Οι πρόσφατες συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για τον πόλεμο στην Ουκρανία φαίνεται να έχουν καταλήξει σε μια πρώτης μορφής εκεχειρία για πρώτη φορά μετά την έναρξη του πολέμου.

Η συμφωνία, όπως ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ σε δυο ξεχωριστά δελτία τύπου, αφορούν κυρίως σε ναυτική κατάπαυση του πυρός στην Μαύρη Θάλασσα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διάνοιξη των εμπορικών οδών στην περιοχή. Τονίζεται ότι οι συμφωνίες είναι ξεχωριστές μεταξύ των μερών, με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να αναφέρουν ότι τα εμπλεκόμενα μέρη – Ρωσία και Ουκρανία – θα συνεχίσουν να εργάζονται για μια διαρκή και σταθερή ειρήνη. Το βασικό πρόσημο των συμφωνιών παραμένει η διάνοιξη του εμπορικού διαδρόμου της Μαύρης Θάλασσας. 
 
Παράλληλα με την συμφωνία για τη ναυτική εκεχειρία, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την δέσμευση των μερών για ανάπτυξη μέτρων εφαρμογής της συμφωνίας που απαγορεύει τις επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές τους. Επί τούτου, έχουν ήδη παρουσιαστεί παραβιάσεις της σχετικής συμφωνίας. 
 
Αν και ιδιαίτερα σημαντικό βήμα μετά από τρία χρόνια πολέμου, η συμφωνία για τη ναυτική κατάπαυση του πυρός στην Μαύρη Θάλασσα βρίσκεται υπό την αίρεση της πραγματικής βούλησης των μερών να την τηρήσουν. Ήδη, η Ρωσία φαίνεται να αποδέχτηκε την συμφωνία υπό προϋποθέσεις, ήτοι του τερματισμού των κυρώσεων κατά της Ρωσίας που αφορούν στο εμπόριο τροφίμων, αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων, ως και των τραπεζικών περιορισμών που ισχύουν για αυτά τα προϊόντα και το εμπόριο με ρωσικά νηολογημένα εμπορικά πλοία. Υπενθυμίζεται ότι με την έναρξη του πολέμου, δημιουργήθηκε, παράλληλα με τις άλλες συνέπειες, μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Η νέα συμφωνία, εάν εφαρμοστεί, θα προσφέρει μιας μορφής ανακούφιση στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων, μηχανημάτων και στη ναυσιπλοϊα στην Μαύρη Θάλασσα, με περιορισμό των κινήσεων του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στο ανατολικό τμήμα της θαλάσσιας περιοχής.  
 
Η συμφωνία αποτελεί μέρος της διακηρυγμένης πρωτοβουλίας του Προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ για κατάληξη του πολέμου στην Ουκρανία, την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να ακολουθεί τις εξελίξεις όπου με πρωτοβουλία του Γάλλου Προέδρου Μακρόν συγκαλείται μια δεύτερη σύνοδος στο Παρίσι με στόχο την βραχυπρόθεσμη στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία, πάλι με την παρουσία της Τουρκίας και αυτήν την φορά και της Κυπριακής Δημοκρατίας.  
 
Η συμφωνία που συνομολογήθηκε στο Ριάντ είναι περιορισμένης εμβέλειας και όπως αναφέρθηκε πιο πάνω τελεί υπό την καλή βούληση των μερών να τηρήσουν τους όρους της.

Ήδη, από την πρώτη στιγμή της κατάληξης σε συμφωνία για ναυτική εκεχειρία στην Μαύρη Θάλασσα, παρατηρούμε διαφορετικές αναγνώσεις της από τις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Ουκρανία. Επιπρόσθετα, από πλευράς ουσίας, αν και σημαντική η συμφωνία ως ένα πρώτο βήμα, πρέπει να τονιστεί ότι ήδη στην θάλασσα υπάρχει εδώ και καιρό περιορισμένη στρατιωτική κινητικότητα, με την Ρωσία να έχει περιοριστεί στην περιοχή της Κριμαίας και της ανατολικής Μαύρης Θάλασσας.

Αυτήν την στιγμή, τα μαχόμενα μέρη εστιάζονται στην διεκδίκηση εδαφικής επικρατείας προ μιας μεγαλύτερης εμβέλειας συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός που θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν ως διαπραγματευτικά χαρτιά για την οριστική κατάληξη του πολέμου.  
 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει έμπρακτα την ανάπτυξη διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών μέσα από διάφορες πολιτικές της και επιχορηγήσεις με στόχους την δημιουργία μιας πλήρους ενεργειακής ένωσης, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και την αποανθρακοποίηση. Στο πλαίσιο των πιο πάνω πολιτικών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα το μεγαλύτερο πακέτο επιχορηγήσεων στην ιστορία της, ύψους 1,25 δισεκατομμυρίων ευρώ. 
 
Τα έργα ενεργειακών υποδομών εμπίπτουν στο πλαίσιο για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας και περιλαμβάνουν συνολικά 41 προτάσεις (5 προτάσεις έργων και 36 μελέτες) για την ενέργεια, ενώ για πρώτη φορά περιλαμβάνονται έργα υδρογόνου και υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Η μεγαλύτερη επιχορήγηση αφορά στο έργο Bornholm Energy Island που αφορά στην κατασκευή ενός καινοτόμου υβριδικού έργου διασύνδεσης στη Βαλτική Θάλασσα, συνδέοντας τη Δανία με την Γερμανία και ενσωματώνοντας ένα δίκτυο υπεράκτιων αιολικών πάρκων.

Άλλα έργα που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο επιχορηγήσεων για την ενεργειακή / ηλεκτρική διασύνδεση αφορούν την Ουγγαρία, Σλοβακία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Ισπανία, Αυστρία, Τσεχία, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ολλανδία και Σουηδία. Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα – το πρώτο τέτοιο έργο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. 
 
Τονίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στην ανάπτυξη έργων που αφορούν την πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών σε ασφαλή, καθαρή και προσιτή ενέργεια και μέσω διασυνοριακών υποδομών που παράγουν, αποθηκεύουν και διανέμουν την ενέργεια, αποπειράται, πέραν της διασύνδεσης και της ενσωμάτωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η απεξάρτηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό από εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες. 
 
Το νομικό πλαίσιο που αφορά στη διασυνοριακή διασύνδεση των ενεργειακών υποδομών στην Ευρωπαϊκή Ένωση περιλαμβάνεται στον αναθεωρημένο Κανονισμό ΔΕΔ-Ε (ΕΕ/2022/869), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2022. Ο Κανονισμός ενισχύει την πολιτική της Ένωσης για τις ενεργειακές υποδομές και συντείνει, μαζί με άλλες σχετικές πολιτικές και νομοθετικές πράξεις στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που στοχεύουν στην επίτευξη κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού μείγματος μέχρι το 2050, αποκλείοντας την χρήση ορυκτών καυσίμων και εισάγοντας στο ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το υδρογόνο, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, βιοκαύσιμα και γενικότερα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. 
 
Τα έργα κοινού και αμοιβαίου ενδιαφέροντος που περιλαμβάνονται στις σχετικές επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτουν την ηλεκτρική ενέργεια, την δημιουργία υπεράκτιων δικτύων και την ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών σε τρεις θεματικούς τομείς προτεραιότητας, ήτοι των έξυπνων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τα ευφυή δίκτυα φυσικού αερίου και τα δίκτυα CO2.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη θεσπίσει ένα υποστηρικτικό νομικό πλαίσιο για τα πιο πάνω, απαιτείται όμως η δημιουργία πιο ψηφιοποιημένων, αποκεντρωμένων και ευέλικτων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτίμηση για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 60% μέχρι το 2030. Με αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει να υπάρξει μετάβαση σε ένα πλαίσιο θέσπισης ρυθμιστικών κινήτρων, ενισχυμένης διαφάνειας και βελτιωμένων τιμολογίων, ευφυέστερων δικτύων που να είναι αποδοτικά και να χρησιμοποιούν καινοτόμες τεχνολογίες, ταχύτερων διαδικασιών αδειοδοτήσεων και βελτίωσης και διασφάλισης των αλυσίδων εφοδιασμού δικτύων.