Πολιτικές αντιδράσεις προκάλεσε η ανακοίνωση της Κυβέρνησης για τη νέα πρόταση για τη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει οριζόντια αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος κατά χίλια ευρώ, από τις δεκαεννιάμιση χιλιάδες, στις είκοσι χιλιάδες-πεντακόσια ευρώ.

Σε ανακοίνωση ο ΔΗΣΥ αναφέρει ότι «η προτεινόμενη από την κυβέρνηση φορολογική μεταρρύθμιση έχει στοιχεία που μας ικανοποιούν. Υπάρχουν όμως και κάποια σημεία που προβληματίζουν.

Για παράδειγμα, η αύξηση της εταιρικής φορολογίας στο 15% η οποία να αντισταθμίζεται πλήρως από τη σημαντική μείωση της φορολογίας επί των μερισμάτων, είναι απολύτως ορθή. Αποτέλεσε εξάλλου και δική μας πρόταση από το 2019.

Οι προτάσεις για τη φορολόγηση φυσικών προσώπων επίσης έχουν θετικά στοιχεία. Θα τις εξετάσουμε έχοντας υπόψη και τις προτάσεις νόμου για την φορολογική ελάφρυνση των οικογενειών που ο Δημοκρατικός Συναγερμός - μαζί με άλλα κόμματα - έχει καταθέσει εδώ και καιρό στη Βουλή.

Οι σοβαρότεροί μας προβληματισμοί αφορούν στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τη λεγόμενη πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση.  Εδώ θα πρέπει να δοθούν εξηγήσεις και διευκρινίσεις.

Σε κάθε περίπτωση ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα λειτουργήσει θετικά και υπεύθυνα και θα συμβάλει ώστε πολύ σύντομα, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, να προωθηθούν κάποια σωστά μέτρα.

Θέση αρχής για την Παράταξή μας ήταν και παραμένει η διατήρηση ενός δίκαιου και ανταγωνιστικού φορολογικού πλαισίου, το οποίο να ενθαρρύνει την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα. Η κάθε αλλαγή πρέπει να είναι φορολογικά ουδέτερη ή και να περιλαμβάνει ελάφρυνση. Παραμένουμε αντίθετοι σε πολιτικές αύξησης των φορολογικών βαρών και συνεχούς αύξησης των κρατικών δαπανών».

Το ΑΚΕΛ επεσήμανε ότι «η φορολογική μεταρρύθμιση είναι μια αναγκαιότητα και θα πρέπει να προχωρήσει. Οι σημερινές ανακοινώσεις της κυβέρνησης ωστόσο απέχουν από την προεκλογική δέσμευση του κ. Χριστοδουλίδη για μια ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση.

Σημαντικά στοιχεία μια τέτοιας μεταρρύθμισης απουσιάζουν. Απουσιάζουν μέτρα για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης -αγγίζοντας τον συσσωρευμένο πλούτο και τα ψηλά εισοδήματα- ώστε να ενισχύσουν την αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική του κράτους. Απουσιάζουν ανακοινώσεις για μείωση του φορολογικού βάρους για τους φτωχότερους συμπολίτες μας που δεν καταβάλλουν φόρο εισοδήματος αλλά επιβαρύνονται με δυσβάστακτες έμμεσες φορολογίες και που θα επιβαρυνθούν ακόμα περισσότερο με την πρόταση της κυβέρνησης για τις πράσινες φορολογίες. Και δυστυχώς απουσιάζουν ουσιαστικά μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής. Στην ουσία ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας θα συνεχίσει να μένει στο περιθώριο χωρίς ουσιαστική στήριξη.

Στα θετικά καταγράφεται η εισαγωγή στο φορολογικό σύστημα της φιλοσοφίας των εκπτώσεων για παιδιά και στέγη από το φορολογητέο εισόδημα φυσικών προσώπων καθώς και η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15%. Θα πρέπει ωστόσο αυτά τα μέτρα να μελετηθούν σε συνάρτηση με τις μειώσεις φόρων που δίνονται σε μετόχους εταιρειών και άλλες πηγές εισοδημάτων όπως τα ενοίκια, ώστε να προσδιοριστεί η πραγματική επίπτωση για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία.

Το ΑΚΕΛ θα μελετήσει ολοκληρωμένα τις προτάσεις και θα τοποθετηθεί με συγκεκριμένες προτάσεις και εισηγήσεις. Βασική μας προτεραιότητα είναι να διαμορφώσουμε ένα φορολογικό σύστημα πιο δίκαιο, πιο απλό και πιο αποτελεσματικό, με γνώμονα την ευημερία των εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του τόπου.

Το ΕΛΑΜ σε ανακοίνωση χαιρέτισε τις σημερινές εξαγγελίες της Κυβέρνησης αναφορικά με τον φορολογικό μετασχηματισμό, σημειώνοντας ότι «αυτές θα συμβάλουν θετικά στην ικανοποίηση βασικών στόχων που είχαμε θέση ως παράταξη όπως είναι για παράδειγμα:

1. Η καταπολέμηση της υπογεννητικότητας

2. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας

3. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των αμιγώς κυπριακών επιχειρήσεων

4. Η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

5. Η στήριξη της μεσαίας τάξης

6. Η απάμβλυνση των επιπτώσεων από το αυξημένο κόστος στέγασης

7. Η στήριξη των μονογονεϊκών, τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών

Οι προτάσεις τις κυβέρνησης θα μελετηθούν ενδελεχώς και οι εισηγήσεις του ΕΛΑΜ για περαιτέρω βελτίωσης θα κατατεθούν το αμέσως επόμενο διάστημα στο πλαίσιο του διαλόγου για την οριστικοποίηση του πλαισίου».

Το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών, αναφέρει ότι υπάρχουν πολλά ανοιχτά ερωτήματα πίσω από τα μεγάλα λόγια. «Ως Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών παρακολουθήσαμε με προσοχή την σημερινή παρουσίαση στο Προεδρικό Μέγαρο της πρότασης για την φορολογική μεταρρύθμιση.

Καλές οι προεδρικές διακηρύξεις για ένα φορολογικό σύστημα που θα στηρίζει την οικογένεια και τους πολλούς, αλλά στην ουσία η πρόταση -με απλά λόγια- μεταφέρει φορολογικά έσοδα από την άμεση φορολογία, (που αφορά τα εισοδήματα) στην έμμεση φορολογία, που αφορά όλους.

Υπολογίζεται ότι, με την αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος -μέτρο που αντιμετωπίζουμε θετικά και αφορά την μεσαία τάξη- θα υπάρξει φορολογικό έλλειμμα ύψους 300 εκ. ευρώ το οποίο αναμένεται να κλείσει με την αύξηση της έμμεσης και οριζόντιας φορολογίας (π.χ. έμμεση οριζόντια φορολογία είναι ο ΦΠΑ, ο φόρος κατανάλωσης στα καύσιμα, τα τέλη για το νερό και τα σκουπίδια κ.λπ.)

Ορισμένα παραδείγματα:

Οι χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι που ήδη δεν πληρώνουν φορολογία θα κληθούν να πληρώσουν το κενό στα φορολογικά έσοδα μέσω της αύξησης της έμμεσης φορολογίας. Άρα, η φορολογική μεταρρύθμιση θα πλήξει τους χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους. Η απάντηση που μας δόθηκε σήμερα, ότι η κυβέρνηση θα βοηθήσει τις ομάδες αυτές με επιδόματα, δεν μας ικανοποιεί. Δεν αποτελεί βιώσιμη οικονομική πολιτική, η πολιτική των επιδομάτων.

Πάγιο αίτημα των πολυτέκνων είναι να επανέλθει το προηγούμενο φορολογικό καθεστώς, όπου ο αριθμός των τέκνων συνδέεται με φορολογικές απαλλαγές.

Δεν υπάρχουν φορολογικά μέτρα που να αφορούν την συγκέντρωση πλούτου ή περιουσίας. Δεν υπάρχει στα μέτρα η αύξηση της φορολογίας για τα υπερκέρδη και τα υπερεισοδήματα.

Δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόνοια για την φορολόγηση της μεγάλης ή αδρανούς περιουσίας.

Δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε πρόνοιες που να αφορούν πράσινες φορολογικές απαλλαγές. Αντίθετα μένει ανοιχτό το θέμα της εφαρμογής νέας φοροκαταιγίδας με το πρόσχημα της "πράσινης μετάβασης". Καμία αναφορά για την δημιουργία του Πράσινου Ταμείου.

Αυτές είναι μόνο κάποιες πρώτες παρατηρήσεις που αφορούν τις σημερινές εξαγγελίες.

Αντιμετωπίζουμε θετικά τις εξαγγελίες που αφορούν την πάταξη της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας και περιμένουμε να δούμε αποτελέσματα».

Η ΔΗΠΑ γράφει σε ανακοίνωση ότι «έπειτα από 23 χρόνια από την τελευταία ευρεία φορολογική μεταρρύθμιση που έγινε στην Κύπρο το 2002, η κυβέρνηση μέσα από τις εισηγήσεις των ειδικών για τον φορολογικό μετασχηματισμό, προχωρεί σήμερα στην υλοποίηση μίας από τις βασικές προεκλογικές της δεσμεύσεις. 

Οφείλουμε κατ΄ αρχάς να συγχαρούμε το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου και τους εμπειρογνώμονες που το πλαισίωσαν για την άρτια εργασία και για τις εισηγήσεις που έχουν παρουσιάσει σήμερα, οι οποίες κρίνουμε πως κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ως ΔΗΠΑ θεωρούμε πως με τις εισηγήσεις για τη δημιουργία ενός νέου φορολογικού συστήματος, προνοούνται ουσιαστικές φορολογικές ελαφρύνσεις για τα νοικοκυριά και τη μεσαία τάξη, καθώς και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που συνιστούν διαχρονικές και βασικές αρχές και πολιτικές της Παράταξης μας, όπως διατυπώθηκαν και προωθήθηκαν και εντός του κοινοβουλίου και εκτός.  

Παράλληλα, κρίνουμε πως η  νέα φορολογική μεταρρύθμιση θα έχει θετικές επιδράσεις στην οικονομική μεγέθυνση, απασχόληση και ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών και τη δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος.

Ως ΔΗΠΑ θεωρούμε πως η διαβούλευση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα για να προωθηθεί η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση το συντομότερο δυνατό.

Η Δημοκρατική Παράταξη θα είναι συμβλητική και δημιουργική και σε αυτή την προσπάθεια, καταθέτοντας, παράλληλα συγκεκριμένες εισηγήσεις που θα βελτιώσουν τις όποιες αδυναμίες, που κρίνουμε ότι χρήζουν βελτιώσεων».

Άλλες αντιδράσεις

ΠΕΟ 

Ελλείψεις και ανισότητες στη νέα φορολογική πρόταση που παρουσιάστηκε στο Προεδρικό Μέγαρο εντοπίζει η ΠΕΟ, επισημαίνοντας ότι απουσιάζουν μέτρα για δικαιότερη φορολόγηση του πλούτου και ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της συνδικαλιστικής οργάνωσης, Ο ολοκληρωμένος φορολογικός σχεδιασμός που παρουσιάστηκε στο Προεδρικό Μέγαρο αφορά μόνο ένα κομμάτι του φορολογικού συστήματος, την φορολογία φυσικών προσώπων και την φορολογία εταιρειών.

Σε ότι αφορά την φορολογία φυσικών προσώπων σημειώνει ότι η εισαγωγή ελαφρύνσεων στην φορολογία των φυσικών προσώπων σε σχέση με την σύνθεση της οικογένειας, τα οικιστικά δάνεια, τα ενοίκια και τις πράσινες επενδύσεις είναι εισηγήσεις που κατέθεσε η ΠΕΟ στην ομάδα του Πανεπιστημίου Κύπρου και είναι θετικό στοιχείο το ότι βρήκαν την θέση τους στην πρόταση.

«Σε ότι αφορά το ύψος του αφορολόγητου, το οποίο αυξάνεται κατά €1.000 είναι προφανές ότι αυτή η αύξηση δεν αντικατοπτρίζει την επίδραση του πληθωρισμού από το 2008 μέχρι σήμερα στο αφορολόγητο εισόδημα», αναφέρεται.

Η ΠΕΟ προσθέτει ότι απουσιάζουν πλήρως από τα όσα παρουσιάστηκαν μέτρα που να οδηγούν σε δικαιότερη αναδιάταξη των φορολογικών εσόδων.

«Μέτρα που να οδηγούν στην φορολόγηση του πλούτου και των πολύ ψηλών εισοδημάτων εισάγοντας πρόσθετες φορολογικές κλίμακες, της πολυτέλειας, των απροσδόκητων κερδών, της μεγάλης ακίνητης ιδιοκτησίας και ταυτόχρονα μέτρα μείωσης των φορολογιών κατανάλωσης, όπως ο ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης και οι διπλές φορολογίες, φορολογίες που επιβαρύνουν δυσανάλογα τα χαμηλά εισοδήματα», σημειώνει.

Επίσης αναφέρει απουσιάζουν οποιαδήποτε μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων όσων είναι κάτω από το αφορολόγητο εισόδημα όπως μέτρα διεύρυνσης της κοινωνικής πολιτικής.

Η ΠΕΟ αναμένει από το Υπουργείο Οικονομικών να μπει άμεσα σε διάλογο με το συνδικαλιστικό κίνημα για αυτά τα ζητήματα με στόχο ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση που να οδηγεί σε σμίκρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

ΟΕΒ

Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) χαιρετίζει τη Φορολογική Μεταρρύθμιση που παρουσίασε την Τετάρτη στο Προεδρικό Μέγαρο το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (KOE) του Πανεπιστημίου Κύπρου, αναφέροντας σε ανακοίνωσή της ότι «έχει γίνει πολύ σοβαρή σε βάθος, ολοκληρωμένη και ολιστική μελέτη και επεξεργασία των φορολογικών δεδομένων και των προκλήσεων της Κύπρου τόσο εσωτερικά όσο και σε σχέση με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο».

Παράλληλα, η ΟΕΒ χαιρετίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση την κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων.

«Η αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από το 12,5% στο 15% επενεργεί αμφοτεροβαρώς: Από τη μία αυξάνει το υφιστάμενο φορολογικό βάρος κατά 20% και από την άλλη αίρει τη διεθνή αρνητική κριτική», σημειώνει η ΟΕΒ, προσθέτοντας ότι εισηγήθηκε τη διατήρηση του 12,5%, αλλά το σύνολο των προτάσεων φαίνεται ότι διατηρεί τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και την ελκυστικότητα του κυπριακού φορολογικού πλαισίου.

«Οι δύο πιο πάνω αλλαγές είναι ευθυγραμμισμένες με τη γενική απαίτηση για σύγκλιση της φορολογικής μεταχείρισης ξένων και Κυπρίων επενδυτών/μετόχων και συνδυαστικά αποκαθιστούν συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού σε ό,τι αφορά τα φορολογικά βάρη», επισημαίνει.

«Κατά κανόνα η μείωση των φορολογικών βαρών οδηγεί σε αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσα από την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα που προκαλείται ένεκα τούτου. Αυτό αναμένεται να συμβεί και σε αυτή την περίπτωση», αναφέρει η ΟΕΒ, επισημαίνοντας ότι πρέπει να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα όπως έχουν παρουσιαστεί έτσι ώστε το νέο πλαίσιο να τεθεί σε εφαρμογή όπως προγραμματίσθηκε, την 1.1.2026.

«Η πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης της χώρας δεν μπορεί να επιβραδυνθεί. Οι στόχοι του μεσοπρόθεσμου προγράμματος για παραγωγή δημοσιονομικών πλεονασμάτων, περιορισμό του δημόσιου χρέους και συρρίκνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών πρέπει να συνεχίσουν υλοποιούμενοι», υπογραμμίζει.

Αυτό, σημειώνει η ΟΕΒ, «προϋποθέτει συστηματική παρακολούθηση του σκέλους των δημοσίων εσόδων μετά τη μεταρρύθμιση αλλά και σημαντική συρρίκνωση του ρυθμού αύξησης των μη παραγωγικών δαπανών, ιδιαίτερα των πάγιων και ανελαστικών, οι βασικότερες των οποίων είναι το κρατικό μισθολόγιο και οι κοινωνικές παροχές». 

Η ΟΕΒ σημειώνει ότι θα μελετήσει σε βάθος και με τη βοήθεια των εμπειρογνωμόνων της το όλο πλαίσιο όπως έχει παρουσιαστεί και θα υποβάλει στο ΚΟΕ και στην Κυβέρνηση τεκμηριωμένες εισηγήσεις όπου χρειάζεται.

«Η Κύπρος διαθέτει εντυπωσιακά ευέλικτο και δημιουργικό επιχειρείν, εξαίρετης ποιότητας ανθρώπινο κεφάλαιο, ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον και καλές υποδομές. Στην Πολιτεία επαφίεται να διατάξει αυτά τα τεράστια πλεονεκτήματα σε ένα συνολικό, ολοκληρωμένο και στέρεο οικοσύστημα», καταλήγει.

*Η είδηση ανανεώνεται 

Διαβάστε επίσης: Όσα αλλάζουν με τον φορολογικό μετασχηματισμό: Το αφορολόγητο και οι εκπτώσεις