Δράσεις γύρω από το θέμα του αναλφαβητισμού και των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία λαμβάνει το Υπουργείο Παιδείας. Το ζήτημα των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία έλαβε διαστάσεις μετά και τις δηλώσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου με το πέρας της μεγάλης σύσκεψης για το μεταναστευτικό. 

 

Διαβάστε επίσης: Σύσκεψη για μεταναστευτικό:Αίτημα σε ΕΕ για αναστολή αιτήσεων πολιτικού ασύλου

Τα στοιχεία του Προγράμματος Λειτουργικού Αλφαβητισμού που διεξάγει το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) δόθηκαν στην δημοσιότητα και αφορούν την Γ΄τάξη και Στ΄ταξη Δημοτικού για τη σχολική χρονιά 2020-2021 καταμαρτυρούν τις τεράστιες ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος.

Τα φετινά στοιχεία από την έρευνα για την Γ΄τάξη Δημοτικού δείχνουν πως στο ποσοστό 13,95% των μαθητών αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα να μείνει γλωσσικά αναλφάβητο, ενώ στο 14,06% των μαθητών αναγνωρίστηκε με μεγάλη  πιθανότητα να μείνουν μαθηματικά αναλφάβητοι. Ποσοστό 7,6% των μαθητών και μαθητριών ανήκουν και στις δύο ομάδες.

Με βάση τα προσωπικά χαρακτηριστικά των μαθητών, διαπιστώθηκε ότι υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στις ομάδες ρίσκου του λειτουργικού αναλφαβητισμού έχουν α)τα αγόρια, μόνο όμως σε σχέση με τον γλωσσικό αναλφαβητισμό β)οι μαθητές και μαθήτριες με μη κυπριακή υπηκοότητα γ)οι μαθητές και οι μαθήτριες που εισήλθαν στο Δημοτικό σε ηλικία μικρότερη των 6 ετών.

Συγκεκριμένα, ως προς τον παράγοντα υπηκοότητα, το ποσοστό συμμετοχής των μαθητών με μη κυπριακή υπηκοότητα οι οποίοι αναγνωρίστηκαν στην ομάδα ρίσκου του γλωσσικού (32.72%) και μαθηματικού αναλφαβητισμού (27.7%), ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των μαθητών με κυπριακή υπηκοότητα (10.52% και 11.55% αντίστοιχα).

Για την Στ΄τάξη Δημοτικού, δείχνουν πως ποσοστό 12,76% των μαθητών αναγνωρίστηκαν με μεγάλη πιθανότητα να μείνουν γλωσσικά αναλφάβητοι και 12,14% μαθηματικά αναλφάβητο, ενώ 7,0% των μαθητών ανήκαν και στις δύο ομάδες ρίσκου για αναλφαβητισμό.

Τα ίδια στοιχεία  για την Στ΄τάξη ετοιμάστηκαν σε πίνακες από το Υπουργείο Παιδείας κατά τη διάρκεια ενημέρωσης για την πρόοδο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και αλλαγές στην εκπαίδευση που παραχώρησε προ ημερών ο αρμόδιος υπουργός (πίνακες).

Στους πίνακες φαίνεται μεταξύ άλλων οι μαθητές της Στ΄τάξης Δημοτικού με κυπριακή υπηκοότητα με κίνδυνο αναλφαβητισμό είναι ποσοστό 9,4%  και το ποσοστό για άλλη υπηκοότητα  είναι 25,2%.

Τα ποσοστά αλλόγλωσσων μαθητών σε Δημοτικά και Νηπιαγωγεία 

Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού στα Δημοτικά σχολεία και Νηπιαγωγεία για τη σχολική χρονιά 2020-2021 οι πέντε πρώτες χώρες από τις οποίες προέρχονται οι αλλοδαποί μαθητές είναι η Συρία, η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Γεωργία.

Οι μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία που φοιτούν στα δημοτικά είναι 9838 σε σύνολο 520123 μαθητών. Αφαιρώντας τους μαθητές με από την Ελλάδα, οι μαθητές που δεν έχουν την μητρική γλώσσα την ελληνική ανέρχεται στους 8291 και ποσοστό 15.9% του συνόλου.

Αντίστοιχα ο αριθμός στα νηπιαγωγεία ανέρχεται σε 2319 σε σύνολο 12146 μαθητές, αριθμός που αντιπροσωπεύει το ποσοστό 19.1% του συνόλου.

ΠΟΕΔ: «Οι αριθμοί είναι αριθμοί» 

«Οι αριθμοί είναι αριθμοί» σχολίασε μεταξύ άλλων μιλώντας στην εκπομπή Πρωτοσέλιδο η πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου για τα όσα συζητούνται τις τελευταίες ημέρες για τον αναλφαβητισμό στα σχολεία.

Αυτό που προέχει σύμφωνα με την κα Βασιλείου είναι «ο έγκαιρος εντοπισμός και είναι καλό να γίνεται από την πρώτη στιγμή που το παιδί μπαίνει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, δηλαδή από την προδημοτική. Επίσης πέραν του εντοπισμού των προβλημάτων είναι ο τρόπος που θα πρέπει να βοηθηθεί ένα παιδί που βρίσκεται σε ρίσκο».

«Θέση και η αρχή μας είναι ότι ώστε ένα παιδάκι να εντοπιστεί ότι έχει ρίσκο αναλφαβητισμού πρέπει να γίνουν όλα όσα πρέπει για να τύχει βοήθειας και να ξεπεράσει το εμπόδιο. Ζητούμενο είναι να υπάρχουν οι δομές και να δίνεται ο ενισχυτικός χρόνος στον μαθητή για να μπορέσει να βελτιωθεί, να ανταπεξέλθει και να ολοκληρώσει την εκπαίδευση χωρίς να υπάρξει ο κίνδυνος του αναλφαβητισμού», είπε.

Ερωτηθείς για τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία και τις αντιδράσεις που προκάλεσε η δήλωση του Κυβερνητικού εκπροσώπου η κα Βασιλείου είπε πως δεν θα ήθελε να ονομάσει τα παιδιά ως πρόβλημα.

«Πρόκειται για παιδιά που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα και βλέπουμε τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν. Υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες για το κάθε παιδάκι και δυσκολίες για τον εκπαιδευτικό. Τα παιδιά αυτά έχουν να αντιμετωπίσουν κυρίως το ζήτημα της γλώσσας. Εμείς είμαστε εκεί για να βοηθήσουμε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως» ανέφερε ενώ πρότεινε τρόπους αντιμετώπισης του ζητήματος όπως να δοθεί σε κάποια σχολεία ενισχυτική διδασκαλία, να αρχίσει το πρόγραμμα ΔΡΑ.ΣΕ νωρίτερα (σ.σ. φέτος άρχισε Νοέμβριο) και η ύπαρξη μηχανισμού να εντοπίζεται νωρίτερα.

Διαβάστε επίσης: Πυρά Μιχαηλίδου σε ΚΕ για τις αναφορές στα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία

Επιτροπή Παιδείας για αναλφαβητισμό

Μιλώντας στο Ράδιο Πρώτο ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας της Βουλή, βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης σχολίασε πως ο λειτουργικός αναλφαβητισμός ήταν ένα χρόνιο πρόβλημα από τη δεκαετία του 200 με ανοδική τάση.

«Είναι κάτι που μας ανησυχεί γιατί ενώ τα παιδιά δέχονται την υποχρεωτική μόρφωση φαίνεται ότι τα ποσοστά αυξάνονται κατακόρυφα. Εκεί που πρέπει να εστιάσει η προσπάθεια είναι να δούμε τους λόγους που οδηγούμαστε σ΄αυτά τα στοιχεία», είπε.

Στην παγκόσμια βιβλιογραφία οι τρεις βασικοί λόγοι του λειτουργικού αναλφαβητισμού είναι η έντονη χρήση του αυτοματισμού, η πρόωρη εγκατάλειψη των σχολικών μονάδων και τρίτο είναι η δημογραφική αλλοίωση, εξήγησε ο κος Σαββίδης.

Δίνοντας παράδειγμα ο κος Σαββίδης αναφέρθηκε στο Γ΄ Δημοτικό σχολείο στην Πάφο όπου το 84% των μαθητών είναι αλλόγλωσσοι.

«Όταν μπαίνει σε μια τάξη και οι 8 στους 9 μαθητές είναι αλλόγλωσσοι και δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ελληνική γλώσσα πώς δεν θα οδηγηθούμε στην αύξηση των ποσοστών λειτουργικού αναλφαβητισμού; Το μεγαλύτερο ζήτημα στην Κύπρο είναι η δημογραφική αλλοίωση. Το θέμα είναι πως θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Θα πρέπει υπάρξει ενίσχυση των μαθητών με ειδικά μαθήματα», είπε τέλος.

Οι δράσεις και προγράμματα από ΥΠΠΑΝ για μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία

Οι δράσεις του Υπουργείου Παιδείας για μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία τα τελευταία έχουν αναπτυχθεί ωστόσο το υπουργείο λόγω των αυξανόμενων αναγκών έχει ετοιμάσει σειρά από εισηγήσεις.

Στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου αναφέρθηκαν δράσεις και προγράμματα με βασικούς άξονες:

*Η διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, η χαρτογράφηση των αναγκών των παιδιών και η συνεχής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και των στελεχών της εκπαίδευσης και για την εφαρμογή του οι αρμόδια Διατμηματική Επιτροπή έχει αναπτύξει σχέδιο δράσης.

Στην Μέση Εκπαίδευση συνεχίζεται η λειτουργία του Εντατικού «Προγράμματος Εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης Γλώσσας» σε μεταβατικές τάξεις Γυμνασίου για μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία ηλικίας, 12-15 με τρία προγράμματα:

*Μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία αμιγή τμήματα το οποίο εφαρμόζεται σε 16 Γυμνάσια με μεγάλο αριθμό μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία.

*Μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία σε μεικτά τμήματα το οποίο εφαρμόζεται σε 7 Γυμνάσια με μικρότερο αριθμό μαθητών με μεταναστευτική βιογραφία.

*Ολιγόωρο πρόγραμμα 5 περιόδων για εκμάθηση την Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε μεμονωμένες περιπτώσεις σχολείων. Παράλληλα σε τρία Λύκεια συνεχίζεται το πρόγραμμα μεταβατικών τάξεων και σε έξι Λύκεια, Τεχνικές Σχολές το πρόγραμμα ασυνόδευτων ανηλίκων/αιτητών διεθνούς προστασίας.

Από τη σχολική χρονιά 2021-2022 στα σχολεία δημοτικής εκπαίδευσης που δεν εντάσσονται στο πρόγραμμα ΔΡΑ.ΣΕ ενισχύονται σημαντικά οι περίοδοι ενισχυτική διδασκαλίας οι οποίες παραχωρούνται για την ενίσχυση των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία.

Ήδη 600 παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία φοίτησαν στα θερινά σχολεία το φετινό καλοκαίρι, διδάσκονταν καθημερινά 2-3 περιόδους την ελληνική γλώσσα.

Όσον αφορά το πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε (Δράσεις Σχολικής και κοινωνικής Ένταξης) τα σχολεία που ανήκουν στο πρόγραμμα την φετινή χρονιά έχουν αυξηθεί από 102 σε 170 όπως επίσης αυξήθηκαν και οι περίοδοι διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης γλώσσας για παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία τόσο στη Δημοτικής όσο και στην Μέση Εκπαίδευση.

Το πρόγραμμα αναμένεται να υποστηρίξει και την αναθεωρημένη πολιτική ομαλής ένταξης των μαθητών αυτών.

Για περαιτέρω δράσεις το Υπουργείο Παιδείας προτείνει:

*Θέσπιση της υποχρέωσης επαρκούς γνώσης της γλώσσας κατά την ένταξη σε τάξεις σχολείου

*Ενδεχόμενο δημιουργίας και λειτουργίας ενός σχολείου ελληνικής γλώσσας σε κάθε πόλη  όπου θα φοιτούν προκαταρτικά τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία τα οποία δεν έχουν ακόμα το αναγκαίο επίπεδο γνώσης της ελληνικής προκειμένου στη συνέχεια και αφού αποκτήσουν το ενδεδειγμένο επίπεδο γνώσης να εντάσσονται στην ανάλογη τάξη στο συνηθισμένο σχολείο.

*Λειτουργιά θερινών τμημάτων σε θερινά σχολειά και στα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης όπου η φοίτηση των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία που δεν έχουν φτάσει στο αναγκαίο επίπεδο θα είναι υποχρεωτική.

Μπορείτε να δείτε όλα  τα στοιχεία από το Πρόγραμμα του Λειτουργικού Αλφαβητισμού ΕΔΩ και ΕΔΩ