Το άρθρο που ακολουθεί γράφτηκε στις 18/8/1969, δηλαδή 5 χρόνια πριν από την Τουρκική Εισβολή. Από τις στήλες αυτές δημοσιεύτηκαν περίπου 100 άρθρα, τα οποία ζητούσαν προετοιμασία για αποτροπή του Γ΄ Αττίλα, που ερχόταν. Ούτε τότε, ούτε σήμερα, ούτε η ηγεσία, ούτε ο λαός μπόρεσαν να ακολουθήσουν τη διορατικότητα των φορτικών και πεισματικών προειδοποιήσεων. Οι Βρετανοί τώρα μπορεί να έχουν λύσει το πρόβλημα της σταφίδας για την πουτίγκα τους, όμως αυτό έγινε με τους ελληνικούς αμπελώνες της Μικράς Ασίας και τους Τούρκους παραγωγούς…

 

«ΠΡΟ 47 ακριβώς ετών εις την Ελληνικήν γην της Μικράς Ασίας, εις τα δύστροπα βουνά της και εις τας ακτάς της επάφλασεν αίμα ιερόν. Επερρίσσευσαν ο θρήνος και η οδύνη. Τόποι Ελληνικοί εδουλώθησαν. Το σφαγείον Ελληνικών πληθυσμών ηνοίχθη. Της Σμύρνης η προκυμαία αιμοσταγής και το βδέλυγμα του Τούρκου αναβαστάζουσα, εσαρκώθη με το γαλανόλευκον ποίημα, συρόμενον αιχμάλωτον και τεταπεινωμένον επί βρωμεροτήτων… Η Φυλή από των κοιτίδων της εξερριζώθη και η οιμωγή των σφαζομένων και του Θεού τον θρόνον υπερέβη…

 

ΚΑΙ οι Βρετανοί πολιτικοί - σύμμαχοι πάντοτε της Ελλάδος - φλεγματικοί θεαταί της σφαγής του Ελληνισμού, τι είπαν και τι έπραξαν; Ούτε είπαν, ούτε έπραξαν. Μόνον μία σοβαρά Λονδίνιος εφημερίς απεκάλυψε τότε τα "αισθήματα" της Βρετανικής πολιτικής έναντι της Πανεθνικής συμφοράς των Ελλήνων. Έγραψεν ολοφυρομένη: Τι θα γίνη με την σταφίδα της Σμύρνης; Πώς θα γίνεται η Βρετανική πουτίγκα τώρα που οι Έλληνες εξερριζώθησαν και οι Τούρκοι δεν δύνανται να την καλλιεργήσουν;

 

ΤΟΝ Δεκέμβριον του 1963, η επίσημος Βρετανική πολιτική εσιώπα. Αλλ’ ο Βρετανικός Τύπος ωλοφύρετο διά την «γενοκτονίαν» κατά των Τούρκων και της Νήσου. Και οι ολοφυρμοί του διηνθίζοντο με εικόνας διά να είναι πλέον πειστικοί!..

 

ΣΚΟΠΟΣ της μελέτης της ιστορίας δεν είναι μόνον η πληρεστέρα γνώσις του παρελθόντος. Είναι και το δίδαγμα. Είναι η κατανόησις των παραγόντων και των συντελεστών των ιστορικών συμβάντων. Γίνεται αναδρομή εις ιστορικούς σταθμούς, ώστε μέσα από την πλήμμυραν των γεγονότων και των πράξεων να επιχειρήται εξαγωγή της επιγνώσεως των αιτίων και των αποτελεσμάτων. Από την αναδρομήν εις τους σταθμούς του '22 και του '63 εξέρχεται η επίγνωσις του ότι η Ελλάς εθυσιάσθη διά τα συμφέροντα και τους λογαριασμούς και τας σκοπιμότητας των Συμμάχων της. Και τελικώς επροδώθη υπ’ αυτών. Και παρεδόθη άλλοτε εις τα μακάβρια σχέδιά των και άλλοτε εις τον οίκτον των.

 

ΤΟ 1963 η Βρετανική διπλωματία υπέβαλεν εις τον Πρόεδρον Μακάριον να προχωρήση άνευ δισταγμού εις την αναθεώρησιν του Συντάγματος. Του επανελάμβανεν ότι ήτο παρά το πλευρόν του. Η ίδια διπλωματία ωμίλει και προς τους Τούρκους! Και ήλθεν ο Δεκέμβριος και η γνωστή μετέπειτα ιστορία. Παρενεβλήθη τότε η Βρετανική πολιτική πολυπραγμοσύνη και έσυρε με προσοχήν και φροντίδα τας «πράσινας γραμμάς». Εκλήθη να τακτοποιήση τα έργα των επινοήσεών της!

 

ΤΩΡΑ και πάλιν η Αγγλική πολιτική σιωπά. Αλλ’ εργάζεται. Δεν απουσιάζει από το παρασκήνιον. Ουδέποτε εμφανίζεται εις το προσκήνιον. Αλλά πρέπει να ομολογηθή. Έργον της είναι να αγωνίζεται όπως νομίζει διά τα ιδικά της συμφέροντα εξυπηρετούμενα εις ένα νέον Συνεταιρικόν Κυπριακόν Κράτος.

 

ΑΛΛΑ οι Τούρκοι δεν θα αφήσουν την Κύπρον με παρακλήσεις ή ψευδαισθήσεις ωρισμένων Ελλήνων. Οι Τούρκοι θα αφήσουν ήσυχον την Νήσον όταν πεισθούν περί της δυνάμεώς της. Και περί της αποφασιστικότητός της να ζήση ελευθέρα. Η Τουρκία, όπως και κάθε χώρα εις κάθε εποχήν, δεν κάμπτεται με παρακλήσεις και κακώς υπολογισμένους ελιγμούς. Θα καμφθή μόνον όταν γνωρίζη ότι δεν έχει την δύναμιν να επιβάλη την θέλησίν της. Να τουρκοποιήση, δηλαδή, την Νήσον. Και ότι η Κύπρος έχει την δύναμιν να αντισταθή νικηφόρως. Και είναι αποφασισμένη να πράξη τούτο.

 

ΔΙΑ να υπάρξη όμως αυτή η δύναμις, χρειάζεται υλική προπαρασκευή. Και, κυρίως, ψυχική κάθαρσις. Διά να υπάρξη η κάθαρσις και η επανεύρεσις του δρόμου του Κυπριακού Ελληνισμού χρειάζεται ορθή πολιτική ενόρασις. Και συναγερμικός Εθνικός παλμός. Ως εις το ηρωϊκόν εκείνο παρελθόν που δεν το είχεν εγγίση ο καταπέλτης της «Κυπριακής συνειδήσεως» και της αψόγου αλλά τυφλής συμπεριφοράς προς τους Τούρκους. Διά να γίνουν αυτά πρέπει οραματισταί και όχι «ρεαλισταί» του γνωστού είδους να είναι όλοι οι ηγέται της Ελληνικής πλευράς. Όσον αφορά δε τα «οικονομικά συμφέροντα» διαφόρων μικρών οικονομικών τάξεων, υπενθυμίζεται μόνον τούτο: Και εις την Σμύρνην υπήρχε ευμάρεια. Ωκοδομούντο μέγαρα. Έσφυζε η ζωή. Εγίνοντο προγράμματα προόδου και αναπτύξεως. Και μίαν ημέραν ο σεισμός της καταστροφής ωδήγησεν τους Έλληνας που επέζησαν εις τα αντίσκηνα της κοίτης του Ιλισσού!..

 

Ο ΠΑΝΙΚΟΣ της διχοτομήσεως πρέπει να οδηγή όχι προς ανεύρεσιν τρόπων υποταγής προς τους Τούρκους. Πρέπει να οδηγή εις ετοιμότητα του λαού δι’ αντιμετώπισιν παντός ενδεχομένου. Ας γίνωνται και ας συνεχίζωνται αι συνομιλίαι. Ας ελίσσωνται επιτυχώς ή ανεπιτυχώς οι ηγέται εις τα πλαίσια των ειρηνικών προσπαθειών των. Αλλ’ ας ετοιμάζουν και φρονηματίζουν τον λαόν. Διότι εις το τέλος μόνον η Δύναμις θα δώση την νίκην. Οι Τούρκοι γνωρίζουν τούτο. Και με βάσιν τούτο πολιτεύονται».