« Δικαίωμα κληρονομιάς η ελευθερία - Κάποτε θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε...»
Αφόρητη πρόκληση εξευτελισμού, όντως, η απόφαση για εορτασμό στο αρχαίο θεάτρου του Κουρίου στις 2 Ιουνίου 2022 των 70χρονων της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ στο θρόνο. Κυρίως, η αναφορά στην ανακοίνωση των διοργανωτών ότι θα εορταστεί και «η φιλία και η συνεργασία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλους της Κοινοπολιτείας». Έγραψαν σχετικά συνάδελφοι στον κυπριακό Τύπο (τίτλοι και σύνδεσμοι στο τέλος).
Πολλά γράψαμε, προβάλαμε και αποκαλύψαμε για πρώτη φορά από το 1989 μέχρι σήμερα για την «συνεργασία» αυτή -κατά την διάρκεια των 70 χρόνων της Βασίλισσας στο θρόνο, τον ρόλο που ανέλαβε στις 2 Φεβρουαρίου 1952 μετά τον θάνατο του πατέρα της- μέχρι σήμερα. Ειδικά κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού, ενωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και τις βρετανο-τουρκικές συνεργασίες για διχοτόμηση... και πιο πέρα κατά τις δύο τούρκικες βάρβαρες εισβολές (που εκτέλεσαν τα αιματηρά σχέδιά τους), τις οποίες ζει η Κύπρος και ο λαός της μέχρι σήμερα
Όμως, σήμερα θα δώσω συνέχεια στο άρθρο του αγαπητού Σάββα Ιακωβίδη, 8.5.2022 «Τα Ελληνόπουλα δεν ξέρουν μόνο πώς πρέπει να ζούν. Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν» στο οποίο έγραψε μεταξύ άλλων» :
«...Είναι προφανές ότι η πολιτική, κρατική, κομματική, πολιτειακή και επιχειρηματική ηγεσία, όλοι σχεδόν αγγλολάγνοι, αγγλότροποι και αγγλόμυαλοι, ενδέχεται να παραστούν για να τιμήσουν μια βασίλισσα ΔΟΛΟΦΟΝΟ του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και άλλων αγωνιστών της θρυλικής ΕΟΚΑ. Θα τολμήσουν;...»
Στο Λονδίνο πριν τον απαγχονισμό του Ευαγόρα Παλληκαρίδη
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957. Τον ίδιο καιρό στο Βρετανικό Κοινοβούλιο γίνονταν έντονες συζητήσεις για τερματισμό της θανατικής ποινής γι΄αυτό και στο διάστημα από τις 10 Αυγούστου 1955 μέχρι τις 23 Ιουλίου 1957, είχαν ανασταλεί όλες οι εκτελέσεις στη Βρετανία καθώς είχε ψηφιστεί με πλειοψηφία στη Βουλή η κατάργηση της θανατικής ποινής. Στις 21.3.1957 μπήκε σε εφαρμογή το Homecide Act 1957, το οποίο ήταν ένας νόμος για την τροποποίηση της τιμωρίας για φόνο κτλ...
Στις 22 Φεβρουαρίου 1957 ο Υπουργός Αποικιών, όταν ρωτήθηκε στη Βουλή ποια βήματα προτίθετο να προτείνει για τον τερματισμό της θανατικής ποινής και στις αποικίες υπό το φως της απόφασης της Βουλής για τερματισμό ή την αναστολή της, απάντησε: «Οι τοπικοί νόμοι και πρακτικές είναι ευθύνη των αποικιακών κυβερνήσεων». Και ότι η κυβέρνησης της Αυτής Μεγαλειότητας θα κρατούσε ενήμερες τις κυβερνήσεις (αποικιακές) για όποια απόφαση έπαιρνε για το θέμα.
Διαμαρτυρίες Βρετανών πολιτών
Δεκάδες υπήρξαν, τότε οι επιστολές διαμαρτυρίας Βρετανών πολιτών προς την βρετανική κυβέρνηση και το Παλάτι, για την απόφαση απαγχονισμού του 18χρονου Ευαγόρα Παλληκαρίδη που το μόνο του «αμάρτημα» ήταν η κατοχή όπλου. Όπως και οι εκκλήσεις και τηλεγραφήματα Ελλήνων της Κύπρου, αποδημίας της Ελλάδας, Αμερικανών πολιτικών αλλά και Βρετανών, τόσο πριν τον απαγχονισμό όσο και μετά.
Τηλεγραφήματα προς το Παλάτι
Να σημειωθεί ότι όλες οι επιστολές λήφθηκαν αλλά αγνοήθηκαν. Συγκεκριμένη η περίπτωση τηλεγραφήματος προς την Αυτής Μεγαλειότητα, Κυπρίων μαθητών (μάλλον πρόκειται για την έκκληση 400 μαθητών Γυμνασίου Κερύνειας). Ιδού τι γράφει χειρόγραφη αναφορά σε έγγραφο Γραφείου Αποικιών ενημερώνοντας τον αξιωματούχο κ. Neale.
«Προς κ. Νιλ
Κάποιος από το τηλεφωνικό κέντρο του Παλατιού Μπάκιγχαμ τηλεφώνησε κατά τα μεσάνυχτα με οδηγίες να μου διαβάσει το κείμενο επιστολής/τηλεγραφήματος προς την Βασίλισσα, που παραδόθηκε στη Λευκωσία στις 1725. «Κύπριοι μαθητές σας κάνουν έκκληση με την ελπίδα ότι θα διατάξετε την αναστολή της εκτέλεσης του νεαρού Παλληκαρίδη. Θα απαγχονιστεί αύριο το πρωί. Ενεργήστε αμέσως για χάρη της ειρήνης στην Κύπρο.» Ο άνθρωπος στο τηλέφωνο δεν είχε ειδικές οδηγίες ως προς το τι να κάνουμε με το τηλεγράφημα. Δεν είπα τίποτα στο Private Office για το μήνυμα αυτό. 13.3..1957».
Δικηγόροι του Παλληκαρίδη
Οι δικηγόροι του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Φοίβος Κληρίδης και Λέλλος Δημητριάδης, έστειλαν τηλεγράφημα προς την Βασίλισσα , το οποίο φέρει σφραγίδα παραλαβής από το Παλάτι 13.3.1957 στο οποίο έλεγαν:
«Εκ μέρους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και του πατέρα του, o οποίος για χρόνια υπηρέτησε πιστά ως αστυνομικός και της μητέρας του, κάνουμε τελευταία έκκληση στην Μεγαλειότητά σας να μην απαγχονιστεί στις Κεντρικές Φυλακές στις 14.3.1957. Ήταν ένοχος μόνο για κατοχή όπλου δίχως σφαίρες και παραδόθηκε δίχως αντίσταση, παρακαλούμε την Μεγαλειότητά σας να εισηγηθείτε έλεος (mercy) ».
Το τηλεγράφημα προς την Βασίλισσα, όμως, έρχεται σε αντίθεση με την πρόθεση των δικηγόρων του όπως την εξέφρασαν, κατά την έναρξη της δίκης στις 25 Φεβρουαρίου 1957 ενώπιον του Δικαστή B. V. Shaw, J.:
«κ. Κληρίδης: Καθώς ο κατηγορούμενος αποφάσισε να παραδεχθεί ενοχή, και η μόνη καταδίκη είναι ο θάνατος, δεν υπάρχουν περιθώρια να παρακαλέσουμε οποιαδήποτε επιείκεια εκ μέρους του κατηγορουμένου. Ζητώ την άδεια του συναδέλφου μου, κ. Δημητριάδη και εμού να αποχωρήσουμε.»
«κ. Δημητριάδης: Συμφωνώ με τον κ. Κληρίδη. Συμβουλεύσαμε τον κατηγορούμενο και τους συγγενείς του ότι δεν έχει άμυνα έναντι του νόμου. Ζητήσαμε από τον κατηγορούμενο αν μας ήθελε να πούμε κάτι εκ μέρους του, και είπε ότι θα δήλωνε ένοχος, και ότι δεν πρέπει να εμφανιστούμε στο Δικαστήριο, καθώς θα πει ότι θέλει ο ίδιος.... Δεν ξέρω πώς να παρακαλέσω για επιείκεια γιατί μόνο μία ποινή προνοείται. Πριν ξεκινήσει η υπόθεση είχαμε μια μάλλον άτυπη συζήτηση με τον δημόσιο κατήγορο ο οποίος συμφώνησε ότι θα έλεγε ορισμένα πράγματα τα οποία μπορούσαν να θεωρηθούν ως επιείκεια όταν θα αναφερθεί το θέμα».
«Δικαστήριο: Κατά τη κρίση μου οι Δικηγόροι που εμφανίζονται για τον Κατηγορούμενο δεν πρέπει να αποσυρθούν με τη δικαιολογία ότι ο Κατηγορούμενος έχει παραδεχθεί ενοχή».
«Σημείωση: Αμφότεροι Δικηγόροι δέχθηκαν την απόφαση».
Στις 28 Φεβρουαρίου 1957 οι Δικηγόροι του Ε. Παλληκαρίδη έγραψαν στον Κυβερνήτη ζητώντας την επιείκειά του, τονίζοντας ότι το αδίκημα έλαβε χώρα μετά τους νέους κανονισμούς Έκτακτης Ανάγκης και όντως μεγάλο αδίκημα εντούτοις βάση του Κανονικού Νόμου, ο Παλληκαρίδης δεν θα καταδικαζόταν ποτέ εις θάνατο. Και ότι τα Royal Instructions του 1925 παραχωρούσαν κάποια ελαστικότητα να αποφευγόταν η θανατική ποινή...
Aneurin Bevan
O τότε Εργατικός βουλευτής και Σκιώδης Υπ. Αποικιών Aneurin Bevan, ο οποίος ήταν άρρωστος, είχε ζητήσει από την γραμματέα του να μεταφέρει το μήνυμα στον Υπ. Αποικιών ότι τον «παρακαλούσε να σταματήσει την εκτέλεση του Ε. Παλληκαρίδη – δεν μπορούσε να φέρει καλό αντιθέτως θα έκανε μεγάλο κακό». Το μήνυμα δόθηκε στον Υπ. Αποικιών, ενημερώθηκε η γραμματέας του, αλλά το θέμα έμεινε εκεί...
Αμερικανοί πολιτικοί James G. Fulton
Στις 28 Φεβρουαρίου 1957 έμεινε ιστορική η ομιλία του Αμερικανού βουλευτή James G. Fulton από την Πενσυλβανία στη Βουλή των Αντιπροσώπων υπέρ του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Στις 13 Μαρτίου 1957, ένας Γερουσιαστής και τέσσερεις βουλευτές (Αμερικανοί) επικοινώνησαν με Βρετανούς αξιωματούχους υπέρ του Παλληκαρίδη. Και πήραν την παγωμένη απάντηση ότι «αυτό είναι ένα θέμα της διαδικασίας της δικαιοσύνης»...
Πατέρας Παλληκαρίδη
Παράκληση/επιστολή χειρόγραφη του πατέρα του Παλληκαρίδη Μιλτιάδη Θεοδώρου, προς τον Κυβερνήτη Σερ Χιού Φούτ 28.2.1957 για την σωτηρία του παιδιού του. Ο Μ. Θεοδώρου είχε υπηρετήσει και αστυνομικός για πολλά χρόνια.
Οι κάτοικοι χωρίου Άγιος Δημητριανός Πάφου
Με ενυπόγραφη παράκληση ημερ. 10.3.1957, 21 κάτοικοι του χωριού ζήτησαν από τον Κυβερνήτη όπως δοθεί χάρη στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Κανείς δεν εισακούστηκε...
Βρετανός Διευθυντής σχολείου
Στις 15 Μαρτίου 1957 ο διευθυντής στο Lindisfarne College , Denbighshire, Edward Daws, με επιστολή του στον Πρωθυπουργό διαμαρτυρήθηκε για τον απαγχονισμό του Ε. Παλληκαρίδη, ενός αγοριού (έγραψε) 18 χρόνων, μόνο και μόνο γιατί βρέθηκε με κατοχή όπλου. «’Εχω μεγάλο αριθμό παλαιών μαθητών που υπηρετούν στη Κύπρο και είμαι σίγουρος συμφωνούν μαζί μου ότι αυτή η υπόθεση ήταν υπόθεση αναστολής». Και τόνισε ότι δεν θα ξαναψήφιζε Συντηρητικούς μετά την πολιτική της Κυβέρνησης της Α.Μ των τελευταίων 4 μηνών...
John Jones – Ακριβώς τι είμαστε;
Ο John Jones από το Manchester έγραψε στις 16 Μαρτίου 1957 στον Υπ. Αποικιών Lennox-Boyd : «Σας γράφω καθώς δεν μπορώ να ξεπεράσω το τι συμβαίνει στην Κύπρο. Αυτό το τρομακτικό θέμα, απαγχονισμού ενός νεαρού 18 χρόνων για όπλο στη κατοχή του – Ακριβώς τι είμαστε (Just what are we?);»
«Θα έχουμε να λογοδοτήσουμε για τους θανάτους όλων αυτών...»
Ίσως, όμως η πλέον καυστική διαμαρτυρία προς τον Υπουργό Αποικιών ήταν του T. Thompson 14.3.1957 την ίδια μέρα του απαγχονισμού.
«Αγαπητέ Κύριε,
Με ποιο δικαίωμα αυτή η κυβέρνηση έχει την δύναμη ζωής ή θανάτου άλλων ανθρώπων. Είμαι ένας από εκείνους που βοήθησαν να συζητηθεί η κατάργηση της θανατικής ποινής στη δική μας χώρα, για να βλέπω ότι συνεχίζεται αυτή η πρακτική από εμάς στις χώρες όπου ο Άγγλος είναι ξένος. Απαιτώ να χρησιμοποιήσετε τις δυνάμεις σας να τερματιστεί αυτή η τόσο άθλια και βάρβαρη μεταχείριση λαών των οποίων το δικαίωμα κληρονομιάς είναι η ελευθερία. Ο Χριστός είπε « Όποιος παίρνει το σπαθί θα πεθάνει με το σπαθί». Θα έχουμε να λογοδοτήσουμε για τους θανάτους όλων αυτών για τους οποίους αυτό-επιβάλλαμε κρίση. Επομένως απαιτώ ξανά αυτή η τρέλα και δολοφονία να τερματιστεί».
«Ο γρηγορότερος τρόπος...»
Την ίδια μέρα και η κα Beryl Corke από το Surrey , έγραψε στον βουλευτή της μεταξύ άλλων:
« Συγκλονίστηκα και ντράπηκα διαβάζοντας στο News Chronicle 14.3.1957 ότι κρεμάστηκε ο πρώτος μαθητής 18 ετών για όπλο στη κατοχή του. Αν αυτό είναι παράδειγμα Βρετανικής Δικαιοσύνης στην Κύπρο, τότε να είμαστε σίγουροι ότι είναι ο γρηγορότερος τρόπος να ενωθεί ολόκληρος ο πληθυσμός στη Κύπρο με μίσος εναντίον μας... Ενώ εδώ πολιτικοί εργάζονται (και ορθά) για την κατάργηση της θανατικής ποινής...»
(Πηγή – Βρετανικό Εθνικό Αρχείο. Από μελέτη της γράφουσας από την αποδέσμευσή τους την δεκαετία του 1980...)
Ο Παλληκαρίδης δεν είχε κάνει έφεση - Μέχρι το τελευταίο λεπτό...
Δυστυχώς ο ήρωας Παλληκαρίδης δεν είχε κάνει έφεση. Αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί γιατί δίδεται λανθασμένη εντύπωση στο θέμα αυτό. Αν την είχε κάνει θα ξεκινούσε αναγκαστικά η διαδικασία της έφεσης και θα ανέμεναν μέχρι να βγει η απόφαση του Εφετείου και η περίοδος εκείνη με όλα όσα λάμβαναν χώρα στο Ηνωμένο Βασιλείου με τις προσπάθειες για κατάργηση της θανατικής ποινής, τη γενική κατακραυγή υπέρ του, θα γλύτωνε σίγουρα τον απαγχονισμό. Ακόμα, και σε περίπτωση που δεν είχε γίνει έφεση, όπως στην περίπτωσή του, η διαδικασία ήταν όπως περιμένουν (και έτσι έκαναν) μέχρι το τελευταίο λεπτό της περιόδου που παρείχετο για έφεση προτού δώσουν στην δημοσιότητα οποιεσδήποτε πληροφορίες για την εκτέλεση.
Η ημερομηνία λήξης της περιόδου για έφεση στην περίπτωση Παλληκαρίδη είχε λήξει στις 6 Μαρτίου 1957. Στις 7 Μαρτίου 1957 το Supreme Court στη Λευκωσία έστειλε 7 αντίγραφα της δικογραφίας και το ιατρικό δελτίο του Ε. Παλληκαρίδη στον Κυβερνήτη μαζί με τις Royal Instructions της 10ης Μαρτίου, 1925 για να αποφασίσει. Η έκθεση του Δικαστή της υπόθεσης, Justice Shaw, είχε ήδη σταλεί στον Κυβερνήτη. Όλα αυτά για να αποφασίσει ο Κυβερνήτης για τη ζωή ή θάνατο του 19χρονου Παλληκαρίδη...
Επιστολή Κενυατών προς τον Πρίγκιπα William
Με τους εορτασμούς για τα 70χρονα της Βασίλισσας, οι Κενυάτες, όπως έγραψε στις 6.5.2022 η βρετανική εφημερίδα Independent, πέραν των 100,000 υπέγραψαν petition, προς την Βρετανική βασιλική οικογένεια ζητώντας μια απολογία και αποζημιώσεις για τις βαρβαρότητες εναντίον τους κατά την αποικιακή περίοδο. Το 2021 έξι αξιωματούχοι του ΟΗΕ έγραψαν στην βρετανική κυβέρνηση εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για την αποτυχία της να δώσει αποτελεσματική θεραπεία στο θέμα αυτό.
Τώρα, πρόσθεσε η εφημερίδα, καλούν τον Πρίγκιπα William με επιστολή τους προς αυτόν να υποστηρίξει τις προσπάθειές των να εξασφαλίσουν δικαιοσύνη, καθώς το Φόρειν ΄Οφις συνεχίζει να αρνείται να τους συναντήσει. Προφανώς η υπόθεση των Κενυατών δεν έκλεισε με τις περιορισμένες αποζημιώσεις και τη μισο-απολογία της το 2013. Τότε είχε δώσει £2,600 σε 5,200 περίπου Κενυάτες, αλλά δεν αποτέλεσε κλείσιμο της υπόθεσης... Σχετικό δημοσίευμα της Βουλευτού Claudia Webbe για το Ανατολικό Leicester.
https://morningstaronline.co.uk/article/f/its-time-to-make-amends-for-the-crimes-of-the-empire
Κύπρος
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι στην Κύπρο, περιέργως, δεν ακούσαμε καμία από τις Οργανώσεις των Αγωνιστών της ΕΟΚΑ 1955-59 να διαμαρτύρεται Γιατί σίγουρα δεν πρέπει να θεωρείται λήξαν το θέμα με τις χρηματικές αποζημιώσεις που εξασφάλισε από την βρετανική κυβέρνηση ένας περιορισμένος αριθμός αγωνιστών. Αλλά καμία ΑΠΟΛΟΓΙΑ. Και αυτό, μετά και με αφορμή, την γενναία εκστρατεία των ηλικιωμένων Κενυατών, για την οποία γράψαμε τότε... Αντιθέτως ακολούθησε η εκδήλωση στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ 4 Μαρτίου 2019 - 62η επέτειο του ολοκαυτώματος του Αυξεντίου. Άρθρο γράφουσας.
https://www.onisilos.gr/?p=23284 αναρτήθηκε 7.3.2019.
Φανούλα Αργυρού
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος/συγγραφέας -Λονδίνο 8.5.2022
Σχετικά άρθρα
>Σάββα Ιακωβίδη «Τα Ελληνόπουλα δεν ξέρουν μόνο πώς πρέπει να ζούν. Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν» https://www.onisilos.gr/?p=34331
>Αλέκου Μιχαηλίδη «Μια βασιλική γιορτή που ζέχνει θάνατο»
https://philenews.com/f-me-apopsi/arthra-apo-f/article/1460800
>Άριστου Μιχαηλίδη «Της Αυτού Μεγαλειότητας και της ημών μικρότητας»
