Αύξηση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα, κατά €1.000, στις €20.500, άνοιγμα των φορολογικών κλιμάκων και μεταφορά του ανωτέρου φορολογικού συντελεστή 35% σε φορολογητέο εισόδημα μεγαλύτερο των €80.000, προτείνουν οι εμπειρογνώμονες που παρουσίασαν το μεσημέρι, σε ειδική εκδήλωση στο Προεδρικό Μέγαρο, τις εισηγήσεις τους για ένα ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό.

Παρουσιάζοντας τις εισηγήσεις κατά την εκδήλωση, στην οποία απεύθυνε χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, η Διευθύντρια του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου Έλενα Ανδρέου ανέφερε ότι με τη μεταρρύθμιση παρουσιάζεται μια σημαντική μείωση του φορολογικού βάρους των νοικοκυριών από 63% μέχρι 82% για ένα τυπικό νοικοκυριό της μεσαίας τάξης.

Παράλληλα, ανέφερε ότι το ΚΟΕ προτείνει τις εξής φορολογικές εκπτώσεις στα νοικοκυριά που εφαρμόζονται με εισοδηματικό κριτήριο συνολικού ακαθάριστου εισοδήματος του νοικοκυριού με δύο εργαζομένους συμβίους/συζύγους έως και €80.000 ως εξής: με βάση τη σύνθεση της οικογένειας, €1.000 σε κάθε σύζυγο συν δύο παιδιά, για κάθε παιδί κάτω των 19 και 21 ετών, €1.000 σε κάθε σύζυγο συν 2 παιδιά για κάθε φοιτητή έως και 23 και 24 ετών, για τις δόσεις εξυπηρετούμενο δάνειο αγοράς πρώτης κατοικίας ή ενοικίου μέχρι και €1.500 σε κάθε σύζυγο, για πράσινες αναβαθμίσεις νοικοκυριού μέχρι €1.500 σε κάθε σύζυγο το έτος που γίνεται η αναβάθμιση, όπως για παράδειγμα μέχρι 5 χρόνια, για ενεργειακές αναβαθμίσεις της κατοικίας, τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, τοποθέτηση αντλίας θερμότητας και ηλεκτρικό αυτοκίνητο.

Ανέφερε ότι οι μονογονεϊκές οικογένειες κατατάσσονται στο ευνοϊκότερο σενάριο, δηλαδή ως οικογένειες με δύο παιδιά και έφερε ως παράδειγμα, μονογονεϊκή οικογένεια με ένα παιδί, η οποία θα επωφεληθεί με €2.000 φορολογική έκπτωση.

Μεταξύ άλλων έφερε ως παράδειγμα το μέσο μισθό εργαζόμενου που είναι €28.356, όπως δημοσιεύεται από τη Στατιστική Υπηρεσία, αναφέροντας ότι αυτό το νοικοκυριό με ένα εργαζόμενο χωρίς παιδιά θα πληρώνει €422 φόρο, αν έχει δύο παιδιά θα πληρώνει μόνο €22 φόρο, ενώ αν αυτός ο εργαζόμενος δεν είναι ζευγάρι και είναι μονογονιός δεν θα πληρώνει φόρο.

Σε σχέση με τον εταιρικό φόρο, αυτός αυξάνεται στο 15%, ενώ μια εταιρεία που καταγράφει κέρδη θα φορολογείται μόνο 5%, από 17% που είναι σήμερα, στην περίπτωση που διανέμει μέρισμα από τα κέρδη της. Στην περίπτωση που η εταιρεία δεν διανέμει μέρισμα και κρατήσει τα κέρδη για να προβεί σε επένδυση δεν θα φορολογείται.

Σύμφωνα με την κ. Ανδρέου, το δημοσιονομικός κόστος των φορολογικών αλλαγών ανέρχεται στα €150-€170 εκατομμύρια από φυσικά πρόσωπα, στα €230-300 εκ. από μείωση αμυντικής εισφοράς. Ο αντίκτυπος στα κρατικά έσοδα είναι €220-270 εκ. από την αύξηση του εταιρικού φόρου, €80-130 εκ. από άλλες δυνητικές φορολογίες και €50-70 εκ. από επιστροφή ΦΠΑ/Φόρου εισοδήματος.

Μιλώντας κατά την παρουσίαση, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός είπε ότι η σημερινή εκδήλωση αποτελεί την τρίτη από μια σειρά παρουσιάσεων που αφορά την επικείμενη φορολογική μεταρρύθμιση η οποία αποτελεί «μια εμβληματική μεταρρύθμιση της Κυβέρνησης μας».

«Είναι μια από τις εξαγγελίες του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη, η οποία άρχισε να υλοποιείται προγραμματισμένα, με σταθερά βήματα και συνέπεια», πρόσθεσε.

Ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων έχουν πραγματοποιηθεί πέραν των 40 διμερών συναντήσεων με φορείς του ιδιωτικού τομέα, συνδέσμους, ομοσπονδίες, εργοδοτικές οργανώσεις συντεχνίες, οργανισμούς, επαγγελματικά σώματα αλλά και πολιτικά κόμματα.

Είπε ακόμη ότι έχει ζητηθεί η κατάθεση γραπτών θέσεων και απόψεων οι οποίες καταγράφηκαν και έχουν αξιολογηθεί δεόντως, ώστε τα θέματα που απασχολούν τους φορείς να σταθμίζονται στο σχεδιασμό της ολιστικής φορολογικής μεταρρύθμισης.

«Έχουν ληφθεί γραπτές εισηγήσεις και θέσεις και από απλούς πολίτες», πρόσθεσε.

Ανέφερε ότι σε συνέχεια της σημερινής παρουσίασης του πλαισίου της φορολογικής μεταρρύθμισης από το ΚΟΕ, αυτό θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση για ακόμα τρεις βδομάδες, ενώ η πρόταση θα συζητηθεί και θα μελετηθεί σε επίπεδο Κυβέρνησης και με τον καταρτισμό των σχετικών νομοσχεδίων θα τεθεί ενώπιον της Βουλής για ψήφιση.

Αναφέροντας ότι το φορολογικό σύστημα επηρεάζει καθοριστικά την οικονομία μιας χώρας, ο κ. Κεραυνός είπε ότι ο αντικειμενικός στόχος ενός φορολογικού συστήματος σε μία σύγχρονη οικονομία είναι η χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών, η ενίσχυση και συνέχιση της οικονομικής ανάπτυξης και η ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου ώστε να διασφαλίζεται κοινωνική συνοχή και βελτίωση του μέσου επιπέδου ευημερίας αλλά και ενθάρρυνσης του επιχειρείν και ένταξης στην αγορά εργασίας

Ο Υπουργός Οικονομικών ευχαρίστησε τόσο τους εμπειρογνώμονες του ΚΟΕ για την ολοκλήρωση αυτού του έργου στα πλαίσια «μιας υψηλού επιπέδου επιστημονικής προσέγγισης με αντικειμενικότητα και αξιοπιστία» όσο και όσους συνέβαλαν με απόψεις, εισηγήσεις και προτάσεις, καθώς και τα στελέχη του Υπουργείου που είχαν την ευθύνη για την παρακολούθηση της πορείας του έργου.

Σύμφωνα με την Διευθύντρια του ΚΟΕ, οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις για φυσικά πρόσωπα έχουν γίνει μετά από ανάλυση του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος, τη μελέτη των καλών πρακτικών άλλων χωρών, καθώς και την κοστολόγηση των εισηγήσεων από τις 50 διμερείς συναντήσεις που έχουν γίνει με οργανισμούς και ενδιαφερόμενους.

Ανέφερε ότι βασικοί στόχοι της φορολογικής μεταρρύθμισης για φυσικά πρόσωπα είναι η μείωση του φορολογικού βάρους για όλους τους φορολογούμενους, η στήριξη της μεσαίας τάξης παρέχοντας φορολογικές ελαφρύνσεις με βάση τη σύνθεση της οικογένειας για παιδιά και φοιτητές, για το κόστος απόκτησης πρώτης κατοικίας, για την πράσινη αναβάθμιση και μετάβαση των νοικοκυριών, για την απάμβλυνση του στεγαστικού προβλήματος και στήριξη της ιδιοκατοίκησης των νοικοκυριών, για την ενθάρρυνση εξυπηρετούμενων δανείων για το στεγαστικό και τη δήλωση ενοικίων - συνεπώς τη μείωση της φοροδιαφυγής – την αύξηση της απασχόλησης και την ενθάρρυνση της γυναικείας συμμετοχής στην εργασία, την άμβλυνση του προβλήματος της υπογεννητικότητας και την προώθηση της πράσινης μετάβασης των νοικοκυριών.

Πρόσθεσε πως ο τελευταίος στόχος είναι ακόμα υπό εξέταση που έχει να κάνει με τη φυγή του ανθρώπινου κεφαλαίου, στην οποία μελετούμε τη βελτίωση του υφιστάμενου συστήματος.

Αναφερόμενη στον δημοσιονομικό αντίκτυπο των τεσσάρων μεταρρυθμίσεων που προκρίνει το ΚΟΕ, η κ. Ανδρέου είπε ότι €65 εκατομμύρια θα στοιχίσει στο κράτος η αύξηση του αφορολόγητου κατά €1.000 και αλλαγή των κλιμάκων και η μεταφορά του 35% στις €80.000.

Ανέφερε ότι οι φορολογικές εκπτώσεις για τα παιδιά και τους φοιτητές ανέρχονται στα €27 εκατομμύρια, για την πρώτη κατοικία στα €30 εκατομμύρια και για τα πράσινα νοικοκυριά €29 εκατομμύρια με το σύνολο του δημοσιονομικού κόστους να ανέρχεται στα €151 εκατομμύρια, αν αποφασίσουν όλα τα νοικοκυριά να μεταβούν στην πράσινη μετάβαση.

«Αν όχι αυτό το σενάριο μπορεί να είναι και λιγότερο», πρόσθεσε.

Η κ. Ανδρέου είπε ακόμη ότι για ένα τυπικό νοικοκυριό που έχει δύο εργαζομένους και δύο παιδιά, οι φορολογικές εκπτώσεις θα ανέρχονται μέχρι €5.500 και στις πιο πολλές περιπτώσεις αυτό οδηγεί σε μείωση φόρου που θα είναι περισσότερες από τις €5.000 αφορολόγητο.

Αναφερόμενη σε παραδείγματα πώς εφαρμόζεται και μειώνεται ο φόρος του νοικοκυριού μεσαίας τάξης, η κ. Ανδρέου είπε ότι έστω τρία διαφορετικά νοικοκυριά μεσαίας τάξης με δύο εργαζομένους, όπου το μικτό ετήσιο εισόδημα του νοικοκυριού είναι €56.184, που βασίζεται σε δημοσιευμένα δεδομένα από τη Στατιστική Υπηρεσία σε σχέση με μέσο μισθό ανδρών και μέσο μισθό γυναικών για το 2023.

Ανέφερε ότι με το υφιστάμενο φορολογικό σύστημα, το νοικοκυριό αυτό πληρώνει €2.150, άσχετα από τη σύνθεση της οικογένειας χωρίς ή με παιδιά.

Είπε ακόμη ότι όταν εφαρμοστούν οι φορολογικές εκπτώσεις που προτείνουμε, παρουσιάζεται η σημαντικότατη μείωση στο φόρο εισοδήματος που πληρώνει το νοικοκυριό ως εξής: Στην πρώτη περίπτωση, ένα νοικοκυριό χωρίς παιδιά θα πληρώνει μετά τη μεταρρύθμιση €796 φόρο, ενώ ένα νοικοκυριό με ένα ή δύο παιδιά θα πληρώνει φόρο αντίστοιχα €596 και €396.

«Παρουσιάζεται με τη μεταρρύθμιση μια σημαντική μείωση του φορολογικού βάρους των νοικοκυριών από 63% μέχρι 82% για ένα τυπικό νοικοκυριό της μεσαίας τάξης», σημείωσε.

Παράλληλα, ανέφερε ότι πολλά νοικοκυριά στην Κύπρο έχουν ένα εργαζόμενο και «αν εφαρμόσουμε τις ίδιες φορολογικές εκπτώσεις που αναλογούν σε ένα εργαζόμενο, σήμερα το νοικοκυριό αυτό πληρώνει €1.122 και αν ο μέσος μισθός του εργαζόμενου είναι €28.356, όπως δημοσιεύεται από τη Στατιστική Υπηρεσία, αυτό το νοικοκυριό με ένα εργαζόμενο, χωρίς παιδιά, θα πληρώνει €422 φόρο, αν έχει δύο παιδιά θα πληρώνει μόνο €22 φόρο.

«Αυτός ο εργαζόμενος αν δεν είναι ζευγάρι και είναι μονογονιός δεν θα πληρώνει φόρο. Επίσης, αν ο τελευταίος εργαζόμενος έπαιρνε €5.000 αφορολόγητο, αντί αυτές τις εκπτώσεις, θα πλήρωνε €122 φόρο», πρόσθεσε.

«Θεωρούμε ότι οι φορολογικές αυξήσεις που προτείνουμε στοχεύουν στο να βοηθήσουν τη μεσαία τάξη και έχουν συγκεκριμένους πυλώνες και στόχους», πρόσθεσε.

Πιο αναλυτικά, η κ. Ανδρέου είπε ότι αν κάποιος ενδιαφέρεται να δει πώς επηρεάζεται αυτό το τυπικό νοικοκυριό με τους δύο εργαζομένους και τα δύο παιδιά από όλες τις φορολογικές εκπτώσεις, θα κοίταζε ότι η μείωση της φορολογίας του νοικοκυριού που είναι €2.150 σήμερα, θα είναι στα €396 μετά τη μεταρρύθμιση.

Ανέφερε ότι από την αύξηση του αφορολογήτου το νοικοκυριό θα κέρδιζε €400, από τα 2 παιδιά θα κέρδιζε €800, από το δάνειο για πρώτη κατοικία €354 και από την πράσινη μετάβαση €200.

Σε σχέση με πως μειώνεται η φορολογία των νοικοκυριών από το αφορολόγητο και διαφορετικό αριθμό παιδιών, η κ. Ανδρέου είπε ότι σε αυτή την περίπτωση το νοικοκυριό αποφασίζει ότι δεν θέλει να επωφεληθεί είτε από την έκπτωση της φορολογίας για την πρώτη στέγη είτε από τα πράσινα.

«Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το ίδιο νοικοκυριό που βλέπαμε μέχρι τώρα με τις €56.000 εισόδημα, τις €2.150 φόρο που πληρώνει σήμερα, αν έχει δύο παιδιά θα πληρώνει με τη νέα φορολογία €950 φόρο, αν έχει τρία παιδιά €696 φόρο και αν έχει τέσσερις παιδιά €496 φόρο.

Εταιρική φορολογία

------------

Στην δική τους παρουσίαση προέβησαν και οι εμπειρογνώμονες, Κώστας Μαρκίδης και Μάριος Ανδρέου, που βοήθησαν το ΚΟΕ για θέματα της εταιρικής φορολογίας.

Ο κ. Μαρκίδης είπε ότι η τελευταία φορά που έγινε μια ολιστική φορολογική μεταρρύθμιση το 2004 λόγω της ένταξης στην ΕΕ και πρόσθεσαν ότι σκοπός ήταν να εκσυγχρονίσουν και να απλοποιήσουν το φορολογικό σύστημα.

Ανέφερε επίσης ότι είναι αδήριτη ανάγκη να προχωρήσουμε σε μία μεταρρύθμιση για να μπορέσουμε να στηρίξουμε έμπρακτα και αποτελεσματικά τη μεσαία τάξη, να θωρακίσουμε περαιτέρω την κυπριακή οικονομία και να καταστήσουμε τις κυπριακές επιχειρήσεις και πιο ανθεκτικές και ανταγωνιστικές λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές οικονομικό περιβάλλον στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν τα τελευταία χρόνια είναι απρόβλεπτα».

Ο κ. Μαρκίδης είπε ότι ορισμένες πρόνοιες του υφιστάμενου μοντέλου «θεωρήσαμε ιδιαίτερα επωφελείς και θα έπρεπε να τις κρατήσουμε».

Όπως είπε, η φορολογική κατοικία για εταιρείες συνεχίζει να προσδιορίζεται βάσει του ελέγχου και της διεύθυνσης και εφόσον καθοριστεί ότι μια εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος προχωρούμε σε φορολόγηση σε παγκόσμια εισοδήματα με εξαιρέσεις και εκπτώσεις εκεί και όπου προκύπτουν.

Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι έκπτωση εξόδων δίδεται μόνο όταν παράγεται φορολογητέο εισόδημα.

Ο κ. Ανδρέου είπε ότι γίνεται εισήγηση για κατάργηση της αμυντικής εισφοράς στα ενοίκια, δηλαδή να φορολογείται με φόρο εισοδήματος.

Ανέφερε πως «υπάρχει ένας αναχρονιστικός τρόπος φορολόγησης των ασφαλιστικών εταιρειών που πλήρωναν 1,5% πάνω στα ασφάλιστρα» και γίνεται εισήγηση να καταργηθεί και «να φορολογούνται όπως όλες οι άλλες εταιρείες στην Κύπρο».

Ανέφερε υπάρχει πρόταση να φορολογούνται τα κρυπτονομίσματα εκτός αν είναι κεφαλαιουχικής φύσης, προσθέτοντας ότι για αυτό θα χρειαστεί περαιτέρω επεξεργασία.  

Ο κ. Ανδρέου αναφέρθηκε σε μελέτη φορολογικών συστημάτων άλλων χωρών και στην εξέταση ειδικών τομέων της οικονομίας ενώ λήφθησαν υπόψη, μεταξύ άλλων, επισημάνσεις της ΕΕ για την κυπριακή οικονομία.

Ανέφερε επίσης ότι προέβησαν σε εργασία για εντοπίσουν προβληματικές πρόνοιες και αυτά δέθηκαν με όλες τις εισηγήσεις και κάτω από πυλώνες.

Διαβάστε ακόμη: Φορολογικός μετασχηματισμός μετά από 23 χρόνια: Τα πρώτα στοιχεία