Την υπογραφή Προεδρικής Διακήρυξης (Presidential Determination) ανακοίνωσε ο  Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν που αφορά την προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε 3 βασικά στρατιωτικά προγράμματα των ΗΠΑ. 

Συγκεκριμένα πρόκειται για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στα προγράμματα FMS, EDA και Title 10  που ενισχύει τη διμερή στρατηγική συνεργασία Κύπρου-ΗΠΑ. Η απόφαση αυτή δίνει τη δυνατότητα στην Κυπριακή Δημοκρατία να προμηθεύεται αμυντικό εξοπλισμό από τις ΗΠΑ είτε δωρεάν είτε με χαμηλό κόστος, να συμμετέχει σε προγράμματα εκπαίδευσης και να εκσυγχρονίσει την Εθνική Φρουρά. Ενισχύεται η θέση της Κύπρου ως πυλώνα ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο και αναβαθμίζεται ο γεωπολιτικός της ρόλος.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια περίοδο ισχυρής συνεργασίας ΗΠΑ-Κύπρου, που περιλαμβάνει πρωτοβουλίες ανθρωπιστικής βοήθειας, καταπολέμησης οικονομικών εγκλημάτων, και την υπογραφή στρατηγικού διαλόγου.

Πυλώνας Α - Foreign Military Sales (FMS) 

Το Foreign Military Sales (FMS) είναι ένα πρόγραμμα των Ηνωμένων Πολιτειών που επιτρέπει την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού, υπηρεσιών και τεχνολογίας σε φιλικές χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Το πρόγραμμα διαχειρίζεται το Defense Security Cooperation Agency (DSCA), σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, και αποτελεί σημαντικό εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής και της στρατηγικής ασφάλειας των ΗΠΑ.

Βασικά χαρακτηριστικά του FMS:

Το πρώτο αφορά τη διαδικασία πώλησης: Οι ΗΠΑ ενεργούν ως μεσάζοντας μεταξύ της χώρας-αγοραστή και των κατασκευαστών όπλων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού καθώς και επίσης εκπαίδευση, συντήρηση και υποστήριξη μετά την πώληση.

Βασικός στόχος είναι η ενίσχυση της ασφάλειας συμμάχων των ΗΠΑ μέσω παροχής τεχνολογιών που ενδυναμώνουν τις στρατιωτικές ικανότητες συμμάχων κρατών.

Επιπλέον δίνεται έμφαση στην υποστήριξη της στρατηγικής των ΗΠΑ. Οι πωλήσεις ενισχύουν τις σχέσεις ασφαλείας και σταθερότητας στις περιοχές ενδιαφέροντος. Παράλληλα συμβάλουν στη διαλειτουργικότητα, διασφαλίζοντας ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις των εταίρων μπορούν να συνεργάζονται με τις δυνάμεις των ΗΠΑ.

Στο πλαίσιο αυτό οι χώρες-αγοραστές πληρώνουν για τον εξοπλισμό και τις υπηρεσίες. Ωστόσο, υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Foreign Military Financing (FMF), που παρέχουν επιδοτήσεις ή δάνεια. Οι τιμές του εξοπλισμού βασίζονται στο κόστος παραγωγής και στις υπηρεσίες υποστήριξης.

Τα οφέλη για τους αγοραστές αφορούν την πρόσβαση σε σύγχρονα οπλικά συστήματα υψηλής ποιότητας αλλα και υποστήριξη και συντήρηση από τον στρατό των ΗΠΑ., καθώς και εκπαίδευση στρατιωτικού προσωπικού.

Πυλώνας Β- Συμμετοχή στο πρόγραμμα EDA

Το Excess Defense Articles (EDA) είναι ένα πρόγραμμα των Ηνωμένων Πολιτειών που επιτρέπει τη μεταφορά πλεονάζοντος στρατιωτικού εξοπλισμού και υλικού από τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις σε συμμάχους και εταίρους κρατών.

Ο εξοπλισμός αυτός δεν είναι πλέον απαραίτητος για τις αμερικανικές δυνάμεις, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμος σε άλλες χώρες, όπως η ΚΔ, για την ενίσχυση των στρατιωτικών τους δυνατοτήτων.

Ο πλεονάζων εξοπλισμός που παρέχεται μέσω του EDA είναι μεταχειρισμένος αλλά σε λειτουργική κατάσταση. Οι παραλήπτες συνήθως δεν πληρώνουν για τον εξοπλισμό, αλλά είναι υπεύθυνοι για το κόστος μεταφοράς και συντήρησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο εξοπλισμός μπορεί να μεταφέρεται δωρεάν ή σε εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Το EDA έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς από πολλές χώρες, όπως η Ελλάδα.

Πυλώνας Γ- Title 10 Assistance

 Το Title 10 Security Assistance (βοήθεια ασφάλειας υπό τον τίτλο 10 του Κώδικα των Ηνωμένων Πολιτειών) αναφέρεται σε διάφορα προγράμματα και δραστηριότητες που εκτελούνται από το Υπουργείο Άμυνας (DoD) των Ηνωμένων Πολιτειών, με στόχο την υποστήριξη των στρατιωτικών δυνατοτήτων και της ασφάλειας συμμάχων ή εταίρων κρατών. Η βάση αυτών των προγραμμάτων βρίσκεται στον Τίτλο 10 του U.S. Code, που αφορά τις εξουσίες και τις ευθύνες του Υπουργείου Άμυνας και των Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτού του είδους η βοήθεια περιλαμβάνει:

  • Εκπαίδευση και κατάρτιση των στρατιωτικών δυνάμεων ξένων κρατών.
  • Παροχή εξοπλισμού και υπηρεσιών που σχετίζονται με την άμυνα.
  • Δημιουργία συνεργασιών με άλλες χώρες για τη βελτίωση της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας.
  • Αντιμετώπιση κοινών απειλών, όπως η τρομοκρατία και οι ασύμμετρες συγκρούσεις.
     

Tι είναι η Προεδρική Διακήρυξη - (Presidential Determination)*

Το Presidential Determination (Προεδρική Διακήρυξη) στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια επίσημη πράξη ή απόφαση που εκδίδεται από τον Πρόεδρο, με την οποία διατυπώνεται μια πολιτική θέση ή λαμβάνεται μια απόφαση για ζητήματα εθνικής σημασίας.

Ο Πρόεδρος καθορίζει τη θέση της αμερικανικής κυβέρνησης για ένα συγκεκριμένο θέμα (π.χ. εξωτερική πολιτική, αμυντική βοήθεια, οικονομική υποστήριξη).Οι υπηρεσίες και τα υπουργεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ οφείλουν να ακολουθήσουν τις οδηγίες ή πολιτικές που περιγράφονται στη Διακήρυξη.

Χρησιμοποιείται για να εγκρίνει ενέργειες, όπως η παροχή στρατιωτικής ή οικονομικής βοήθειας σε άλλες χώρες.