν η Τουρκία επιχειρήσει νέες τυχοδιωκτικές ενέργειες κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας και του φυσικού της πλούτου, τα εμπλεκόμενα κράτη έχουν τη βούληση και τις δυνατότητες να προστρέξουν σε υπεράσπιση της Κύπρου; Εδώ έχουν αξία και σημασία οι στρατηγικές αμυντικές συμφωνίες. Υπάρχουν τέτοιες; Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει τα μέσα να αντιμετωπίσει μία τουρκική επίθεση κατά της ΑΟΖ. Ούτε να την αποτρέψει. Οι στρατηγικοί εταίροι μας είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την Τουρκία; Ή ο καθένας θα κρυφτεί στο κέλυφός του;
Επιβάλλεται να υπάρξουν ολοκληρωμένες συνεργασίες με εμπλοκή και της στρατιωτικής υφής. Επιβάλλεται ακόμη να αποκλεισθεί από τώρα η περίπτωση διοχέτευσης του κυπριακού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Διαφορετικά, η Κύπρος θα τεθεί υπό την ενεργειακή ομηρεία της Τουρκίας.
Δεν είναι εύκολο εγχείρημα αυτό που συντελείται και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο θριαμβολογιών και προεκλογικών σκοπιμοτήτων. Πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένο και να λαμβάνεται υπόψη η τουρκική αντίδραση. Όχι μόνο ως απειλή, αλλά κυρίως ως εξουδετέρωση της απειλής. Γιατί η Τουρκία μπορεί μέχρι τώρα να περιορίζεται σε απειλές, αλλά όταν κρίνει ότι φθάσει η πρόσφορη στιγμή, θα κτυπήσει. Είτε θα λάβει όσα νομίζει ότι είναι δικά της μέσω μίας λύσης, είτε θα προχωρήσει σε τυχοδιωκτικές επιχειρήσεις κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας...