Οι προεκλογικοί καβγάδες έχουν θέσει σε δεύτερη μοίρα τον Πορθητή και την εισβολή του εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Επανέρχεται, δε, στο σκηνικό η θέση περί της επανέναρξης των συνομιλιών ως εργαλείου μείωσης της έντασης και λύσης του Κυπριακού. Ακούγεται καλή η εισήγηση, εάν υπήρχαν επαρκείς προϋποθέσεις. Εάν, δηλαδή, υπήρχε αλλαγή της τουρκικής πολιτικής. Ούτε για αστείο! Γιατί; Διότι ο Ερντογάν θεωρεί ως δεδομένα τα κατεχόμενα. Δεν χρειάζεται καν να τα προσαρτήσει. Τα έχει ήδη προσαρτημένα, αφού τα ελέγχει: Α. Στρατιωτικά. Β. Οικονομικά. Γ. Μέσω του νερού και του αγωγού της ειρήνης. Χωρίς φυσικό αέριο μπορεί να ζήσουν οι άνθρωποι. Όχι, όμως, χωρίς νερό. Δ. Τις τηλεπικοινωνίες. Και τώρα θέλει να ελέγχει την ενέργεια, αφού οι παράνομες έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ γίνονται από την τουρκική εταιρεία πετρελαίων. Και τώρα τι ζητούν οι Τούρκοι για να επιστρέψουν στις συνομιλίες; Αφενός, την εκ περιτροπής Προεδρία, δηλαδή τη διχοτόμηση της εκτελεστικής εξουσίας, και, αφετέρου, το δικαίωμα λόγου, δηλαδή συνταγματικό βέτο σε κάθε απόφαση για φυσικό αέριο.      

 

Οι «επιτυχίες» του Κραν Μοντανά

Υπό αυτές τις συνθήκες θα πάμε σε συνομιλίες; Πριν από το Κραν Μοντανά, το κομματικό κατεστημένο εξηγούσε ότι θα πηγαίναμε εκεί είτε για λύση είτε για να καταλογιστούν ευθύνες στην Τουρκία. Ούτε το ένα έγινε, ούτε το άλλο. Αυτό που συνέβη ήταν το εξής: 1. Κατοχυρώθηκε το λεγόμενο κεκτημένο των συνομιλιών, δηλαδή μια σειρά διχοτομικών συμφωνιών για να μπορεί να εφαρμοστεί ένα πολιτειακό σύστημα δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών, ώστε να νομιμοποιηθεί το σημερινό ψευδοκράτος. 2. Η Τουρκία βάζει πλώρη για τις επόμενες διεκδικήσεις, όπως η εκ περιτροπής Προεδρία και η διεκδίκηση του φυσικού αερίου.

 

Άλμα διχοτόμησης

Τι μας λέει η Τουρκία; Ή θα μου δώσετε ό,τι ζητώ επί του φυσικού αερίου μέσω των συνομιλιών ή θα τα πάρω με το έτσι θέλω. Η γνωστή Άγκυρα. Εάν, λοιπόν, ακούσουμε όσους διαχειρίστηκαν το Κυπριακό και απέτυχαν και πάμε σε συνομιλίες χωρίς το κατάλληλο κλίμα, τότε θα μπούμε σε νέες περιπέτειες. Άλμα προς τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης και της τουρκοποίησης. Άλλωστε, ο κ. Τσαβούσογλου ξεκαθάρισε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη τις προθέσεις της χώρας του μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά. Όταν ρώτησε ο Πρόεδρος τον Τούρκο ΥπΕξ, εάν υπήρχε πιθανότητα αλλαγής της τουρκικής στάσης για πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, του απάντησε ότι η γυναίκα του ήταν καθηγήτρια πανεπιστημίου, μια μορφωμένη, δηλαδή, κυρία, που δεν θα του συγχωρούσε ποτέ την αποχώρηση του τουρκικού στρατού από την Κύπρο. Με άλλα λόγια, είναι κουλτούρα το θέμα του τουρκικού στρατού και της αποχώρησής του από την Κύπρο. Ισοδυναμεί με εσχάτη προδοσία. Υπό τις υφιστάμενες, δε, συνθήκες, ο Ερντογάν δεν θα έβαζε ακόμη έναν μπελά στη ζωή του. Εάν προχωρούσε σε συμφωνία για αποχώρηση τουρκικού στρατού από την Κύπρο, θα τον κατηγορούσε η αντιπολίτευση των Κεμαλιστών που τον έστειλε στην Κύπρο για εσχάτη προδοσία. Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θα θυσιάσει τις φιλοδοξίες του ως νέος «Πατέρας των Τούρκων», για να σηκώσει τον στρατό του από την Κύπρο, όταν, διά της δικής του ισχύος και της δικής μας αδυναμίας, κάνει ό,τι θέλει χωρίς κόστος.

 

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η αλληλεγγύη 

Εμείς, από αυτές τις στήλες είχαμε προχωρήσει σε υποβολή σειράς προτάσεων και μέτρων επί τη βάσει των όσων προβλέπει η ΕΕ και δη οι αποφάσεις της, όπως αυτή της 22ας και 23ας Μαρτίου του 2018, όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία και τα δικαιώματά της εντός της ΑΟΖ. Αναφέρει η απόφαση και κάτι άλλο: 1. Η αντιδήλωση της ΕΕ της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που αναφέρεται στην υποχρέωση της Τουρκίας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την αναγνωρίσει. 2. Η Ε.Ε. και δη το Συμβούλιο παρακολουθεί τις εξελίξεις. Δηλαδή, τα όσα συνέβαιναν στην κυπριακή ΑΟΖ όταν ο τουρκικός στόλος εμπόδιζε την ΕΝΙ να προχωρήσει στο ερευνητικό της πρόγραμμα. Και λέγαμε τότε ότι θα έπρεπε να καλλιεργηθεί το έδαφος εντός της ΕΕ και να ξεκαθαριστεί ότι: Εάν η Τουρκία προχωρούσε σε χρήση γεωτρύπανου εντός της κυπριακής ΑΟΖ, θα συνιστούσε επίθεση και θα ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθεί η ενεργοποίηση του άρθρου 42.7 που απαντά στη στρατιωτική επίθεση την οποία δέχεται κράτος-μέλος της ΕΕ από τρίτο κράτος. Το άρθρο 42.7 στηρίζεται στους εξής πυλώνες: Α. Στη συλλογική ασφάλεια και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών (περί της αλληλεγγύης γίνεται λόγος και στο άρθρο 222, το οποίο, όμως, αναφέρεται στην τρομοκρατία. Γίνεται, δε, λόγος ότι, η Γαλλία το 2015, όταν μετά τα τρομοκρατικά κτυπήματα στο Παρίσι, ενεργοποίησε το 42.7, θα ήταν πιο δόκιμο να στραφεί προς το 222) Β. Στη συλλογική ασφάλεια, που είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ, καθότι η πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ είναι μέλη της Συμμαχίας. Τονίζεται, δε, ότι οι δεσμεύσεις των κρατών-μελών της ΕΕ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ υπερισχύουν των όποιων πολιτικών προθέσεων ή αποφάσεων ληφθούν εντός της ΕΕ. Ο πυλώνας αυτός είναι σημαντικός, διότι δεν έγινε ακόμη αντιληπτό στην Κύπρο ότι η όποια κοινή άμυνα της ΕΕ εξαρτάται από το ΝΑΤΟ ως προ τις δράσεις της.  Γ. Στο άρθρο 51 του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου κατοχυρώνεται το δικαίωμα της αυτοάμυνας.

 

Καθεστώς διαρκούς επίθεσης

Το 42.7 δεν περιγράφει, ούτε αναλύει την έννοια της στρατιωτικής επίθεσης επί εδάφους κράτους-μέλους, αλλά ευνοεί τον καθορισμό της στρατιωτικής επίθεσης και της ανάλυσής της, αναλόγως της περιπτώσεως. Έχουμε, λοιπόν, τις εξής πραγματικότητες που δικαιολογούν την έννοια της στρατιωτικής επίθεσης σε βάρος κράτους- μέλους της ΕΕ: Πρώτον, όταν γίνεται αναφορά σε έδαφος, θα ήταν αδόκιμο κάποιος να αποκλείσει τη θάλασσα, με ό,τι αυτό σημαίνει. Ο έχων έννομο συμφέρον, μπορεί, επί τη βάσει νομικών και πολιτικών επιχειρημάτων, να τεκμηριώσει ό,τι αφορά και τη θάλασσα. Δεύτερον, η Κύπρος είναι υπό διαρκή στρατιωτική επίθεση από τον τουρκικό στρατό από το 1974. Η επίθεση στην κυπριακή ΑΟΖ είναι συνέχεια αυτής του 1974. Έχουμε ανανέωση της επίθεσης. Τρίτον, η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί το σύνολο των κρατικών κυριαρχικών της δικαιωμάτων στα 12 ναυτικά μίλια και τα ειδικά κυριαρχικά της δικαιώματα στην ΑΟΖ στα 200 νμ. Τα ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελούν συγκεκριμένα κρατικά κυριαρχικά δικαιώματα που το παράκτιο κράτος ασκεί πέραν των 12 ναυτικών μιλίων. Όσα δικαιώματα έχει ένας ψαράς στα 12 ναυτικά μίλια, έχει και στα 150 νμ. Όταν τα τουρκικά πολεμικά προσέχουν τον Πορθητή εντός της κυπριακής ΑΟΖ δεν κινούνται άδολα στη λογική της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, αλλά παρανομούν σε βάρος των ειδικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διενεργούν στρατιωτική επίθεση και όχι άμυνα. Εάν είχαμε στόλο και πλησίαζε, θα είχαμε ή όχι θερμό επεισόδιο; Ενδεχομένως, να επενέβαιναν τρίτοι για να μην έχουμε θερμό επεισόδιο. Για να θεωρηθεί, λοιπόν, επίθεση, θα πρέπει να μας βυθίσουν πλοίο; Όχι, βέβαια. Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία τελεί υπό καθεστώς διαρκούς επίθεσης από το 1974 και ανανεώνεται στην ΑΟΖ της, οπότε δικαιολογείται η ενεργοποίηση του άρθρου 51 της Χάρτας του ΟΗΕ και του 42.7. Υπάρχει σαφής αιτιολόγηση της στρατιωτικής επίθεσης.

 

Ενεργοποίηση του άρθρου 42.7 

Επί των ανωτέρω θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής: Πρώτον, η ενεργοποίηση του 42.7 δεν προϋποθέτει απόφαση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η Γαλλία το ενεργοποίησε διά του Υπουργών της Άμυνάς της στο Συμβούλιο Υπουργών Άμυνας. Δεύτερον, η ενεργοποίηση δεν σημαίνει την ανάληψη στρατιωτικών επιχειρήσεων, αλλά τις διμερείς ή πολυμερείς επαφές του κράτους που τελεί σε επίθεση με τα λοιπά κράτη-μέλη, για να εξεταστεί η προσφορά και οι δράσεις του καθενός, δηλαδή, ατομικά, στο πλαίσιο μιας συλλογικής άμυνας και ασφάλειας. Εκείνο που δεν έχει προβλεφθεί ρητώς ως προς το 42.7 είναι η περίπτωση που το τρίτο κράτος που επιτίθεται, δηλαδή η Τουρκία, συνιστά μέλος του ΝΑΤΟ, οπότε, τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, που είναι ταυτόχρονα κράτη της ΕΕ, δεν μπορούν να κινηθούν στρατιωτικά εναντίον του, λόγω του μεταξύ τους συμφώνου μη επιθέσεως. Βεβαίως, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν επιτίθεται, αλλά δέχεται επίθεση και η στάση της εμπίπτει στο άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ, που είναι ενσωματωμένο στο 42.7. Δεν καλούνται, λοιπόν, τα κράτη-μέλη της ΕΕ που ανήκουν στο ΝΑΤΟ να επιτεθούν στην Τουρκία, αλλά να παρέχουν εμπράκτως την αλληλεγγύη σε τελών εν αμύνη εταίρο τους. Όταν π.χ. η ΕΕ επιβάλλει περικοπές επί της οικονομικής προενταξιακής βοήθειας στην Τουρκία, δεν της επιτίθεται, αλλά το πράττει, επειδή παραβιάζει στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Πολλώ, δε, μάλλον στην περίπτωση συνεχούς επίθεσης και κατοχής που ισχύει σε βάρος της Κύπρου από το 1974 και η οποία επίθεση ανανεώνεται τώρα με την επίθεση του Πορθητή και των πολεμικών πλοίων που το προστατεύουν. Η ουσία είναι η εξής: Α. Για να είχε σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία τη δυνατότητα ενεργοποίησης του 42.7, θα έπρεπε να τεθεί ενώπιον της ΕΕ ως θέμα εισβολής, κατοχής και διαρκούς επίθεσης. Το κομματικό, όμως, κατεστημένο δεν ευνοεί μια τέτοια εξέλιξη, διότι θέλει να μην «προκαλεί» την Τουρκία. Β. Θα έπρεπε να καλλιεργεί συμμαχίες επί της πολιτικής ότι τελούμε υπό συνεχή κατοχή και επίθεση, ώστε τη δεδομένη στιγμή να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, είτε εντός είτε εκτός του πλαισίου του άρθρου 42.7. Γ. Η Ελλάδα θα έπρεπε ήδη να έθετε θέμα της επιθετικής δράσης της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ τόσο στην περιοχή του Αιγαίου όσο και στην Κύπρο.

 

Βασικές προϋποθέσεις

Εμείς υποβάλλουμε τα ακόλουθα: Εάν είναι να πάμε σε διάλογο, τότε να γίνει επίκληση του κοινοτικού κεκτημένου: Να δεχθεί η Τουρκία να θέσει σε εφαρμογή την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, την οποία όλοι επικαλούνται για ομαλοποίηση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία και την αναγνώρισή της. Στο πλαίσιο αυτής της ομαλοποίησης, η Τουρκία θα πρέπει να επιτρέψει την εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου της τελωνειακής ένωσης και να αποδεχθεί την εισαγωγή κυπριακών προϊόντων στην τουρκική αγορά. Διότι, όπως είναι σήμερα η κατάσταση, υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός, εφόσον τα τουρκικά προϊόντα εισάγονται στην κυπριακή αγορά και τα κυπριακά απαγορεύεται να εισάγονται στην Τουρκία. Αυτό είναι ένα σοβαρό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης για να πάμε σε διάλογο, με βάση τον σεβασμό του κεκτημένου και της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και της συνέχειάς της. Εάν ο Ερντογάν δεν μπορεί να δεχτεί τα αυτονόητα ως σαφή πρόθεση λύσης του Κυπριακού, καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι η εμπλοκή σε νέο διάλογο είτε θα οδηγήσει σε τουρκική λύση είτε σε νέα αποτυχία, που θα σημαίνει εμπέδωση της διχοτόμησης…