Το χαρτί υγείας αποτελεί βασικό στοιχείο της καθημερινότητας, αλλά η περιβαλλοντική του επίπτωση σπάνια συζητείται. Η ιστορία της ανθρώπινης υγιεινής έχει αλλάξει δραστικά μέσα στους αιώνες. Στην Αρχαία Ρώμη, οι πολίτες χρησιμοποιούσαν κεραμικά θραύσματα ή σφουγγάρια πάνω σε ξύλινα ραβδιά, τα οποία μάλιστα ήταν κοινής χρήσης. Σήμερα, το χαρτί υγείας έχει εδραιωθεί ως το βασικό μέσο καθαρισμού, με τη μαζική του κατανάλωση να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητά του.

Η παραγωγή χαρτιού υγείας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού και ενέργειας, ενώ πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν χημικά πρόσθετα και αρωματικές ουσίες που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο μέσος άνθρωπος σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Δυτική Ευρώπη καταναλώνει από 15 έως 25 κιλά χαρτιού υγείας ετησίως. Το Ευρωπαϊκό Περιβαλλοντικό Γραφείο έχει επισημάνει ότι η μετατροπή ξύλου σε χαρτί είναι μια εξαιρετικά ρυπογόνος διαδικασία, ενώ περίπου το 10% της παγκόσμιας παραγωγής χαρτιού αφορά προϊόντα χαρτιού υγείας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εγκρίνει νομοθεσία που απαγορεύει την πώληση προϊόντων που προέρχονται από αποψιλωμένες περιοχές, όμως η εφαρμογή αυτών των κανόνων έχει αναβληθεί έως το τέλος του 2025 για μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις και έως τα μέσα του 2026 για μικρότερες εταιρείες.

Ένα νέο ζήτημα που έχει προκύψει είναι η παρουσία τοξικών ουσιών PFAS, γνωστών ως "παντοτινά χημικά", σε χαρτί υγείας. Έρευνα του Πανεπιστημίου της Φλόριντα το 2023 εξέτασε 21 γνωστές μάρκες χαρτιού υγείας από τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική και τη Νότια Αμερική και διαπίστωσε ότι όλα περιείχαν PFAS. Αυτές οι χημικές ουσίες δεν διασπώνται εύκολα και έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας, όπως καρκίνος, ορμονικές διαταραχές και τοξικότητα στο ήπαρ.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η χρήση του χαρτιού υγείας πρέπει να μειωθεί ή να αντικατασταθεί. Σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Νότιας Ευρώπης, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν μπιντέδες ή το λεγόμενο "bumgun", ένα είδος χειροκίνητου σπρέι νερού που καθαρίζει χωρίς τη χρήση χαρτιού. Σύμφωνα με τη Natural Resources Defense Council, η χρήση μπιντέ εξοικονομεί περισσότερη ποσότητα νερού σε σχέση με την παραγωγή χαρτιού υγείας. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν τη χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού υγείας με πιστοποιήσεις FSC ή Ecolabel, ενώ κάποιοι προτείνουν ακόμα και τη χρήση υφασμάτινων πετσετών που μπορούν να πλυθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν.

Ο καθηγητής Giovanni De Feo από το Πανεπιστήμιο του Σαλέρνο τονίζει ότι, παρά τις ανησυχίες, το χαρτί υγείας υπήρξε μια επαναστατική εφεύρεση που συνέβαλε στη βελτίωση της υγιεινής και στη μείωση των ασθενειών. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι ακόμα και μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν διαφορά, καθώς η μείωση της ποσότητας χαρτιού που χρησιμοποιούμε συμβάλλει σημαντικά στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων.

Το ζήτημα του χαρτιού υγείας δεν αφορά μόνο την ατομική υγιεινή, αλλά συνδέεται άμεσα με το περιβάλλον, την αειφορία και τη δημόσια υγεία. Αν και η αντικατάστασή του με εναλλακτικές λύσεις μπορεί να μην είναι εύκολη, η επιλογή προϊόντων χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και η μείωση της άσκοπης χρήσης του μπορεί να αποτελέσουν σημαντικά βήματα προς μια πιο βιώσιμη καθημερινότητα.

Διαβάστε επίσης: Αγγλία: Ο Ε/κ Τζον σερβίρει ψάρια στα 91 του – «Η ζωή δεν τελειώνει στα 65»

Με πληροφορίες από lifo