Η στήριξη των παιδιών από το κράτος είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία μιας κοινωνίας με ίσες ευκαιρίες, κοινωνική συνοχή και βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά τον σχεδιασμό πολιτικών ενίσχυσης των οικογενειών, είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη το Ισοδύναμο Διαθέσιμο Εισόδημα[1], ώστε η βοήθεια να είναι δίκαιη και στοχευμένη.

Η πραγματική οικονομική κατάσταση των οικογενειών δεν κρίνεται μόνο από το συνολικό εισόδημα

Δύο οικογένειες με το ίδιο συνολικό εισόδημα μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες. Για παράδειγμα, μια οικογένεια με δύο γονείς και ένα παιδί που ζει με €30.000 ετησίως έχει πολύ καλύτερο βιοτικό επίπεδο από μια οικογένεια με το ίδιο εισόδημα αλλά με τέσσερα παιδιά. Αν το κράτος δεν λαμβάνει υπόψη το μέγεθος της οικογένειας, οι μεγαλύτερες οικογένειες θα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.

Τα παιδιά έχουν αυξημένες ανάγκες και το κόστος ανατροφής τους διαφέρει

Η ανατροφή ενός παιδιού απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους, όπως εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, στέγαση και διατροφή. Επιπλέον, οι ανάγκες αυτές δεν είναι σταθερές – ένα παιδί κάτω των 14 ετών μπορεί να έχει μικρότερες οικονομικές απαιτήσεις από έναν έφηβο, αλλά εξακολουθεί να επιβαρύνει το οικογενειακό εισόδημα. Το μοντέλο στάθμισης του εισοδήματος βοηθά το κράτος να προσαρμόζει τις παροχές ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες κάθε οικογένειας.

Διαφορετικές οικογενειακές συνθέσεις με το ίδιο εισόδημα βιώνουν ανισότητες

Ας υποθέσουμε ότι δύο οικογένειες έχουν ετήσιο εισόδημα €50.000.

Η πρώτη οικογένεια αποτελείται από δύο γονείς και ένα παιδί.

Η δεύτερη οικογένεια αποτελείται από δύο γονείς και τέσσερα παιδιά.

Χρησιμοποιώντας τους συντελεστές στάθμισης του Ισοδύναμου Διαθέσιμου Εισοδήματος:

Στην πρώτη οικογένεια: €50.000 / (1+0.5+0.3) = €28.571 ανά μονάδα

Στη δεύτερη οικογένεια: €50.000 / (1+0.5+0.3+0.3+0.3+0.3) = €16.129 ανά μονάδα

Είναι εμφανές ότι, παρά το ίδιο συνολικό εισόδημα, η δεύτερη οικογένεια διαθέτει πολύ λιγότερα χρήματα ανά άτομο. Αν το κράτος δεν λαμβάνει υπόψη αυτή τη διαφορά, η δεύτερη οικογένεια θα δυσκολευτεί περισσότερο να καλύψει βασικές ανάγκες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την αναθεώρηση των κριτηρίων οικονομικής στήριξης.

Η υποστήριξη των παιδιών συμβάλλει στην κοινωνική ισότητα και στην αποτροπή της φτώχειας

Αν οι πολιτικές στήριξης βασίζονται αποκλειστικά σε ένα γενικό όριο εισοδήματος, όπως συμβαίνει με τα υφιστάμενα όρια του Επιδόματος Τέκνου, υπάρχει ο κίνδυνος οι οικογένειες με περισσότερα παιδιά να μη λαμβάνουν την απαραίτητη ενίσχυση, ενώ αντίθετα, μικρότερα νοικοκυριά με το ίδιο εισόδημα να βρίσκονται σε ευνοϊκότερη οικονομική θέση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά παιδικής φτώχειας, περιορίζοντας τις ευκαιρίες των παιδιών για εκπαίδευση και κοινωνική ανέλιξη.

Δήλωση Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της μεσαίας τάξης και της βελτίωσης των κοινωνικών παροχών, η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας δήλωσε στις 26/3/2025:

"Μία από τις εμβληματικές δράσεις του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας για το 2025 είναι η διεύρυνση των δικαιούχων του Επιδόματος Τέκνου, ώστε να καλύπτει ολόκληρη τη μεσαία τάξη. Η διεύρυνση αυτή μεταφράζεται και σε αύξηση των δικαιούχων της επιδότησης νηπιαγωγείων, επιτρέποντας σε περισσότερες νέες οικογένειες με παιδιά προσχολικής ηλικίας να ενταχθούν ταυτόχρονα στα σχέδια επιδότησης."

Συμπέρασμα

Το κράτος έχει ευθύνη να διασφαλίσει ότι οι παροχές προς τις οικογένειες διατίθενται με δίκαιο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το συνολικό εισόδημα, αλλά και τη σύνθεση του νοικοκυριού. Ο υπολογισμός του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος επιτρέπει μια πιο ορθολογική και στοχευμένη κατανομή των πόρων, διασφαλίζοντας ότι τα παιδιά – και ιδιαίτερα αυτά που ζουν σε πολυμελείς οικογένειες – λαμβάνουν την υποστήριξη που πραγματικά χρειάζονται. Σύμφωνα και με τις δηλώσεις της Υφυπουργού, πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση μελέτησε προσεκτικά την υφιστάμενη κατάσταση, διαπιστώνοντας ότι η Μεσαία Εισοδηματική Τάξη δεν στηρίζεται επαρκώς. Η εμβληματική δράση που αναφέρεται στοχεύει στην ένταξη ολόκληρης της Μεσαίας Εισοδηματικής Τάξης – πέρα από την Κατώτερη, που ήδη λαμβάνει στήριξη – στα μέτρα ενίσχυσης, έως το όριο του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των €37.740 ανά νοικοκυριό.

Πίνακας: Παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο τα υφιστάμενα εισοδηματικά όρια του Επιδόματος Τέκνου, όταν μετατραπούν σε Ισοδύναμο Διαθέσιμο Εισόδημα, αναδεικνύουν την ανεπαρκή στήριξη της Μεσαίας Εισοδηματικής Τάξης – ιδιαίτερα καθώς αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών. Ενδεικτικά, καμία οικογένεια της Μεσαίας Εισοδηματικής Τάξης με 8 παιδιά και άνω δεν λαμβάνει στήριξη.

[1] Το Ισοδύναμο Διαθέσιμο Εισόδημα είναι ένας δείκτης που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του πραγματικού οικονομικού επιπέδου ενός νοικοκυριού, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το συνολικό του εισόδημα, αλλά και τον αριθμό και τη σύνθεση των μελών του. Χρησιμοποιείται από τα κράτη, την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, η Eurostat και η Παγκόσμια Τράπεζα.