Η ολοκλήρωση ενός οικονομικού εγκλήματος
Οι ιθύνοντες της εξουσίας συστήνουν στον κόσμο να συνεργαστούν με τις τράπεζες για να αναδιαρθρωθούν και να γίνουν έτσι εξυπηρετούμενα τα δάνεια τους. Μα κύριε Υπουργέ Οικονομικών, τα πλείστα αυτά δάνεια δεν μπορούσαν να γίνουν εξυπηρετούμενα με κανένα τρόπο, ακόμη και πριν ξεσπάσει η Πανδημία παρά μόνο με μείωση του υπολοίπου του δανείου μέσω κατάσχεσης/εκποίησης της υποθήκης και ακόμη τες άλλες εξασφαλίσεις των εγγυητών.
Πώς υπολογίζετε ότι θα μπορεί να εξυπηρετούνται τώρα; Αν είναι μέσω εκποίησης που εννοείτε όταν παροτρύνετε να τα βρουν οι δανειολήπτες με τις τράπεζες με αναδιαρθρώσεις τότε κάνετε το σαφές στον κόσμο. Εγώ δεν βλέπω πως αλλιώς μπορεί να γίνουν αναδιαρθρώσεις όταν δεν υπάρχει ικανότητα αποπληρωμής. Είναι καιρός να πάψετε επιτέλους να ασχολείστε με την βιτρίνα και να αντιληφθείτε την ουσία αναζητώντας τρόπους να λυθεί το πρόβλημα που κρατάει την οικονομία και την ευημερία αυτού του τόπου όμηρο στις παρασιτικές (zombie) όπως έχουν καταντήσει τράπεζες μας.
Αυτά τα δάνεια δεν μπορούν να αποπληρωθούν διότι δεν έχει γίνει αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής από τες τράπεζες όταν τα έδιναν μόνο βάσει εξασφάλισης για να έχουν εισόδημα από τα δισεκατομμύρια που έφερναν διάφοροι στην Κύπρο σαν καταθέσεις. Νομικίστικα, μόνο οι τράπεζες έχουν το δίκαιο με το μέρος τους. Εξάλλου οι δικηγόροι που έφερναν τα δισεκατομμύρια των καταθέσεων από υπόπτους τόπους και χώρες του εξωτερικού ήταν και αυτοί που συνέταξαν και τα συμβόλαια δανείων που έθεταν οι τράπεζες μπροστά στους ανύποπτους δανειολήπτες να υπογράψουν.
Στην Αμερική υπάρχει στο Σύνταγμα το Fraudulent Conveyance Law of the State of New York με το οποίο αν αυτός που δανείζει (η τράπεζα) δεν μπορεί να αποδείξει με στοιχεία ότι έχει αξιολογήσει σωστά την ικανότητα αποπληρωμής του δανειζόμενου ο δεύτερος μπορεί να απαλλαγεί (walk away debt-free) και με τες εξασφαλίσεις που έχει δεσμεύσει απαλλαγμένες. Μιλώντας εκ πείρας, τα πλείστα δάνεια που έχουν δοθεί στην Κύπρο πριν το 2013 έχουν παραχωρηθεί χωρίς αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής του δανειζόμενου. Μια εφαρμογή του Δικαίου που προκύπτει από τέτοιο νόμο στην Κύπρο θα απάλλασσε τους περισσότερους δανειολήπτες.
Αυτό είναι το τεράστιο χάσμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε στην Κύπρο. Το να λέμε ότι «νομικίστικα» η τράπεζα δικαιούται να πάρει τα πάντα δεν είναι η λύση. Όχι μόνο όσο αφορά την εφαρμογή δικαιοσύνης αλλά επίσης, και ίσως ακόμη πιο σοβαρά, για να μπορέσει η οικονομία να ανακάμψει.
Το θέμα που προκύπτει από τα κατάλοιπα και απομεινάρια του τεράστιου σκανδάλου που οδήγησε την χώρα στο κούρεμα καταθέσεων το 2013 δεν είναι επιφανειακό αλλά ούτε και απλά νομικίστικο όπως προσπαθούν μερικοί να το παρουσιάσουν. Είναι η εξαπάτηση και η ληστεία που γίνεται εις βάρος του κόσμου που δεν έπρεπε να επιτραπεί. Και σίγουρα μια υπεύθυνη κυβέρνηση αντί να υποβοηθάει τους κύριους υπαίτιους της απάτης να ολοκληρώσουν το έγκλημα, έπρεπε να παρέμβει δυναμικά να εμποδίσει την πτώχευση των πολιτών και θυμάτων αυτού του τεράστιων διαστάσεων σκανδάλου. Όπως εξάλλου περίπου έκαναν αποφασιστικά και βγήκαν από την κρίση στην Ισλανδία.
*Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων. Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός επισκεπτόμενος λέκτορας στο πανεπιστήμια του Harvard και Queen’s του Καναδά. Author Page: http://ssrn.com/author=262460
