Tα ξενόγλωσσα προγράμματα στα δημόσια πανεπιστήμια θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα και δεν θα επηρεάζουν την εισαγωγή στα ελληνόγλωσσα, ξεκαθαρίζει η Υπουργός Παιδείας. 

Η Αθηνά Μιχαηλίδου που ήταν φιλοξενούμενη στο TSOUROULLIS «UNCENSORED» του PoditCy, έδωσε απαντήσεις στο καυτό θέμα της αξιολόγησης εκπαιδευτικών και την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Αυτούσια η συνέντευξη:

ΧΡ. Χαιρετώ. Πολλές φορές σ’ αυτές τις συζητήσεις καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν στην παιδεία, δικαίως λέω εγώ, συνεπώς η κουβέντα για την παιδεία της Κύπρου, πού είμαστε και πού πάμε, με την αρμόδια Υπουργό, Αθηνά ΜΙχαηλίδου, έχει μία ειδική σημασία και μία ιδιαίτερη βαρύτητα. Ευχαριστώ πολύ για την αποδοχή της πρόσκλησης.

ΜΙΧ. Εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.

ΧΡ. Άρα, 2025, στην Κύπρο του σήμερα ο Κύπριος έχει την παιδεία, που θα έπρεπε να έχει;

ΜΙΧ. Απαντώ ξεκάθαρα όχι, ακόμη. Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα πολύ καλύτερο, πιο αποτελεσματικό, πιο ανθρώπινο εκπαιδευτικό σύστημα, προς όφελος όλων των παιδιών, κάνουμε προσπάθειες, ειδικά τα δύο τελευταία χρόνια, που εγώ είμαι σ’ αυτό το πόστο, αλλά και αρκετά προηγούμενα, που ήμουν στο χώρο. Γίνονται προσπάθειες βελτίωσης. Τα αποτελέσματα όλων των ερευνών, όλων των μελετών, όλων των εισηγήσεων των εμπειρογνωμόνων, μάς υποβάλλουν ότι χρειαζόμαστε αλλαγές. 

ΧΡ. Εδώ και πόσα χρόνια μας το υποβάλουν;

ΜΙΧ. Δεκάδες, δεκαετίες θα έλεγα.

ΧΡ. Εδώ και δεκαετίες έχουμε ένα σύστημα, που φαίνεται ότι δεν λειτουργεί, είναι βραχυκυκλωμένο και πάντως θέλει ανανέωση,  κάποιοι λένε ότι θέλει επαναπροσδιορισμό και επανίδρυση, 

με ό,τι αυτό σημαίνει. 

ΜΙΧ. Έχει αρκετά θετικά το εκπαιδευτικό μας σύστημα, αλλά έχει πολλά αρνητικά, έχει στρεβλώσεις, όπως τις ονομάζουμε, στις οποίες δουλεύουμε, η εκπαίδευση γενικότερα είναι ένας χώρος συντηρητικός, παγκόσμια, συνεπώς για να δούμε και αποτελέσματα, θέλουμε συνέπεια, επιμονή, υπομονή και να μετρούμε αυτά τα αποτελέσματα και να τα παρακολουθούμε. 

ΧΡ. Η εκπαίδευση είναι ένας χώρος συντηρητικός ή προοδευτικός, γιατί νομίζαμε ότι ο χώρος της νόησης είναι χώρος προόδου.

ΜΙΧ. Όχι, είναι ένας χώρος περισσότερο συντηρητικός, γιατί επιδέχεται πιο δύσκολα αλλαγές και όταν δοκιμάσουμε να κάνουμε και δραστικές αλλαγές, απότομα, τότε ταρακουνείται και η ισορροπία και δεν φέρνουμε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, άρα όλη η έρευνα και η επιστήμη λέει πως, αν θέλεις να κάνεις αλλαγές, θα τις κάνεις συστηματικά, θα τις κάνεις προσεκτικά, μικρά βήματα, με ξεκάθαρο στόχο, και είναι αυτή την προσέγγιση, που ακολουθούμε κι εμείς.

ΧΡ. Η Υπουργός Παιδείας, η Αθηνά Μιχαηλίδου, πόσο καιρό είναι στο εκπαιδευτικό σύστημα;

ΜΙΧ. Στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι τριάντα χρόνια. Περισσότερα από τριάντα χρόνια. 

ΧΡ. Τριάντα χρόνια. Άρα δεν είστε αλεξιπτωτιστής στο Υπουργείο Παιδείας;

ΜΙΧ. Όχι.

ΧΡ. Όχι και είστε τώρα δύο χρόνια. Στα δύο αυτά τα χρόνια δεν καταφέρατε να αλλάξετε πράγματα, που βλέπατε ότι ήταν αρρωστημένα και έπρεπε ν’ αλλάξουν;

ΜΙΧ. Ναι, αυτά, που μπορούσα να κάνω αμέσως τα έκανα και είναι μία σειρά αλλαγών, που έχουμε φέρει τα δύο αυτά χρόνια, είναι, όμως, και άλλα μεγαλύτερα, που έχουν σοβαρότερη επίπτωση στην ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Ένα παράδειγμα για να γινόμαστε κατανοητοί, αμέσως αλλάξαμε τη στρέβλωση με τα τετράμηνα ή αμέσως μπήκαμε δυναμικά στα θέματα των ολοήμερων σχολείων.

ΧΡ. Προσέξτε, όμως, αλλάξατε μια στρέβλωση στα τετράμηνα, 

η οποία διόρθωσε ένα πρόβλημα, που εμείς δημιουργήσαμε, λίγο χρόνο πιο πριν, αλλά δεν διορθώσαμε ένα κεντρικό σημείο αδυναμίας του εκπαιδευτικού μας συστήματος, στην ουσία διορθώσαμε ένα δικό μας λάθος.

ΜΙΧ. Να το εξηγήσω καλύτερα. Στα τετράμηνα τί γινόταν; Αξιολογούσαμε τον μαθητή δύο φορές το χρόνο μόνο σε θέματα ύλης, υπέρμετρης ύλης, υπερφορτωμένης ύλης, με διαγωνίσματα και τεστ, χωρίς να δώσουμε έμφαση στις δεξιότητες, στις ικανότητες. Ξέρετε ότι σήμερα ένας μαθητής, ένας απόφοιτος ενός εκπαιδευτικού συστήματος στην Ευρώπη, καλός και ικανός και αποτελεσματικός δεν είναι αν γνωρίζει απ’ έξω την ύλη ή αν μπορεί να αποστηθίσει την ύλη.

ΧΡ. Σύμφωνοι. Άρα, αυτός, που αποφάσισε, τότε, την εισαγωγή των τετραμήνων, δεν θα έπρεπε πριν να έχει δει μια ουσιαστική συζήτηση γύρω από το περιεχόμενο των τετραμήνων; 

ΜΙΧ. Πολλές φορές έχουν εισαχθεί καινοτομίες στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ήμουν εκεί τα τελευταία 12 χρόνια ως Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και γραπτώς πολλές φορές δώσαμε εισηγήσεις και απόψεις, αλλά είναι πολύ διαφορετικό να είσαι στο τιμόνι της πολιτικής ηγεσίας ενός Υπουργείου. Συνεπώς, βεβαίως, μια καινοτομία για να γίνει σωστά πρέπει να εδράζεται στην επιστήμη, στην έρευνα, πρέπει να ζυγίζεις τις ιδιαιτερότητες της χώρας σου, δεν μπορείς να αντιγράψεις από το εξωτερικό, δηλαδή, και να εφαρμόσεις προγράμματα ανεξέλεγκτα και αυτό, που είπα πριν, το κλειδί της επιτυχίας είναι ένα παρακολουθείς 

και να βελτιώνεις. Προφανώς αυτό χρειαζόταν να γίνει. Άρα, 

μία σειρά μέτρων έχουν ληφθεί τα τελευταία δύο χρόνια, που μας οδηγούν σε καλύτερα αποτελέσματα.

ΧΡ. Μία σειρά μέτρων, που αφορά τον τύπο ή την ουσία;

ΜΙΧ. Για μένα την ουσία, γιατί δεν μιλάμε για κάτι αποσπασματικό ή μονοδιάστατο, μιλάμε για αλλαγές, που αφορούν συστημικά το εκπαιδευτικό μας…

ΧΡ. Αλλά όχι το περιεχόμενο.

ΜΙΧ. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, άρα τα αναλυτικά μας προγράμματα, τον μαθητή, τον τρόπο, που εξετάζεται, τις διαδικασίες, τη μέθοδο, δηλαδή, της διδασκαλίας, την αξιολόγηση. Είναι, δηλαδή, ένα παζλ, ας μου επιτραπεί αυτός ο όρος, που, 

αν δεν αγγίξεις όλα του τα σημεία, θα είναι ετεροβαρές και δεν θα φέρει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

ΧΡ. Σύμφωνοι, αλλά σήμερα, που μιλάμε, εσείς είστε στο τιμόνι ενός καραβιού, ξέρετε το λιμάνι, που θέλετε να το κατευθύνετε;

ΜΙΧ. Ναι.

ΧΡ.  Δηλαδή ξέρετε το τέλος της διαδρομής, στην οποία σήμερα πορεύεστε;

ΜΙΧ. Ξεκαθαρίσαμε…

ΧΡ. Γιατί έχω την υποψία ότι πολλοί προκάτοχοι σας, δεν θέλω να είμαι απόλυτος, έκαναν αλλαγές, αλλά αν τους ρωτούσες ποια είναι η κατάληξη, πού θέλετε να πάμε, δεν μπορούσαν να απαντήσουν.

ΜΙΧ. Καταλαβαίνω τί λέτε. Ξεκαθαρίσαμε από την αρχή ότι 

οι στόχοι μας…

ΧΡ. Και φαντάζομαι ότι αυτό πρέπει να έχει και τις ευλογίες και του πολιτικού σας προϊστάμενου, έτσι; 

ΜΙΧ. Όλα είναι στη βάση ενός προγράμματος διακυβέρνησης.

ΧΡ. Σωστό.

ΜΙΧ. Οι δύο βασικοί μας πυλώνες είναι ξεκάθαρα η αποτελεσματικότητα, θέλουμε ένα σύστημα πιο αποτελεσματικό, αυτό σημαίνει καλύτερα αποτελέσματα, να μαθαίνουν όλα τα παιδιά πιο σωστά, καλύτερα, στο μέγεθος, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, το καθένα παιδί. Και το δεύτερο, δεύτερος πυλώνας είναι η συμπερίληψη, δηλαδή να μπορούν και τα παιδιά με αναπηρίες να μαθαίνουν, να μπορούν και τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία, να μπορούν τα παιδιά τα έξυπνα, τα ταλαντούχα, τα οποία έχουμε ξεχάσει στο εκπαιδευτικό σύστημα για πολλά χρόνια. Άρα μιλάμε για τους δύο τεράστιους πυλώνες, οι οποίοι προκύπτουν από το πρόγραμμα διακυβέρνησης, τους οποίους αναλύσαμε σε δράσεις και προχωρούμε συστηματικά εδώ και δύο χρόνια εφαρμόζοντας 

και υλοποιώντας πολιτικές προς αυτή την κατεύθυνση.

ΧΡ. Πάντως είναι ένα σύστημα, που έχει τα εξής χαρακτηριστικά, 

δεν ξέρω αν, πώς τα επιτυγχάνει και τα δύο, από τη μια τους πολύ ικανούς και έξυπνους μαθητές τους τραβάει προς τα κάτω και από την άλλη τους αδύνατους μαθητές, που θέλουν βοήθεια, δεν μπορεί να τους σπρώξει προς τα εμπρός και τα κάνει και τα δύο πολύ καλά, δυστυχώς.

ΜΙΧ. Ναι, να πούμε ότι, δυστυχώς, οι εμφάσεις για πολλά χρόνια ήταν λάθος, αυτό μας το λένε και όλες οι έρευνες, που ανέφερα πριν, δεν χρειάζεται να το επαναλάβουμε, όταν η έμφαση είναι η ύλη και ο καλός μαθητής είναι, ο 19 και ο 20, είναι αυτός, που μπορεί να αποστηθίσει, κάτι πάει στραβά, αυτή τη φορά μετακινούμε το βάρος μας, μετακινούμε την έμφαση στις δεξιότητες και τις ικανότητες. 

Ο αποτελεσματικός καλός μαθητής είναι αυτός, που έχει κριτική σκέψη, που μπορεί μόνος του να ψάξει για τη γνώση, που μπορεί μόνος του να αξιοποιήσει, με λογική, την τεχνολογία, για να βρει το αποτέλεσμα, που μπορεί να δημιουργήσει, να έχει δημιουργικότητα, να έχει φαντασία, αυτές τις δεξιότητες και ικανότητες τις έχουμε αφήσει για πολλά χρόνια. Τα τελευταία του τα χρόνια δώσαμε έμφαση σ’ αυτά, στην πράξη, στο περιεχόμενο, άρα αλλάζουμε το 

τί διδάσκεται συστηματικά.

ΧΡ. Αυτά, όμως, πώς θα αναδειχθούν στις τάξεις των 25 και 30; 

ΜΙΧ. Δώστε μου το χρόνο να το αναλύσω αυτό. Όταν αλλάξεις το περιεχόμενο, αυτό που ζητάς από τον εκπαιδευτικό να διδάξει και δεν του ζητάς μόνο ύλη, αναγκαστικά θα στρέψεις και την προσοχή σου σ’ αυτές τις δεξιότητες, την μέθοδολογία σου, γιατί να κάνει project πριν, γιατί ο εκπαιδευτικός να ασχοληθεί με ομαδοποίηση στην τάξη του, αφού το μόνο, που ενδιέφερε ήταν να μάθουν την ύλη, έπαιρναν το βιβλίο προχωρούσαν τα κεφάλαια και… τέλειωνε η χρονιά. Αυτή τη στιγμή ζητάμε από τον εκπαιδευτικό, μέσα από επιμορφώσεις, μέσα από προγράμματα, αξιοποιώντας την τεχνολογία, να στραφεί προς τις δεξιότητες, να καλλιεργήσει αυτές τις δεξιότητες στην πράξη, μέσα στην τάξη, με ομαδοποίηση, ο αριθμός των μαθητών δεν είναι τόσο σοβαρό πρόβλημα, όπως αποδεικνύεται και με τις έρευνες και σε σπάνιες περιπτώσεις έχουμε τάξεις των 25 στην πράξη, είναι πολύ μικρότερες, για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα για όλους και εδώ είναι το κλειδί, τί μετράμε, τί αξιολογούμε…

ΧΡ. Αυτό λέω. Τώρα όταν μου λέτε καλύτερα αποτελέσματα, εικάζω ότι εννοείτε αυτά τα διεθνή rankings…

ΜΙΧ. Και αυτά και τα τοπικά…

ΧΡ.  …που μας δείχνουν για την ώρα ότι είμαστε στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά τις επιδώσεις…

ΜΙΧ. Τώρα πια στην τελευταία στην Ευρώπη.

ΧΡ.  Ναι, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά εικάζω και πάλι ότι εννοείτε και την καθημερινή μας επαφή με τον κόσμο, που βγαίνει από τα σχολεία και διαπιστώνουμε ότι αναπαράγουμε τάξεις, είναι δικός μου όρος, εσείς μπορεί να μη θέλετε να είστε τόσο απόλυτη, αγραμμάτων.

ΜΙΟΧ. Δεν θα έλεγα αγγραμμάτων, μαθαίνουν πάρα πολλά πράγματα τα παιδιά, αλλά όχι αυτά, που πρέπει, πολλές φορές 

ή τα υπερφορτώναμε με πάρα πολλή άχρηστη γνώση. Να εξηγήσω 

τί εννοώ. Όταν θα πάει κάποιος να πάρει δουλειά σήμερα σε ένα σύγχρονο περιβάλλον, μια εταιρεία και λοιπά, δεν θα του πει 

τί θυμάσαι από την ιστορία, από τη γεωγραφία, αν μπορείς να κλείνεις ένα ρήμα, θα…, οι προκλήσεις εκεί είναι να αναλύσει πράγματα, να δείξει την κριτική του σκέψη, να μπορέσει να συνθέσει πέντε πράγματα, που είναι ικανότητες αυτές, τις οποίες δεν τον έχει βοηθήσει το σύστημα, στο παρελθόν, να καλλιεργήσει.

ΧΡ. Χωρίς αυτό, όμως, να σημαίνει ότι δεν πρέπει να ξέρει καλή ιστορία…

ΜΙΧ. Βεβαίως! 

ΧΡ. …και καλά τη χρήση της ελληνικής γλώσσας.

ΜΙΧ. Θα έχει αυτό, που λέμε πυρηνική γνώση, τη χρειαζόμαστε στο σχολείο και την κρατάμε.  

ΧΡ. Γιατί όταν μιλάω για τάξη αγραμμάτων, προφανώς, εννοώ και το φαινόμενο του να μην ξέρουν να συνεννοηθούν στην ελληνική γλώσσα. Ξέρουν να συνεννοηθούν στα greeklish, αλλά όχι στην ελληνική γλώσσα.

ΜΙΧ. Ναι, το θέμα της ελληνικής είναι πολύ σοβαρό για μας.

Έχουμε βάλει από την αρχή έμφαση, έχουμε δώσει στην ελληνική γλώσσα από την προσχολική ηλικία, γιατί φαίνεται να έχουμε σοβαρό πρόβλημα εκεί, το να μην κατανοούν μια απλή οδηγία, ακόμα και στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες, είναι θέμα γλώσσας. Άρα εμάς μας ενδιαφέρει και η κατανόηση και η καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας, έχουμε ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας με την Ελλάδα, 

η οποία δουλεύει με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας πάρα πολύ καλά και έχουμε φέρει και διαγνωστικά δοκίμια ελληνομάθειας, για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας, από πολύ νωρίς, να κατακτήσουν σωστά την ελληνική γλώσσα, αυτό έχει να κάνει και με τον προφορικό λόγο φυσικά, όχι μόνο με το γραπτό. Αυτό, που είπα και πριν, ό,τι αξιολογείται στο σύστημα, σ’ αυτό θα δοθεί σημασία. Άρα, αν δεν αξιολογούμε την ελληνική γλώσσα, αν δεν αξιολογούμε τις δεξιότητες δεν θα δώσει κανείς σημασία, γι αυτό και έχουμε αλλάξει και τον τρόπο αξιολόγησης του μαθητή. Όταν μιλάμε για κριτική σκέψη και δημιουργικότητα, αυτή δεν μπορούσαμε να την πάρουμε με ένα διαγώνισμα, ούτε με δύο μέσα στη χρονιά…

ΧΡ. Τώρα η εκπαιδευτική μας μεταρρύθμιση, γιατί περί μεταρρύθμισης…

ΜΙΧ. Αλλαγή θα έλεγα…

ΧΡ. Ναι. Γιατί σας φοβίζει ο όρος μεταρρύθμιση;

ΜΙΧ. Γιατί είναι πολύ μεγάλος, πολύ δυνατός, τρομάζει, αυτό, που κάνουμε θα καταλήξει στη μεταρρύθμιση, την κάνουμε σταδιακά και με μέτρο. 

ΧΕ. Περιλαμβάνοντας και το AI, ας πούμε; 

ΜΙΧ. Ακριβώς, ακριβώς, στις νέες τεχνολογίες, που βάλαμε από την προσχολική, βεβαίως περιλαμβάνεται το AI, το οποίο πρέπει να πω ότι εκπαιδευτικοί, ήδη, το χρησιμοποιούν, προσπαθούμε να το ελέγξουμε τώρα.

ΧΡ. Λαμβάνουμε υπόψη ότι μπορεί να έχουμε μαθητές σε κάποια χρόνια, που θα μπορούν να γράψουν εκθέσεις…

ΜΙΧ. Από τώρα.

ΧΡ. … χρησιμοποιώντας αυτό, αυτό το εργαλείο.

ΜΙΧ. Ήδη τον προηγούμενο μήνα κάναμε σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς πώς να ελέγξουμε τη χρήση του AI στις εργασίας των παιδιών. Να το χρησιμοποιήσουν το AI, είναι εκεί ως εργαλείο βασικό και είναι εργαλείο μάθησης και διδασκαλίας το AI.

ΧΡ. Άρα δεν πήγατε στο άλλο άκρο να το δαιμονοποιήσετε;

ΜΙΧ.  Όχι, ελεγχόμενα, στη βάση κριτηρίων, εξηγώντας στα παιδιά τους κινδύνους, όπως εξηγούμαι στα παιδιά τους κινδύνους του διαδικτύου πια, που είναι αναγκαία γνώση, όπως θέλουμε να περάσουμε τα στοιχεία της αξιόλογης γνώσης, που παίρνουν από το διαδίκτυο, της παιδείας για τα μέσα, του media literacy, γιατί και πρόσφατα είχαμε πολλά παραδείγματα, που ενήλικες παρασύρονται από μια είδηση και βγάζουν συμπεράσματα ανεξέλεγκτα. Στα παιδιά πρέπει να δώσουμε αυτές τις δεξιότητες, AI, νέες τεχνολογίες, ρομποτική έχουν μπει δυναμικά στα σχολεία μας, έχουμε πάρει και κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση αρκετά για τις τεχνολογίες και προχωρούμε στο ψηφιακό, στα ψηφιακά εργαλεία στην εκπαίδευση, με μέτρο. Πρέπει να αναφέρω ότι οι σκανδιναβικές χώρες παίρνουν πίσω αρκετά πράγματα από τις τεχνολογίες, μετριάζοντας τη χρήση τους υπέρ του pen and pencil, αυτού, που λέγαμε παλιά χαρτί - μολύβι, να καλλιεργήσουν τα παιδιά και τις δεξιότητες τους στο γράψιμο.

ΧΡ. Κοιτάζοντας σήμερα τον τρόπο του δημοσίου σχολείου θέλω να μείνουμε για λίγο ακόμα στα δύο άκρα. Στα ιδιαίτερα ικανά παιδιά και στα παιδιά με κάποια ή κάποιες αδυναμίες. Σ’ αυτά τα δύο άκρα, λοιπόν, έχουμε βρει τρόπους να συνεισφέρουμε ή να βοηθήσουμε; Έχω υπόψη μου, ας πούμε, τα ιδιωτικά σχολεία, όπου τελειώνει η κανονική περίοδος και έχουν τα supporting groups ή τα one one sessions με τον καθηγητή…

ΜΙΧ. Τις δραστηριότητες τους…

ΧΡ.  Αυτό στο δημόσιο σχολείο νομίζω ότι είναι όνειρο θερινής νυκτός να το περιμένει κάποιος.

ΜΙΧ. Όχι, καθόλου. Ήδη έχουμε σ’ ένα πολύ μεγάλο αριθμό σχολείων, κυρίως στα Δημοτικά, αλλά και στα Γυμνάσια, έχουμε βάλει τις έξτρα ώρες, 13.00 – 16.00, όπου ακριβώς τα παιδιά ασχολούνται με δραστηριότητες, δηλαδή τεχνολογίες, φυσικές επιστήμες ή με δραστηριότητες μουσικής, γυμναστικής, έχουμε τώρα και το Τεχνικό Γυμνάσιο, που αρχίζει από την επόμενη σχολική χρονιά. Συνεπώς έχουμε μπει δυναμικά και στην αξιοποίηση των μετά του σχολείου δραστηριοτήτων για να καλλιεργήσουμε τα ταλέντα αυτά και να ενισχύσουμε αυτό, που είπα πριν, πώς καλλιεργώ δεξιότητες και ικανότητες; Δίνοντας ευκαιρία στα παιδιά.

ΧΡ. Αν πάμε, όμως, στο άλλο άκρο, δηλαδή εγώ αν είμαι ένας μαθητής, που έχω θέμα με τα μαθηματικά και έχω μία εξέταση 

σε δυο μέρες, έχω τη δυνατότητα να τα πω με τον καθηγητή μου εκτός τάξης ή μέσα στην τάξη, αλλά σε μία πιο ιδιαίτερη φάση;

ΜΙΧ. Προηγουμένως δεν θα την είχα, για ήταν τόσο ασφυχτικό το πρόγραμμα να προχωρώ με την ύλη, να τελειώσει η ύλη. Σήμερα δώσαμε ευκαιρία ανοίγοντας το χρόνο να γίνεται και η εμπέδωση, 

η επανάληψη, κάνοντας τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας. 

 

 

Όλα τα σεμινάρια, που κάναμε πέρυσι, είχαν να κάνουν με τη 

διαφοροποίηση, αυτό, δηλαδή, που λέμε καλύψτε τις ανάγκες των αδύνατων, των μέτριων μαθητών, των ταλαντούχων. Αφήσαμε τους ταλαντούχους για πολλά χρόνια από μόνους τους να προχωρούν, αν οι γονείς τους είχαν την έγνοια, όπως λέτε κι εσείς, θα τους έπαιρναν είτε σε φροντιστήρια, είτε σε στήριξη, τώρα έχουμε φτιάξει και υλικό για τα ταλαντούχα και χαρισματικά παιδιά, γιατί όταν μιλάμε για συμπεριληπτικό σχολείο δεν πρέπει να το παρεξηγούμε αυτό, ούτε να μας φοβίζει ο όρος. Ήμουν και την προηγούμενη εβδομάδα στην Ευρώπη και μιλούσαμε γι αυτό. Είναι ένα σχολείο, στο οποίο ο μαθητής μπορεί να μάθει το μέγιστο των δυνατοτήτων του.

ΧΡ. Εξακολουθεί το δημόσιο σχολείο και θέλω, ειλικρινής είναι η συζήτηση μας, αλλά…

ΜΙΧ. Πάντα, ναι…

ΧΡ. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση για μία εκπαιδευτικό, που είναι 30 χρόνια στο σύστημα. Εξακολουθεί, λοιπόν, σήμερα, που μιλούμε, το δημόσιο σχολείο να θεωρεί 

sine qua non τα ιδιαίτερα και την παραπαιδεία; 

ΜΙΧ. Νομίζω ότι δεν μπορεί κανείς να κρύψει κάτι τέτοιο, είναι αναγκαίο κακό για πολύ κόσμο, όμως, πρέπει να το διαχωρίσουμε, να το διαχωρίσουμε πια. Το φροντιστήριο δεν υπάρχει πια, δυστυχώς, μόνο για τους αδύνατους μαθητές, όπως υπήρχε παλιά, στον καιρό μου, ας πούμε εμένα, πριν πάρα πολλά χρόνια, πήγαιναν οι πολύ αδύνατοι μαθητές, σήμερα, δυστυχώς, και με την παραίνεση των γονιών, πηγαίνουν και οι άριστοι μαθητές για να εξασφαλίσουν τη θέση, που θέλουν στα Πανεπιστήμια. Άρα για μένα είναι πολύ σοβαρότερο, είναι κοινωνικό φαινόμενο το φροντιστήριο, μ’ αυτά, που κάνουμε με το ολοήμερο σχολείο δίνουμε ευκαιρίες στα παιδιά να παραμείνουν στο σχολείο, να παρακαθίσουν σε εξέταση, αν δηλαδή μένει στο σχολείο μέχρι τις 16.00 και κάνει αγγλικά, γιατί να μην μπορεί να παρακαθίσει στην εξέταση, που θα έκανε στο φροντιστήριο; Αν παραμένει στο σχολείο και κάνει μουσική, γιατί να μην μπορεί να κάτσει στην εξέταση του; Άρα είναι και θέμα νοοτροπιών, που πρέπει να αλλάξουμε, να εμπιστευτεί ο γονιός το δημόσιο σχολείο πια, για να μπορέσει να έχει και τα αποτελέσματα, που θέλει για το παιδί του και εκεί στοχεύουμε, θέλουμε χρόνο, αλλά εκεί είναι κατεύθυνση, που πάμε, σε σχέση με τα φροντιστήρια.

 

 

ΧΡ. Χωρίς να θέλω να δαιμονοποιήσω τα φροντιστήρια, γιατί και αυτά έχουν ένα ρόλο και λόγο ύπαρξης και αξία, εντούτοις φαινόμενα του κάνω πρωινά μαθήματα και απόγευμα κάνω και τα απογευματινά μου, αυτά τώρα…

ΜΙΧ. Πρέπει να εκλείψουν βεβαίως ή να μειωθούν, δεν είμαι κι εγώ, δεν είμαι στα σύννεφα, είμαι πολύ, πατώ γερά στη γη, δεν θα εκλείψουν από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά εμείς πρέπει να πείσουμε γονείς και μαθητές ότι το δημόσιο σχολείο είναι αρκετό μ’ αυτά, που κάνουμε για να μπορέσουν να έχουν αυτήν την εξέταση, που θέλουν ή τα πτυχία, που θέλουν.

ΧΡ. Μα σήμερα υπάρχει ένας μαθητής, ένας, έστω, που να έχει εμπιστευτεί το σχολείο και να μη χρειάζεται καθόλου ιδιαίτερα;

ΜΙΧ. Ναι, κ. Τσουρούλλη και αυτούς θέλουμε να τους αναδείξουμε.

ΧΡ. Δυστυχώς, δεν τους αναδεικνύουμε, γιατί αν υπάρχουν, ούτε εγώ τους ξέρω.

ΜΙΧ. Έχουμε παραδείγματα αρίστων μαθητών, όλους αυτούς, που ακούμε κάθε χρόνο, τον Ιούνιο, τον Ιούλιο, μετά τις Παγκύπριες, 

αν πάρετε το προφίλ τους οι μισοί από αυτούς δεν έχουν πάει κάποιο φροντιστήριο κι εκεί είχα εκπλαγεί κι εγώ τα τελευταία χρόνια να δω τέτοια παιδιά, που δούλεψαν μόνοι τους και πέρασαν τις Παγκύπριες, που είναι πάρα πολύ απαιτητικό αυτό, άρα, αυτά τα παιδιά να δούμε, να πάμε πίσω να δούμε και το ιστορικό τους, να δούμε την προσπάθεια την τεράστια, που έκαναν, γιατί εκεί πραγματικά εμπιστεύεσαι και τον εαυτό σου και το σχολείο. Δεν μπορούν όλα τα παιδιά να το κάνουν, πρέπει να έχεις ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

ΧΡ. Άρα, μετά από δύο χρόνια παρουσία σας, για να κλείσουμε αυτό τον κύκλο, μετά από δυο χρόνια παρουσία σας στο Υπουργείο Παιδείας σας ρωτώ σε ποια φάση θα είστε έτοιμη να μου πείτε αλλάξαμε το δημόσιο σχολείο σε τέτοιο επίπεδο, που πάντως είναι καλύτερο από εκείνο, που παρέλαβα;

ΜΙΧ. Από τώρα μπορούμε να το πούμε αυτό, γιατί …

ΧΡ. Άρα, σήμερα, που μιλάμε, είναι, το δημόσιο σχολείο είναι καλύτερο από το σχολείο παραλάβατε εσείς μπαίνοντας το γραφείο σας; 

ΜΙΧ. Σίγουρα είναι βελτιωμένο σε συγκεκριμένους τομείς. Χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά…

ΧΡ. Το να πω ότι θα το παραδώσετε το Υπουργείο με τη λήξη της θητείας, αν όλα πάνε καλά, του νυν Προέδρου…

ΜΙΧ. Όποτε χρειαστεί.

ΧΡ. … του νυν Προέδρου, θα παραδώσετε μία καινούρ, ένα καινούργιο εκπαιδευτικό σύστημα, αυτό είναι υπερφίαλο;

ΜΙΧ.  Να το θέσουμε αλλιώς. Έχουμε πολύ ξεκάθαρο πλάνο, πολύ ξεκάθαρες δράσεις, ακολουθούμε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, θα μπορούμε να πούμε τί ακριβώς κάναμε, ήδη, λέμε ξεκάθαρα 

τί κάνουμε βήμα προς βήμα, θα μπορούμε να παρουσιάσουμε και τις βελτιώσεις και τα καλύτερα αποτελέσματα, όταν θα έρθει εκείνη η ώρα.

ΧΡ. Επειδή μ’ αρέσει να είμαστε συγκεκριμένοι, έγινε πολύς λόγος, αντιλαμβανόμαστε και οι δύο γιατί, με τα κλιματιστικά στα σχολεία, όπου οι μαθητές έμπαιναν σε φούρνους στην ουσία μετά από τον Μάιο, Ιούνιο…

ΜΙΧ. Για πόσα χρόνια! Τα τελευταία δέκα χρόνια.

ΧΡ. Ναι. Θα τα βάλουμε, δεν θα τα βάλουμε, ποιος θα δίνει την ενέργεια, πού θα βρίσκουμε ρεύμα, αν θα πρέπει να είναι πράσινα, αν δεν θα πρέπει να είναι πράσινα, τελικά φέτος θα έχουμε κλιματιστικά σε όλα τα σχολεία; 

ΜΙΧ. Είναι ένα θέμα, που μας βασάνισε πάρα πολύ, είναι ένα από τα πολλά ζητήματα… 

ΧΡ. Γιατί αν δεν έχουμε ούτε φέτος, μετά που παρενέβη και ο ίδιος ο Πρόεδρος και δεσμεύτηκε και υποσχέθηκε και λοιπά, θα έχουμε πρόβλημα ως πολιτεία να κάνουμε τα αυτονόητα.

ΜΙΧ. Κύριε Τσουρούλλη, ήταν η πρώτη φορά, που κυβέρνηση έκανε τούτη την παραδοχή ότι πρέπει να μπουν κλιματιστικά, όπως πολύ σωστά είπατε, υπήρχε αμφισβήτηση, αν έπρεπε 

να μπουν ή όχι. Είπαμε ότι δεν σηκώνει συζήτηση αυτό, μπαίνει, βάλαμε προϋπολογισμό, έχουμε έναν προϋπολογισμό τριετίας τώρα 15 εκατομμύρια, άρα πέρασε και από τη Βουλή αυτό, έχουμε τα μέσα, η πρώτη φάση των κλιματιστικών σε όλες τις επαρχίες έχει ολοκληρωθεί στην εγκατάστασή της, προχωρούμε με τη δεύτερη φάση, άρα μέχρι, χρονοδιαγραμματικά μέχρι τον Μάιο, 

θα έχει ολοκληρωθεί και η δεύτερη φάση και συνδέονται. Ποιο ήταν εδώ το πρόβλημα; Το πρόβλημα ήταν ότι ουδέποτε έγινε ηλεκτρομηχανολογική μελέτη στα κτίρια μας και αναβάθμιση, άρα και εγκατάσταση κλιματιστικών να γινόταν μέσα σε δυο τρεις μήνες, δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν γιατί έπεφταν τα ρεύματα, τα σύρματα δεν ήταν στην κατάλληλη κατάσταση, που έπρεπε, τέθηκε θέμα ανασφάλειας για όλους, συνεπώς κάναμε και αυτή τη δουλεία ταυτόχρονα. Άρα προχωρούμε φάση προς φάση. Η απάντηση είναι ναι, τον Μάιο αρκετά σχολεία θα έχουν κλιματιστικά. Η προτεραιότητά μας για τον Μάιο είναι τα Λύκεια πρέπει να πω και δουλεύουμε εδώ και πολύ καιρό, γιατί θα έχουν και τις εξετάσεις.

ΧΡ. Μάλιστα. Ταυτόχρονα κάνετε και κτιριακές αναβαθμίσεις παντού;

ΜΙΧ. Ακριβώς. Ευχαριστώ για την ερώτηση. 

ΧΡ. Αν σας ρωτήσω πόσα κτίρια έχουμε αναβαθμίσει, μπορείτε να είστε συγκεκριμένη;

ΜΙΧ. Σε όλα τα σχολεία, σε όλα τα σχολεία παγκύπρια έχουμε βάλει φωτοβολταϊκά, σε όλα τα σχολεία παγκύπτρια προχωρήσαμε με τους αεριστήρες, ανεμιστήρες οροφής ή στα πλάγια των αιθουσών, έχουμε δεχτεί τα αιτήματα του ΕΤΕΚ, που νοιάζεται για το περιβάλλον, των ειδικών, δηλαδή, που μιλούν για χώρους πρασίνου στα σχολεία και έχουμε πάρει λεφτά από την Ευρώπη αυτά τα χρόνια για να κάνουμε τους χώρους πρασίνου, που μας βολεύουν και για άλλα πράγματα, δημιουργική απασχόληση των παιδιών, άρα ακολουθούμε και ένα πλάνο για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων, εκείνο είναι ένα τεράστιο project, χρειάζεται καιρό, δεν το εγκαταλείπουμε, όμως, για χάρη των κλιματιστικών, ενώ γίνεται η εγκατάσταση και λειτουργία των κλιματιστικών, συνεχίζουμε και με αυτό το πλάνο της ενεργειακής αναβάθμισης.

ΧΡ. Μάλιστα. Τώρα πάμε σε ένα άλλο κομμάτι, που έχει να κάνει και με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αφορά, όμως, τον άλλο εταίρο σ’ αυτή την κουβέντα, που κάνουμε, αφορά τον εκπαιδευτικό.

ΜΙΧ. Τον πιο βασικό εταίρο. 

ΧΡ. Ένας εκπαιδευτικός, ο οποίος τελειώνει σήμερα τις σπουδές του, με όλη τη γνώση, που απαιτείται για να μπει και να διδάξει, 

να, να, να κάνει αυτό το μέγιστο λειτούργημα, που είναι να διδάξει στις τάξεις τα παιδιά του κόσμου, έτσι και θα διοριστεί στην καλύτερη περίπτωση σήμερα, πότε; 

ΜΙΧ. Εάν περάσει τις εξετάσεις άμεσα. 

ΧΡ. Άμεσα λέτε. Άρα λύσαμε το πρόβλημα της επετηρίδας; 

ΜΙΧ. Όχι ακόμη, το 2027 σύμφωνα με την νομοθεσία καταργείται 

ο άλλος κατάλογος, ο μεγάλος, που ξέραμε πάντα και πάμε μόνο με τις εξετάσεις. Μέχρι το 2027 εμείς βρίσκουμε λύσεις για να έχουμε ικανό αριθμό εκπαιδευτικών να διορίζονται. Είναι πολύ λίγοι αυτοί που περνούν τις εξετάσεις και βλέπουμε και το ζήτημα με τις εξετάσεις.

ΧΡ. Εμένα η έννοια μου είναι να μη διορίζεται κάποιος, όταν, ήδη, έχει κουραστεί στο να αναμένει.

ΜΙΧ. Στα 60 του. Αυτό, αυτό είναι απαράδεκτο για μας, ούτε να διορίζεται…

ΧΡ. Δεν συμβαίνει σήμερα; Συμβαίνει;

ΜΙΧ.  Βεβαίως. Τώρα διορίζονται μισοί από αυτούς, που χρειαζόμαστε, από τον κατάλογο διοριστέων, αυτούς που ξέραμε πάντα, μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι συνήθως και μισοί, από αυτούς, που περνούν την εξέταση, που είναι νέοι.

ΧΡ. Αυτός, που διορίστηκε, όμως, που διορίζεται και το λέω με κάθε σεβασμό στον άνθρωπο, γιατί δεν είναι ο ίδιος που το, επέλεξε μία διαδρομή και αυτό το κράτος του είπε ότι θα διοριστεί μετά από 15χρόνια και αναγκάστηκε να κάνει και εκατό δουλειές, μέχρι να έρθει εδώ.

ΜΙΧ. Ακριβώς και να ξεχάσει και το αντικείμενό του.

ΧΡ. Επί της ουσίας, όμως, μέσα στην τάξη θα κάνει αυτό, που πρέπει;

ΜΙΧ. Αυτό είναι το ζήτημα και είμαστε πολύ υπέρ στο να καταργηθεί αυτός ο κατάλογος επιτέλους και να έχουμε αυτή τη διέξοδο, δηλαδή θα μπαίνουν άτομα με τις εξετάσεις. 

ΧΡ. Γιατί δεν τον καταργείται;

ΜΙΧ. Ήδη καταργείται, με βάση τη νομοθεσία κύριε Τσουρούλλη.

ΧΡ. Με βάση τη νομοθεσία.

ΜΙΧ. Ναι.

ΧΡ. Το 2027.

ΜΙΧ. Ναι και μέχρι τότε εμείς διορθώνουμε ακόμα και τις στρεβλώσεις, που υπάρχουν στο σύστημα των εξετάσεων, δεν είναι δυνατόν άνθρωποι, που τελειώνουν το Πανεπιστήμιο μόνο στο 2% για παράδειγμα να περνούν, κάτι συμβαίνει και με την εξέταση, είμαστε σε αυτό το σημείο τώρα, πολύ σύντομα 

θα έχουμε και για εκείνο λύσεις. Ξέρετε όποιο ζήτημα κι αν ανοίξουμε…

ΧΡ. Τι εννοείται; Στο θέμα των εξετάσεων των εκπαιδευτικών;

ΜΙΧ. Των διορισίμων. Ναι. 

ΧΡ. Των εξετάσεων, που απαιτούνται για να διοριστούν.

ΜΙΧ. Μάλιστα. 

ΧΡ. Θα αλλάξετε το σύστημα εκεί;

ΜΙΧ. Θα βελτιώσουμε την εξέταση να είναι πιο κοντά στις ανάγκες του εκπαιδευτικού.

ΧΡ. Αυτό σημαίνει θα τις κάνετε πιο εύκολες ή πιο δύσκολες;

ΜΙΧ. Όχι, θα τις κάνουμε πιο σωστές, πιο κατάλληλες για ανθρώπους, που έχουν τελειώσει Πανεπιστήμια και που τους θέλουμε να διδάξουν στην τάξη. Αυτό.

ΧΡ. Ταυτόχρονα τους αξιολογούμε… εγώ προσπαθώ να καταλάβω λίγο τη δημόσια συζήτηση, που κάνουμε σήμερα, 

ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται γύρω από τη θέση ότι πρέπει να υπάρχει αξιολόγηση, αυτή τη θέση υπάρχει κάποιος, που διαφωνεί μ’ αυτή τη θέση; 

ΜΙΧ. Νομίζω πως όχι και ανοιχτά όλοι οι εταίροι μας, οι συνεργάτες μας, ακόμα και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, οι γονείς, οι μαθητές έχουν κατανοήσει ότι είναι καιρός να έχουμε ένα σύγχρονο σύστημα αξιολόγησης. Αυτή τη στιγμή έχουμε 

κ. Τσουρούλλη…

ΧΡ. Ποιο είναι;

ΜΙΧ.  Έχουμε σύστημα πεπαλαιωμένο, 50 σχεδόν χρόνια το ίδιο, που επισκέπτεται την τάξη μια φορά το χρόνο ένας επιθεωρητής, βάζει ένα βαθμό και τελείωσε.

ΧΡ. Αυτό είναι κακό και για τον εκπαιδευτικό και για τους μαθητές. ΜΙΧ. Βεβαίως.

ΧΡ. Τα πάντα γυρίζουν γύρω από αυτή την επίσκεψη.

ΜΙΧ. Ξέρετε έχω δουλέψει 30 χρόνια με εκπαιδευτικούς, δούλευα στο χώρο της επιμόρφωσης της επαγγελματικής ανάπτυξης της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών. Έχουμε εξαιρετικούς εκπαιδευτικούς, τους χάνουμε στο σύστημα, δεν έχουν κίνητρα να δουλέψουν, ειδικά οι νεότεροι, ειδικά οι άνθρωποι, που είναι ταλαντούχοι και πραγματικά αγαπούν τα παιδιά χάνονται γιατί πρέπει να περιμένουν αρκετά χρόνια μέχρι να προαχθούν, επίσης 

γιατί να προαχθούν, αν είναι πάρα πολύ καλοί εκπαιδευτικοί γιατί να είναι η μόνη διέξοδος τους το να είναι Διευθυντές ή βοηθοί Διευθυντές σχολείων. Δεν σημαίνει το να είσαι καλός εκπαιδευτικός δεν θα είσαι καλός διοικητικός, αυτό το ξέρουμε, άρα πρέπει να δίνουμε διεξόδους, όπως δίνουν όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη, είμαστε τελευταία χώρα, που έχουμε αναχρονιστικό σύστημα πραγματικά. Είναι καιρός να πάμε μπροστά, αφού όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να πάμε μπροστά, θα πρέπει συναινετικά, όσο γίνεται, να πάμε να δώσουμε ευκαιρία να έχουμε τους καλύτερους εκπαιδευτικούς για τα παιδιά μας, τα καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα, την καλύτερη ποιότητα, αν θέλετε, που μπορούμε να έχουμε. Γιατί το λέω αυτό; Δεν ασχολούμαστε με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών έτσι απλά για να ελέγξουμε κανέναν, αντίθετα. Τιμούμε τον εκπαιδευτικό μέσα από ένα σωστό σύστημα αξιολόγησης. 

ΧΡ. Μα καλά, εγώ πρώτη φορά άκουσα το να αξιολογείς κάποιον να σημαίνει κάτι για την αξία του.

ΜΙΧ. Η λέξη αξιολόγηση έχει μια αρνητική χροιά, δυστυχώς, 

ΧΡ. Ναι, αλλά…

ΜΙΧ. Ενώ θα έπρεπε να έχει την πιο θετική, αξιολογώ για να βρω και το θετικό. 

ΧΡ. Δυστυχώς ή ευτυχώς διευθύνω κι εγώ μια εταιρεία και η αξιολόγηση είναι το βασικό μου εργαλείο… 

ΜΙΧ. Όπως το λέτε! 

ΧΡ…για να ξέρω με ποιους θα πάω και πώς θα πάω μπροστά. 

Άρα, εγώ δεν αντιλαμβάνομαι ποιες είναι οι, οι, ποιες είναι οι αντιρρήσεις, οι αντιδράσεις στο ποιος θα αξιολογεί ή στο πώς θα αξιολογούμε;

ΜΙΧ. Εδώ και 50 χρόνια έγιναν πολλές προσπάθειες για αλλαγή, πάντοτε καταλήγουμε στις αρνήσεις ότι μένουμε ως έχει, φτάνει, 

δεν θέλουμε καμιά αλλαγή και πάμε παρακάτω. Άρα κάθε φορά, 

που έχουμε καινούργια Υπουργό, έχουμε τέτοιου είδους εγχειρήματα. Αυτή τη φορά δώσαμε αρκετό χρόνο για διάλογο, για συζήτηση.

ΧΡ. Το θέμα, κι επιτρέψετε μου να σας πω, δεν είναι του Υπουργού, το θέμα πρωτίστως είναι του Προέδρου. 

ΜΙΧ. Έχει τεθεί ως προτεραιότητα από την κυβέρνηση αυτή, έχει τεθεί ως προτεραιότητα στο σχέδιο αξιολόγησης 

ΧΡ. Και την ώρα, την ώρα, που θα ξεκινήσουν, την ώρα, που θα ξεκινήσουν και επιτρέψτε μου να είμαι λίγο ακραίος εδώ, την ώρα, που θα ξεκινήσουν οι απεργίες, για να μείνουμε πάλι σε αυτό, που ορθώς περιγράφεται, ότι πάμε μέχρι εκεί και μετά καταλήγουμε στο ότι η καλύτερη λύση είναι να μείνουμε ως έχει, θα πρέπει ο εκάστοτε Πρόεδρος να έχει το τσαγανό να μείνει στη θέση του.

ΜΙΧ. Αυτό αποδείχτηκε, ήδη, πόσο σημαντική είναι η παιδεία γι’ αυτή την κυβέρνηση, είναι ο πρώτος πυλώνας, μαζί με την υγεία, ακριβώς, λόγω και της ευαισθησίας του θέματος.

ΧΡ. Πραγματικά θα κριθεί, όταν είμαστε κοντά σε εκλογές, να ξέρεις. ΜΙΧ. Το καταλαβαίνω αυτό, που λέτε κι εκείνο, που θέλω εγώ να πω είναι ότι θα πρέπει όλοι να αναλάβουμε επιτέλους τις ευθύνες μας και σ’ αυτό το θέμα. Αυτό σημαίνει δεν υπάρχει για μένα κανένας λόγος αντίδρασης για το σύστημα αξιολόγησης, εάν όλοι το μελετήσουν σωστά.

ΧΡ. Πώς θα γίνεται, πώς θα γίνεται, επειδή το παρουσιάζεται αυτές τις μέρες…

ΜΙΧ. Δεν είναι κάτι, που θα αλλάξει τα πάντα ή θα είναι εις βάρος του εκπαιδευτικού, θα είναι κάτι, που θα είναι υπέρ των εκπαιδευτικών μας. 

ΧΡ. Δηλαδή.

ΜΙΧ. Θα τους δίνεται η ευκαιρία να αξιολογούνται νωρίτερα, δεν θα περιμένουν τόσα πολλά χρόνια, να το πω έτσι αδρομερώς, θα τους δίνεται η ευκαιρία να στηρίζονται, μέσω επιμορφώσεων, να αναπτύσσουν τη γνώση τους, να τη βελτιώνουν τη γνώση τους συνέχεια στην καριέρα τους, από την πρώτη μέρα, που μπαίνουν στο σύστημα, μέχρι την τελευταία, θα δίνεται ευκαιρία επιλογής, είτε θέλεις να είσαι διοικητικός, είτε θέλεις να παραμείνεις στην τάξη, 

να έχεις αυτή την ευκαιρία, τα στελέχη της εκπαίδευσης θα έχουν πραγματικά την επιμόρφωση, που αξίζει σε έναν ηγέτη σχολικής μονάδας, γιατί σήμερα ο όρος είναι σχολική ηγεσία και αυτό σημαίνει πολλά, δεν είναι ένας manager, είναι ένας ηγέτης, που χρειάζεται στα σχολεία μας και γενικότερα δεν θα αξιολογούνται από μία πηγή, 

από ένα άτομο, θα αξιολογούνται από δύο, τουλάχιστον, επιθεωρητές βεβαίως και θα έχουν και το δικαίωμα της ένστασης, δημοκρατικά. Μπορούμε να συζητήσουμε μαζί τους και τα κριτήρια, είμαστε σ’ αυτό το σημείο…

ΧΡ. Και η αξιολόγηση πάλι θα γίνεται εν ώρα μαθήματος…

ΜΙΧ. Και στο σχολείο και στην τάξη, αλλά και από το Διευθυντή του σχολείου, δηλαδή παίρνει μια πιο σύγχρονη διάσταση ο όρος αξιολόγηση δίνοντας πάλι ευκαιρίες και κίνητρα σ΄ αυτούς τους ανθρώπους να παραμείνουν ζωντανοί, επιτρέψετέ μου τον όρο 

στο σχολείο, αντλώντας από τους μαθητές τους, αντλώντας από το μάθημα, από τη δουλειά, που κάνουν, να μπορούν να είναι ο βασικός πυλώνας αλλαγής, γιατί σύμφωνα με τη βιβλιογραφία η καρδιά της οποιασδήποτε αλλαγής στην εκπαίδευση είναι ο εκπαιδευτικός. 

ΧΡ. Σωστό. Άρα, εσείς τώρα ξεκινάτε ένα διάλογο.

ΜΙΧ. Τον αρχίσαμε, τον τελειώσαμε σχεδόν. 

ΧΡ. Τον τελειώσατε, τώρα ενημερώνετε πώς εσείς… 

ΜΙΧ. Για την τελική μας πρόταση. 

ΧΡ. Ναι. Αυτή την πρότασή σας τώρα εικάζω ότι δεν μπορεί να τη συζητάτε για… τρία χρόνια.

ΜΙΧ. Όχι, όχι, τις επόμενες μέρες θα κλείσουμε.

ΧΡ.  Και μετά κάποιος πρέπει να αποφασίσει ότι αυτό είναι, πάμε να το κάνουμε, όσοι πιστοί προσέλθετε.

ΜΙΧ. Ακριβώς έτσι.

ΧΡ. Επειδή κάποιος πρέπει να αποφασίσει στο τέλος της ημέρας. 

Μιχ. Νομίζω πως είναι τόσο απλά, όπως τα είπατε τα πράγματα, ολοκληρώνουμε το διάλογο, δεχόμαστε κι άλλες εισηγήσεις, σχόλια, πάντοτε ανοιχτοί σε εισηγήσεις, από όλους τους εταίρους, δίνουμε ένα χρονικό περιθώριο και μετά προχωρούμε κ. Τσουρούλλη.

ΧΡ. Και πότε εφαρμόζεται, από του χρόνου;

ΜΙΧ. Είναι η πρώτη, θα είναι σταδιακή εφαρμογή, μέσα σε 3 με 5  χρόνια η πλήρης εφαρμογή, από του χρόνου αρχίζουμε, ναι, με τα προγράμματα επιμόρφωσης, με τη στήριξη, αν όλα πάνε καλά.

ΧΡ. Μάλιστα. Πρώτα ο Θεός! Λοιπόν, πάμε σ άλλο κεφάλι για το οποίο, επίσης, ακούσατε τα εξ αμάξης, οφείλω να σας πω ότι είμαι έξ’ αυτών, που κι εγώ σκιάχτηκα!

ΜΙΧ. Να το συζητήσουμε. Ναι.

ΧΡ. Αφορά την περιβόητη woke agenda και από τη στιγμή, που 

ο νέος πλανητάρχης…

ΜΙΧ. Ναι, πώς φτάσαμε εκεί, ναι.

ΧΡ. Από τη στιγμή, που ο νέος πλανητάρχης αναγκάστηκε στις πρώτες τρεις προτάσεις να πει δύο είναι τα φυσικά φύλα, άντρας και γυναίκα σημαίνει ότι ολόκληρος ο πλανήτης ήταν σε σύγχυση 

ή ένιωθε ότι είναι σε σύγχυση.

ΜΙΧ. Πραγματικά ευχαριστώ για τούτο το θέμα, που θίγετε.

Χρ. Αυτή, αυτή η σύγχυση τώρα πώς μπήκε στα δικά μας σχολεία και γιατί της επιτρέψατε εσείς να μπει, γιατί είναι και κάποιοι, που σας κατηγορούν για ηθική αυτουργία σ’ αυτή τη σύγχυση μέσα στα σχολεία.

ΜΙΧ. Το πώς ένα τέτοιο ζήτημα, καθαρά τεχνικό, και θα το εξηγήσω, έχει ανέβει σ’ αυτήν την σφαίρα της φαντασίας και διασυνδέθηκε, 

είτε με τη woke agenda, είτε με το θέμα των φύλων είναι για μένα εκπληκτικό και είναι αυτό, που με κάνει να πιστεύω ότι πρέπει να βοηθήσουμε πρώτα τα παιδιά, πόσο μάλλον τους ενήλικες να αξιολογούν αυτό, που τους πλασάρεται για οποιοδήποτε λόγο. 

Όταν στην πλατφόρμα εγγραφής για τα παιδιά μας, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, μπαίνεις από το σύστημα της κυβέρνησης το cy login και σου ζητά να πεις αν είσαι ο πατέρας ξεκάθαρα, η μητέρα 

ή ο κηδεμόνας, όπως γίνεται κάθε χρόνο, κηδεμόνα έχουμε, όταν υπάρχουν προβλήματα στην οικογένεια και λοιπά και εκεί σου αναφέρει είναι ο παππούς, η γιαγιά, ποιος είναι αυτός ο κηδεμόνας και στη συνέχεια είχαν αναφέρει το ένα και το δύο, για να ξέρουμε ποιος από τους δύο, στις πολύ απομακρυσμένες περιπτώσεις, που δεν θα τις συμπλήρωνε ο ένας γονιός και να τελείωνε και όλο αυτό παραπέμφθηκε στη woke agenda, τότε καταλαβαίνουμε πόσο επικίνδυνο είναι να παραπληροφορούμε ή να δημιουργούμε σκόπιμα…

ΧΡ. Άρα εσείς δεν είχατε ποτέ υπόψη σας… 

ΜΙΧ. Ποτέ κανένας…

ΧΡ. …να αντικαταστήσετε τον πατέρα ή την μητέρα με τον γονέα 1 και τον γονέα 2.

ΜΙΧ. Πρέπει να το εξηγήσω. Όλη μας η προσπάθεια στο εκπαιδευτικό σύστημα και η πολιτική μας δεν έχει αλλάξει ποτέ 

γι’ αυτά τα θέματα, πολύ προσεκτικά έχουμε βάλει την πετυχημένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, διαφυλάσσοντας ρόλους, την οικογένεια, τα δύο φύλα και προχωρώντας προσεκτικά στο να προστατεύσουμε τα παιδιά.

ΧΡ. Άρα η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, που έχουμε σήμερα στο σχολείο, μού λέτε ότι αναγνωρίζει την ύπαρξη των δύο βιολογικών φύλων… 

ΜΙΧ. Βεβαίως. 

ΧΡ. ..και την υπογραμμίζει και δεν είναι εκεί ως Δούρειος ίππος για την, για να χτυπηθεί η, η παραδοσιακή οικογένεια;

ΜΙΧ. Γι’ αυτό δεν έχουμε καθόλου να φοβηθούμε, γιατί έχουμε παρουσιάσει το τί κάνουμε, έχουμε βάλει στο διαδίκτυο το υλικό, που πάει στα παιδιά, που διδάσκεται στα παιδιά, υλικό για το θέμα υπάρχει στο διαδίκτυο, τερατουργήματα, πολλά πράγματα από την Ελλάδα, από την Κύπρο, από Οργανισμούς. Αυτό, που κάνουμε στο σχολείο έχει σημασία και είναι αυτό, για το οποίο εμείς παρουσιάσαμε πάρα πολλές φορές και το υλικό και τη μεθοδολογία και τα θέματα σεξουαλικής κακοποίησης, γιατί όλο αυτό εκεί στόχευε. 

ΧΡ. Αυτό, αυτό το υλικό, μία από τις κατηγορίες, που δέχεστε είναι ότι εκχωρίσατε το δικαίωμα της παραγωγής της πρώτης αυτής ύλης 

σε εξωγενείς παράγοντες, ενώ θα μπορούσε να παραχθεί μέσα στο Υπουργείο Παιδείας, μέσα στο…

ΜΙΧ. Όχι το υλικό, που πάει στα παιδιά. Το υλικό, που πάει στους εκπαιδευτικούς είναι διαφορετικό. Πρέπει να γνωρίζουν πολλά πράγματα και πρέπει να ξέρουν τί αξιοποιούν. Το αναλυτικό μας πρόγραμμα, δηλαδή το περιεχόμενο…

ΧΡ. Άρα αυτό, που πάει στα παιδιά είναι δημιούργημα του Υπουργείου Παιδείας… 

ΜΙΧ. Είναι πολύ προσεγμένο, φτιάχνεται από εκπαιδευτικούς, 

οι εκπαιδευτικοί αυτοί έχουν μεταπτυχιακά προσόντα στο θέμα, 

η μέχρι τώρα πορεία και τα δεδομένα είναι πολύ ενθαρρυντικά και πολύ πετυχημένη η εφαρμογή της σεξουαλικής διαπαιδαγωγήσεις για το στόχο, για τον οποίον την έχουμε. Όχι μόνο για ενημέρωση και για την προστασία των παιδιών μας. 

ΧΡ. Προφανώς, προφανώς.

ΜΙΧ. Με την Αστυνομία είμαστε σε συνεχή επικοινωνία, φαίνεται να λειτουργεί καλά, οι εκπαιδευτικοί μας είναι ενημερωμένοι.

ΧΡ. Το να ξέρει ένα παιδί πού είναι τα όρια και πού ξεκινά η σεξουαλική επίθεση… 

ΜΙΧ. Αυτό θέλαμε, ναι.

ΧΡ. Είναι τεράστιο πράγμα, αλλά…  

ΜΙΧ. Αυτό θέλαμε, και, επίσης, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κάνουμε συνέχεια να επιμορφώσεις, όταν δούμε κάτι να πηγαίνει στραβά, 

δεν μπορώ να ελέγξω αν είπε κάποιος εκπαιδευτικός κάτι, όπως δεν μπορώ να ελέγξω την ιστορία, αν πει κάτι ένας εκπαιδευτικός, 

τα καθαρά, τα ζητήματα, που μπορούν να επιδεχθούν πολλά, πολύ υποκειμενισμό πάντοτε είναι αμφιλεγόμενα, οπότε έχουμε την έγνοια και έχουμε και τους μηχανισμούς να τα διορθώνουμε.

ΧΡ.  Ναι, χωρίς να θέλω να…ρίξω το επίπεδο της κουβέντας μας…

ΜΙΧ. Όχι, βέβαια…

ΧΡ.  Υπάρχει ένα φαινόμενο στα σχολεία, όπου μπορούσαν τα παιδιά να αυτοπροσδιορίζονται, κιόλας, σε ό,τι αφορά…

ΜΙΧ. Αυτό δεν το έχουμε περάσει κ. Τσουρούλλη.

ΧΡ. Δεν το έχουμε περάσει.

ΜΙΧ. Όχι και δεν έχουμε δεχτεί πριν από τα 21 να έχουμε αυτά τα θέματα ταυτότητας φύλου. Θεωρούμε ότι είμαστε εκεί για να προστατεύσουμε, όμως, όλα τα παιδιά… 

ΧΡ. Προφανώς, προφανώς…

ΜΙΧ. Θεωρούμε ότι είμαστε εκεί για όλα τα παιδιά… 

ΧΡ. Αλλά σε ιδιωτικά  σχολεία γνωρίζω περιπτώσεις, όπου τα παιδιά πάνε και ντύνονται γάτες, αυτοπροσδιορίζονται αλεπούδες, λύκοι…

ΜΙΧ. Υπάρχουν και στα δημόσια σχολεία κάποια τέτοια περιστατικά, για τα οποία…

ΧΡ. Τα οποία πώς τα αντιμετωπίζετε;

ΜΙΧ. Έχουμε τον εκπαιδευτικό ψυχολόγο, καταλαβαίνουμε ότι τα παιδιά χρειάζονται στήριξη, χρειάζονται βοήθεια σε εκείνες τις περιπτώσεις, ποτέ, όμως, δεν έχουμε περάσει τα μηνύματα του αυτοπροσδιορισμού ή της ταυτότητας φύλου και ως κράτος πριν από τα 21 τους. Δηλαδή δεν μπορούμε να ασχοληθούμε και θεσμικά, πια, σ’ αυτό το θέμα, θέλουμε να τα βλέπουμε ως τις περιπτώσεις με απόλυτο σεβασμό, με απόλυτη στήριξη, είναι παιδιά και βοήθεια με όλες μας τις υποστηρικτικές υπηρεσίες, όπως άλλες περιπτώσεις, που έχουμε στα σχολεία.

ΧΡ. Τα Θρησκευτικά γιατί σας ενοχλούν τόσο;

ΜΙΧ. Δεν μας ενοχλούν καθόλου, αντίθετα τα έχουμε αναβαθμίσει. Ακόμα και για τα θρησκευτικά ακούσαμε διάφορα. Τι έγινε με τα Θρησκευτικά; Στα Θρησκευτικά οι μόνοι, που δικαιούνται, που κάνουν, που ζητούν εξαίρεση τώρα είναι παιδιά, μουσουλμανόπαιδα. 9.000 γονείς στο πιλοτικό αυτό της πρώτης τάξης έκαναν τις αιτήσεις τους, κανένα παιδί, Ελληνοκύπριος δεν έχει ζητήσει απαλλαγή από το μάθημα, γιατί και σήμερα δικαιούται να τη ζητήσει την απαλλαγή εντύπως.

ΧΡ. Άρα, δεν είστε εσείς, που ανοίξατε την πόρτα, ήταν, ήδη, εκεί η πόρτα.

ΜΙΧ. Βέβαια. 

ΧΡ. Και απλά δεν γινόταν αξιοποίηση στο παρελθόν.

ΜΙΧ. Απλά δεν γινόταν ηλεκτρονικά, γινόταν με χαρτί, τώρα τους δυσκολεύουμε ακόμα παραπάνω, γιατί πρέπει να σκανάρουν αποδεικτικό ότι ανήκουν σε άλλη θρησκεία, άρα είχαμε 80 περιπτώσεις παγκύπρια στις 9.000 και ήταν όλα παιδιά, μουσουλμανόπαιδα, που έχουν αυτό το δικαίωμα, με βάση το, 

τη νομοθεσία μας.  

ΧΡ. Αυτό θεωρείτε ότι, γιατί θέλω να πάμε και στην άλλη πλευρά…

ΜΙΧ. Για τα Θρησκευτικά μπορώ να πω δυο λόγια. Αναβαθμίζουμε το μάθημα… 

ΧΡ. Ναι. Έχουν θέση και ρόλο

ΜΙΧ. Βεβαίως!

ΜΙΧ.  Και τα Θρησκευτικά σημαίνει, για να μπούμε και λίγο στα παπούτσια του αντίλογου, τα Θρησκευτικά σημαίνει ότι το σχολείο μας σήμερα θα πρέπει να παράγει τάξεις Ορθοδόξων Χριστιανών;

ΜΙΧ. Καθόλου και είμαστε σε μία πολύ καλή συνεργασία και με τον Σύνδεσμο Θεολόγων και με τους ανθρώπους, που δουλεύουν συστηματικά για τα Θρησκευτικά. Τα Θρησκευτικά, μαζί με την Αγωγή Υγείας, η οποία έχει μέσα τα θέματα αγωγής ζωής, το ήθος, την ενσυναίσθηση, τις αξίες, αυτά, που λέγαμε πριν, την οικογένεια, την αγάπη, τον αλληλοσεβασμό είναι εκεί για να στηρίξει το ένα μάθημα το άλλο. Άρα, βεβαίως, έχουν ρόλο τα Θρησκευτικά, αυτός ο ρόλος γίνεται ολοένα και πιο σημαντικός αυτές τις μέρες για να κρατήσουμε τα παιδιά και πρέπει να σας πω ότι πολλά παιδιά και από άλλες θρησκείες παρακολουθούν κανονικά το μάθημα των Θρησκευτικών. Το χρήσιμο είναι να έχουμε καλούς εκπαιδευτικούς, που να εμπνέουν, κύριε Τσουρούλλη. 

ΧΡ. Την ώρα, που συζητάτε τα εκπαιδευτικά προγράμματα θεωρείτε ότι πρέπει να λαμβάνετε και την ευλογία του Προκαθημένου 

ή ο Προκαθήμενος δεν έχει θέσει και ρόλο στο εκπαιδευτικό σύστημα; ΜΙΧ. Καταλαβαίνω το ερώτημα, να πω ότι οι ρόλοι είναι διακριτοί, 

της Πολιτείας, της Εκκλησίας, έχουμε μια εξαιρετική, όμως, σχέση με τον συγκεκριμένο. Ο Αρχιεπίσκοπος είναι ένας άνθρωπος, τον οποίο σέβομαι απόλυτα είναι πολύ κοντά μας σε θέματα συνεργασιών, που έχει με την εκπαίδευση και θέλουμε να είναι, αλλά με διακριτούς ρόλους, δεν παρεμβαίνει, δεν έχουμε καμία τέτοια σχέση, που να εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλο, βεβαίως, αλλά είναι εκεί, ο ρόλος του πολύ συγκεκριμένος και επιδιώκουμε κι εμείς να έχουμε συνεργασία σε πολλά επίπεδα με την Εκκλησία, η οποία διαχρονικά στήριξε στον τόπο μας την εκπαίδευση.

ΧΡ. Ναι. Μου είπατε πριν ένα από τα χαρακτηριστικά, που έχει το δημόσιο σχολείο και να πω τις σημερινές και μία από τις σημερινές ανάγκες, που καλείται να ανταποκριθεί είναι και η αφομοίωση των μεταναστών, έτσι; Πώς κάνει την Υπουργό Παιδείας να νιώθει, όταν ξέρω ότι ένα Δημοτικό Σχολείο στη Δρούσια, ας πούμε, έχει 76 μαθητές και οι 75 είναι, 

ΜΙΧ. Ναι, ναι, ναι… 

ΧΡ. Μουσουλμάνοι. 

ΜΙΧ. Ναι. 

ΧΡ. Και μετανάστες. Και το λέω χωρίς κανένα ίχνος ρατσισμού, απλά λέω πώς αντιμετωπίζουμε αυτό το φαινόμενο;

ΜΙΧ.  Κοιτάξτε το υγιές θα ήταν να έχουμε ισορροπίες. Δεν είναι υγιές το να έχω σχολεία, οπουδήποτε στη χώρα, που να είναι αμιγώς παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία. Βεβαίως αναλυτικό πρόγραμμα δεν μπορείς να προσφέρεις, όπως μπορείς σε άλλα σχολεία, χρειάζεται σοβαρή διαφοροποίηση, σοβαρή διαφορετική προσέγγιση, πολλές ώρες διδασκαλίας της Ελληνικής. Ξέρετε έχουμε μια συγκεκριμένη πολιτική εδώ για τα παιδιά με μεταναστευτική. Έχουμε αυξήσει τις ώρες των ελληνικών, αν δεν μάθει ελληνικά, δεν μπορεί να παρακολουθήσει το κανονικό μάθημα. Επίσης, βάζουμε την ελληνομάθεια. Αν δεν αξιολογηθεί για τη γνώση του στα ελληνικά, 

δεν μπορούμε να πάμε παρακάτω.

ΧΡ. Ένα τέτοιο παιδί τώρα, που είναι σε ένα δημόσιο σχολείο… 

ΜΙΧ. Δέχεται ελληνικά πρώτα.

ΧΡ. Μόνο του;

ΜΙΧ. Όχι, πηγαίνει μαζί με άλλα παιδιά του ίδιου επιπέδου. 

ΧΡ. Άρα, δημιουργούνται τάξεις μεταναστών… 

ΜΙΧ. Μάλιστα. Μπορούμε να τις πούμε προπαρασκευαστικές, μπορούμε να τις πούμε μεταβατικές, υπάρχουν πάρα πολύ όροι 

σε όλη την Ευρώπη. Μεταβατικές τις ονομάζουμε κυρίως στη Μέση Εκπαίδευση εμείς, γιατί εκεί λειτουργούν ξεκάθαρα τάξεις μόνο για τα ελληνικά, στη Δημοτική, λόγω της ηλικίας των παιδιών, μπαίνουν και στην κανονική τάξη της ηλικίας τους, αλλά βγαίνουν για πολλές ώρες και διδάσκονται την ελληνική. Είναι για μας πολύ σημαντικό να ξέρουν ελληνικά και για σκοπούς κοινωνικοποίησης στη συνέχεια και, όταν μάθουν αποδεδειγμένα τα ελληνικά, μπορούν να ενταχθούν στο κανονικό πρόγραμμα της τάξης της ηλικίας τους. Να πω ότι φέτος είχαμε μια σοβαρή επιτυχία στο πρόγραμμα ελληνομάθειας, 95% 

των παιδιών, που μπήκαν με μηδέν γνώση της ελληνικής, έφτασαν στο επίπεδο, που τα θέλαμε στο επίπεδο β1 της ελληνικής. Άρα, 

για μας είναι σημαντικό ότι θα πάνε στο Γυμνάσιο ή θα πάνε στην επόμενη τάξη γνωρίζοντας ελληνικά.

ΧΡ. Ναι. Επιστρέφοντας πίσω, όμως, σε σχολεία, που έχουν αυτό το φαινόμενο, τί κάνεις εκεί τώρα;

ΜΙΧ. Ναι, εκεί χρειάζονται πάρα πολύ στήριξη στου εκπαιδευτικούς και, επίσης, εμείς ως Υπουργείο προσπαθούμε να αποφύγουμε. Ήμουν, ήμουν στη Λάρνακα, όπου έχουμε σχολεία γκέτο, να τα ονομάσουμε έτσι, δεν θέλουμε να το έχουμε αυτό, πρέπει να φροντίσουμε τις εκπαιδευτικές περιφέρειες να έχουμε παιδιά με, σε μικρότερους αριθμούς. 

ΧΡ. Καλά αυτό δεν το είδαμε την ώρα, που συνέβαινε; 

ΜΙΧ. Η νομοθεσία μας λέει εκεί, που ζουν αυτά τα παιδιά, εκεί, που ζουν όλα τα παιδιά, πηγαίνω στο σχολείο της γειτονιάς τους. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι αποφεύγοντας κάποιος το σχολείο της γειτονιάς του, θα πάει αλλού. Εμείς προσπαθούμε να ελέγξουμε τις περιφέρειες για να ρυθμίσουμε την κατάσταση και να έχουμε πιο υγιείς συνθήκες στα σχολεία μας, καλύτερες συνθήκες για όλα τα παιδιά και για τα παιδιά των μεταναστών και για τα υπόλοιπα.

ΧΡ. Τώρα εκεί, που παρατηρείτε αυτό το φαινόμενο, όμως, 

τώρα αντιλαμβάνομαι ότι δεν μπορεί να να να να εφαρμοστεί, δεν εφαρμόζεται το ωρολόγιο πρόγραμμα ή το εκπαιδευτικό πρόγραμμα; ΜΙΧ. Εφαρμόζονται πολλές άλλες παράλληλες δράσεις για να μάθουνε ελληνικά, για να ενταχθούν, κοινωνικοποίηση…

ΧΡ. Και τα παιδιά, που είναι εκεί, Κυπριόπουλα; 

ΜΙΧ. Το κανονικό πρόγραμμα. Έχουμε κάποια σχολεία με ψηλά ποσοστά μεταναστών είναι αυτό, που βλέπουμε τώρα για τις εκπαιδευτικές περιφέρειες, που έχω πει προηγουμένως, δηλαδή να αποφύγουμε τόσο σοβαρές συγκεντρώσεις, αλλά δεν μπορούμε από μόνους τους να αναγκάσουν τους ανθρώπους να ζήσουν και κάπου αλλού. Πρέπει να φροντίζουμε να γράφουμε, να εγγράφουμε τα παιδιά μας ή στο σχολείο της περιφέρειας μας, οπότε θα έχουμε 

και καλύτερα αποτελέσματα. Είμαι αισιόδοξη ότι και σ’ αυτό το σημείο θα έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία, γιατί οι αριθμοί, τα δεδομένα λένε ότι αυτά τα παιδιά μαθαίνουν, εάν δώσουμε σημασία στη διδασκαλία της ελληνικής.

ΧΡ. Μάλιστα, σας άκουσα να χρησιμοποιάτε τη λέξη και τη σημείωσα, παραβατικότητα και θυμήθηκα αυτό το τείχος, που δημιουργήθηκε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Αυτό έγινε τελικά; 

ΜΙΧ. Αυτό δεν ήταν τείχος ήταν ένα χαρτί, πώς το λένε, μια λαμαρίνα, πώς τη λένε, δεν ξέρω τη λέξη, η οποία μπήκε για να δώσει ευκαιρία…

ΧΡ. Για να είμαι ειλικρινής ήθελα να πάω για να δω αν ήταν το τείχος του Μεξικού ή αν ήταν το τείχος της ντροπής… 

ΜΙΧ. Όχι, καθόλου! Να εξηγήσουμε γιατί κι εδώ πάλι…

ΧΡ.  Και δεν έκανε και νόημα δηλαδή, εκεί τώρα χωρίσατε μ’ έναν τοίχο τους παραβατικούς από τους καλούς…

ΜΙΧ. Όχι, καθόλου. 

ΧΡ. Δημιουργώντας κι ένα γκέτο μετά παραβατικότητας, ήταν σαν 

να λέτε ότι αυτά τα παιδιά είναι παιδιά κατώτερου Θεού.

ΜΙΧ. Κάποια παιδιά, που δεν φοιτούσαν σε σχολεία, είχαν σοβαρά ζητήματα, δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν στο σχολείο και που είχαν δεχτεί, ήδη, πάρα πολύ βοήθεια από το εκπαιδευτικό σύστημα, είτε με ψυχολόγους, είτε με κατ’ οίκον, δηλαδή να μένουν στο σπίτι και να δέχονται τη μάθηση τους, έπρεπε να ενταχθούν πίσω στο σχολείο, συμπερίληψη είναι αυτό, δηλαδή ευκαιρία, δεύτερη ευκαιρία για να μπουν στο σχολείο, γι’ αυτά τα παιδιά θέλουμε ατομικά προγράμματα, εκπαιδευτικό ψυχολόγο, λογοθεραπευτή, στήριξη ακόμα και από κλινικό ψυχολόγο, άρα ήθελαν το χώρο τους αυτά τα παιδιά, μάς είχε παρασχεθεί αυτός ο χώρος από τη Σχολική Εφορία Λευκωσίας, τον κάναμε όμορφο με χρώματα και λοιπά, τον είχαν δει ειδικοί, 

ΧΡ. Αλλά πρέπει να είναι αποκομμένοι από…

ΜΙΧ. Να έχουν λίγο την ησυχία τους, μόνο αυτό ή να ‘ναι και πιο κοντά στη φύση, οπότε… βλέποντας, όμως, τις αντιδράσεις και τη συζήτηση, που έγινε, θεωρήσαμε ότι για το καλό των παιδιών, που ήταν τρία με πέντε παιδιά, μιλούσαμε για τόσο μικρό αριθμό παιδιών, κάτω των 15, θεωρήθηκαν ότι θα είναι εγκληματίες ή ότι θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τα υπόλοιπα παιδιά στο διπλανό σχολείο, στο συγκεκριμένο, που θα τα παίρναμε, οπότε κάναμε δεύτερες σκέψεις και βεβαίως αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό. Πάνω από όλα βάλαμε το καλό των παιδιών και προχωρούμε με άλλες λύσεις, οι οποίες θα δώσουν ευκαιρίες σ’ αυτά τα παιδιά να επανενταχθούν για να κάνουν τι; να πάνε πίσω στα σχολεία της γειτονιάς τους, της γειτονιάς τους. 

ΧΡ. Τι λύση δηλαδή;

ΜΙΧ. Προχωρούμε με το Περιβαλλοντικό Κέντρο στην Αθαλάσσα, όπου έχουμε εκεί μαθήματα σε παιδιά και θα το φιλοξενήσει εκεί 

το σχολείο αυτό, ο χώρος εκεί. Σύντομα θα έχουμε ανακοινώσεις 

γι’ αυτό, μόλις είμαστε έτοιμοι. Άρα, δεν έχουμε να εγκαταλείψει το στόχο μας.

ΧΡ. Άρα, δεν έγινε εκεί στο Παγκύπριο.

ΜΙΧ. Δεν έγινε, όχι, όχι, γιατί δώσαμε το χώρο για το Παγκύπριο, 

το δώσαμε πίσω στο Παγκύπριο.

ΧΡ. Πάμε να δούμε και την τρίτη βαθμίδα της εκπαίδευσης, η οποία 

κι αυτή είναι στην αρμοδιότητά σας. Αυτή κιόλας τα τελευταία χρόνια έχει μία ραγδαία ανάπτυξη στην Κύπρο, δημιουργήθηκαν πανεπιστήμια ιδιωτικά με αξιοζήλευτη πορεία, θέλω να πω εγώ, ένα πανεπιστήμιο, όταν μπαίνει στη λογική και φτιάχνει και Ιατρική Σχολή κι έρχονται και παιδιά από το εξωτερικό και συνδέεται και με εξωτερικά Πανεπιστήμια, αυτό μόνο θετικό μπορεί να είναι για τη χώρα, δεν ξέρω αν διαφωνείτε σ αυτό; 

ΜΙΧ. Συμφωνώ απόλυτα, απλά πρέπει να προσεχθεί πάρα πολύ αυτή η ανάπτυξη. Για μας, έχουμε έγνοια, είναι βασικός πυλώνας του προγράμματος διακυβέρνησης η ανάπτυξη της ανώτερης εκπαίδευσης, για πρώτη φορά έχουμε κάνει στρατηγική και την έχουμε δημοσιοποιήσει, έχουμε δώσει και χώρο και χρόνο για δημόσιο διάλογο γι’ αυτό με όλους. Για μας είναι σημαντική 

η ανάπτυξη και η διεθνοποίηση του χώρου της ανώτερης εκπαίδευσης, στη βάση ποιοτικών κριτηρίων. Δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτό, που ακούγεται συχνά, κάθε γειτονιά και Πανεπιστήμιο, να γεμίσουμε Πανεπιστήμια εδώ μέσα. Αυτό, που θέλουμε είναι να δούμε τις πραγματικές ανάγκες του τόπου μας, 

το να φέρουμε και ξένους φοιτητές, ναι…

ΧΡ. Τώρα μισό λεπτάκι. Να δούμε τις πραγματικές ανάγκες του τόπου μας, εάν η στρατηγική μας είναι να κάνουμε Πανεπιστήμια μόνο για τους Κυπρίους, που αυτό….

ΜΙΧ. Όχι, τη διεθνοποίηση, μιλώ για τη διεθνοποίηση…

  ΧΡ. Εάν, όμως, τα Πανεπιστήμια θέλουμε να αφορούν και την περιοχή μας και να είμαστε, αν θέλετε, και μαγνήτης… 

ΜΙΧ. Ακριβώς έτσι. Άρα αλλάζουμε το σκηνικό…

ΧΡ. Άρα, γιατί να έχει πλαφόν το πόσα Πανεπιστήμια… 

ΜΙΧ. Γιατί δεν μπορείς να να το αφήσεις ανεξέλεγκτο, για πολλούς λόγους, το ένα θα σκοτώσει το άλλο, θα πρέπει να προσέξεις και τις σχολές, που ιδρύεις και τους χώρους, στους οποίους ιδρύεις σχολές, άρα ένα, μια σχολή δίνει ανάπτυξη στο χώρο, το βλέπουμε και με την Πάφο, για παράδειγμα, ή σε άλλες περιοχές πόσο την αναζητούν 

οι κάτοικοι τη σχολή την πανεπιστημιακή, γιατί θα έχει, θα δώσει ανάπτυξη. Υπάρχουν προϋποθέσεις, θέλεις εστίες για τους φοιτητές σου, δεν μπορούν να ψάχνουν ή να έχεις τα ενοίκια τόσο ψηλά και να είναι αποτρεπτικός παράγοντας, θέλεις χώρους κατάλληλους, εργαστήρια, αν θα κάνεις νοσηλευτική, για παράδειγμα, χρειάζεσαι τους κατάλληλους χώρους. Άρα, εμείς έχουμε στοχεύσει στα ποιοτικά κριτήρια, τα πολύ αυστηρά κριτήρια, σε συνεργασία με το Φορέα Διασφάλισης Ποιότητας, που αναλαμβάνει αυτό το έργο, ανοιγόμαστε, αφήνουμε και παραστήματα να έρθουν ξένων Πανεπιστημίων…

ΧΡ. Αν θέλει ένα τεράστιο Πανεπιστήμιο, τεράστιο, αν θέλει ένα πολύ γνωστό, για να είμαι ακριβής, Πανεπιστήμιο να έρθει στην Κύπρο… 

ΜΙΧ. Θα έρθει.

ΧΡ. …και ν’ ανοίξει ένα παράρτημα, αυτό τώρα έχει γίνει εύκολο;

ΜΙΧ. Θα περάσει από την αξιολόγηση. 

ΧΡ. Όποιο κι αν είναι αυτό;

ΜΙΧ. Όλα τα πανεπιστήμια, όσο γνωστά κι αν είναι…

ΧΡ. Άρα, δεν αρκεί μόνο το όνομα και η φήμη;

ΜΙΧ. Όχι, βέβαια. Θα πρέπει να περάσει από τους αυστηρούς ελέγχους και θα πρέπει να βάλουμε και τη διάσταση μέσα του πού και ποια Σχολή θα ιδρύσει, άρα υπάρχουν συγκεκριμένοι, συγκεκριμένα κριτήρια.  

ΧΡ. Το ότι, ας πούμε, οι ελληνικές σχολές τώρα θα ‘ρθούνε στην Κύπρο εσείς το θεωρείτε αυτό θετικό ή αρνητικό;

ΜΙΧ. Το θεωρώ θετικό, γιατί θα αναπτύξει περισσότερο τον ανταγωνισμό, ίσως μας βοηθήσει σε σχολές, που δεν είχαμε πριν, 

η εμπειρία τους θα είναι σημαντική, αλλά και αυτό, που προσδοκούμε εμείς να έχουμε εδώ, τη συνεργασία και τις συνέργειες με τα δικά μας Πανεπιστήμια και τα δημόσια και τα ιδιωτικά. Για χρόνια στην Κύπρο συνυπάρχουν τα δημόσια και τα ιδιωτικά, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και είναι ξεκάθαροι οι ρόλοι. Στην Ελλάδα τώρα μπαίνει η ιδιωτική εκπαίδευση, είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα, εμείς δεν θέλουμε να χαλάσουμε τούτη την ισορροπία, που υπάρχει, θέλουμε να δώσουμε το έναυσμα για συνεργασίες και συνέργειες, είναι σημαντικό.

ΧΡ. Γιατί ακούω τώρα ότι, από τη στιγμή, που αλλάζει το σκηνικό και στην Ελλάδα, γιατί να μην πάνε και κυπριακά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα;

ΜΙΧ. Και αυτό το βλέπουμε να γίνεται σύντομα, βεβαίως. Μόλις μπορέσουν να κάνουν τις αιτήσεις τους θα δούμε και παραρτήματα κυπριακών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ευρωπαϊκός χώρος ανώτερης εκπαίδευσης, υπάρχει αυτή η ελευθερία κίνησης, στη βάση, όμως, των αυστηρών κριτηρίων της κάθε χώρας. 

ΧΡ. Ξέρετε τί βλέπω, όμως; Είναι συνδεδεμένη η τριτοβάθμια εκπαίδευση με την ανάπτυξη του τόπου; 

ΜΙΧ. Αυτό λέω, γι’ αυτό μιλώ για κριτήρια.

ΧΡ. Σήμερα, ας πούμε, κοιτάξτε κάνουμε ακόμα μία κουβέντα, εγώ θεωρώ ότι θα έπρεπε να ήταν αυτονόητη, από τη στιγμή, που κάναμε ιατρικές σχολές, δεν θα έπρεπε οι ιατρικές σχολές να χρησιμοποιούνται και από το…, να έχουν εργαστήρια και κλινικές… 

ΜΙΧ. Βέβαια, βέβαια. 

ΧΡ. …και να χρησιμοποιούνται και από την κοινωνία; Εδώ 

οι καλύτερες κλινικές του εξωτερικού είναι οι πανεπιστημιακές. 

ΜΙΧ. Ακριβώς, ακριβώς. 

ΧΡ. Εδώ γιατί συζητάμε ακόμα και ποιος πρέπει, ο τελικός χειριστής

ΜΙΧ. Γιατί κι εδώ πρέπει να σπάσουμε τα κατεστημένα και να προχωρήσουμε και ήδη και το Υπουργείο Υγείας κι εμείς προχωρούμε, ενθαρρύνοντας τις πανεπιστημιακές σχολές στα νοσοκομεία μας, στα δημόσια μας, αν μιλούμε για την ιατρική.

ΧΡ. Τί είναι, είναι συνδικαλιστικό το πρόβλημα;

ΜΙΧ. Είναι ένα, το ίδιο, όπως και στην εκπαίδευση, είναι η αντίσταση αυτή, το ότι δεν βρίσκουμε formula να ικανοποιήσει όλους, τελικά ικανοποιούμε όλους ή ποιον ικανοποιούμε; Τον πολίτη πρέπει να ικανοποιούμε και κανέναν άλλο. Είναι όπως τα σχολεία. Ποιον πρέπει να ικανοποιούμε; Τον μαθητή. Τα σχολεία είναι εκεί για τους μαθητές μας, δεν είναι για μας. Άρα, βεβαίως θα ικανοποιήσουμε και τους βασικούς εταίρους, εκπαιδευτικούς, γιατρούς και λοιπά, αλλά πρωτίστως να μη χάνουμε το στόχο μας, που είναι ο πολίτης, που είναι ο μαθητής και λοιπά. Να δώσω ένα παράδειγμα, πολύ κλασικό. Έχουμε πρόβλημα με τους νοσηλευτές, έχουμε έλλειψη, θα είναι πολύ καλό να έρθει μια σχολή στη νοσηλευτική, για παράδειγμα, 

θα δώσει ένα κίνητρο, ένα έναυσμα. Άρα, μ’ αυτόν τον τρόπο παρεμβαίνουμε και εμείς ως κράτος, ο μόνος τρόπος, με τον οποίο θα παρέμβουμε, γιατί έχουμε διασφαλίσει την ποιότητα, μέσω των κριτηρίων και για να κάνουν αίτηση θα περάσουν από αξιολόγηση και για να λειτουργήσουν θα περνούν από αξιολόγηση όλα αυτά τα Πανεπιστήμια. Να πω ότι το μεγάλο στοίχημα είναι να ανοίξουμε και τα δημόσια μας Πανεπιστήμια, να μπορέσουν και αυτά να προσφέρουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά και θα έρθουν και άτομα από το εξωτερικό, φοιτητές από διάφορες χώρες, αλλά και τα δικά μας τα παιδιά, άριστοι μαθητές των δημόσιων σχολείων, από τα ιδιωτικά, γιατί όχι;

ΧΡ. Αυτό δεν θα έχει επίπτωση στα μαθήματα των ελληνικών, στα μαθήματα της ιστορίας;

ΜΙΧ.  Δεν θα πειράξουμε καθόλου τη διαδικασία των Παγκυπρίων,

το διασφαλίζουμε, ούτε τις θέσεις, επίσης θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα τα ξενόγλωσσα, για να μην επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Άρα, πάμε με μια πολύ προσεγμένη προσέγγιση.

ΧΡ. Αυτοχρηματοδοτούμενα από ποιον;

ΜΙΧ. Θα δίνουν δίδακτρα οι φοιτητές. Ναι, αν θέλουν να παραμείνουν στην Κύπρο για αγγλικά. 

ΧΡ. Γιατί θα ήταν και οξύμωρο από τη μια να θέλουμε ανάπτυξη της ιδιωτικής εκπαίδευσης και από την άλλη… 

ΜΙΧ. Να τη σκοτώνεις.

ΧΡ. …να έρχεται να την ανταγωνίζεται το κράτος.   

ΜΙΧ. Ακριβώς έτσι κ. Τσουρούλλη. Η έγνοια μας αυτή τη στιγμή είναι να κρατήσουμε, να μπορέσουμε να ανοίξουμε και το δρόμο στα δημόσια μας Πανεπιστήμια για τα ξενόγλωσσα. Δεν μπορούν όλοι να προσφέρουν ξενόγλωσσα και να μη μπορούν τα Δημόσια.   

ΧΡ. Ναι. Μιλήσαμε για την ιδιωτική τριτοβάθμια, ξέχασα να σας ρωτήσω για την ιδιωτική εκπαίδευση σε ό,τι αφορά το Δημοτικό,

το Γυμνάσιο, το Λύκειο, επειδή είστε Υπουργός Παιδείας, έτσι, 

δεν είστε μόνο των δημόσιων σχολείων. 

ΜΙΧ. Είμαι για όλους, όχι, βέβαια.

ΧΡ.  Είναι εύκολο στην Κύπρο σήμερα να ανοίξει κάποιος ένα ιδιωτικό σχολείο; Και θα έπρεπε να είναι εύκολο;      

ΜΙΧ. Υπάρχουν διαδικασίες και πάλι.

ΧΡ. Από τη στιγμή τώρα, που έχουμε μια έντονη κινητικότητα ξένου πληθυσμού στην Κύπρο και δεν αναφέρομαι στην παράτυπη μετανάστευση.

ΜΙΧ. Ναι, ναι, ακριβώς όπως το λέτε. 

ΧΡ. Τελικά είναι επένδυση και το σχολείο, το ιδιωτικό σχολείο, γιατί κάποιος για να αποφασίσει να έρθει στην Κύπρο, να ζήσει, να δουλέψει, ένα από τα πρώτα πράγματα, που ψάχνει είναι το σχολείο για τα παιδιά του.

ΧΡ. Δεν το είδαμε αυτό και τρέχουμε τώρα ουραγοί της κατάστασης. Μαθαίνω στα ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στη Λεμεσό, υπάρχει και μία γραμμή αναμονής ενός, δύο ετών..

ΜΙΧ. Από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας υπάρχουν κάποιες διαδικασίες, τις οποίες έχουμε μειώσει στους 6 μήνες για να δίνουμε την έγκριση, δεν έχουμε κάποιον να περιμένει σε μας, είναι και κάποιες άλλες διαδικασίες άλλων Υπουργείων, όπως πολεοδομία, όπως τα κτιριακά, για τα οποία θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι όλα θα είναι σωστά και στο μέτρο της ασφάλειας, που απαιτείται γι’ αυτές τις περιπτώσεις, αλλά, ναι, τα τελευταία χρόνια η εκπαίδευση 

η ιδιωτική έχει την ανάπτυξή της, εννοώ στα ξένα σχολεία, στα σχολεία, που χτίζονται, οι επιλογές των παιδιών, από τα δημόσια σχολεία, όμως, δεν έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Γύρω στο 20% των παιδιών από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο επιλέγει να πάει σε ιδιωτικό. 

ΧΡ. Ένας στους πέντε, δηλαδή.

ΜΙΧ. Ναι και δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 5, 6 χρόνια. 

ΧΡ. Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούμε να εμπιστευόμαστε το δημόσιο σχολείο.

ΜΙΧ. Αυτό σημαίνει και για μένα, ναι και επίσης αυτό σημαίνει ότι διατηρούν να έχουν το δικαίωμα κάποιοι γονείς, για τους δικούς τους λόγους, να τα παίρνουν στο ιδιωτικό σχολείο.

ΧΡ. Παρόλο, που, αφού συζητήσαμε 40 λεπτά για τα προβλήματα, που έχει το δημόσιο σχολείο.

ΜΙΧ. Θα έλεγα ότι δεν σημαίνει πως είναι μόνο το δημόσιο, επιτρέψτε μου να πω ότι και στα ιδιωτικά σχολεία έχουμε προβλήματα, δεν είναι όλα ρόδινα, επειδή είναι ιδιωτικά, αντίθετα εκτίθενται περισσότερο τα δημόσια.

ΧΡ. Ξέρετε ποιο είναι το πρόβλημα; Εκεί αποφασίζει ένας. 

Για να αποφασίσετε για το σύστημα αξιολόγησης, που σ’ ένα ιδιωτικό σχολείο αυτό είναι απόφαση, είναι απόφαση ενός Διοικητικού Συμβουλίου, του ιδιοκτήτη, άντε και του Διευθυντή, σε μία εβδομάδα αυτό τελειώνει, εσείς τώρα το συζητάτε χρόνια.

ΜΙΧ. Απλά, όμως, είναι και θέμα του στο ιδιωτικό σχολείο θα έχω όλα τα παιδιά, όλων των ικανοτήτων, ενώ εκεί θα γίνει επιλογή, συνήθως,  όχι σε όλα, αλλά σε αρκετά, οπότε εμείς έχουμε τάξεις μεικτής ικανότητας, όπως λέμε στην εκπαίδευση και ο εκπαιδευτικός έχει πολλαπλάσια δύσκολο ρόλο να ικανοποιήσει όλα αυτά τα παιδιά, 

τα διαφορετικά επίπεδα, που έχει στην τάξη του. Γι’ αυτό όλα όσα έχουμε πει πριν, το πόσο ικανός πρέπει να είναι, το πόσα κίνητρα πρέπει να έχει στο επάγγελμα, το πόσο επενδύουμε στον εκπαιδευτικό μας, αποκτά νόημα.

ΧΡ. Μάλιστα. Τελευταίος κύκλος ερωτήσεων. Έχω κι εγώ παιδί και δεν σας κρύβω ότι το παιδί μου είναι της γενιάς, που πριν καν μιλήσει ήξερε να χρησιμοποιεί την ταμπλέτα, έτσι;

ΜΙΧ. Ακριβώς, ναι, ναι. 

ΧΡ. Με τη συνέπεια, αν θέλετε, και των γονέων. Αυτό εικάζω ότι προσπαθήσατε να το εξ, να το εξορθολογήσετε με το να απαγορεύσετε τα κινητά ή να λιγοστέψετε τα κινητά, να λιγοστέψετε τη χρήση των κινητών στο σχολείο; 

ΜΙΧ. Να πούμε τί κάνουμε γι’ αυτό. Όλες οι έρευνες πια, και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύντομα θα έχουμε σύσταση,

μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

ΧΡ. Λένε λιγότερο κινητό;

ΜΙΧ. Ναι, η έκθεση ειδικά στο κινητό τηλέφωνο είναι ζημιογόνα, όχι μόνο για τα μαθησιακά τους αποτελέσματα, αλλά και για την ψυχική τους υγεία. Τελευταίως είχαμε παρουσίαση από την Αμερική, εκπαιδευτικοί και καθηγητές Πανεπιστημίου, με πραγματικά δεδομένα των τάξεων και είναι όντως ανησυχητικά. Άρα, αυτό, που κάνουμε…

ΧΡ. Αυτά σε ποιες ηλικίες αναφέρεστε; 

ΜΙΧ. Δημοτικό και Γυμνάσιο. Αυτό, που κάναμε εμείς ήταν να ακολουθήσουμε την τάση και την, αυτό, που μας επιτάσει η έρευνα και να μην έρθουμε ουραγοί, όπως γίνεται συνήθως, χρόνια μετά, 

και να πούμε περιορίζουμε το κινητό στους μεγάλους, δεν το απαγορεύουμε, άρα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο είναι στην τσάντα απενεργοποιημένο, γιατί τους εμπιστευόμαστε, θα το φέρουν το πρωί, κυκλοφορούν με λεωφορεία και κυκλοφορούν με διάφορους τρόπους, μπορεί να το χρειαστούν, θα το ξαναπάρουν μετά στις 13.00 το κινητό και το απαγορεύουμε, το απαγορεύσαμε εδώ και καιρό στα Δημοτικά, χωρίς καμία αντίδραση και κανέναν πρόβλημα εκεί. Συνεπώς αυτό μας έθεσε πάνω μας, όμως, και το θέμα της ευθύνης, τί κάνουν το διάλειμμα αυτά τα παιδιά και πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν το κινητό και πότε, μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αν το χρειάζονται για την τάξη, για το μάθημα, και λοιπά μπορούν. Στα διαλείμματα δημιουργούμε χώρους δημιουργικής απασχόλησης και είναι αυτό που μας λέει, λένε, πια και οι διεθνείς έρευνες, χώρο πρασίνου, σκάκι είδα τελευταίως, μου στέλνουν υπέροχες φωτογραφίες ομαδοποίησης των παιδιών το διάλειμμα και οι εκπαιδευτικοί οι ίδιοι μου λένε «Κοιτάξτε! κάνουν ομάδες και παίζουν!», «κάνουν ομάδες και μιλούν!» Μα τί κάναμε πριν; Ήταν 

ο καθένας πάνω στην οθόνη του απομονωμένος, έχουν εντάξει και 

το παιδί με ειδικές ανάγκες μέσα, μου λεν και μου στέλνουν εμένα φωτογραφίες για να τις αξιοποιήσω, για να φανεί και η τεράστια δουλειά, που γίνεται στο διάλειμμά, γιατί εκεί πραγματικά αντιλαμβανόμαστε πόσο ζημιά είχαμε κάνει. Ας το περιορίσουμε στο σχολείο κύριε Τσουρούλλη, από εκεί και πέρα η ευθύνη πάει στους γονείς και στο σπίτι. Και εκεί, ακόμα, ξεκινήσαμε σεμινάρια για τους γονείς για να μπορούν να έχουν τα φίλτρα, να μπορούν να ελέγξουν την πρόσβαση των παιδιών τους, φαίνεται πως η πρόσβαση 

η ανεξέλεγκτη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα έχει πρόβλημα στα επόμενα χρόνια, ήδη έχει και φαίνεται αυτό, παρόλα αυτά εμείς μπορούμε να αλλάξουμε το χώρο του σχολείου και το χρόνο του σχολείου. 

ΧΡ. Ναι. Εξακολουθούν φαινόμενα, όπως το κάπνισμα, τα ναρκωτικά να είναι φαινόμενα που απασχολούν το δημόσιο σχολείο;

ΜΙΧ. Βεβαίως και έχουν βεβαίως μειωθεί από τότε, που τα είχαμε συζητήσει έτσι έντονα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και εκεί το κλειδί είναι η παρακολούθηση, ο μηχανισμός παρακολούθησης, όπως και με τα κινητά η κάθε απαγόρευση φέρνει και απειθαρχία πολλές φορές. Πρέπει να το παρακολουθείς, εμείς δώσαμε ένα περιθώριο φέτος παιδαγωγικής προσέγγισης, συζήτησης με τα παιδιά, από τον Σεπτέμβρη θα έχουμε και αποβολές, για παράδειγμα, αν δεν μπορούν τα παιδιά να στερηθούν το κινητό. Για το κάπνισμα

το ίδιο, αν προχωρούσαμε και σε αποβολές και σε τιμωρίες θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα σήμερα. Άρα είναι θέμα προσέγγισης. Έχουμε μια εξαιρετική σχέση με την Αρχή αντιμετώπισης εξαρτήσεων, όπου κι εκεί έχουμε ανησυχητικά στοιχεία και πάμε εστιασμένα πια. Σε σχολεία, που έχουν, όντως, σοβαρό πρόβλημα αναπτύσσουμε προγράμματα και πότε έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, όταν εμπλέξουμε τα ίδια τα παιδιά σε εργαστήρια.

Δεν είναι η διάλεξη, που θα τους δώσει τη λύση, δεν είναι τα φυλλάδια, δεν είναι η πρόσβαση σε ιστοσελίδες, είναι το να εμπλακούν οι ίδιοι, βιωματικά, σε εργαστήρια με ειδικούς. Εκεί αντιλαμβάνονται καλύτερα τα πράγματα και φαίνεται εκεί να το πετυχαίνουμε.

ΧΡ. Κυρία Υπουργέ, ευχαριστώ πολύ. Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να συζητάμε ακόμα μία ώρα. Θα το ξανακάνουμε. 

ΜΙΧ. Εγώ πραγματικά ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτή την ευκαιρία.

ΧΡ. Καλή δύναμη, καλό κουράγιο και καλούς αγώνες.

ΜΙΧ. Να είστε καλά.

ΧΡ. Διαπιστώνων ότι θα έχετε μια γεμάτη χρονιά.  

ΜΙΧ. Οπωσδήποτε. Σημασία έχει, όμως, να είμαστε και σταθεροί και να, πραγματικά να κάνουμε το επόμενο βήμα γι’ αυτόν τον τόπο. 

ΧΡ. Ξέρετε εσείς είστε από αυτούς, που υποχρεούστε να κάνετε και το εξής. Θα πρέπει να υπενθυμίζετε στους συναδέλφους σας και στον πολιτικό σας Προϊστάμενο ότι καλύτερα να σκεφτόμαστε τις επόμενες γενεές, παρά τις επόμενες εκλογές. 

ΜΙΧ. Ναι, νομίζω ότι αυτό φαίνεται από την έμφαση, που αυτή η κυβέρνηση έδωσε στην παιδεία, αυτό φάνηκε, ήδη ο προϋπολογισμός για την παιδεία είναι τεράστιος, κύριε Τσουρούλλη, τα μέσα, ο τρόπος, με τον οποίο δουλεύουμε δείχνει την έμφαση της κυβέρνησης και γι’ αυτό είμαι κι εγώ εδώ, προσπαθώντας πραγματικά να φέρουμε καλύτερα αποτελέσματα, αλλιώς δεν υπάρχει νόημα, ούτε να προσπαθούμε, ούτε να τσακωνόμαστε με κόσμο. Είμαστε εδώ για να φέρουμε την αλλαγή για το καλό των παιδιών μας.