Μία ομιλία, η οποία διαβάζεται 65 χρόνια μετά. Δακτυλογραφημένη σε γραφομηχανή με σημειώσεις χειρόγραφες. Αρχειοθετημένη μαζί με άλλα έγγραφα που αφορούν το Ενιαίο Δημοκρατικό Μέτωπο Αναδημιουργίας (Ε.Δ.Μ.Α.), όπως το Πολιτικό Πρόγραμμα, η προκήρυξη προς τον Ελληνικό Κυπριακό Λαό, ανακοινώσεις του Πολιτικού Γραφείου, εγκύκλιοι, δημοσιεύματα. Όλα μαζί ένας μικρός θησαυρός. Αφού τα περισσότερα αποτελούν έγγραφα πρωτότυπα και όχι αποκόμματα εφημερίδων της τότε εποχής. Αστείρευτη η γοητεία της απόλυτης αλήθειας σε πρωτότυπα χειρόγραφα, απίστευτης συναισθηματικής αξίας.
Θα σταθώ όμως στην ομιλία, με τις χειρόγραφες διορθώσεις. Μία ομιλία χωρίς ημερομηνία, που δεν γνωρίζουμε εάν όντως έγινε και ποιος ήταν ο ομιλητής. Χρονολογικά κυμαίνεται στην προεκλογική περίοδο των πρώτων Βουλευτικών Εκλογών της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Ιούλιο του 1960, όπου Πρώτος Πρόεδρος της Βουλής, εξελέγη ο Γλαύκος Κληρίδης και αντιπρόεδρος, ο Ορχάν Μουντερίσογλου. Στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, το Πατριωτικό Μέτωπο κέρδισε 30 έδρες και το ΑΚΕΛ 5 έδρες. Η Τουρκοκυπριακή κοινότητα εξέλεξε 15 βουλευτές μέσα από 23 υποψηφιότητες.
Το Πατριωτικό Μέτωπο υπήρξε το κυπριακό πολιτικό κόμμα, με αρχηγό τον Γλαύκο Κληρίδη, το οποίο ιδρύθηκε το 1959, ως μετασχηματισμός του Ενιαίου Δημοκρατικού Μετώπου Αναδημιουργίας (Ε.Δ.Μ.Α). Το Ε.Δ.Μ.Α. ήταν δεξιό πολιτικό κόμμα, το οποίο ιδρύθηκε μετά τη λήξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, με επικεφαλής πολιτικούς και στρατιωτικούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Το ιδρυτικό συνέδριο έλαβε χώρα στις 30 Μαρτίου του 1959, όπου την ευθύνη της συγγραφής της προκήρυξης είχε αναλάβει ο Νίκος Κρανιδιώτης. Επιστολές στήριξης του Ε.Δ.Μ.Α. είχαν διαβαστεί στο ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος τόσο εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, όσο και του Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα.
Πάμε όμως πίσω στην ομιλία, την οποία διαβάζοντάς την κάποιος, εύκολα διακρίνει την ιδεολογική ταύτιση με το Πατριωτικό Μέτωπο. Στην ομιλία αυτή δεν διακρίνονται ξεκάθαρες θέσεις. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως είναι μια επιβεβαίωσή της πολιτικής και όχι μόνο κατάστασης, που επικρατούσε την τότε εποχή, λίγο μετά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ και τις Συμφωνίες
Ζυρίχης – Λονδίνου. Σωστοί ή λανθασμένοι χειρισμοί; Δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε.
Αυτό, λοιπόν, που διακρίνεται είναι η σύγχυση και το αβέβαιο συναίσθημα, αλλά παράλληλα και η αγάπη για την πατρίδα που διαχέεται αδιαπραγμάτευτη καθώς και η παράκληση για ενότητα ως επιτακτική ανάγκη. «Αδέλφια Πατριώτες», αυτή είναι η αρχή, για να συνεχίσει αναφέροντας τις ευθύνες και το χρέος που αναλογεί στον Κυπριακό λαό ώστε να μην εγκαταλείψει τον αγώνα για την ολοκλήρωση της εθνικής και πολιτικοκοινωνικής λευτεριάς.
Αναφορές εξύμνησης του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ: «Σε κάθε Κύπριο και ένας Μάτσης, σε κάθε αντάρτη και ένας Αυξεντίου», «Κάθε Πατριώτης οποιασδήποτε ιδεολογίας, οποιουδήποτε προσανατολισμού, είχε τη θέση, όφειλε να βρει τη θέση του μέσα σε αυτό τον αγώνα». Συνθήματα ενότητας: «Η Κύπρος της ΕΟΚΑ και του Διγενή, η Κύπρος της Επανάστασης και του Μακαρίου».
Ενότητα είναι η λέξη που χρησιμοποιείται ξανά και ξανά: «Μπροστά μας ανοίγεται στάδιο αγώνων σκληρών. Για την επιτυχία αυτών των αγώνων χρειαζόμαστε ενότητα»
«Ενότητα, αγωνιστική, αδιάσπαστη, προγραμματισμένη , ενότητα όλων των πατριωτικών δυνάμεων του Κυπριακού λαού».«Δεν πρέπει να επιμένωμεν στο τι μας χωρίζει. Πρέπει φανατικά να επιμένωμεν στο τι μας συνδέει. Έτσι θα αντιμετωπίσουμε τον κοινό εχθρό, έτσι θα απομακρύνουμε τους κινδύνους, έτσι θα φτάσουμε στο τέρμα της πορείας». «Να ξεκινούμε από ελατήρια γνήσια λαϊκά, γνήσια εθνικά, να βάζουμε σαν γνώμονα το εθνικό συμφέρον, το συμφέρον του συνόλου»
«Αύριο μερικοί από μας θα είναι στην βουλή με το δικαίωμα του Νομοθέτη, άλλοι θα είναι έξω σε αναμονή. Αν όλοι μέσα κι έξω σταθούμε φρουροί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα έχουμε κάνει το καθήκον μας στο λαό και στην πατρίδα».«Είσαστε έτοιμοι; Είσαστε έτοιμοι να υποσχεθείτε πως δεν θα σταματήσετε τον αγώνα ως την τελική λευτεριά; Είσαστε έτοιμοι να υποσχεθείτε πως θα αγωνιστείτε για την Πατρίδα και τον άνθρωπο».
Ζητείται ενότητα διακαώς. Αυτό το συναίσθημα νιώθει κάποιος διαβάζοντας την ομιλία. Και τότε, και τώρα, θα πω… Εξήντα πέντε χρόνια μετά και δεν έχουμε καταφέρει να επιμείνουμε στο τι μας συνδέει, παρά μόνο στο τι μας χωρίζει. Και τα χρόνια περνούν. Χωρίς να ακολουθούμε ποτέ μία κοινή,
συγκεκριμένη στρατηγική για το πρόβλημα της χώρας μας, στην οποία να παραμένουμε πιστοί μέχρι την επίτευξη του στόχου, που δεν θα πρέπει να είναι άλλος από την ελευθερία της πατρίδας μας. Όχι. Δεν τα έχουμε καταφέρει. Και δεν τα έχουμε καταφέρει γιατί εκλείπει η Σοβαρότητα και η Υπευθυνότητα. Δυστυχώς. Και όσες ευκαιρίες και αν μας δοθούν, εάν δεν παλέψουμε εμείς οι ίδιοι με ενότητα και αποφασισμένα για την υπεράσπιση των δικαίων μας, η Κύπρος δεν θα ελευθερωθεί ποτέ. Και η δικιά μου γενιά δεν θα γνωρίσει ποτέ μια ελεύθερη πατρίδα. Το είπαμε ξανά. Χρειάζεται εθνική ομοψυχία για τα μεγάλα επιτεύγματα!
Πολιτικές Επιστήμες και Διεθνείς Σχέσεις
