Κλείνουν σήμερα 17 χρόνια από την ημέρα που άνοιξαν τα οδοφράγματα Στροβιλιών και Περγάμου, στις 27 Απριλίου 2003. Λίγες μέρες πριν, στις 23 Απριλίου, εν μέσω ορθόδοξου Πάσχα, ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς αποφάσισε μονομερώς την διάνοιξη του πρώτου οδοφράγματος στο Λήδρα Πάλας.

 

Ήταν η πρώτη φορά, μετά από 29 χρόνια, που επιτράπηκε από τον τουρκικό στρατό και το αποσχιστικό καθεστώς η πρόσβαση Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα.

Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι πέρασαν στις κατεχόμενες και ελεύθερες περιοχές αντίστοιχα, με τους αριθμούς των Ελληνοκυπρίων να φτάνουν τις 260,000 και των Τουρκοκυπρίων τις 90,000 τις πρώτες δύο εβδομάδες.

Η πρώτη αντίδραση της τότε κυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου του Κύπρου Χρυσοστομίδη, ο οποίος είχε δηλώσει ότι το τείχος δεν έχει πέσει και ότι το Κυπριακό δεν είχε επιλυθεί. 

Ο τότε Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος δήλωσε: «Αυτό δεν είναι μέτρο προς την λύση του Κυπριακού. Και να διαχωρίζουμε τις κινήσεις εντυπωσιασμού ή, όπως μερικοί το λέγουν, εξελίξεις προς την λύση του Κυπριακού, από εξελίξεις που αφορούν, κατά την γνώμη μου, την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τίποτε άλλο.»

Στις 19 Μαΐου 2003 θα ανοίξει και το οδόφραγμα Αγίου Δομετίου. 

Ακολουθούν δύο βίντεο που ανάρτησαν Κύπριοι πολίτες στις κατεχόμενες Ζώδια και Ακανθού τον Μάιο του 2003. Τα σχόλια χαρακτηριστικά του κλίματος της εποχής: «Πρώτη επίσκεψη. Απόγνωση, απελπισία, θυμός, δάκρυα, αγνώριστοι αγαπημένοι τόποι. ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΓΙΑΤΙ...» Στο δεύτερο βίντεο: «Περιήγηση σε όλο το  χωριό πριν να αλλοιωθεί από τους κατακτητές.»

Σημεία διέλευσης 2006-2018

Στις 30 Μαρτίου του 2006 ανοίγει και το οδόφραγμα Αστρομερίτη, το τελευταίο επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου, αφού είχε μεσολαβήσει η απόρριψη του Σχεδίου Ανάν. 

Με την ανάληψη της Προεδρίας από τον Δημήτρη Χριστόφια ανοίγουν τα οδοφράγματα της Οδού Λήδρας, στις 3 Απριλίου 2008 και του Λιμνίτη στις 14 Οκτωβρίου του 2010.

Τον Νοέμβριο του 2018, επί Νίκου Αναστασιάδη, ανοίγουν και τα οδοφράγματα Δερύνειας και Λεύκας, αυξάνοντας έτσι τον αριθμό των σημείων διέλευσης σε εννιά. Το «Σίγμα» έκανε τότε αναφορά στο χρονικό της διάνοιξης των οδοφραγμάτων:

Μέχρι τον Νοέμβριο του 2018 καταγράφηκαν περισσότερες από 37,000,000 διελεύσεις.

Έκτοτε, τα σημεία διέλευσης παρέμεναν ανοιχτά μέχρι και την παγκόσμια έκρηξη της επιδημίας του κορωνοϊού. 

Κορωνοϊός και κλείσιμο οδοφραγμάτων

Το πρώτο μέτρο που αποφάσισε η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας για περιορισμό της εξάπλωσης ήταν το προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων που εφαρμόστηκε στις 29 Φεβρουαρίου, πυροδοτώντας σειρά διαδηλώσεων από ΜΚΟ με αποτέλεσμα επιθέσεις κατά εθνοφρουρού και αστυνομικών, αλλά και αντιπαράθεσης μεταξύ ειρηνευτών και ψευδοαστυνομικών. Τα σημεία διέλευσης που έκλεισαν ήταν της Δερύνειας, της οδού Λήδρας, της Λεύκας και του Αστρομερίτη. 

Με την νέα δέσμη αποφάσεων της 13^ης Μαρτίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωσε την απαγόρευση εισόδου στις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές, πλην εξαιρέσεων.

Μετά και από αυτή την εξέλιξη, όπως εξήγησε το «SigmaLive», τα τέσσερα οδοφράγματα παρέμειναν κλειστά και τα υπόλοιπα ανοιχτά, με τους όρους όμως που ισχύουν και για άλλα επίσημα σημεία εισόδου στην Δημοκρατία. 

Ωστόσο, στις 14 Μαρτίου, το «υπουργικό συμβούλιο» του τουρκοκυπριακού αποσχιστικού καθεστώτος αποφάσισε κλείσιμο των «οδικών, θαλάσσιων και αεροπορικών πυλών εισόδου». Αυτό συμπεριλαμβάνει και όλα τα σημεία διέλευσης στα οδοφράγματα (τα οποία το ψευδοκράτος θεωρεί «σύνορα»), για όλους εκτός των Τουρκοκυπρίων. 

Με τις πιο πάνω αποφάσεις, και τα μέτρα που πάρθηκαν σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές, καθώς και στις Βρετανικές Βάσεις, ουσιαστικά έκλεισαν όλα τα οδοφράγματα. 

 

UniteCyprusNow: Στρατηγική εξόδου για τα σημεία διέλευσης

Το κλείσιμο των οδοφραγμάτων στις 29 Φεβρουαρίου μονοπώλησαν οι διαδηλώσεις από πολίτες και ΜΚΟ, με την «Unite Cyprus Now» στην πρωτοπορία. Οι διαδηλώσεις έγιναν βίαιες με επιθέσεις κατά κληρωτού στρατιώτη της ΕΦ και τραυματισμούς αστυνομικών στις 7 Μαρτίου. 

 Οι διαδηλωτές υποτίμησαν την σοβαρότητα της επιδημίας του κορωνοϊού και πολιτικοποίησαν το όλο θέμα, ότι δήθεν η κυπριακή κυβέρνηση θέλει «διχοτόμηση» και πως οι ανησυχίες για τον κορωνοϊό είναι υπερβολικές. Διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «καλύτερα μιας ώρας με κορωναϊό, παρά 40 χρόνια με κοροϊδοϊόν», «ανοίξετε όλα και περισσότερα οδοφράγματα» και «ο Αναστασιάδης τρέχει για Διχοτόμηση – σταματήστε τον!».  

Εκ των υστέρων όμως, όταν φάνηκε πως το πρόβλημα είναι όντως σοβαρό, οι ίδιοι που φώναζαν αυτά τα συνθήματα ανέστειλαν τις «μαζικές διαδηλώσεις» τους, λίγες ώρες πριν αποφασίσε κλείσιμο των οδοφραγμάτων και το αποσχιστικό ψευδοκράτος των κατεχομένων. 

Τώρα, η «Unite Cyprus Now» επανέρχεται προτείνοντας μια «στρατηγική εξόδου για τα σημεία διέλευσης». (Σημειώνουμε ότι η χρήση των όρων «βορράς» για το παράνομο αποσχιστικό καθεστώς που λειτουργεί στις κατεχόμενες από τον τουρκικό στρατό περιοχές και «νότος» για τις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία ελεύθερες περιοχές ανήκει στην «Unite Cyprus Now».) Η πρόταση αναρτήθηκε στο Facebook της στις 23 Απριλίου, επέτειο της διάνοιξης του οδοφράγματος του Λήδρα Πάλας: 

«Σήμερα είναι η 17η επέτειος του ανοίγματος των σημείων διέλευσης από την Τουρκοκυπριακή πλευρά στις 23 Απριλίου 2003.

Μεταξύ Απριλίου 2003 και Μαρτίου 2020 έχουν υπάρξει γύρω στα 20 εκατομμύρια διελεύσεις με ειρηνική ανάμειξη των Κυπρίων, παρά τα προηγούμενα 29 χρόνια που αυτοί είχαν κρατηθεί χωριστά.

Σύμφωνα με τελευταία έρευνα από την Παγκόσμια Τράπεζα και την Σφυγμομέτρηση ΕΕ, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 ένας στους τρεις Κύπριους είχε έρθει σε επαφή με τουλάχιστον ένα μέλος της άλλης κοινότητας κατά τις προηγούμενες επτά μέρες. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 420.000 άτομα.

Η έρευνα βρήκε πως αυτή η αύξηση στην επαφή είχε θετικό αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη. Άρα η διατήρηση της επαφής είναι ζωτικής σημασίας στο να τεθούν τα θεμέλια για την επανένωση της πατρίδας μας.

Οι αρχές και στις δύο πλευρές αποφάσισαν να χειριστούν την κρίση Covid-19 χωριστά, και από τις 14 Μαρτίου και οι δύο πλευρές έχουν καταστήσει αδύνατη την διέλευση.

Ο αριθμός κρουσμάτων του ιού έχει μειωθεί ραγδαία σε ολόκληρο το νησί. Στο αποκορύφωμά του, ο αριθμός νέων ημερήσιων κρουσμάτων στο νότο ήταν 58 (1η Απριλίου) και ο αντίστοιχος αριθμός στο βορρά ήταν 13 (20 Μαρτίου).

Μεταξύ 20 και 22 Απριλίου υπήρξαν 23 νέα κρούσματα στο νότο και δεν υπήρξε κρούσμα στο βορρά.

Στις 22 Απριλίου, ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων ήταν 790 στο νότο και 108 στο βορρά. Ο συνολικός αριθμός θανάτων με αιτία τον Covid-19 από την αρχή της κρίσης είναι 12 στο νότο και 4 στο βορρά.

Τώρα που οι δύο πλευρές σκέφτονται με ποιο τρόπο να ανοίξουν και πάλι την δημόσια ζωή, τις παροτρύνουμε να μην αποδεχθούν την Πράσινη Γραμμή ως ένα «σκληρό εσωτερικό σύνορο», και να ανοίξουν ξανά τα σημεία διέλευσης πριν επιτρέψουν ξανά τακτικές διεθνείς πτήσεις. Αυτό θα επιτρέψει την επιστροφή στην ομαλότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες απλούς Κύπριους.

Το κλείσιμο των σημείων διέλευσης έχει και σημαντικό αντίκτυπο στην απασχόληση. Σύμφωνα με στοιχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 1.525 Τουρκοκύπριοι, πολίτες της ΕΕ, πληρώνουν κοινωνικές ασφαλίσεις ως υπάλληλοι στο νότο. Στις παρούσες συνθήκες είναι αδύνατο για αυτούς να έχουν πρόσβαση στους μισθούς ή τους χώρους εργασίας τους.

Το μέλλον των σημείων διέλευσης είναι κρίσιμο για το μέλλον του νησιού. Οι αποφάσεις που θα παρθούν τις επόμενες μέρες και βδομάδες θα καθορίσουν εάν οι πολιτικοί μας ηγέτες έχουν εγκαταλείψει την ευκαιρία να ενώσουν το νησί ειρηνικά και έχουν αποφασίσει υπέρ της μόνιμης διχοτόμησης, χωρίς μάλιστα να έχουν πάρει την έγκριση των πολιτών για αυτό.

Η απόφαση είναι στα χέρια των πολιτικών ηγετών. Αυτοί όμως δεν θα προχωρήσουν εάν οι πολίτες δεν δείξουν πως δεν θα αποδεχθούν την μόνιμη διχοτόμηση της χώρας τους χωρίς να έχουν πρώτα ρωτηθεί.»

Ανδρούλα Βασιλείου, Αλέκος Μαρκίδης και UniteCyprusNow

Με αφορμή τον θάνατο του πρώην Γενικού Εισαγγελέα Αλέκου Μαρκίδη, η πρώην Επίτροπος της Κύπρου στην ΕΕ, Ανδρούλα Βασιλείου, προέτρεψε την κατάθεση χρημάτων σε τραπεζικό σκοπό, αφού η παρουσία στην νεκρώσιμο ακολουθία θα ήταν αδύνατη.

Η κ. Βασιλείου πρότεινε όπως τα χρήματα που θα μαζευτούν δοθούν στην «United Cyprus Now που εκφράζει και τους πόθους του αποθανόντος».

Ολόκληρη η ανάρτηση της κ. Βασιλείου στις 24 Απριλίου:

«Φίλοι και φίλες, όλοι μας που πιστεύουμε στη λύση και την επανένωση του νησιού μας νιώθουμε σήμερα πιο φτωχοί με το θάνατο του Αλέκου Μαρκίδη. Όλοι μας θα θέλαμε να παραστούμε στη νεκρώσιμο ακολουθία και να καταθέσουμε τα λουλούδια της αγάπης μας και της ευγνωμοσύνης μας. Γνωρίζουμε όμως ότι αυτό δεν είναι εφικτό, κάτω από τις σημερινές συνθήκες.

Προτείνω λοιπόν να ανοιχθεί ένας λογαριασμός σε μια τράπεζα στον οποίο ο καθένας μας θα μπορούσε να καταθέσει ένα ποσό. Το τελικό ποσό προτείνω να διατεθεί για τους σκοπούς του UNITED CYPRUS NOW που εκφράζει και τους πόθους του αποθανόντος. ΠΟΙΟΣ ή ΠΟΙΑ μπορεί να αναλάβει το άνοιγμα του λογαριασμού; Αν φυσικά συμφωνείτε με την ιδέα μου.»