ΤΟ «ΤΕΧΝΑΣΜΑ» ΤΟΥ ΚΟΥΡΤΣ ΝΑ ΣΤΡΑΦΕΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΥΨΗΛΟΥ ΡΙΣΚΟΥ, ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΝΑ ΥΠΕΡΑΜΥΝΕΤΑΙ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΟΥ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΘΑ «ΤΙΘΑΣΕΥΣΕΙ» ΤΟΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ

Στην πράξη, τα ακραία κόμματα δεν μπορούν να γίνουν πιο μετριοπαθή, ακόμα κι εάν συμμετέχουν σε μια Κυβέρνηση. Αντίθετα, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, η ένταξη ενός ακραίου κόμματος σ’ έναν κυβερνητικό συνασπισμό εντείνει τις πιέσεις των πιο μετριοπαθών για πιο σκληρή γραμμή, τουλάχιστον στα θέματα που βρίσκονται υψηλά στην ατζέντα τους

Η κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού της Αυστρίας σηματοδότησε το τέλος εποχής ενός πολιτικού «πειράματος», το οποίο έμοιαζε να είναι καταδικασμένο από την αρχή. Η ψεύτικη ρωσική παγίδα που ήρθε στο φως της δημοσιότητας οδήγησε στο άδοξο τέλος της συγκυβέρνησης μεταξύ του Λαϊκού Κόμματος και του κόμματος των Ελευθέρων, σοκάροντας δίχως προηγούμενο την Αυστρία.

Το σκάνδαλο έπληξε την πολιτική ζωή της χώρας στον πυρήνα της, διευρύνοντας παράλληλα το ήδη ανοικτό μέτωπο της συζήτησης για την αυξανόμενη επιρροή των ακροδεξιών, αντι-μεταναστευτικών κομμάτων της Ευρώπης. Η συγκεκριμένη υπόθεση, σε μια πρώτη ανάγνωση μπορεί να θεωρηθεί ως μια καθαρά εθνική υπόθεση. Εντούτοις, αναλύοντας τα δεδομένα, δίχως αμφιβολία θα λέγαμε ότι πρόκειται για μια τέτοια πολιτική κρίση, η οποία, λόγω και της χρονικής συγκυρίας, θα μπορούσε να διαχυθεί σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το επίμαχο βίντεο

Το βίντεο, μέρος του οποίου αναρτήθηκε σε γερμανικά ΜΜΕ, εμφανίζει τον αρχηγό του εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων και ο πρώην Αντικαγκελάριο, Χάινς-Κρίστιαν Στράχε, να συζητά με γυναίκα που δηλώνει ότι είναι ανιψιά Ρώσου ολιγάρχη, σε δωμάτιο, το οποίο βρίσκεται σε πολυτελή έπαυλη στην Ίμπιζα. Στο επίμαχο βίντεο, το οποίο είχε τραβηχτεί το 2017, ο Αυστριακός πολιτικός συζητά για πάνω από έξι ώρες για το πώς θα μπορούσε η εν λόγω γυναίκα να χρησιμοποιήσει τα χρήματά της για να χειραγωγήσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Αυστρία.

Εντούτοις, το συγκεκριμένο επεισόδιο δεν ήταν τίποτε άλλο από μια καλά σκηνοθετημένη παγίδα για τον Στράχε, αφού η πρωταγωνίστρια δεν ήταν συγγενής ενός πλούσιου Ρώσου, ενώ στη βίλα υπήρχαν δεκάδες κάμερες, οι οποίες κατέγραφαν τη συζήτηση. Αν και το περιστατικό έλαβε χώρα το 2017, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο γιατί δόθηκε στη δημοσιότητα τώρα, αν και πολλοί αναλυτές δεν παραβλέπουν το γεγονός ότι το Κόμμα των Ελευθέρων σάρωνε στις τελευταίες δημοσκοπήσεις για τις Ευρωεκλογές.

Η ουσία του σχεδίου

Η πεμπτουσία του σχεδίου που έστηνε ο ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας βρίσκεται στο κομμάτι της χειραγώγησης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το σενάριο που τέθηκε στο τραπέζι προέβλεπε την υποτιθέμενη εξαγορά του 50% της αυστριακής εφημερίδας «Kronen Zeitung» από τη φερόμενη Ρωσίδα επιχειρηματία. Η εξαγορά αυτή είναι υψίστης σημασίας, αφού η συγκεκριμένη εφημερίδα φθάνει σε περίπου έναν στους τέσσερις Αυστριακούς, ενώ χαρακτηρίστηκε από τον Στράχε ως εξαιρετικά ισχυρή, με τον ιδιοκτήτη της να συγκαταλέγεται στους δέκα πιο δυνατούς ανθρώπους της χώρας.

Μάλιστα, με πρόχειρους υπολογισμούς, εκτιμά ότι αυτή η «συνεργασία» θα μπορούσε να εκτινάξει τα ποσοστά του Κόμματος των Ελευθέρων από το 27% στο 34%, υπό την προϋπόθεση, όμως, τουλάχιστον πέντε άτομα από τη σύνταξη θα απομακρύνονταν και στη θέση τους θα τοποθετούνταν κάποιοι άλλοι.

Η πρωταγωνίστρια, δε, όντας διαβασμένη, διερωτάται, εάν αυτό θα είναι εύκολο, με τον πρώην Αντικαγκελάριο να την καθησυχάζει, φέρνοντάς της το παράδειγμα του επενδυτή Χάινριχ Πατσίνα, ο οποίος «τα τελευταία 15 χρόνια αγόρασε όλα τα ουγγρικά ΜΜΕ για λογαριασμό του Βίκτορ Όρμπαν», ξεδιπλώνοντας το όραμά του για ένα μιντιακό τοπίο όπως αυτό που διαμόρφωσε ο Ούγγρος Πρωθυπουργός.

Η σημασία του βίντεο

Οποιαδήποτε και αν είναι η ιστορία πίσω από το βίντεο, δεν ανατρέπει το γεγονός ότι αποτυπώνει την ωμή πραγματικότητα της πολιτικής παρακμής. Παρότι το συγκεκριμένο περιστατικό χρεώνεται στην ακροδεξιά, οι προεκτάσεις του αγγίζουν ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Παρά το γεγονός ότι το βίντεο χρονολογείται από το 2017, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς το πώς επηρεάζει το αυστριακό πολιτικό σύστημα και τη σημασία του.

Οι πολίτες, με βάση το ομοσπονδιακό κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας, επιλέγουν ποιο κόμμα θα σχηματίσει κυβέρνηση, ενώ ο ηγέτης αυτού του κόμματος συνήθως γίνεται Καγκελάριος. Το κόμμα του Στράχε μπήκε στον κυβερνητικό συνασπισμό λίγο μετά τη λήψη του επίμαχου βίντεο, ενώ ο ηγέτης του έγινε Αντικαγκελάριος, δεύτερο τη τάξει πολιτειακό αξίωμα. Έτσι, η δημοσιοποίηση δεν έθεσε υπό αμφισβήτηση το πολιτικό μέλλον μόνον του Κόμματος των Ελευθέρων, αλλά συμπαρέσυρε μαζί του και έριξε στο χάος ολόκληρο το πολιτικό οικοδόμημα της Αυστρίας.

Ο Καγκελάριος της χώρας, Σεμπάστιαν Κουρτς, υπέδειξε ότι ο πρώην κυβερνητικός εταίρος του προκάλεσε ζημιά στην εικόνα της χώρας, ενώ, λόγω των μαζικών κινητοποιήσεων στη Βιέννη, εξαναγκάστηκε σε προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Αναλυτές υπογραμμίζουν την ιδιαιτερότητα του σκανδάλου, αφού σόκαρε τους πολίτες ο ωμός τρόπος που αποκαλύφθηκε αυτή η «δοσοληψία», παρά το γεγονός ότι υπήρχαν υποψίες για εμφανή και ευρέως διαδεδομένη πολιτική διαφθορά.

Μια συμμαχία καταδικασμένη να αποτύχει

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το «συνοικέσιο» μεταξύ Κουρτς και Στράχε, από τις απαρχές του παρουσίαζε σημάδια ρήξης, τα οποία εξελίχθηκαν, στην πορεία, σε εντάσεις και πολιτικές προστριβές. Μερικές ημέρες, μάλιστα, πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο, οι Ελεύθεροι του Στράχε είχαν επιδοθεί σε μια συντονισμένη πολιτική αντιπαράθεση με τους εταίρους τους.

Ένα μήνα πριν, ο Κουρτς είχε βρεθεί ξανά εκτεθειμένος, λόγω της ακραίας ρητορικής του Κόμματος των Ελευθέρων, μετά τη δημοσιοποίηση ενός ρατσιστικού «ποιήματος» Αυστριακού πολιτικού, το οποίο λίγο-πολύ συνέκρινε τους μετανάστες με τους αρουραίους. Λίγο νωρίτερα, είχε κυκλοφορήσει μια αντιμεταναστευτική αφίσα του κόμματος με ένα ζευγάρι Αυστριακών να περικυκλώνεται από μετανάστες, μπαίνοντας στο στόχαστρο δριμύτατης κριτικής, στην οποία γινόταν λόγος για «ναζιστική προπαγάνδα».

Από την άλλη, η κατοχή του χαρτοφυλακίου του Υπουργείου Εσωτερικών από το Κόμμα των Ελευθέρων δεν έκανε τη ζωή ευκολότερη για τον Κουρτς, ενώ εκφράστηκαν ανοιχτά φόβοι ότι οι «ακραίοι» με τη συγκεκριμένη θέση- κλειδί εκμεταλλεύονταν τον μηχανισμό ασφάλειας της χώρας. Παράλληλα, οι στενές σχέσεις του κόμματος με το Κρεμλίνο οδήγησαν στη σταδιακή απομόνωση της Βιέννης από κάποιους Ευρωπαίους και τις ΗΠΑ στην ανταλλαγή σημαντικών πληροφοριών.

Η αποτυχία του πειράματος του Κουρτς

Το «τέχνασμα» του Κουρτς να στραφεί στην ακροδεξιά και όχι προς το κέντρο για δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού θεωρήθηκε μια κίνηση υψηλού ρίσκου, με τον ίδιο να υπεραμύνεται της θέσης του, υποστηρίζοντας ότι θα «τιθασεύσει» τους Ελεύθερους. «Για να προωθήσουμε την ατζέντα μας και να επιφέρουμε αλλαγές, είμαι πρόθυμος να αντέξω πολλά», δήλωνε ο Καγκελάριος στις απαρχές της συνεργασίας του με τον Στράχε.

Το στοίχημα του Κουρτς, όμως, χάθηκε, αφού, στην πράξη, τα ακραία κόμματα δεν μπορούν να γίνουν πιο μετριοπαθή, ακόμα κι εάν συμμετέχουν σε μια Κυβέρνηση. Αντίθετα, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, η ένταξη ενός ακραίου κόμματος σ’ έναν κυβερνητικό συνασπισμό εντείνει τις πιέσεις των πιο μετριοπαθών για πιο σκληρή γραμμή, τουλάχιστον στα θέματα που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα τους.

Πάντως, το άνοιγμά του προς την ακροδεξιά, όχι μόνο δεν δυσαρέστησε τους ομοϊδεάτες τους ανά την Ευρώπη, αλλά αντίθετα θεωρήθηκε ως ένα σημάδι των μελλοντικών ενεργειών, ένα σχέδιο για τα ακραία κόμματα σε ολόκληρη την ήπειρο για να καταλάβουν ή να διατηρήσουν την εξουσία με τη συνεργία του κέντρου ή της δεξιάς, έχοντας μια κοινή γραμμή στο ζήτημα κυρίως της μετανάστευσης. Ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, Βίκτωρ Όρμπαν, εγκωμίαζε αυτήν τη σύμπραξη, καλώντας και άλλα κεντροδεξιά κόμματα να ακολουθήσουν τον δρόμο του Κουρτς.