Είναι οι άνθρωποι, οι οποίοι μπροστά στα έντονα καιρικά φαινόμενα δεν τρέχουν να κρυφτούν αλλά παίρνουν τις κάμερες τους και ετοιμάζονται να τα καταγράψουν.

Οι «κυνηγοί των καταιγίδων», αν και σπάνιο «είδος» στην Κύπρο, πρωταγωνιστούν στο περίεργο αυτό κυνήγι των ακραίων καιρικών φαινομένων και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους δίχως αμφιβολία τους δικαιώνει.

Ένας από αυτούς τους κυνηγούς είναι ο Χρήστος Μπέλεσης,ο οποίος μίλησε στο SigmaLive και εξήγησε ότι το κυνήγι αυτό δεν είναι μόνο ένα χόμπι αλλά μια ευκαιρία για καταγραφή σημαντικών δεδομένων για τα καιρικά φαινόμενα της Κύπρου. Ανέλυσε τη διαδικασία και την προετοιμασία που ακολουθούν πριν την εξόρμησή τους, ενώ δεν έχασε την ευκαιρία να αναφερθεί στην ιδιαιτερότητα των καιρικών συστημάτων που χτυπούν την Κύπρο.

Ο Χρήστος όμως είναι επίσης ένα από τα πρόσωπα πίσω από το πασίγνωστο γκρουπ στο Facebook, Καιρόφιλοι Κύπρου, το οποίο πλέον αριθμεί πέραν των 78.000 μελών. Πρόκειται για μια ομάδα που σκοπό έχει «τις καταγραφές καιρού στην Κύπρο, καιρικών φαινομένων αλλά και μελέτη για το κλίμα του νησιού».

Τι κάνει ένας κυνηγός καταιγίδων και ποια είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει;

Ένας κυνηγός καταιγίδων είναι το άτομο, το οποίο σε περίπτωση καιρικών φαινόμενων, όπως καταιγίδες και έντονα καιρικά φαινόμενα, θα μελετήσει την καιρική εξέλιξη καθώς και την έκταση και ένταση των φαινομένων, θα αποφασίσει σε ποια περιοχή θα κινηθεί αλλά και τον εξοπλισμό, τον οποίο θα πάρει μαζί του.

Το κυνήγι καταιγίδας δεν διενεργείται μόνο για σκοπούς χόμπι, αλλά ακόμα και για σκοπούς μελέτης των καιρικών φαινομένων και συλλογής στοιχείων που αφορούν την κάθε καιρική διαταραχή. Αρκετοί κυνηγοί καταιγίδων σε παγκόσμιο επίπεδο συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθηση και καταγραφή των καιρικών φαινομένων στέλνοντας σημαντικές πληροφορίες σε κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς, οι οποίες χρησιμοποιούνται στη μελέτη της συμπεριφοράς του κλίματος σε διάφορες περιοχές, στις οποίες δρουν.

Δεν χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερα προσόντα για να κυνηγήσει καταιγίδες, χρειάζεται όμως μελέτη, κατανόηση και οργάνωση κυρίως για την ασφάλεια του. Αυτό που χρειάζεται κάποιος για να καταγράψει τα καιρικά φαινόμενα είναι μία καλή φωτογραφική μηχανή, σε περίπτωση νυχτερινής καταγραφής ένα τρίποδα και το κινητό τηλέφωνο του με συνεχή σύνδεση στο διαδίκτυο για να μπορεί να παρακολουθεί ζωντανά την πορεία της καταιγίδας αλλά και την κατάσταση των ανέμων.

Ποια είναι η διαδικασία, τα βήματα και η προεργασία για το κυνήγι της καταιγίδας;

Η διαδικασία για το κυνήγι της καταιγίδας αρχίζει πολλές μέρες πριν από την ημέρα, κατά την οποία θα εκδηλωθούν τα καιρικά φαινόμενα. Συνήθως η διαδικασία ξεκινά με την παρακολούθηση της καιρικής διαταραχής από την πρώτη μέρα που θα «εμφανιστεί» η πληροφορία σε ειδικούς προγνωστικούς χάρτες και διαγράμματα που δείχνουν την τάση του καιρού.

Πολύ συχνά παρουσιάζονται συνεχείς αλλαγές στην πορεία της καταιγίδας αλλά και την ένταση της μέχρι να πλησιάσουν τα προγνωστικά μέχρι και δύο μέρες πριν από τα φαινόμενα. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι μελέτη για να καταλήξουμε σε υποψήφιες τοποθεσίες για να πάμε να καταγράψουμε τα φαινόμενα.

Δύο με τρεις μέρες πριν από τα φαινόμενα λαμβάνονται οι τελικές αποφάσεις για την περιοχή που θα ήταν καλύτερη για την παρακολούθηση και καταγραφή των φαινομένων, ποια μέτρα μπορούμε να πάρουμε για την προστασία μας, έξοδοι διαφυγής και πλησιέστερες ασφαλείς εγκαταστάσεις και προμήθειες, όπως φαγητό και νερό στις περιπτώσεις μεγάλης διάρκειας ή ακόμη και ολοήμερης καιρικής διαταραχής.

Η τελική διαδικασία γίνεται την ημέρα της καιρικής διαταραχής, όπου ετοιμάζουμε τα οχήματα μας, εφοδιασμένα με καύσιμα, φωτογραφικό εξοπλισμό, έξτρα ρουχισμό και φαγητό. Μετέπειτα θα αποφασίσουμε εάν θα κινηθούμε όλη η ομάδα στο ίδιο σημείο ή εάν θα χωριστούμε σε διαφορετικές τοποθεσίες, ώστε να καλύψουμε ολόκληρη την έκταση των φαινομένων. Στη συνέχεια ξεκινάμε για τη διαδρομή στα σημεία που αποφασίσαμε.

Η Κύπρος μπορεί να προσφέρει «συγκινήσεις» σε έναν κυνηγό καταιγίδας;

Η Κύπρος βρίσκεται στην ανατολική Μεσόγειο και αρκετές φορές επηρεάζεται από τα οργανωμένα συστήματα καιρού που καταφθάνουν στη περιοχή μας. Συνήθως καταφθάνουν εξασθενημένα είτε από την Ελλάδα είτε από την Ιταλία και ευρύτερα την κεντρική Ευρώπη, χωρίς βέβαια να δίνουν στο νησί ουσιαστικά φαινόμενα με ένταση ή καταστροφική ισχύ.

Μεταξύ μας, οι κυνηγοί καταιγίδων αρκετές φορές αναφέρουμε ότι προστατευόμαστε από τα πιο ακραία φαινόμενα και καταστροφές από κάποια ανώτερη δύναμη. Εάν θέλουμε να το θέσουμε όμως πιο επιστημονικά, ίσως αυτό να οφείλεται στη γεωγραφική θέση της Κύπρου. Αρκετές φορές είδαμε και στην Ελλάδα αλλά και στην Τουρκία καταστροφικά φαινόμενα. Όταν όμως το σύστημα έφθανε στην Κύπρο έκανε μόνο ποτιστικές βροχές ή και λίγες νεροποντές, σε αντίθεση με τις γειτονικές χώρες, στις οποίες υπήρξαν περιπτώσεις όπου από το ίδιο σύστημα μετρούσαν δυστυχώς και θύματα. Παρόλα αυτά υπάρχουν και εξαιρέσεις, κατά τις οποίες έτυχε η Κύπρος να επηρεαστεί από έντονα έως ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία ήταν για εμάς ίσως μοναδικές συγκινήσεις με πάρα πολλές καταγραφές και υλικό για μελέτη.

Οι ωραιότερες συγκινήσεις που μπορεί να βιώσουμε είναι συνήθως το φθινόπωρο και την άνοιξη όταν ο καιρός βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Κατά αυτή την περίοδο εκδηλώνονται τα εντονότερα φαινόμενα. Επίσης στη διάρκεια του χειμώνα υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οργανωμένα συστήματα μπορούν να δώσουν πολύ έντονα φαινόμενα, ενώ το καλοκαίρι οι θερμικές καταιγίδες ή αλλιώς οι καταιγίδες του μεσημεριού, οι οποίες ξεκινούν απότομα και μέχρι το απόγευμα εξασθενούν, μπορούν αρκετές φορές να δώσουν μεμονωμένα πολύ έντονα φαινόμενα και ανεμοστρόβιλους σε σπανιότερες περιπτώσεις.

Υπάρχουν κίνδυνοι στο κυνήγι της καταιγίδας; Υπήρξε κάποιο περιστατικό που σου έμεινε στο μυαλό;

Οι κίνδυνοι σε μία καταιγίδα είναι αρκετοί. Όλα είναι πιθανά, καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την καταιγίδα ως προς το πώς, πού, πότε και τι ένταση θα έχει το φαινόμενο αλλά και πόση διάρκεια. Γι αυτό τον λόγο ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθείς αντιμέτωπος με καταστάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να φέρουν σε κίνδυνο τη σωματική σου ακεραιότητα. Ένα περιστατικό που μου ήταν όταν βρισκόμουν σε ορεινές περιοχές για να καταγράψω κεραυνούς, και ξαφνικά η καταιγίδα άλλαξε πορεία με την βοήθεια του ανέμου με αποτέλεσμα αντί να κινηθεί ανοιχτά και παραλιακά στα δυτικά και νότια του Τροόδους, πήρε πορεία προς τα βορειοανατολικά. Όταν το συνειδητοποίησα ήταν ήδη αργά και καθώς οδηγούσα με προορισμό τη Λευκωσία λίγο πριν από τον Καρβουνά άρχισε έντονη χαλαζόπτωση και ισχυροί άνεμοι με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η οδήγηση και ακινητοποιήθηκα. Μερικά λεπτά αργότερα, σημειώθηκε κατολίσθηση λόγω της έντασης των φαινομένων και άρχισαν να πέφτουν μικρές πέτρες και κλαδιά στο όχημα. Με διαφορά δευτερολέπτων αν δεν μετακινούσα το όχημα μου θα είχα χτυπηθεί από την κατολίσθηση με μεγαλύτερους βράχους. Πάντα χρειάζεται προσοχή και επίγνωση της κατάστασης για να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Από πού αντλείται τα μετεωρολογικά σας δεδομένα;

Τα περισσότερα δεδομένα τα αντλούμε μέσα από προγνωστικούς χάρτες και γραφικές παραστάσεις που δείχνουν την τάση του καιρού. Εφόσον αξιολογήσουμε τα δεδομένα και παρακολουθήσουμε την εξέλιξη τους και τις αλλαγές που προκύπτουν, ανατρέχουμε αρκετές φορές για πιο εξειδικευμένες παρατηρήσεις και πληροφορίες από τον πιστοποιημένο μετεωρολόγο Έρικ Ρικ Κίτας, ο οποίος μελετά και ειδικεύεται στον τομέα των προγνώσεων καιρού, παρέχοντας μας πληροφορίες και δεδομένα με χάρτες και αναλύσεις των επερχόμενων καιρικών διαταραχών για την καλύτερη καθοδήγηση μας.

Το γκρουπ των Καιρόφιλων Κύπρου δεν είναι μια απλή ομάδα στο Facebook, φαντάζομαι γίνεται πολλή δουλειά. Μπορείς να μας εξηγήσεις πώς λειτουργεί;

Οι Καιρόφιλοι Κύπρου είναι η μεγαλύτερη ενεργή ομάδα καιρού στην Κύπρο και εννοείται πίσω από την οθόνη και το πληκτρολόγιο λαμβάνονται πολλές αποφάσεις για τις κινήσεις της ομάδας για την ομαλή και σωστή λειτουργία της. Η ομάδα έχει αναπτύξει ένα δυνατό μοντέλο ζωντανών ενημερώσεων με τη συμμετοχή των μελών της ομάδας αλλά και με τη διαρκή ενημέρωση από τους διαχειριστές και συντονιστές της ομάδας. Οι Καιρόφιλοι Κύπρου είναι μία ομάδα που ασχολείται με τον καιρό, τις πυρκαγιές και άλλα φυσικά φαινόμενα, όπως σεισμούς και πτώσεις μετεώρων. Μέσα από την ομάδα παρέχονται σημαντικές πληροφορίες και εξελίξεις αλλά και παρατηρήσεις από τα ίδια τα μέλη της ομάδας.

Οι δημοσιεύσεις των μελών πριν εγκριθούν και εμφανιστούν στο χρονολόγιο της ομάδας, αξιολογούνται από τους διαχειριστές και συντονιστές και επαληθεύονται για την εγκυρότητα τους. Η ομάδα πέραν του κοινωνικού έργου που προσφέρει, αποτελεί και σημαντική πηγή καταγραφής στοιχείων και πληροφοριών που βοηθούν στον εντοπισμό, την αντιμετώπιση ή και τον μετριασμό των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν μετά την εκδήλωση είτε φυσικών φαινομένων είτε πυρκαγιών. Μέσα από την ομάδα αρκετές φορές έχουμε φέρει στην επιφάνεια ευαίσθητα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως μολυσμένες περιοχές από σκουπίδια ή παράνομους σκουπιδότοπους. Η ομάδα έχει συμμετάσχει ενεργά στην καταπολέμηση αυτών των προβλημάτων, οργανώνοντας καθαρισμούς τέτοιων περιοχών, αφού μια από τις δράσεις της ομάδας είναι η προστασία και διατήρηση του φυσικού πλούτου αυτού του τόπου.

Πότε άρχισες την ενασχόληση με τον καιρό και πώς αποφάσισες να φτιάξεις αυτό το γκρουπ;

Η ενασχόληση μου με τον καιρό ξεκίνησε από την ηλικία των 19 ετών, όταν άρχισα πιο συστηματικά να παρακολουθώ τα καιρικά φαινόμενα και γενικότερα το κλίμα της περιοχής. Στην ηλικία των 24 ετών βοήθησα ιδιωτική εταιρεία στο εξωτερικό με καταγραφή δεδομένων για τη συμπεριφορά του καιρού στην Κύπρο για έρευνα που αφορούσε το κλίμα της Μεσογείου και για το πως, και αν επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή το νησί. Αυτά ήταν τα πρώτα μου βήματα στην πιο εντατική διερεύνηση, μελέτη και παρακολούθηση του καιρού στην Κύπρο.

Στις 20 του Γενάρη το 2018 υλοποιήθηκε η ιδέα τον Καιρόφιλων Κύπρου αρχικά με σκοπό την αποφυγή παραπληροφόρησης για τα συστήματα από άλλες χώρες που επηρεάζουν την Κύπρο αλλά και για τη σωστή ενημέρωση σε θέματα καιρού. Αργότερα η ομάδα εξελίχθηκε και άλλαξε το μοντέλο προσέγγισης, αναπτύσσοντας ένα σύστημα άμεσης ενημέρωσης με καταγραφές καιρικών φαινομένων σε πραγματικό χρόνο με αναρτήσεις από τα μέλη, τους διαχειριστές και συντονιστές της ομάδας. Το 2021 μετά από απόφαση που λήφθηκε από τη διαχείριση, αναπτύξαμε ακόμα περισσότερο το εύρος ενημέρωσης με καταγραφή δεδομένων που αφορούν σεισμούς, πυρκαγιές και παρατηρήσεις στον νυχτερινό ουρανό.

Διαχειριστές της ομάδας είναι: Χρήστος Μπελέσης, 'Ερικ Κίτας, Αντρέας Σιακός και συντονιστές της ομάδας: Κυριάκος Κώστα, Γιώργος Παρασκευαΐδης, Ραφαήλ Μιχαηλίδης και Στέφανος Μιστρελλίδης.

Εκτός από καιρικά φαινόμενα, τι άλλο σου αρέσει να απαθανατίζεις στον φακό;

Εκτός από τα καιρικά φαινόμενα απαθανατίζω με τη φωτογραφική μου μηχανή τα υπέροχα τοπία και δάση της Κύπρου, εξερευνώντας μονοπάτια της φύσης, ποταμούς και την άγρια φύση και ζωή που υπάρχει σε διάφορες δασικές εκτάσεις, όπως το δάσος Πάφου.

Αρκετές φορές αφιερώνω ολόκληρες μέρες στο να παρακολουθώ και να φωτογραφίζω αγρινά στο φυσικό τους περιβάλλον, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αφιερώνω τη μέρα μου σε κοίτες ποταμών παρακολουθώντας και μελετώντας το φυσικό περιβάλλον της κάθε περιοχής. Η Κύπρος είναι ένα πανέμορφο νησί με μοναδικά και ανεξερεύνητα τοπία και φυσικό πλούτο που σε αρκετές περιοχές η πρόσβαση δεν είναι εύκολη και απαιτείται χρόνος και κόπος για να εντοπίσεις και να απολαύσεις φωτογραφίζοντας αυτές τις ομορφιές.