Το 2023 θα διεξαχθούν δύο προεδρικές εκλογές, οι οποίες συνδέονται άμεσα με το μέλλον της Κύπρου. Στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα περάσει ίσως την πιο δύσκολη δοκιμασία της καριέρας του. Για πρώτη φορά κινδυνεύει πραγματικά να χάσει τις εκλογές. Αντιδρώντας σε αυτή την πρόκληση, έκανε πιο επιθετικό το λόγο και τις πράξεις του. Στη συνεργασία που ανάπτυξε με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ν. Μπαχτσελί για να κρατηθεί στην εξουσία, κεντρικό ρόλο έχει ο λαϊκιστικός εθνικισμός και η επιθετική πολιτική που ανέπτυξαν ιδιαίτερα εναντίον της Κύπρου. Χρησιμοποιούν, λοιπόν, την Κύπρο μεταξύ άλλων σαν προεκλογικό τέχνασμα και δημιουργούν όλο και περισσότερους κινδύνους για την πατρίδα μας.
Το 2023 θα διεξαχθούν εκλογές και στην Κύπρο. Η δεκαετία Αναστασιάδη προφανώς φτάνει στο τέλος της. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας θα βρεθεί η εσωτερική πολιτική, με κύρια θέματα τη διαφθορά, τα προβλήματα στον τομέα της υγείας, την πανδημία και τη μείωση του ΑΕΠ. Πολιτικοί και κόμματα, δικαίως, θα προτιμήσουν να εστιάσουν την προσοχή τους περισσότερο σε αυτά τα θέματα, τείνοντας να θεωρήσουν το Κυπριακό δευτερεύουσας σημασίας. Οι αναζητήσεις συνεργασίας κινδυνεύουν να εστιαστούν μόνο στην εσωτερική πολιτική και στην κατάκτηση της εξουσίας.
Κατά τη γνώμη μου, εδώ έγκειται και ο μεγάλος κίνδυνος.
Ο νέος ή η νέα πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα βρεθεί ενώπιον της πρόκλησης κατά πόσο θα αποφευχθεί η μόνιμη διχοτόμηση και θα επανακτηθεί η προοπτική της επανένωσης.
Χρειάζεται ιδιαίτερα ενεργητική πολιτική για να αποτραπούν οι επιθετικές προσδοκίες της Τουρκίας, η οποία προσβλέπει στη μόνιμη διχοτόμηση. Χρειάζεται να σβήσουν οι σκιές που άφησε ο κύριος Αναστασιάδης και να πειστεί η διεθνής κοινότητα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά υιοθετεί ειλικρινά την ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού στη βάση ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζουν τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ. Δεν φτάνει μόνο αυτό. Ο/Η πρόεδρος πρέπει να είναι και έτοιμος/ έτοιμη να συνεχίσει το διάλογο από εκεί που σταμάτησε στο Γκραν Μοντανά και να υιοθετήσει τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα.
Θέλω να υπενθυμίσω ότι κάθε φορά που υπήρχαν σκιές κατά πόσο η Ελληνοκυπριακή πλευρά ήθελε λύση ή όχι, η Τουρκία έβρισκε πρόσφορο έδαφος να κάνει άλλο ένα βήμα προς τη μόνιμη διχοτόμηση. Σε μια περίοδο που δεν επιδείχθηκε σαφής και πειστική βούληση για λύση του Κυπριακού, η Τουρκία ανακήρυξε το ψευδοκράτος. Τώρα, μετά το Γκράν Μοντανά σε μια ανάλογη περίοδο, η Τουρκία παραβιάζει το status quo στην Αμμόχωστο. Ίσως αύριο να προχωρήσει και περαιτέρω.
Ο/η καινούριος/α πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα βρεθεί σε μια δυσχερή συγκυρία. Η αναχαίτηση των διχοτομικών σχεδιασμών περνά μέσα από τολμηρές αποφάσεις. Πέραν του ότι δεν πρέπει να αφεθεί καμία σκιά όσον αφορά στην βούληση για ομοσπονδιακή λύση εκ μέρους της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Ταυτόχρονα πρέπει να γίνουν ουσιαστικά ανοίγματα προς τους Τουρκοκύπριους. Οι Τουρκοκύρπιοι σήμερα αγωνίζονται για να προστατεύσουν την ταυτότητά τους και να επιβιώσουν ως μια κυπριακή κοινότητα που απειλείται από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας.
Υπό τις σημερινές συνθήκες, δεν είναι ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός με την Τουρκία που θα αναχαιτήσει τους κινδύνους της διχοτόμησης και θα φέρει κοντά την επανένωση, αλλά η ενσωμάτωση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας στην ιδέα της ενωμένης Κύπρου και της ενωμένης Ευρώπης. Η Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος- μέλος της ΕΕ θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί στην ανάπτυξη κοινών δράσεων και προγραμμάτων προς αυτή την κατεύθυνση. Με τα κονδύλια της ΕΕ μπορεί να κτιστεί μια συνεργασία σε όλους τους τομείς της ζωής. Από θέματα ενέργειας, περιβάλλοντος και υγείας μέχρι θέματα κουλτούρας και αθλητισμού....
Πρέπει, λοιπόν, ο/η καινούριος/α Κύπριος/α πρόεδρος να κατέχει τη γλώσσα της συμφιλίωσης, να έχει το σθένος και την αγωνιστικότητα να αντιταχθεί κατά του επεκτατικού εθνικισμού της Τουρκίας και την ατόφια βούληση για ομοσπονδιακή Κύπρο.
