Θετικά αντιμετώπισαν την Πέμπτη οι Βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών το νομοσχέδιο για την αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ ορισμένοι εξ αυτών εξέφρασαν προβληματισμούς σχετικά με το δικαίωμα ψήφου στα 17 έτη. Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο οποίος ήταν παρών στη συνεδρία δήλωσε ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι η απλοποίηση της εκλογικής διαδικασίας και η διευκόλυνση των πολιτών κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος. Παράλληλα, διευκρίνισε ότι σύμφωνα με τον υφιστάμενο εκλογικό κατάλογο, η κατανομή των εδρών ανά εκλογική περιφέρεια δεν θα διαφοροποιούνταν εάν οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονταν σήμερα.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε ότι η Επιτροπή δεσμεύτηκε για αυστηρή τήρηση του χρονοδιαγράμματος, με στόχο την επίτευξη της ασφάλειας δικαίου, ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους. Συμπλήρωσε ότι τα ζητήματα που δεν θα ολοκληρωθούν θα παραμείνουν στο πινάκιο για περαιτέρω συζήτηση.

Στο πλαίσιο της συνεδρίασης ο κ. Ιωάννου, δήλωσε ότι σε συνέχεια της διακηρυγμένης θέσης του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε στις 22 Ιανουαρίου 2025, δέσμη 13 τροποποιητικών νομοσχεδίων, τα οποία στοχεύουν στην αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες.

Πρόσθεσε ότι μέσα από τις τροποποιήσεις των νόμων, η πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να απλοποιηθεί η εκλογική διαδικασία και να διευκολυνθούν οι πολίτες κατά την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν. Ανέφερε ότι στα προτεινόμενα τροποποιητικά νομοσχέδια που τίθενται ενώπιον των Βουλευτών για συζήτηση και ψήφιση, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την αυτόματη εγγραφή των πολιτών στον μόνιμο εκλογικό κατάλογο, ο οποίος παρέχει το δικαίωμα συμμετοχής σε όλες τις εθνικές εκλογές, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιπρόσθετα, συνέχισε, προβλέπουν τη μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα του εκλέγειν στα 17 έτη.

Ο κ. Ιωάννου συμπλήρωσε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία από το σύστημα του Αρχείου Πληθυσμού, 92.129 Κύπριοι πολίτες ηλικίας 17 ετών και άνω θα πληρούσαν τα κριτήρια για αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο, αν οι αλλαγές τίθεντο σε ισχύ σήμερα. Είπε ακόμη ότι στο σενάριο που δεν ψηφιζόταν η μείωση του ηλικιακού ορίου στα 17 έτη, δηλαδή θα παρέμενε το όριο των 18 ετών, ο αριθμός των πολιτών που θα πληρούσαν τα κριτήρια για αυτόματη εγγραφή ανέρχεται στις 85.235.

«Σημειώνω, επίσης, πως με βάση τον υφιστάμενο εκλογικό κατάλογο, εάν οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνταν σήμερα, δεν θα υπήρχε διαφοροποίηση της κατανομής των εδρών ανά εκλογική περιφέρεια», επεσήμανε ο κ. Ιωάννου.

Ο κ. Ιωάννου δήλωσε ακόμη ότι στις τροποποιήσεις περιλαμβάνεται η σταδιακή κατάργηση του εκλογικού βιβλιαρίου, η διατήρηση του δελτίου πολιτικής ταυτότητας ως μέσο ταυτοποίησης αλλά και, παράλληλα, η υιοθέτηση της άδειας οδήγησης ως επιπρόσθετο μέσο ταυτοποίησης των εκλογέων στα εκλογικά κέντρα. Ταυτόχρονα, συνέχισε, στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης εγγράφων και υπηρεσιών του Κράτους, η άδεια οδήγησης θα γίνεται αποδεκτή και σε ψηφιακή μορφή μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακός Πολίτης».

Μιλώντας σε εκπροσώπους των ΜΜΕ μετά το πέρας της συνεδρίας της Επιτροπής Εσωτερικών, ο κ. Ιωάννου επανέλαβε ότι «με βάση τον υφιστάμενο εκλογικό κατάλογο, εάν οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνταν σήμερα, δεν θα υπήρχε διαφοροποίηση της κατανομής των εδρών ανά εκλογική περιφέρεια».

Σε σχέση με το φαινόμενο της παράνομης μεταφοράς εκλογικών δικαιωμάτων και τη δήλωση ψευδών διευθύνσεων, που παρατηρούνται συχνά πριν τις εκλογές για την ανάδειξη Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Υπουργός Εσωτερικών δήλωσε πως συμπεριλήφθηκε στις νομοθετικές ρυθμίσεις πρόνοια ώστε η διαδικασία διόρθωσης του εκλογικού καταλόγου, λόγω της αλλαγής της διεύθυνσης κατοικίας του εκλογέα, να μην εφαρμόζεται για περίοδο ενός χρόνου πριν τη διενέργεια των γενικών εκλογών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκτός εάν πρόκειται για νέες εγγραφές.

Σε ερώτηση κατά πόσον θα πρέπει να ενισχυθεί το μάθημα της πολιτικής αγωγής στα σχολεία, ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι είναι ένα ζήτημα που αξιολογείται, λέγοντας πως η ενίσχυση του συγκεκριμένου μαθήματος μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τους μαθητές.

Κληθείς να αναφέρει πώς προχώρησαν οι υποθέσεις δήλωσης ψευδών διευθύνσεων που εντοπίστηκαν πριν από τις εκλογές Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης του 2024, ο κ. Ιωάννου είπε πως έχουν γίνει οι καταγγελίες και οι υποθέσεις βρίσκονται υπό εξέταση σε συνεργασία των Υπηρεσιών του Υπουργείου και της Αστυνομίας.

Τέλος, ο κ. Ιωάννου υπογράμμισε πως ο απώτερος στόχος της προώθησης των εν λόγω τροποποιήσεων είναι η ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατία και εξέφρασε τη βεβαιότητα πως τα νομοσχέδια θα ψηφιστούν σύντομα.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, Ελίκκος Ηλία, απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών, ανέφερε ότι καταβάλλεται προσπάθεια για την επικαιροποίηση του αρχείου πληθυσμού και υπέδειξε ότι στόχος είναι ο εκσυγχρονισμός του συστήματος.  Στο ίδιο πλαίσιο, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Εκλογών, Μενέλαος Βασιλείου, είπε ότι στο παρελθόν υπήρχε σημαντικό πρόβλημα με λανθασμένες διευθύνσεις πολιτών. Διευκρίνισε ότι τα απαραίτητα κριτήρια για την αυτόματη εγγραφή περιλαμβάνουν την κυπριακή υπηκοότητα, την συμπλήρωση των 18 ετών (ή 17 εάν εγκριθεί η νέα νομοθεσία), την κατοχή έγκυρου δελτίου ταυτότητας και δηλωμένη διεύθυνση στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Η Νομική Υπηρεσία ενημέρωσε ότι ο νομοτεχνικός έλεγχος έχει ολοκληρωθεί και εξέφρασε τη διαθεσιμότητά της για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση ή υποστήριξη. Το Υπουργείο Εργασίας εξέφρασε τη συμφωνία του με τα προτεινόμενα νομοσχέδια και διαβεβαίωσε ότι είναι έτοιμο να συνδράμει στην υλοποίησή τους με κάθε δυνατό τρόπο.

Η εκπρόσωπος του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δήλωσε ότι τα σχόλια του Γραφείου έχουν υιοθετηθεί. Ο κ. Δαμιανού έθεσε ερώτημα προς την εκπρόσωπο σχετικά με την εκφώνηση ονομάτων στα εκλογικά κέντρα. Η εκπρόσωπος απάντησε ότι η θέση του Γραφείου είναι πως δεν πρέπει να εκφωνείται ο αριθμός του δελτίου ταυτότητας και το ονοματεπώνυμο των ψηφοφόρων. Εξήγησε ότι αυτή η πρακτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταυτοποίηση ατόμων, ενέχοντας τον κίνδυνο παραβίασης των προσωπικών δεδομένων.

Η εκπρόσωπος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) ανέφερε ότι ο Οργανισμός υποστηρίζει τη μείωση του ηλικιακού ορίου για συμμετοχή στις εκλογές στα 17 έτη και δήλωσε την ετοιμότητά τους να ενημερώσουν τους νέους σχετικά.

Ο εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Χάρης Καράμανος, ανέφερε την ανάγκη για ταχεία ολοκλήρωση της συζήτησης και εξέφρασε την άποψη ότι οι 17χρονοι θεωρούνται ώριμοι να λαμβάνουν αποφάσεις. Επεσήμανε ότι η συμμετοχή των νέων πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή πολιτική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένου ενός ολοκληρωμένου μαθήματος πολιτικής αγωγής στα σχολεία.

Ο Γενικός Γραμματέας της ΕΔΟΝ, Σεβήρος Κούλας, χαρακτήρισε θετική οποιαδήποτε αλλαγή στην πολιτική διαδικασία. Ωστόσο, επεσήμανε ότι η συγκεκριμένη προσπάθεια εμπεριέχει «ένα είδος υποκρισίας», καθώς την ίδια στιγμή απαγορεύεται ο ελεύθερος μαθητικός συνδικαλισμός. Σχετικά με την αυτόματη εγγραφή, τη χαρακτήρισε ως μια αναγκαία κίνηση που έπρεπε να είχε ήδη υλοποιηθεί.

Η εκπρόσωπος της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ) δήλωσε ότι οτιδήποτε συμβάλλει στην εμπλοκή των νέων στην πολιτική είναι καλοδεχούμενο.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την παραγωγική και δημιουργική πρώτη μεγάλη συνεδρίαση της Επιτροπής Εσωτερικών. Ανέφερε ότι υπάρχουν μέχρι στιγμής 61 προτάσεις νόμου και νομοσχέδια υπό εξέταση.

Ο κ. Δαμιανού δήλωσε ότι η συζήτηση επικεντρώθηκε σε τρία κύρια θέματα. Σχετικά με το δικαίωμα ψήφου στο 17ο έτος ηλικίας, ανέφερε ότι παρά τη γενικά θετική υποδοχή, εκφράστηκαν προβληματισμοί για την ουσιαστική εφαρμογή του. Το ΑΚΕΛ, όπως είπε, θεωρεί απαραίτητη την ενημέρωση των 17χρονων μαθητών για την εκλογική διαδικασία, τους υποψηφίους και τις πολιτικές θέσεις. Υπέδειξε την αντίφαση μεταξύ της ενδεχόμενης παραχώρησης του δικαιώματος ψήφου στα 17 έτη και των υφιστάμενων περιορισμών στον μαθητικό συνδικαλισμό.

Ο κ. Δαμιανού είπε ότι η αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους έτυχε ευρείας αποδοχής, καθώς ήταν πάγια θέση πολλών πολιτικών δυνάμεων. Με την άρση των τεχνικών εμποδίων, εκτίμησε ότι θα υπερψηφιστεί.

Όσον αφορά τον καθορισμό ορίου θητειών για τους Ευρωβουλευτές, ο κ. Δαμιανού είπε ότι το ΑΚΕΛ υποστηρίζει την ύπαρξη ορίου, με τον ακριβή αριθμό να παραμένει υπό συζήτηση.

Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι την επόμενη εβδομάδα θα εξεταστούν δύο ακόμη σημαντικά ζητήματα από προτάσεις Βουλευτών ήτοι για τους Βουλευτές επικρατείας και για τη διεύρυνση δικαιωμάτων των προσφύγων εκ μητρογονίας.

Ο Βουλευτής εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι, με τους τρέχοντες ρυθμούς, η Επιτροπή θα καταφέρει να ολοκληρώσει την εξέταση των κειμένων μέχρι τον Μάιο, «ώστε να παρουσιάσει στην Ολομέλεια της Βουλής ένα επικαιροποιημένο και εκσυγχρονισμένο νομοθετικό πλαίσιο για όλες τις εκλογικές διαδικασίες πριν από το κλείσιμο της Βουλής».

Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, εξέφρασε ικανοποίηση για την υιοθέτηση πρότασης που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του τον Ιούνιο του 2023. Δήλωσε ότι η πρόταση αυτή, που υποβλήθηκε πριν 22 μήνες, ενσωματώνεται τώρα σε ένα ευρύτερο σύνολο νομοσχεδίων για τον εκσυγχρονισμό των εκλογικών διαδικασιών. Ο κ. Νεοφύτου εξέφρασε την ελπίδα για ταχεία ολοκλήρωση της συζήτησης στην Επιτροπή και προώθηση των νομοσχεδίων στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία ότι για τον εκσυγχρονισμό της εκλογικής νομοθεσίας έχουν κατατεθεί πάνω από 60 νομοσχέδια και προτάσεις νόμου προς συζήτηση. Ανέφερε ότι ο ΔΗΣΥ έχει ήδη καταθέσει προτάσεις νόμου και τόνισε την ανάγκη για συναίνεση στην Επιτροπή.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου, εξέφρασε εντός της Επιτροπής την άποψη ότι εάν πρόκειται να γίνουν αλλαγές στο σύνταγμα σχετικά με τους ανηλίκους, θα πρέπει να εξεταστούν όλα τα σχετικά θέματα συνολικά, αντί να παρουσιάζονται μεμονωμένα στη Βουλή.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, εξέφρασε εντός της Επιτροπής τη στήριξη του κόμματός του στην προσπάθεια της Κυβέρνησης για διευκόλυνση της πρόσβασης στις εκλογικές διαδικασίες. Ωστόσο, διατύπωσε επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσον η προτεινόμενη αλλαγή θα συμβάλει στην αύξηση της συμμετοχής των 17χρονων νέων στις εκλογικές διαδικασίες.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος τοποθετήθηκε θετικά για την αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, υπενθυμίζοντας ότι το κόμμα του είχε καταθέσει σχετική πρόταση ήδη από το 2022. Σχετικά με την παραχώρηση δικαιώματος ψήφου στα 17 έτη, χαρακτήρισε την πρόταση ως ιδιαίτερα σοβαρή, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη για συνολική ρύθμιση και άλλων σχετικών ζητημάτων. Συγκεκριμένα, υπογράμμισε τη σημασία προσαρμογών στο εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε η κατοχύρωση αυτού του δικαιώματος να ενισχύσει τόσο τον μαθητικό συνδικαλισμό όσο και την πολιτικοποίηση των νέων.

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, είπε σε δηλώσεις του, ότι το κόμμα του στηρίζει το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης. Εξέφρασε την ελπίδα για ταχεία προώθηση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια προς ψήφιση, ώστε στις επόμενες βουλευτικές εκλογές να ισχύσει η αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μαρίνος Μουσιούττας, επαναβεβαίωσε τη θετική στάση του κόμματός του απέναντι στο προτεινόμενο κυβερνητικό νομοσχέδιο για δικαίωμα ψήφου σε άτομα ηλικίας 17 ετών. Παράλληλα, εξέφρασε την αναμονή για επίσημη απάντηση σχετικά με το αν αυτό το δικαίωμα θα επεκταθεί και σε άλλα ζητήματα νομικής φύσης και κατά πόσο θα υπάρξει εναρμόνιση όλων αυτών των δικαιωμάτων.

Η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, εξέφρασε καταρχήν θετική στάση για την παραχώρηση δικαιώματος ψήφου στους 17χρονους, επισημαίνοντας όμως την ανάγκη για συνοδευτικά μέτρα από το κράτος. Υποστήριξε την αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους και πρότεινε μια ολιστική προσέγγιση στη δημοκρατική διαδικασία για όλες τις εκλογές. Η Βουλευτής κάλεσε την Κυβέρνηση να προχωρήσει, με τη στήριξη της Βουλής, σε αλλαγές που θα ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες.

Πηγή: ΚΥΠΕ