Σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, με αφορμή την «Βραδιά του Ερευνητή» που διοργανώνεται στις 27 Σεπτεμβρίου, είπε ότι παρά το γεγονός ότι στους δείκτες καινοτομίας η Κύπρος παρουσιάζει μειωμένες κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις, καινοτόμες επιχειρήσεις στην Κύπρο σε τομείς όπως οι αμυντικές τεχνολογίες, η βιοτεχνολογία και τα φάρμακα προσελκύουν επενδύσεις και φέρνουν αποτελέσματα. Ο κ. Λουκαΐδης τόνισε την ανάγκη στήριξης της καινοτομίας μέσω περαιτέρω χρηματοδότησης και ευνοϊκών πολιτικών, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Απαντώντας στο ερώτημα αν οι χρηματοδοτήσεις οδηγούν τελικά σε εμπορικές λύσεις, ο κ. Λουκαΐδης τόνισε ότι υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα που επιτυγχάνουν κάτι τέτοιο. Έδωσε το παράδειγμα του “Co-Develop”, που επιτρέπει τη συνεργασία ερευνητών με επιχειρήσεις, διευκολύνοντας την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως είπε, υπάρχουν 26 έργα που τρέχουν αυτή τη στιγμή, με 40 μικρές επιχειρήσεις, 2 μεσαίου μεγέθους και 2 μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες συνεργάζονται στους τομείς της ενέργειας, της αγροδιατροφής, της ναυτιλίας και των τεχνολογιών πληροφορικής.
«Βλέπουμε ότι κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν λάβει χρηματοδότηση, ήδη φέρνουν προϊόντα στις αγορές», ανέφερε.
Πρόσθεσε ωστόσο ότι χρειάζεται χρόνος να αναπτυχθούν αυτά τα προϊόντα ώστε να φτάσουν σε ένα ώριμο στάδιο και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι τα επόμενα χρόνια κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις θα εξάγουν και τα προϊόντα τους στο εξωτερικό.
Εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα αυτά, θα αναπτυχθούν περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα είπε ότι μελετώνται και κάποιες νέες παρεμβάσεις όσον αφορά επενδύσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να κινηθούν πιο κοντά στην εμπορική αξιοποίηση και την εξωστρέφεια.
«Χρειάζονται στήριξη οι κυπριακές επιχειρήσεις, έχουμε αξιολογήσει διάφορα εργαλεία, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε και εμείς εθνικά και θα προχωρήσουμε στις ανακοινώσεις εντός των επόμενων μηνών», ανέφερε.
Πρόκληση οι μειωμένες επενδύσεις στην καινοτομία
Παρά την πρόοδο της Κύπρου στον ευρωπαϊκό πίνακα επιδόσεων για την καινοτομία, οι επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη παραμένουν χαμηλές τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.
O Διευθυντής του ΙδΕΚ σημείωσε η Κύπρος έχει δυνατά σημεία σε συγκεκριμένους τομείς, όπως στην πρόοδο που καταγράφει, στο υψηλό επίπεδο έρευνας, στο ελκυστικό σύστημα έρευνας, στον αριθμό φορέων εντός του οικοσυστήματος, ενώ υπάρχει αύξηση στον αριθμό επιχειρήσεων που εισάγουν καινοτομία μέσα στις δραστηριότητές τους.
Αναφερόμενος στα αδύνατα σημεία της Κύπρου, σημείωσε το χαμηλό ύψος των επενδύσεων τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα στην έρευνα και ανάπτυξη και στις χαμηλές εξαγωγές προϊόντων υψηλής ή μέσης τεχνολογίας από τις κυπριακές επιχειρήσεις.
Σημείωσε επίσης την καθοδική τάση ειδικά στον χώρο των επενδυτικών ταμείων, αλλά όπως είπε, αυτό είναι και μια παγκόσμια τάση. Για αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, είπε ότι λαμβάνονται μέτρα μέσα από τα προγράμματα του ΙδΕΚ
Δήλωσε ικανοποιημένος με την πρόοδο που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την ενσωμάτωση της καινοτομίας σε μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων, παρά την απόσταση που έχει ακόμα η Κύπρος να διανύσει, αφού βρίσκεται πίσω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε εξαγωγές και σε προσέλκυση επενδύσεων σε καινοτόμες επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στα αποτελέσματα του προγράμματος «Disrupt» του ΙδΕΚ, το οποίο αποτελεί το πρώτο στο είδος του πρόγραμμα μικτής χρηματοδότησης. Σημείωσε ότι το πρόγραμμα θα διαθέσει σε επτά καινοτόμες επιχειρήσεις στην Κύπρο, €10,5 εκατομμύρια δημόσια χρηματοδότηση και έχει καταφέρει να μοχλεύσει επενδύσεις €12,5 εκ. από επενδυτικά ταμεία στην Κύπρο και στο εξωτερικό.
«Είναι τέτοιου είδους προγράμματα τα οποία θα επιτρέψουν σε αυτές τις επιχειρήσεις να κλιμακώσουν τις δραστηριότητές τους, να διαθέσουν προϊόντα στις διεθνείς αγορές και βεβαίως αναμένουμε ότι θα έχουν και τον αντίστοιχο αντίκτυπο στις επιδόσεις μας τα επόμενα χρόνια», ανέφερε.
Για περαιτέρω διείσδυση της καινοτομίας στην κυπριακή οικονομία, σημείωσε ότι το ίδρυμα διαθέτει μια πλούσια εργαλειοθήκη προγραμμάτων και έχει ως στόχο να ενσωματωθεί η έρευνα και ανάπτυξη τόσο σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας, όσο και για νεοφυείς επιχειρήσεις και επιχειρήσεις κλίμακας.
Οι τελευταίες, όπως είπε, μέσα από άλλα προγράμματα καινοτομίας του ιδρύματος έχουν περάσει από τα αρχικά στάδια και τώρα αναπτύσσονται ραγδαία, με στόχο να προσελκύσουν ιδιωτικές, και ίδιες επενδύσεις.
Σημείωσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αυτές φέρνουν νέα προϊόντα στις αγορές, σε τομείς που πριν από μερικά χρόνια δεν αναμενόταν η Κύπρος να έχει δυνατότητες. Αμυντικές τεχνολογίες, βιοτεχνολογία, καλλυντικά, τα φάρμακα, τρόφιμα και αθλητισμός είναι κάποια παραδείγματα που ανέφερε.
Σημαντικός, όπως είπε, είναι και ο ρόλος των φορολογικών κινήτρων που παρέχει το κράτος τα οποία ενθαρρύνουν και κινητοποιούν επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη.
Σημαντικά τα ευρήματα της έκθεσης Ντράγκι για την καινοτομία στην ΕΕ
Ερωτηθείς για τα ευρήματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι που αφορούν την έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία, ο κ. Λουκαΐδης χαρακτήρισε πολύ σημαντικά τα ευρήματα της έκθεσης.
«Η Ευρώπη μπορεί και χρειάζεται περισσότερη ανατρεπτική καινοτομία, χρειάζεται περισσότερες επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις, επιχειρήσεις κλίμακας και επιχειρήσεις τεχνολογίας για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί το χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ Ευρώπης και άλλο γεωγραφιών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Κίνα, τις οποίες επισημαίνει ο κ. Ντράγκι στην έκθεση του», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι πρέπει η Ευρώπη, η οποία κατέχει ηγετική θέση στον χώρο της έρευνας, να μπορεί να αξιοποιήσει εμπορικά τη γνώση που παράγεται από την Ευρώπη και να διαθέτει στις παγκόσμιες αγορές.
Ανέφερε ακόμα ότι υπάρχει περισσότερη ανάγκη να λειτουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως όντως μια ενιαία αγορά, διότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή προκλήσεις και κανονιστικές όσον αφορά τη λειτουργία σε διάφορες αγορές εντός της ενιαίας αγοράς.
Σημείωσε ακόμα ότι υπάρχει και η ανάγκη να διευρυνθεί ο αριθμός επιχειρήσεων που συμμετέχει σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης και ότι η Ευρώπη χρειάζεται η ακόμα περισσότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα παγκόσμιας κλάσης, τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή τη γνώση από την Ευρώπη.
«Ο σκοπός είναι να συγκρατήσουμε την καινοτομία εντός της Ευρώπης και να μπορέσουμε να την αξιοποιήσουμε από την Ευρώπη και να μένει όφελος στους Ευρωπαίους πολίτες», είπε.
Ανέφερε ότι και στο εθνικό σύστημα της Κύπρου έχουν εντοπιστεί αντίστοιχες προκλήσεις που καταγράφονται στην εθνική στρατηγική έρευνας και καινοτομίας για το 2024-26. Οι προκλήσεις αυτές, όπως είπε, γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστούν και μέσα από τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ιδρύματος, αλλά και με άλλες δράσεις του υφυπουργείου.
Ερωτηθείς για το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ και κατά πόσο λειτουργεί αποτρεπτικά για την καινοτομία, ανέφερε ότι σύμφωνα και με τις επισημάνσεις Ντράγκι, όταν υπάρχει αυξημένη ρύθμιση, είναι αποτρεπτικός παράγοντας της καινοτομίας.
Δράσεις για ανάπτυξη ταλέντων από νεαρή ηλικία
Παράλληλα τόνισε ότι για το ΙδΕΚ είναι πολύ σημαντική η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η ανάπτυξη ταλέντων, ώστε δοθεί η ευκαιρία στη γενιά να αναπτύξει δεξιότητες και ικανότητες καινοτομίας.
«Διαθέτουμε σπουδαία ταλέντα, τους δίνουμε τις ευκαιρίες και θέλουμε να ακούμε ακόμα περισσότερα για να έχουν ακόμα περισσότερες ευκαιρίες μέσα από τα προγράμματά μας», είπε.
Αναφορικά με την αναντιστοιχία μεταξύ προσόντων και αγοράς εργασίας που παρατηρείται στην Κύπρο, ανέφερε ότι τα προγράμματα και δράσεις του ΙδΕΚ προσπαθούν να πετύχουν την καλύτερη διασύνδεση της έρευνας με την αγορά.
Αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Διδακτορικό στη βιομηχανία» το οποίο δίνει την ευκαιρία σε νέα ταλέντα να απορροφηθούν από επιχειρήσεις και να εκπονήσουν έρευνα αιχμής σε αντικείμενο σχετικό με τις δραστηριότητες της επιχείρησης.
Επίσης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα “Research in innovation internships” που δίνει την ευκαιρία σε φοιτητές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες να απασχοληθούν σε καινοτόμες επιχειρήσεις της χώρας.
«Θέλουμε να δώσουμε στους φοιτητές τις φοιτήτριες την ευκαιρία να γνωρίσουν την Κύπρο της έρευνας και καινοτομίας, ένα οικοσύστημα το οποίο πριν 10 χρόνια ήταν πολύ, πολύ πιο μικρό. Σήμερα έχει αρκετές δυνατότητες και είναι αυτές οι επιχειρήσεις που θα τους δώσουν ευκαιρίες όταν αποφοιτήσουνε να μπορέσουν να εργαστούν και να αναπτύξουν το έργο τους», είπε.
Επίσης έκανε αναφορά σε μια σειρά από διαγωνισμούς για όλες τις ηλικίες, που δίνουν στους νέους ευκαιρίες ανάπτυξης δεξιοτήτων σχεδιασμού, έρευνας και καινοτομία. Πρόσθεσε ακόμα ότι στηρίζονται αρκετές ιδιωτικές πρωτοβουλίες μέσα από χορηγίες, ώστε να δοθούν όλα τα εφόδια στη νέα γενιά, να ακολουθήσει το δρόμο της επιστήμης, της έρευνας, της καινοτομίας, της τεχνολογίας και να είναι ανταγωνιστικοί, σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο, όπως διαμορφώνεται.
Βραδιά του Ερευνητή στις 27 Σεπτεμβρίου
Το ΙδΕΚ διοργανώνει στις 27 Σεπτεμβρίου τη «Βραδιά του Ερευνητή» στην Λευκωσία, μια εκδήλωση που τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί θεσμός.
«Είναι η μεγάλη γιορτή της έρευνας της καινοτομίας, της τεχνολογίας, της επιστήμης που διοργανώνεται ταυτόχρονα σε 400 πόλεις της Ευρώπης. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν αυτό το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας, τους ερευνητές και ερευνήτριες, τις καινοτόμες επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίοι παράγουν και οποίοι έχουν καταφέρει με τη σκληρή δουλειά να φέρουν τη χώρα σε ψηλές θέσεις στον ευρωπαϊκό δείκτη καινοτομίας», είπε ο κ. Λουκαΐδης.
Πρόσθεσε ότι οι επισκέπτες στην «Βραδιά του Ερευνητή» μπορούν να γνωρίσουν μέσα από διαδραστικά πειράματα και μέσα από μαθητικούς διαγωνισμούς ακόμη καλύτερα τι είναι η έρευνα, η καινοτομία και να δοθεί στους νέους το έναυσμα, που χρειάζεται για να κατευθύνουν τους νέους στο δρόμο της επιστήμης, της έρευνας της τεχνολογίας.
Φέτος η εκδήλωση έχει το σύνθημα "Mission Possible".
«Είναι έναν μήνυμα θετικό, ότι μπορούμε μέσα από έρευνα, καινοτομία, τεχνολογία, να αντιμετωπίσουμε κάποιες από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, όπως ο καρκίνος, η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια και η υγεία των εδαφών και των τροφίμων και οι έξυπνες πόλεις», είπε ο κ. Λουκαΐδης.
Η «Βραδιά του Ερευνητή» θα πραγματοποιηθεί από τις 8:30 μέχρι τις 22.00 και η είσοδος στην Κρατική Έκθεση είναι δωρεάν. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Χορηγός επικοινωνίας είναι το ΚΥΠΕ.
