Δεν είναι δια ζώσης που πρέπει να γίνονται τα έργα που εμπλέκεται το Δημόσιο. Αντιθέτως, οι επαφές των πολιτικών και γραφειοκρατών με ιδιώτες, με σκοπό να αναλάβουν τέτοια έργα, όχι μόνο πρέπει να αποφεύγονται για ευνόητους λόγους αλλά ακόμη και να απαγορεύονται προτού μια ανεξάρτητη και ορθολογιστική Αρχή μελετήσει το προτεινόμενο έργο σε βάθος και το έχει κρίνει βιώσιμο και ικανό να φέρει στην χώρα ευημερία και αειφόρο ανάπτυξη.

Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνει τη σύσταση πλήρως ανεξάρτητων δημοσίων οργανισμών (Development Finance Agencies) που θα μελετούν και θα χρηματοδοτούν μερικώς τέτοια οικονομικά βιώσιμα έργα που εμπλέκεται το Δημόσιο. Είτε εξ ολοκλήρου ή σε συνεργασία Δημοσίου με ιδιώτες (Public-Private Partnerships).

Έχω γράψει και αναπτύξει το θέμα αυτό πολλές φορές. Αλλά, όπως λέμε στην Κύπρο, «στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα» (1, 2). Όχι μόνο η πολιτική ηγεσία στην Κύπρο δεν κάνει το παραμικρό να εισαγάγει αυτούς του θεσμούς, αλλά πολύ φοβούμαι ότι συνειδητά το αποφεύγει ή ακόμη το εμποδίζει. Γι’ αυτό εξάλλου πιστεύω ότι προηγούμενες κυβερνήσεις μεθοδικά έχουν ξεφορτωθεί την επαγγελματικά ικανή Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως με το πρόσχημα της ιδιωτικοποίησης. Απλά για να έχουν το πεδίο ελεύθερο να μπορούν να κάνουν ανενόχλητοι και χωρίς φόβο ή παρεμβάσεις «τα δικά τους». Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο πολύ φοβούμαι ότι η επόμενη καταιγίδα έρχεται με το άνοιγμα του Προέδρου προς ιδιώτες (εντός και εκτός Κύπρου).

Θα έπρεπε να ήταν για όλους πασιφανές, αλλά πρώτα και κύρια στον Πρόεδρο και την κυβέρνησή του, ότι τα μεγάλα έργα πρέπει να υπόκεινται επιμελούς και εις βάθος οικονομικής μελέτης (cost-benefit appraisal including economic analysis) και σε αξιολόγηση και επιμέτρηση των κίνδυνων (risk analysis). Όταν κάθονται οι διάφοροι γραφειοκράτες και πολιτικοί (πόσο μάλλον ο ίδιος ο Πρόεδρος) απέναντι από ιδιώτες που ενδιαφέρονται να επωφεληθούν από τέτοιες συμφωνίες χωρίς να έχουν προηγηθεί ανεξάρτητες και εις βάθος μελέτες, τότε είναι σαν πρόβατα που βαίνουν προς σφαγή. Όμως στην τελική ανάλυση αυτοί που την πληρώνουν είναι οι φορολογούμενοι πολίτες. Πολύ συχνά γραφειοκράτες και πολιτικοί, ιδίως στην Κύπρο, βολεύουν και βολεύονται έτσι και οι ίδιοι. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να βρίσκουμε κάποιους από αυτούς στην αφυπηρέτηση ή μετά τη λήξη της θητείας τους σε συμβούλια και θέσεις των εταιρειών που είχαν ευεργετήσει ενώ εκτελούσαν το καθήκον τους στο Δημόσιο.

Δυστυχώς κάποια πράγματα φαίνεται να μην αλλάζουν στην Κύπρο. Η επόμενη οικονομική καταιγίδα και σοβαρό πλήγμα στην ευημερία και ορθολογιστική ανάπτυξη αυτού του τόπου πολύ φοβούμαι ότι έρχεται ξανά μέσω Προεδρικού. Με τον Πρόεδρο μας θεωρώντας ότι μπορεί ο ίδιος δια ζώσης και μέσω προσωπικών επαφών με ειδικά συμφέροντα στον ιδιωτικό τομέα, εντός και εκτός Κύπρου, να φέρει την αειφόρο ανάπτυξη.

 

References: 1. Σαββίδης Κ. Σαββάκης. Έργα Δημοσίου Τομέα – Βάζοντας το κάρο μπροστά από το άλογο!, Stockwatch 14/01/2025 2. Savvides, Savvakis. “The disconnect of funding from wealth creation”. World Economics Journal, Vol. 23, No. 2, June 2022

* Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων. Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός επισκεπτόμενος λέκτορας στο πανεπιστήμια του Harvard και Queen’s του Καναδά. Author Page: http://ssrn.com/author=262460