Ποια είναι η κατάσταση ολικά στην νήσο Κύπρο με τον κορωνοϊό; Με το Κυπριακό Ζήτημα άλυτο, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο σε μεγάλες εδαφικές περιοχές. Ως εκ τούτου, η πρόληψη της επιδημίας, που δεν καταλαβαίνει από κατοχή, οδοφράγματα, βάσεις και νεκρές ζώνες, γίνεται με μέτρα που λαμβάνει αυτός που ασκεί τον πραγματικό έλεγχο στην κάθε περιοχή. Αυτό δημιουργεί «δέκα κρίσιμα ερωτήματα» για την Νήσο Κύπρο, όπως τα εξέθεσε ο καθηγητής Κλέαρχος Κυριακίδης στην «Σημερινή» (22/03/2020).

 

Το «SigmaLive», σε αυτή την αλλόκοτα βουβή επέτειο της 1^ης Απριλίου, χωρίς εορτασμούς και εμβατήρια, κάνει μια επιθεώρηση του τι ξέρουμε μέχρι στιγμής και τι μέτρα λαμβάνονται κατά του νέου κορωνοϊού σε ολόκληρη την πατρίδα μας: ελεύθερη, παρανόμως κατεχόμενη, υπό βρετανικό έλεγχο και έλεγχο του ΟΗΕ.

Ελεύθερες Περιοχές

Στις ελεύθερες περιοχές όπου ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο η Κυπριακή Δημοκρατία τα δεδομένα είναι γνωστά.

Σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας, στην Κύπρο υπάρχουν μέχρι στιγμής 262 επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού και 8 νεκροί. Στα επιβεβαιωμένα κρούσματα συμπεριλαμβάνονται και αυτά των Βρετανικών Βάσεων.

Από τις 6:00πμ της 31^ης Μαρτίου, τα μέτρα περιορισμού έχουν γίνει πιο αυστηρά με αναστολή εργασιών πολλών επιχειρήσεων και προτροπή για εργασία από το σπίτι. Η διακίνηση γίνεται κατ’ εξαίρεση και μόνο μια φορά την ημέρα, έχουν απαγορευτεί οι συνάξεις σε σπίτι εκτός από τους διαμένοντες και υπάρχει καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας μεταξύ 9:00μμ και 6:00πμ. Η ποινή για παραβίαση των μέτρων από τα €150 αυξήθηκε στα €300. Τα σύνορα της χώρας παραμένουν κλειστά.

Εξαίρεση αποτελούν οι μετακινήσεις για τις ανάγκες κατοικίδιων ζώων, αφού αποδεικτικό στοιχείο θεωρείται το ίδιο το ζώο και η εύλογη απόσταση από την οικία του κηδεμόνα. 

Ο Αρχηγός Αστυνομίας δήλωσε πως η Δύναμη θα είναι «αμείλικτη» με όσους παραβαίνουν τα διατάγματα του κράτους, γιατί υπεράνω όλων είναι η δημόσια υγεία. Από το απόγευμα της 31^ης Μαρτίου μέχρι και τις 6:00πμ της 1^ης Απριλίου είχαν γίνει συνολικά 212 καταγγελίες οδηγών και πεζών για παραβίαση του διατάγματος για κατ’ εξαίρεση μετακινήσεις.

Την Αστυνομία υποβοηθούν και οι «Παρατηρητές της Γειτονιάς», εθελοντές πολίτες που παρέχουν πληροφορίες για παραβιάσεις των διαταγμάτων. Επίσης, βοήθεια στους αστυνομικούς ελέγχους παρέχει και προσωπικό της Εθνικής Φρουράς. 

Η πρώτη απόφαση, περιλάμβανε προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων και η Κυπριακή Δημοκρατία ενεργοποίησε το Εθνικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων και ενημερώθηκαν σχετικά οι Βρετανικές Βάσεις και τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε επίσης τον Τουρκοκύπριο επικεφαλής του κατοχικού καθεστώτος. Ο τελευταίος έκανε λόγο για μονομερή μέτρα, ενώ υπήρξαν αντιδράσεις.

Κατεχόμενα

Η κρίση του κορωνοϊού έδειξε και πάλι πως η συνεχιζόμενη στρατιωτική κατοχή της Κύπρου επηρεάζει κάθε άποψη της ζωής μας και σε αυτή την περίπτωση την αποτελεσματικότητα των μέτρων που πρέπει να ληφθούν.

Η απόφαση στις 29 Φεβρουαρίου για προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων ως πρώτο μέτρο ελέγχου της πανδημίας και η αντίδραση που προκάλεσε είναι χαρακτηριστική. Με αφελή συνθήματα όπως «καλλύττερα μια ώρα με κορωνοϊό, παρά 40 χρόνια με κοροϊδοϊό» και «περιορίστε τον ιό της διχοτόμησης» υποβαθμίστηκε η σοβαρότητα της πανδημίας μέσα στον φανατισμό της πολιτικοποίησης και του βίαιου λαϊκισμού.

Μέχρι στιγμής, τα συνολικά κρούσματα κορωνοϊού στα κατεχόμενα είναι 70, με δύο νεκρούς. Επίσης, 19 Τουρκοκύπριοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο Λονδίνο. 

Όπως έπραξε και με το θέμα των οδοφραγμάτων, το υποτελές στην Τουρκία καθεστώς αποφάσισε πλήρη απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 9:00μμ μέχρι τις 6:00πμ και κλείσιμο φαρμακείων και υπεραγορών νωρίτερα. Οι «δήμοι» γίνονται αρμόδιοι για το θέμα των απολυμάνσεων και επιβάλλονται πρόστιμα.

Στις 14 Μαρτίου, το «υπουργικό συμβούλιο» των κατεχομένων αποφάσισε κλείσιμο των «οδικών, θαλάσσιων και αεροπορικών πυλών εισόδου». Αυτό συμπεριλαμβάνει και όλα τα σημεία διέλευσης στα οδοφράγματα (τα οποία το ψευδοκράτος θεωρεί «σύνορα»), για όλους εκτός των Τουρκοκυπρίων. Για όσους επιστρέφουν, επιβάλλεται κατοίκον περιορισμός για 14 μέρες. Καταστήματα και επιχειρήσεις κλείνουν και απαγορεύονται όλες οι δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις για μαζική λατρεία.

Στην κατεχόμενη Καρπασία υπήρξε επιβολή καραντίνας σε χωριά λόγω κρουσμάτων και η περιοχή θεωρείται υψηλού ρίσκου. Το μέτρο επηρέασε τους Κύπριους εγκλωβισμένους καθώς απαγορεύτηκε, όπως ανακοινώθηκε αρχικά, η αποστολή τροφίμων μέσω της UNFICYP λόγω των έκτακτων μέτρων. 

Βρετανικές Βάσεις

Οι περιοχές των Βρετανικών Βάσεων είναι μια άλλη περίπτωση λόγω του ιδιότυπου καθεστώτος τους. Τα κρούσματα κορωνοϊού στις Βάσεις είναι μέχρι στιγμής 7 και είναι όλοι μέλη της κοινότητας των Βρετανικών Δυνάμεων Κύπρου.

Τα σημεία διέλευσης που βρίσκονται στην ανατολική Βάση είναι κλειστά. Εξαίρεση φαίνεται να αποτελεί το σημείο διέλευσης εντός στην Βάσεων στην περιοχή Περγάμους καθώς οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού Πύλα, που βρίσκεται εντός της Νεκρής Ζώνης, δίπλα από την Βάση Δεκέλειας, μπορούν να μεταβούν στα κατεχόμενα.

Σχετικά με την κυκλοφορία μεταξύ Βρετανικών Βάσεων και ελεύθερων περιοχών, υπάρχει η εμπιστοσύνη πως τα μέτρα που λαμβάνει η κάθε πλευρά είναι αποτελεσματικά. Όπως ανέφερε η Εκπρόσωπος Τύπου των Βρετανικών Βάσεων, Κορίνα Ορφανίδου, οι Βάσεις βρίσκονται σε πλήρη σύμπλευση με την ΚΔ και προχωρούν σε περιπολίες πρωί και βράδυ τόσο εντός των Βάσεων όσο και στις γύρω περιοχές. Πρόσθεσε ότι τηρούνται οι ίδιοι κανονισμοί με την ΚΔ και έχουν ήδη γίνει έλεγχοι και καταγγελίες σε άτομα που δεν πληρούσαν τους κανονισμούς. Τα αποτελέσματα για τα ύποπτα κρούσματα στις Βάσεις λαμβάνονται από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής.  

Στις ανακοινώσεις που εξέδωσαν οι υγειονομικές υπηρεσίες των Βάσεων τα μέτρα που προτείνονται είναι ευθυγραμμισμένα με αυτά της ΚΔ και υπάρχει συνεργασία με τα κυπριακά Υπουργεία Εξωτερικών και Υγείας. Στην επίσημη ιστοσελίδα τους υπάρχει αναρτημένο το «Κοινό ανακοινωθέν από τις Βρετανικές Δυνάμεις Κύπρου, το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου» το οποίο αναφέρει:

«Η Διοίκηση των βάσεων και ο Διοικητής των Βρετανικών Δυνάμεων συναντήθηκαν με αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας σήμερα το πρωί και είχαν παραγωγικές συζητήσεις σχετικά με την έξαρση του κορωνοϊού. Ανταλλάξαμε απόψεις για την απειλή του κορωνοϊού και το πως ανταποκρινόμαστε. Συμφωνήσαμε πως συμβαδίζουμε. Καταλαβαίνουμε και επιδοκιμάζουμε τα μέτρα που επιβάλλονται, στις βάσεις και στην Κυπριακή Δημοκρατία, ούτως ώστε να προστατέψουμε καλύτερα τους κατοίκους αμφότερων των κοινοτήτων. Όλα τα μέτρα παραμένουν υπό συνεχή αξιολόγηση. Είμαστε αφοσιωμένοι στον συνεχή διάλογο και την επικοινωνία για να διασφαλίσουμε την συνοχή της προσπάθειας και την συνέπεια στην προσέγγιση κατά την διαχείριση αυτής της κατάστασης.»

Σχετικά με την μετακίνηση, οι αρχές των Βάσεων εξέδωσαν οδηγό με τα έγγραφα που πρέπει να φέρει ο καθένας για τις απολύτως απαραίτητες μετακινήσεις του. Διότι μετακινήσεις θα υπάρχουν και εκτός Βάσεων, αυτά πρέπει να συμβαδίζουν με τα μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας, γι’ αυτό καλούνται όσοι κυκλοφορούν να έχουν ταυτότητες ή διαβατήρια, τις σχετικές δηλώσεις και τα έντυπά, τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά.

Όπως μας ανέφερε η Εκπρόσωπος Τύπου των Βρετανικών Βάσεων, Κορίνα Ορφανίδου, σχετικά με τις σχέσεις των αστυνομικών δυνάμεων, «υπάρχει συνεργασία στο ότι μιλούν συχνά μεταξύ τους, υπάρχει καθημερινή επικοινωνία». Εντός της βδομάδας θα ανακοινωθούν περισσότερα πάνω σε συγκεκριμένα πράγματα που οι δύο πλευρές εργάζονται μαζί, ανέφερε. 

Νεκρή Ζώνη

Μέχρι στιγμής δεν έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα κορωνοϊού σε στρατιωτικό, αστυνομικό ή πολιτικό προσωπικό της UNFICYP η οποία ελέγχει την Νεκρή Ζώνη, μας διαβεβαίωσε ο Εκπρόσωπος Τύπου της Ειρηνευτικής Δύναμης, Aleem Siddique.

Όπως μας ανέφερε ο κ. Siddique, «οι επιχειρήσεις της UNFICYP συνεχίζονται χωρίς διακοπές, οι ειρηνευτές συνεχίζουν τις περιπολίες στην Νεκρή Ζώνη και παραμένουν σε επαφή και με τις δύο πλευρές». Η ειρηνευτική αποστολή «έχει αυξήσει τα μέτρα για την προστασία των ειρηνευτών, την διασφάλιση της συνέχισης των επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και την πρόληψη της πιθανής εξάπλωσης του Covid-19».

Σε ανακοίνωσή του, ο Εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα ανέφερε στις 23 Μαρτίου πως «όλοι οι νέοι ειρηνευτές θα τεθούν σε με περίοδο απομόνωσης 14 ημερών πριν ξεκινήσουν τα καθήκοντα τους στην αποστολή και το πολιτικό προσωπικό έχει λάβει οδηγίες για τηλεργασία όπου είναι δυνατόν». Αυτό το μέτρο συνεχίζει να ισχύει, επιβεβαίωσε ο κ. Siddique. Επίσης, η UNFICYP συνεχίζει κάθε προσπάθεια για την διασφάλιση της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειες στους εγκλωβισμένους στα κατεχόμενα και συντονισμό «με τις δύο πλευρές» για αντιμετώπιση επειγόντων ιατρικών περιστατικών.

Η UNFICYP βρέθηκε και αυτή αρχικά στο επίκεντρο της πολιτικοποίησης της πανδημίας, όταν στις 9 Μαρτίου προσωπικό της UNPOL έτυχε βίαιης κακομεταχείρισης από ένστολους «αστυνομικούς» του αποσχιστικού καθεστώτος, λίγο πριν από προγραμματισμένη εκδήλωση Τουρκοκυπρίων για καταδίκη του κλεισίματος του οδοφράγματος της Οδού Λήδρας από την ΚΔ.