Για τη διδασκαλία Πολιτικής Αγωγής από Φιλολόγους
Οι Κοινωνιολόγοι καταγγέλλουν το Υπουργείο Παιδείας ότι «αντιμετωπίζει την Παιδεία ως εταιρικό παράρτημα», για τα συμφέροντα των Φιλολόγων

Την καταγγελία ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού «αντιμετωπίζει την Παιδεία ως εταιρικό παράρτημα, αφού φαίνεται να προέχουν τα συμφέροντα συγκεκριμένης ομάδας εκπαιδευτικών», εννοώντας τους Φιλολόγους, σε βάρος των Κοινωνιολόγων, δημοσιοποιεί ο Σύνδεσμος Κοινωνιολόγων Κύπρου, σε γραπτό σχόλιό του για την προχθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, όπου συζητήθηκε «Η ανάγκη δημιουργίας καταλόγων διοριστέων Καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης στις ειδικότητες των Πολιτικών Επιστημών και Κοινωνιολογίας», μετά από πρόταση του βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων, Γιώργου Περδίκη.

Η σύγκρουση Κοινωνιολόγων από τη μια και Φιλολόγων, Υπουργείου Παιδείας και ΟΕΛΜΕΚ από την άλλη, έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο σε απόφασή του στις 6 Νοεμβρίου 2013, που αφορά τη διδασκαλία του μαθήματος της Πολιτικής Αγωγής από Φιλολόγους, δικαιώνει τους Κοινωνιολόγους και αναφέρει ότι «η κατάρτιση του πίνακα διοριστέων για κάθε θέση ή ειδικότητα θέσης, θα πρέπει να γίνεται στη βάση της ειδικότητας ή ανά ειδικότητα που πρόκειται να διδαχθεί».

Το Υπουργείο Παιδείας εφεσίβαλε την απόφαση και τώρα αναμένεται η θέση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην έφεση αυτή. Ο Σύνδεσμος Κοινωνιολόγων Κύπρου επιμένει ότι η διδασκαλία μαθημάτων που αφορούν στο πεδίο ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών γίνεται παράτυπα από άλλες ειδικότητες και μαθήματα, όπως η Κοινωνιολογία και η Πολιτική Αγωγή εξακολουθούν να διδάσκονται από Φιλολόγους αντί από Κοινωνιολόγους που είναι οι αρμόδιοι ειδήμονες.

Ανεπαρκές σύστημα παιδείας
Σύμφωνα με την ανακοίνωση των οργανωμένων Κοινωνιολόγων, «προέχει η σύσταση υποβάθρου που να προάγει επαρκείς γνωσιολογικές δεξιότητες στους μαθητές/τριες στη φάση της ενηλικίωσης. Τώρα όσο ποτέ η κοινωνία μας αντιμετωπίζει προκλήσεις σε επίπεδο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, ενώ το υφιστάμενο σύστημα Παιδείας, τεκμηριωμένα -και όχι θεωρητικά- κρίνεται ως εξαιρετικά ανεπαρκές (βλέπε έρευνα ).

Συνεχίζει ως εξής η ανακοίνωση: «Η Κοινωνιολογία έχει να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης, ατομικών ικανοτήτων, τη συναισθηματική ολοκλήρωση προσώπων, την εμπέδωση κοινωνικής αλληλεγγύης. Η αξιοποίηση εκπαιδευτικών, βάσει εμπειρογνωμοσύνης, είναι θέμα αδιάβλητων αρχών για την αναβάθμιση της κοινωνικής ιστορίας, της καλώς νοούμενης προόδου των μελλοντικών γενεών που δεν γίνεται να χρεωθούν τα όποια άτυχα σκεπτικά, αστοχίες ή παραλείψεις των προηγούμενων.

Οι απαντήσεις που έχει λάβει ο Σύνδεσμος Κοινωνιολόγων Κύπρου από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, δεν ικανοποιούν διόλου. Μάλλον προκαλούν ασύδοτα, ιδίως με την επανάληψη του πάγιου επιχειρήματος, ότι οι φιλόλογοι έχουν τύχει ενός ή δυο μαθημάτων Κοινωνιολογίας και Πολιτικών Επιστημών κατά τις σπουδές τους, εξ ου και θεωρούνται σαν “οι καθ’ ων αρμόδιοι” για την διδασκαλία των εν λόγω μαθημάτων.

Εύλογα κάποιοι από τους παρόντες βουλευτές διερωτήθηκαν εάν με αυτό το επιχείρημα ένας γιατρός που έκανε μάθημα χειρουργικής, θεωρείται αυτόματα και χειρουργός, ή αν ένας πολιτικός μηχανικός μπορεί να διδάξει βιολογία, επειδή είχε σχετικό μάθημα στις σπουδές του. Αναμένουμε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων να συνεχίσει τη συζήτηση επί του θέματος και να προχωρήσει στην ψήφιση κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου. Η άνιση αντιμετώπιση των ειδικοτήτων των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης, πρέπει επιτέλους να σταματήσει».

Σαν να καταργείται η Πολιτική Αγωγή
Ο εγγράψας το θέμα στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, βουλευτής Γιώργος Περδίκης, υπερθεμάτισε, μιλώντας στη «Σ», ότι «τα επιχειρήματα του Υπουργείου Παιδείας ότι λίγοι μαθητές επιλέγουν την Κοινωνιολογία και ότι δεν συμπληρώνονται ώρες διδασκαλίας δεν στέκουν, γιατί πρέπει να γίνεται σεβαστή η αρχή, ότι την επιστήμη πρέπει να τη διδάσκει ο επιστήμονας που την έχει σπουδάσει και όχι άλλος. Δεν μπορεί ένας Φιλόλογος να διδάσκει Πολιτική Αγωγή, γιατί είναι σαν να καταργείται η επιστήμη της Πολιτικής Αγωγής». Ο κ. Περδίκης ανέφερε ότι στην προχθεσινή συνεδρία στην Επιτροπή Παιδείας εκφράστηκε διαδικαστική ένσταση για συζήτηση του θέματος, εφόσον εκκρεμεί στο Ανώτατο έφεση του Υπουργείου Παιδείας, «όμως με την ενθάρρυνση των βουλευτών όλων των κομμάτων, τα οποία τοποθετούνται θετικά στη διδασκαλία των μαθημάτων από τους αρμόδιους καθηγητές, η Επιτροπή προχώρησε στη συζήτηση».

Πρόσθεσε ότι «διαφάνηκε πως οι περισσότεροι βουλευτές της Επιτροπής Παιδείας συμφωνούν με τη θέση του Συνδέσμου Κοινωνιολόγων ότι ο παραγκωνισμός της Κοινωνιολογίας συνιστά γεγονός καθ' όλα αντιδεοντολογικό, και συνειδητή περιθωριοποίηση της επιστήμης μας από την Πολιτεία. Τούτο ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι στην Ελλάδα έχει κατοχυρωθεί ως επάγγελμα, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα».

Οι «βαλιτσοφόροι» καθηγητές
Μιλώντας στη «Σ» ο Φιλόλογος Δημήτρης Ταλιαδώρος, Πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ και Διευθυντής του Λυκείου Κύκκου Α΄, είπε ότι «επί της ουσίας, η Κοινωνιολογία είναι μάθημα ενδιαφέροντος δύο ωρών την εβδομάδα στη Γ΄ Λυκείου και αυτήν τη στιγμή, δυστυχώς, δεν επιλέγεται από τους μαθητές. Μόνο πέντε τμήματα παγκυπρίως δημιουργήθηκαν, δηλαδή συμπληρώθηκαν μόνο 10 ώρες διδασκαλίας, αλλά για να διοριστεί καθηγητής, πρέπει να συμπληρωθούν 24 ώρες διδασκαλίας.

Επί του παιδαγωγικού ζητήματος, οι καθηγητές που δεν έχουν ώρες στα σχολεία, γίνονται βαλιτσοφόροι, όπως είπα και χθες στη Βουλή. Κρατούν μια βαλίτσα και γυρίζουν από σχολείο σε σχολείο, από επαρχία σε επαρχία. Ένας καθηγητής που τις δύο πρώτες ώρες θα κάνει μάθημα στη Λευκωσία και θα χρειαστεί στις 11 π.μ. να πάει στη Λεμεσό, να διδάξει άλλες δύο ώρες, θα έχει άραγε το κουράγιο ν’ αποδώσει; Γεμίσαμε τα σχολεία με ειδικότητες και οι καθηγητές αυτοί βρίσκονται την περισσότερη ώρα στο τιμόνι, παρά στην τάξη. Όσον αφορά το μάθημα της Πολιτικής Αγωγής, το διδάσκουμε ως Φιλόλογοι, επαρκώς».

Η θέση του Υπ. Παιδείας
ΑΙΓΛΗ Παντελάκη, Γενική Διευθύντρια Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, επιστολή προς τον Σύνδεσμο Κοινωνιολόγων Κύπρου, 6 Μαρτίου 2014: «Το μάθημα της Κοινωνιολογίας είναι μάθημα ενδιαφέροντος και προσφέρεται στο Ενιαίο Λύκειο για ελάχιστες περιόδους την εβδομάδα, με τη βασική προϋπόθεση, αυτό να έχει επιλεγεί από έναν ελάχιστο αριθμό μαθητών, ώστε να δημιουργηθεί τμήμα. Ωστόσο, παγκύπρια, σε ελάχιστα σχολεία δημιουργείται τμήμα και διδάσκεται το μάθημα. Αν ανατεθεί σε κοινωνιολόγους η διδασκαλία του μαθήματος, αφενός αυτοί θα κατακερματίζονται σε πάρα πολλά σχολεία για να συμπληρώσουν τις ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα και αφετέρου θα προκύπτουν πολύ σοβαρά προβλήματα στον καταρτισμό του ωρολογίου προγράμματος των σχολείων.

Επιπλέον οι Κοινωνιολόγοι δεν θα μπορούν να είναι ενεργά μέλη καμιάς σχολικής μονάδας. Επιπρόσθετα αναφέρεται ότι η Κοινωνιολογία εισήχθη για πρώτη φορά στη Μέση Εκπαίδευση στο πλαίσιο της λειτουργίας του Ενιαίου Λυκείου. Σε ενδεχόμενο ανασχεδιασμού του θεσμού του Ενιαίου Λυκείου, ίσως το μάθημα να μην προσφέρεται πλέον. Σε περίπτωση που προσληφθούν πτυχιούχοι κοινωνιολόγοι για τη διδασκαλία του μαθήματος, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού δεν θα μπορεί να τους αξιοποιήσει διαφορετικά.

Συμπληρωματικά είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι η ανάθεση της διδασκαλίας του μαθήματος της Κοινωνιολογίας δεν μπορεί να γίνεται σε πτυχιούχους Κοινωνιολόγους, αφού το επίπεδο των προσφερομένων γνώσεων του μαθήματος είναι τέτοιο, που δεν απαιτείται ειδική εκπαίδευση ή ειδικές σπουδές, αλλά διαθεματικές προσεγγίσεις με άλλα φιλολογικά μαθήματα (π.χ. Ιστορία, Νέα Ελληνικά, Αρχαία Γλώσσα και Γραμματεία). Ανάμεσα στους πτυχιούχους της Ελληνικής Φιλολογίας υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αποφοίτων των Τμημάτων Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικών και Ψυχολογίας, οι οποίοι κατά τη φοίτησή τους στο Πανεπιστήμιο παρακολούθησαν μεταξύ άλλων και μαθήματα Κοινωνιολογίας, όπως λόγου χάρη: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Κοινωνιολογία της Παιδικής και Εφηβικής Ηλικίας, Κοινωνική και Ψυχολογική Ανάλυση της Οικογένειας, Κοινωνική Φιλοσοφία κλπ.

»Το δε μάθημα της Πολιτικής Αγωγής δεν ονομάζεται “Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή” και δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με τον κύκλο σπουδών της Κοινωνιολογίας. Αντίθετα είναι συναφές με τα θέματα τα οποία θίγονται και διδάσκονται στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών και της Ιστορίας (π.χ. αντικοινωνική συμπεριφορά, ναρκωτικά, οικολογικό πρόβλημα, θέματα Ε.Ε., θέματα που άπτονται της εθνικής και κρατικής ταυτότητας κλπ). Τέλος, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Κύπρο υιοθετεί διαφορετικές τακτικές από το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, όπου Κοινωνιολόγοι διδάσκουν Ιστορία, Οικιακή Οικονομία, Επαγγελματικό Προσανατολισμό κλπ. Η πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου έχει εφεσιβληθεί».