Πόλεμος πυραυλικών συστημάτων διεξάγεται μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας στην περιοχή μας και ευρύτερα, με εμπλεκόμενο το Ισραήλ, αλλά και την Τουρκία, η οποία, υιοθετώντας την πολιτική του εκκρεμούς, δηλαδή άλλοτε με τη Μόσχα, άλλοτε με τη Δύση και δη το ΝΑΤΟ, ανάβει φωτιές. Η πρόθεση της Άγκυρας για την αγορά και την εγκατάσταση των ρωσικών S-400 επί του εδάφους της και δη στα σύνορα με τη Συρία για να αποτρέπει, εκτός των άλλων, τις από αέρος ενδεχόμενες επιθέσεις του Ισραήλ, προκαλεί σειρά προβλημάτων. Αναγκάζει, δε, τις ΗΠΑ να ενισχύσουν το Ισραήλ με το σύγχρονο αντιπυραυλικό σύστημα THAAD (Terminal High Attitude Air Defense). Το σκηνικό αυτό δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Κύπρο, καθότι δεν συνδέεται μόνο με power games, αλλά και με τα θέματα του αερίου και της ενέργειας γενικότερα, που δημιουργούν συνθήκες σχηματισμού συμμαχιών επί τη βάσει εθνικών συμφερόντων και ουχί συναισθηματισμών.

 

Ο πόλεμος των πυραύλων

Η πρώτη φορά που το σύστημα αυτό εγκαταστάθηκε εκτός ΗΠΑ ήταν στις 6 Μαρτίου του 2017 στη Νότιο Κορέα, λόγω της κρίσης που ξέσπασε με τη Βόρειο Κορέα. Πριν από μερικές ημέρες περατώθηκε η εκπαίδευση των Ισραηλινών στο THAAD, που διήρκεσε τέσσερεις εβδομάδες. Το εν λόγω αντιπυραυλικό σύστημα μπορεί να εντοπίζει στόχους στα 1200 χιλιόμετρα και να τους εξουδετερώνει στα 200 χιλιόμετρα. Καθ' ύψος, οι THAAD μπορούν να κτυπούν πυραύλους ώς τα 150 χιλιόμετρα, δηλαδή μπορεί να πλήττουν ό,τι βγαίνει από και ό,τι μπαίνει στην ατμόσφαιρα. Το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να εξουδετερώνει τις σε βάρος του πυραυλικές επιθέσεις είτε από το Ιράν, που διαθέτει πυραύλους με βεληνεκές 700, 1300, 2000 και 3000 χιλιόμετρα, είτε από άλλες πηγές απειλών. Η Τουρκία διαθέτει μόνον τους πυραύλους “Bora” (Καταιγίδα), με βεληνεκές 250 χιλιόμετρα. Εκτός από τους THAAD, οι Ισραηλινοί έχουν προμηθευτεί και τα F-35. Ταυτοχρόνως, διαθέτουν και τους Patriot. Διατηρούν σαφή πλεονεκτήματα στην περιοχή και από αμυντικής αποτρεπτικής, αλλά και επιθετικής στρατηγικής άποψης. Το ίδιο το Ισραήλ κατασκευάζει τους πυραύλους Ιεριχώ 1, 2 και 3. Οι τελευταίοι  φέρουν πυρηνικές κεφαλές, χωρίς ποτέ να αποδεχθεί το Τελ Αβίβ κάτι τέτοιο. Οι Ιεριχώ 1 σε συμβατικό επίπεδο έχουν βεληνεκές που φτάνει τα 500 χιλιόμετρα και οι Ιεριχώ 2 τα 3.300 χιλιόμετρα, ενώ το βεληνεκές των Ιεριχώ 3 είναι μεταξύ  4.600 και 6.500. Εξ αφορμής της ανεύρεσης του φυσικού αερίου και της συνεργασίας με την Κύπρο και την Ελλάδα, το Ισραήλ έχει από αέρος επεκτείνει τον ζωτικό του χώρο σε μια περιοχή που καλύπτει το FIR Λευκωσίας, ώς την Κρήτη.  

 

Τα ρωσικά Stealth

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία τραβά το σχοινί και ισχυρίζεται ότι, εάν οι ΗΠΑ δεν την προμηθεύσουν με F-35, θα στραφεί στη ρωσική αγορά και δη στα υπερσύγχρονα Su-57, που είναι τύπου Stealth, μονοθέσια, με δυο κινητήρες και με τα όπλα τους να είναι εσωτερικά, για να μην εντοπίζονται. Αποτελεί ισάξιο του F-35 μαχητικό, πιο ελαφρύ και πιο φθηνό. Οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν τη συνύπαρξη των S-400 με τα F-35, διότι υπάρχει ο κίνδυνος υποκλοπής τεχνολογίας που θα τα καταστήσει ευάλωτα. Από την άλλην, η αγορά των S-400 και Su-57 επιβάλλει ειδική εκπαίδευση, διότι είναι διαφορετικά τα ρωσικά από τα ΝΑΤΟϊκά οπλικά συστήματα. Οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι να επιβάλουν ακόμη και εμπάργκο στην Άγκυρα, που θα σημαίνει μεγάλα προβλήματα στη λειτουργία των ενόπλων δυνάμεών της, παρότι, ως φαίνεται, η Ουάσιγκτον θα θελήσει να γονατίσει την Τουρκία οικονομικά.

 

Δίκτυο αεράμυνας

Ούτως ή άλλως, οι Ισραηλινοί, στο πλαίσιο των κοινών ασκήσεων με την Κύπρο και την Ελλάδα, χρησιμοποιούν τους TOR M-1, τους  Buk S-300 της Κύπρου και τους S-300 που βρίσκονται στην Κρήτη, για να εξοικειωθεί η αεροπορία τους με τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα. Από την άλλην, είναι μεγάλη η εμπειρία της Εθνική Φρουράς να εμπλέκεται σε ασκήσεις με 70 F-16, όμοια των τουρκικών. Είναι, δε, πρόδηλον ότι, η όποια εγκατάσταση των S-400 με ραντάρ που εντοπίζει στόχους στα 600 χιλιόμετρα και διαθέτει μέγιστο βεληνεκές τα 400 χιλιόμετρα, δεν στρέφεται κατά τρόπον αποτρεπτικό μόνον εναντίον της Ελλάδας, αλλά κυρίως σε βάρος του Ισραήλ, που έχει σαφές, στον αέρα, πλεονέκτημα. Γίνεται, δε, αντιληπτόν ότι η Μόσχα επιδιώκει, διά των S-400, να οικοδομήσει ένα δίκτυο αεράμυνας σε κρίσιμες από στρατηγικής σημασίας περιοχές. Έχει ήδη πωλήσει S-400 στην Ινδία, η οποία τους έχει εγκαταστήσει στα σύνορά της με την Κίνα και το Πακιστάν, ενώ δύο κομμάτια των εν λόγω ρωσικών πυραύλων έχει προμηθευτεί και η Κίνα. Για τους Ρώσους δεν έχει σημασία μόνον η πώληση, αλλά και τα ανταλλακτικά, καθώς και η συντήρηση και η συλλογή πληροφοριών, όπως και η συνεργασία τόσο με την Ινδία, η οποία είναι καλός πελάτης της Μόσχας, όσο και με την Κίνα. Οι Ρώσοι έχουν ήδη αναπτύξει το αντιπυραυλικό σύστημα των S-300 και στη Λατάκεια της Συρίας, αποκτώντας σοβαρό πλεονέκτημα στην αντιπυραυλική και αντιαεροπορική ομπρέλα της περιοχής. Έχουμε, δηλαδή, μια Ρωσία, η οποία εισβάλλει στον χώρο της Ευρασίας μέσω των αγωγών του φυσικού αερίου, με την προσδοκία να φτάσει ώς την Ν. Κορέα, την Ιαπωνία και την Κίνα, αλλά και εξοπλιστικά, μέσω των S-400. Οι αγωγοί σχετίζονται με την ασφάλεια. Εκείνο, βεβαίως, που έχει σημασία για τη Μόσχα είναι ότι, με την πώληση των S-400 στην Τουρκία, μπαίνει σε μια μεγάλη ΝΑΤΟϊκή και δη αμερικανική αγορά, που δεν της ανήκει.   

 

Οι επιλογές της Μόσχας

Η Κύπρος διαθέτει TOR-M1 και Buk, οι τελευταίοι έχουν βεληνεκές 40 χιλιόμετρα. Καλύπτουν, δε, και τις Βρετανικές Βάσεις, οι οποίες δεν διαθέτουν αντιαεροπορικά αντιπυραυλικά συστήματα. Βεβαίως, υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές αμύνης μέσω του ΝΑΤΟϊκού στόλου που βρίσκεται στην περιοχή. Είναι, δε, σαφές ότι, οι Αμερικανοί θα ήθελαν να απαλλαγεί η Κύπρος από ρωσικά εξοπλιστικά συστήματα. Όμως, αφενός, υπάρχει αμερικανικό εμπάργκο πώλησης όπλων σε βάρος ημών και, αφετέρου, η Ρωσία είναι μια χώρα που βοηθά στο Συμβούλιο Ασφαλείας την Κυπριακή Δημοκρατία, παρότι δεν το πράττει αυτό από «αγάπη» και μόνο, αλλά ένεκα σκοπιμοτήτων και της εξυπηρέτησης των δικών της εθνικών συμφερόντων. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι δεν έχει εμπλακεί στη δική μας υπόθεση των ενεργειακών οικοπέδων, επειδή τα συμφέροντά της είναι πολύ μεγαλύτερα με την Τουρκία σε επίπεδο Turkish Stream και σε αυτό της εγκατάστασης του ατομικού αντιδραστήρα στο Άκιουγιου.

 

Η ανταγωνιστικότητα των αγωγών

Η Μόσχα θεωρεί, εκ των πραγμάτων, ως ανταγωνιστικό τον EastMed και το τερματικό στο Βασιλικό. Η δε Τουρκία ήθελε και θέλει τον αγωγό προς τα δικά της παράλια, διότι έτσι κερδίζει τα πλεονεκτήματα που εμείς θα αποκτήσουμε εντός της ΕΕ από τον EastMed ή το τερματικό.  Γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο θα έπρεπε να είχε απορριφθεί η προς Τουρκία επιλογή, διότι είναι ως να εκχωρείς το φυσικό αέριο και την αναβαθμισμένη γεωπολιτική σου θέση στην Τουρκία, αντί να τη χρησιμοποιείς για δικό σου όφελος σε μια συμμαχία με το Ισραήλ και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και με τις ΗΠΑ. Συνεπώς, δεν είναι η Κύπρος που αποστρέφεται τη Μόσχα, αλλά είναι ρωσική επιλογή να παίζει με την Τουρκία, χωρίς να έχει μαζί μας ένα συμμαχικό ρόλο, όπως αυτόν της Γαλλίας, του Ισραήλ ή ακόμη και των ΗΠΑ, με τις οποίες οι σχέσεις μας είναι βελτιωμένες προς το καλύτερο, λόγω, εκτός των άλλων: 1. Των κακών σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. 2. Των κακών σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, το οποίο θεωρούν οι ΗΠΑ ως τον πλέον αξιόπιστο σύμμαχό τους. Εξ ου και η παροχή σύγχρονων εξοπλιστικών προγραμμάτων.  

 

Δέσιμο συμφερόντων

Ο στόχος μας ως Κυπριακής Δημοκρατίας είναι διπλός: Η διασφάλιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Μόνοι μας, λόγω μικρού μεγέθους και έλλειψης ισχύος, αδυνατούμε. Χρειαζόμαστε συμμάχους. Υπό αυτές τις συνθήκες, όπως δηλαδή έχουν αναλυθεί, θα ήταν άσοφο για την κυπριακή Κυβέρνηση να μην επιδιώξει την ενίσχυση των συμμαχικών της σχέσεων κυρίως με το Ισραήλ, αλλά και με τον παγκόσμιο ηγεμόνα, δηλαδή τις ΗΠΑ, κατά τρόπον ώστε τα συμφέροντά μας να δεθούν και να ταυτιστούν έτσι ώστε, ακόμη και αν βελτιωθούν οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, να μην επηρεαστούν οι δικές μας με την Ουάσιγκτον. Όταν σου κλείνει το μάτι μια περιφερειακή δύναμη, όπως το Ισραήλ, με παγκόσμια εμβέλεια, έχεις, άραγε, δικαίωμα να της γυρίζεις την πλάτη;