Στον δημόσιο διάλογο επανήλθε η συζήτηση για το τρίγωνο λαθρομετανάστευσης – Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων – Τουρκίας. Η κρίση που έχει ξεκινήσει από το 2011 με τον εμφύλιο στη Συρία αυξομειώθηκε σε ένταση και αναζωπυρώθηκε αρκετές φορές από τότε.

 

Καθ’ όλη τη διάρκειά της, γεωγραφικές περιοχές και πληθυσμοί άλλαζαν χέρια, με διάφορες δυνάμεις να χρησιμοποιούν παραστρατιωτικούς σχηματισμούς για πόλεμο διά αντιπροσώπου («proxy warfare»). Η πόλωση που δημιουργείται ένθεν και ένθεν του πολιτικού φάσματος, από τη μια μέσα από τον πραγματικό ακραίο ρατσιστικό πολιτικό λόγο και από την άλλη μέσα από τον συλλήβδην στιγματισμό όλων των ανησυχούντων ως «ρατσιστών» και «φασιστών», έχει συμπιέσει τον ψύχραιμο διάλογο για αποτίμηση των σοβαρών προκλήσεων δημογραφίας και ασφάλειας που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Στην παρούσα ανάλυση θα επιχειρηθεί να ξεκαθαριστεί το θολό σκηνικό για το τρίγωνο Τουρκία – ΜΚΟ – λαθρομετανάστευση.

Το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης το έχει η Τουρκία, αφού αυτή, από την αρχή της κρίσης, οργάνωσε, χρηματοδότησε, εκπαίδευσε και χρησιμοποίησε σωρεία τοπικών παραστρατιωτικών παικτών όπως τους Τουρκομάνους, τον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» (FSA) και ισλαμιστικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης και της ISIS, για να πετύχει τους σκοπούς της.

Ως εκ τούτου, τα μεταναστευτικά ρεύματα από αυτές τις περιοχές όλον αυτόν τον καιρό, πέρα από μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση, αποτελούν και πρόκληση για τις αρχές ασφαλείας, αφού μέσα στα άτομα που εκμεταλλεύονται τις προσφυγικές ροές δυνατόν να υπάρχουν στοιχεία τα οποία είχαν ριζοσπαστικοποιηθεί κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου. Λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη διεθνή επιρροή της ISIS μέσα από το διαδίκτυο, όσο και το γεγονός ότι η Τουρκία ανοιχτά απειλεί τις ευρωπαϊκές χώρες εργαλειοποιώντας το μεταναστευτικό, οι ανησυχίες έχουν επηρεάσει και τις δυτικές κοινωνίες. Σε αυτό, μάλιστα, το πλαίσιο, στην ετήσια έκθεση ανάλυσης ρίσκου της Frontex για το 2019 σημειώνεται πως «η απειλή κινήσεων που συνδέονται με τρομοκρατία στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ παραμένει και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, δεδομένων των αφίξεων που δεν εντοπίζονται και εξακολουθούν να είναι πραγματικότητα. Καθώς αναβαθμίζονται οι συνοριακοί έλεγχοι και τα τακτικά δρομολόγια θα γίνουν λιγότερο ελκυστικά, οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος αντιμετωπίζουν μιαν αυξημένη ζήτηση για τις υπηρεσίες τους και θα καινοτομούν για να παρακάμψουν την ανίχνευση».

Μητρώο ΜΚΟ σε Ελλάδα

Στα κράτη της πρώτης γραμμής, Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρο, που βιώνουν το μεγαλύτερο κύμα της μετανάστευσης από τις εμπόλεμες ζώνες, δραστηριοποιείται ένας μεγάλος αριθμός ΜΚΟ, των οποίων η δράση είναι σημαντική, ωστόσο γίνεται μεγάλη συζήτηση για τις πηγές χρηματοδότησής τους. Στην Ελλάδα, όπου το μεταναστευτικό παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις, με λαϊκές αντιδράσεις στα νησιά του Αιγαίου, με τροπολογία της ελληνικής Κυβέρνησης ψηφίστηκε τον προηγούμενο μήνα νομοσχέδιο για τη συγκρότηση ειδικού μητρώου καταγραφής των ΜΚΟ. Με την τροπολογία δημιουργείται επίσης χρηματοδοτικός μηχανισμός συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία κατανέμονται σε δύο χρηματοδοτικά εργαλεία.

Στην Κύπρο, η συζήτηση αναζωπυρώθηκε όταν η εφημερίδα «Αλήθεια» (27/01/2020) χαρακτήρισε τους επίσημους αριθμούς αιτητών ασύλου ως «Τρίτο Αττίλα», για να εισπράξει το εξής σχόλιο (31/01/2020) από τον Εκτελεστικό Διευθυντή της «Κίνησης Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμός» (ΚΙΣΑ), Δώρο Πολυκάρπου: «Απάντηση προς εφημερίδα ‘Αλήθεια’ για τα περί 3ου Αττίλα: Να θυμίσουμε στον φασίστα δημοσιογράφο της ‘Αλήθειας’ ότι ο 1ος Αττίλας αποκατάστησε την έννομη τάξη που ανέτρεψαν οι ομοϊδεάτες τους σε αυτόν τον τόπο! Ο 2ος Αττίλας πιθανόν να σας αναγκάσει σε λύση του Κυπριακού και ο 3ος ενδεχομένως να μας γλιτώσει από την Αρία σας φυλή!». Όπως ήταν αναμενόμενο, η δήλωση αυτή προκάλεσε οργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η τοποθέτηση Πολυκάρπου αναγκαστικά έφερε στο προσκήνιο και τις ΜΚΟ, καθώς οι οργανώσεις αυτές βρίσκονται στο ενδιάμεσο μεταξύ των μεταναστευτικών ροών και των τοπικών κοινωνιών.

ΜΚΟ και κονδύλια

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, την 1ην Ιανουαρίου 2018, περίπου 71.797 υπήκοοι τρίτων χωρών κατοικούσαν νομίμως στην Κύπρο. Αντιπροσώπευαν το 7% του συνολικού πληθυσμού. Το 88% είχαν νόμιμες άδειες προσωρινής διαμονής και το 12% είχαν μακρόχρονη διαμονή. Oι τοπικές Αρχές στην Κύπρο μπορούν να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης μέσω διαφόρων ταμείων της ΕΕ. Τα κεφάλαια της ΕΕ που προορίζονται για την ένταξη μεταναστών διατίθενται στην Κύπρο μέσω των παρακάτω συντονιστικών εθνικών αρχών:

α) Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενσωμάτωσης (AMIF) στην Κύπρο. Το εθνικό κονδύλι για την Κύπρο στο πλαίσιο του AMIF για την περίοδο 2014-2020 ανερχόταν σε €39.105.838. Το 31% αυτού του ποσού διατίθεται στο άσυλο, 25% στην ένταξη και 36% στην επιστροφή.

Το κυπριακό πρόγραμμα AMIF παρουσιάζει τις ακόλουθες εθνικές προτεραιότητες ένταξης:

• Υποστήριξη δράσεων ένταξης για τους υπηκόους τρίτων χωρών.
• Βελτίωση της αποδοχής των υπηκόων τρίτων χωρών από την τοπική κοινωνία.
• Υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων / ΜΚΟ / δημόσιων Αρχών για την καλύτερη προώθηση της ενσωμάτωσης.
• Βελτίωση της διοικητικής ικανότητας.

β) Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) στην Κύπρο

γ) Άλλα διαθέσιμα κονδύλια της ΕΕ για ένταξη, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο για την Ευρωπαϊκή Ενίσχυση προς τους πλέον άπορους (FEAD) κ.ά.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ιστοσελίδα, στην Κύπρο δραστηριοποιούνται και διάφορες ΜΚΟ, όπως η ΚΙΣΑ, που λειτουργεί Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων, το οποίο παρέχει δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης, υποστήριξης και διαμεσολάβησης. Μια άλλη είναι η CARITAS, που παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε μετανάστες και πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων παραπομπών σε υπηρεσίες υγείας και καταφύγια έκτακτης ανάγκης. Μια από τις παλαιότερες είναι βέβαια ο Ερυθρός Σταυρός Κύπρου, ο οποίος προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια, καθώς και ιατρικές και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες σε ευάλωτους μετανάστες. Το Συμβούλιο Προσφύγων της Κύπρου προσφέρει νομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ σημαντικό έργο επιτελεί το Ηope For Children, το οποίο παρέχει υποστήριξη και κοινωνικές υπηρεσίες σε ασυνόδευτους ανηλίκους, συμπεριλαμβανομένων των καταφυγίων και των οικογενειών των αναδόχων. Η MiHub διαθέτει τέσσερα κέντρα πληροφόρησης για την υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών στις τοπικές κοινότητες.

Στη Μονάδα Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ) εμφανίζονται οι ομάδες, υπηρεσίες και οργανισμοί, που λαμβάνουν κάποιου είδους κρατική χρηματοδότηση από κοινοτικά ταμεία. Το 2018 ολοκληρώθηκαν μεταξύ άλλων τα προγράμματα απασχόλησης των διαμενόντων στο Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας, όπου δικαιούχος ήταν ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός, που έλαβε €175.981,31, εκ των οποίων το 90% ήταν Κοινοτική Συνεισφορά. Για τη Δημιουργία και Λειτουργία Ανοικτού Κέντρου Υποδοχής για Ασυνόδευτους Ανήλικους Υπηκόους Τρίτων Χωρών, το Hope For Children έλαβε €1.136.703,07, εκ των οποίων το 90% ήταν Κοινοτική Συνεισφορά. Έργα που βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης είναι εκ μέρους του Hope For Children η Λειτουργία Ανοικτού Κέντρου Υποδοχής για Ασυνόδευτους Ανήλικους Υπηκόους Τρίτων Χωρών με προϋπολογισμό έργου 1 εκατομμύριο ευρώ.

Σχετικά με την ΚΙΣΑ, στην επίσημη ιστοσελίδα της σημειώνει πως οι πηγές χρηματοδότησής της είναι κυρίως ευρωπαϊκά προγράμματα και έργα. «Άλλες πηγές χρηματοδότησης είναι συνεισφορές και δωρεές από τα μέλη και τους φίλους της, καθώς και από ιδιώτες δωρητές. Η ΚΙΣΑ λαμβάνει επίσης πολύ μικρής κλίμακας χρηματοδότηση από κυβερνητικές υπηρεσίες, τοπικές Αρχές και ημικρατικούς οργανισμούς στην Κύπρο για συγκεκριμένες δραστηριότητες. Οι οικονομικοί λογαριασμοί της ΚΙΣΑ ελέγχονται και εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση του οργανισμού και ελέγχονται από εξωτερικούς εγκεκριμένους ελεγκτές. Αν και ο νόμος δεν μας υποχρεώνει να μοιραζόμαστε τις οικονομικές μας καταστάσεις, το κάνουμε εθελοντικά. Η ΚΙΣΑ δεσμεύεται πλήρως για την πλήρη διαφάνεια και τα πρότυπα καλής πρακτικής στο έργο μας και στους χρηματοοικονομικούς μας λογαριασμούς και στοχεύει να παρέχει ειλικρινή, ανοικτή και διαφανή γνωστοποίηση», σημειώνεται. Επίσης, στην ιστοσελίδα της οργάνωσης είναι αναρτημένοι οι ισολογισμοί για τα έσοδα για τα έτη 2014-2015. Το 2014 αναφέρει έσοδα €115.198 και έξοδα €94.987, ενώ για το 2015 έσοδα €154.991 και έξοδα €77.569.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΕ, το 2016 σε προγράμματα με σκοπό την προώθηση της ενεργού συμμετοχής στην κοινωνία και συγκεκριμένα στο «Encourager l’Intégration des mineurs étrangers à travers le Jeu» («Ενθάρρυνση της ενσωμάτωσης αλλοδαπών ανηλίκων μέσω του παιχνιδιού») δόθηκε σε διάφορες ΜΚΟ το συνολικό ποσό των €669.906. Βασικός δικαιούχος ήταν η ιταλική ΜΚΟ «Prociv Arci di Isola di Capo Rizzuto» με συνεργάτες άλλες οκτώ ΜΚΟ, μεταξύ των οποίων και η ΚΙΣΑ, η Asociación Cazalla Intercultural της Ισπανίας, η Αssociation sans but luratif Pluralis του Βελγίου, η Cooperativa Alfea Cinematografica srl της Ιταλίας και άλλες. To συγκεκριμένο πρόγραμμα διαρκούσε για την περίοδο 1 Δεκεμβρίου 2017 μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2019.

Επιπλέον, την ίδια χρονιά το 2016, για το πρόγραμμα «Supporting the Integration of Migrant Women, Refugees and Asylum Seeker» (SIMRA) («Στήριξη για ένταξη γυναικών μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο») δόθηκε σε ΜΚΟ το ποσό των €594.747,90. Κύριος δικαιούχος ήταν η Εταιρεία Κοινωνικής και Πολιτιστικής Στήριξης «Νόστος» από την Ελλάδα, με συνεργάτες άλλες οκτώ οργανώσεις, μεταξύ των οποίων η ΚΙΣΑ και η Hypatia από Κύπρο. Όπως και το προηγούμενο, τo συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε ισχύ για την περίοδο από 1 Δεκεμβρίου 2017 μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2019.

Επίσης, στην ιστοσελίδα της Κομισιόν, στο τμήμα «Funding & Tender Opportunities», παρουσιάζεται η ΚΙΣΑ ως συμμετέχουσα στο πρόγραμμα «Εμπειρίες εκφοβισμού μεταξύ των παιδιών των Ρομά», μαζί με το Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου, την ιρλανδική εταιρεία Musicantia και την επίσης ιρλανδική ΜΚΟ «Nasc, the Migrant & Refugee Rights Centre». Σύμφωνα πάντα με την ευρωπαϊκή ιστοσελίδα, η ΚΙΣΑ, μαζί με άλλες πέντε ΜΚΟ από Ιταλία, Σλοβενία, Αλβανία και Ηνωμένο Βασίλειο, είναι επίσης δικαιούχος χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «Trial Waiver Systems in Europe», που σχετίζεται με την αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ σχετικά με τα δικονομικά δικαιώματα των υπόπτων και κατηγορουμένων, προκειμένου να διεξαχθεί μια δίκαιη δίκη. Επιπλέον, η κυπριακή ΜΚΟ ήταν δικαιούχος χρηματοδότησης με άλλες εννιά ευρωπαϊκές ΜΚΟ στο πρόγραμμα «Ενίσχυση της ένταξης των νέων μεταναστών μέσω νέων εργαλείων επικοινωνίας (I.COM)». Στόχος αυτού του προγράμματος είναι η «καταπολέμηση των στερεοτύπων σχετικά με τους μετανάστες, τους μουσουλμάνους πιο συγκεκριμένα», όπως αναφέρεται. Αναμενόμενο αποτέλεσμα, αναφέρει, είναι «νέα προσέγγιση στην ενσωμάτωση των νέων μεταναστών βάσει της μουσικής ραπ για την καταπολέμηση της προκατάληψης και για τη θετική εικόνα των μεταναστών».

Κληθείς από τη «Σημερινή» να τοποθετηθεί για τις πηγές χρηματοδότησης της ΜΚΟ τα τελευταία χρόνια, αφού δεν υπάρχουν αναρτημένα μετά το 2015, ο κ. Πολυκάρπου αρνήθηκε να αποστείλει στοιχεία, λέγοντας πως αυτά θα αναρτηθούν σύντομα στη νέα ιστοσελίδα της ΚΙΣΑ. Μεταξύ άλλων ισχυρίστηκε ότι δεν λαμβάνει «ούτε γρόσι» από την κυπριακή Κυβέρνηση.

ENAR, Soros & Μουσουλμανική Αδελφότητα

Μια από τις ΜΚΟ με την οποία συνεργάζεται η ΚΙΣΑ είναι και το ENAR («Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού»), που αποτελεί ένα δίκτυο ευρωπαϊκών ΜΚΟ που στόχο έχουν «την καταπολέμηση του ρατσισμού σε όλα τα κράτη-μέλη». Μεταξύ 30 Ιουνίου και 30 Νοεμβρίου του 2016 διοργανώθηκε στην Κύπρο από το ΕΝΑR το πρόγραμμα «Αναχαιτίζοντας την Ισλαμοφοβία στην Κύπρο», το οποίο είχε τη στήριξη της ΚΙΣΑ και του ιδρύματος Open Society (Ανοικτή Κοινωνία), που συνδέεται με τον γνωστό πολυεκατομμυριούχο επενδυτή George Soros. Ανάμεσα στα συμπεράσματα της έκθεσης που εκπονήθηκε, αναφέρει συγκεκριμένα για τα σχολεία της Κύπρου: «Τα δημόσια σχολεία βασίζονται στην προϋπόθεση ότι είναι μια ελληνική ορθόδοξη κοινωνία. Οι μαθητές μπορούν επιλέξουν να μην παρακολουθούν τα μαθήματα θρησκευτικής εκπαίδευσης, αλλά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στιγματισμό. Αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί υπό το πρίσμα της εξέλιξης της δικής μας κοινωνίας σε μια πολυπολιτισμική και πολυ-θρησκευτική κοινωνία». Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται η υιοθέτηση ενός «κώδικα συμπεριφοράς» για πολιτικά κόμματα και για τα μέλη του εκτελεστικού και νομοθετικού σώματος για αποχή από «τη δημοσιοποίηση δηλώσεων ισλαμοφοβικής φύσης». Όσον αφορά τα ΜΜΕ, γίνεται λόγος για ανάγκη εκπαίδευσης των δημοσιογράφων και επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης σχετικά με την ισλαμοφοβία και ενίσχυση της ικανότητάς τους να παρουσιάσουν ειδήσεις «με τρόπο που δεν είναι ισλαμοφοβικός (π.χ. όταν παρουσιάζονται νέα τρομοκρατία / τρομοκρατία)». Και τον Μάρτιο του 2011 εκπονήθηκε από το ENAR, με την υποστήριξη του Κοινοτικού Προγράμματος για την Απασχόληση και την Κοινωνική Αλληλεγγύη, το Οpen Society και την ΚΙΣΑ, έκθεση με τίτλο «Ρατσιστική Βία στην Κύπρο».

Πρέπει να αναφερθεί πως το ίδρυμα Open Society του πολυεκατομμυριούχου Σόρος συνεισέφερε στη χρηματοδότηση της ΜΚΟ με το όνομα «Ιndependent Diplomat», που αντιπροσώπευε, μεταξύ άλλων, το Κοσσυφοπέδιο και το ψευδοκράτος παρέχοντάς τους διπλωματικές υπηρεσίες. Συνεργάστηκε με τον πρώην κατοχικό ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ για προώθηση της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

H ΕΝΑR εμφανίζεται ως ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο κατά του ρατσισμού και υπέρ της ισότητας. Παρόλο που ένας μεγάλος αριθμός ΜΚΟ με διαφορετικό υπόβαθρο συνδέεται μέσω της ENAR, αφού η οργάνωση λειτουργεί ως ομπρέλα. Αυτό φαίνεται να έτυχε εκμετάλλευσης από κάποια στοιχεία. Το 2015 τέθηκε ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την ευρωβουλευτή Frédérique Ries της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ΑLDE), για τους δεσμούς του ΕΝΑR με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, με την Κομισιόν να εκφράζει τις ανησυχίες της για τα εν λόγω δημοσιεύματα. Ο διευθυντής του ENAR, Michaël Privot, πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μουσουλμανικού Οργανισμού Νεολαίας και Φοιτητών (FEMYSO), σε συνέντευξή του στις 17 Απριλίου του 2017 στη «La Libre», παραδέχτηκε ότι ήταν μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, αλλά αποχώρησε. Είχε εκδώσει και βιβλίο με τίτλο «Όταν ήμουν Αδελφός Μουσουλμάνος».

Ο πρώην αντιπρόεδρος του ENAR είναι ο Tarafa Baghajati, ο οποίος συνδέεται με την αυστριακή Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο ανώτερος σύμβουλος υπεράσπισης της ENAR Julie Pascoët εργάστηκε στο παρελθόν για την ισλαμική ανακούφιση παγκοσμίως. Οι οργανώσεις μελών του ENAR περιλαμβάνουν το φόρουμ των ευρωπαϊκών μουσουλμανικών φορέων νεολαίας και φοιτητικών οργανώσεων (FEMYSO), το ευρωπαϊκό δίκτυο για τη θρησκεία και την πίστη (ENORB), το ευρωπαϊκό φόρουμ μουσουλμάνων γυναικών (EFOMW), τους μαθητές μουσουλμάνους της Γαλλίας, το Collectif Contre l'Islamophobie en France, και το Ίδρυμα Ισλαμικού Πολιτισμού της Ιρλανδίας, μεταξύ άλλων.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση (με εξαίρεση κάποιες χώρες), αλλά ούτε και οι οργανώσεις που συνδέονται με αυτήν ή έχουν κοινές ιδεολογικές καταβολές είναι τρομοκρατικές. Ωστόσο, αυτό που προκαλεί περισσότερη ανησυχία είναι πως ένα από τα ελάχιστα κράτη που στηρίζουν την Αδελφότητα είναι η Τουρκία και ιδιαίτερα το AKP. Αυτός είναι άλλωστε και ένας από τους λόγους πίσω από τη γεωπολιτική κόντρα Τουρκίας-Αιγύπτου. Η χειρονομία «Rabia» με τα τέσσερα δάκτυλα που κάνει τακτικά σε δημόσιες εμφανίσεις του ο Recep Tayyip Erdogan είναι επίσης ένα από τα σύμβολα της Αδελφότητας.

Επιστολή Μυλωνά στον Γενικό Ελεγκτή

Μιλώντας στη «Σημερινή», ο βουλευτής Παύλος Μυλωνάς, ο οποίος ασχολήθηκε με το ζήτημα μέσα από τις διαδικασίες του κοινοβουλευτικού ελέγχου, τόνισε πως υπάρχουν πολλά θετικά με τις ΜΚΟ και ασχολούνται με πραγματικά προβλήματα, όμως τόνισε πως «ήρθε η ώρα, στο πλαίσιο της διαφάνειας, οι λεγόμενες ΜΚΟ να περνούν από έλεγχο, τόσο για τις οικονομικές επιχορηγήσεις που λαμβάνουν, όσο και για τον τρόπο διαχείρισης των χρημάτων αυτών, αλλά και για τη δράση τους». Προς τούτο, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ απέστειλε επιστολή στον Γενικό Ελεγκτή.

Αρχές Ασφαλείας

Στην Ευρώπη αναφέρθηκαν περιπτώσεις στον Τύπο όπου ταυτοποιήθηκαν τρομοκράτες που έφτασαν εκμεταλλευόμενοι το προσφυγικό κύμα. Ανησυχία προκαλεί, επίσης, το γεγονός ότι, σε εγχειρίδια της ISIS που βρέθηκαν στη Συρία, καλούνται οι μαχητές να μεταμφιεστούν ως πρόσφυγες και να συνεργαστούν με ευρωπαϊκές αριστερές οργανώσεις. Τον Απρίλιο του 2017 στην Ιταλία οι έρευνες των ιταλικών Αρχών και άλλων διαπίστωσαν ότι οι ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται, μεταξύ άλλων, από τον Soros χρηματοδοτούν ιδιωτικά πλοία για να εισάγουν δεκάδες χιλιάδες παράνομους Βορειοαφρικανούς πρόσφυγες στην ΕΕ μέσω της νότιας Ιταλίας. Υπήρχαν ανησυχίες ότι η εμπορία ανθρώπων συνδέεται με τα δίκτυα λαθρεμπορίου της ISIS. Συγκεκριμένα, ο Carmelo Zuccaro, γενικός εισαγγελέας της Κατάνια στη Σικελία, κατέθεσε σε μια επιτροπή του ιταλικού κοινοβουλίου ότι δικαιολογείται επίσημη έρευνα σχετικά με τη χρηματοδότηση στόλου σύγχρονων προσφυγικών σκαφών στη Μεσόγειο από ιδιωτικές ΜΚΟ. Αναφέρει ότι οι λαθρέμποροι της Λιβύης και άλλων παράκτιων κρατών της Βόρειας Αφρικής συχνά συνδέονται με την ISIS ή άλλες εγκληματικές ομάδες και συντονίζουν την κυκλοφορία στην Ιταλία δεκάδων χιλιάδων παράνομων προσφύγων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Κύπρο η είσοδος από τα κατεχόμενα γίνεται με διακινητές οι οποίοι καθοδηγούν τους μετανάστες σε συγκεκριμένα σημεία, πράγμα που δείχνει πως πρέπει να υπάρχει κάποιου είδους συνεννόηση με άτομα που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές. Φαίνεται, πάντως, πως υπάρχουν κυκλώματα, τόσο στα κατεχόμενα, όσο και στις ελεύθερες περιοχές, που εκμεταλλεύονται αυτούς τους ανθρώπους για οικονομικό κέρδος μέσα από τη διεκπεραίωση των διαδικασιών για αίτηση ασύλου, πράγμα που επιβεβαίωσε με δηλώσεις του στη «Σημερινή» και ο Δώρος Πολυκάρπου.

Από πλευράς κυπριακών Αρχών ασφαλείας, το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης διαμέσου της Νεκρής Ζώνης κρίνεται ως πάρα πολύ σοβαρό και ελάχιστα μπορούν να λεχθούν. Οι Αρχές συνεργάζονται για το θέμα με την UNFICYP και υπάρχει ανταλλαγή πληροφοριών για ύποπτα πρόσωπα με αρμόδιες ευρωπαϊκές και διεθνείς υπηρεσίες. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και ακριβώς λόγω του ότι υπάρχει σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για να αποφύγουν υπόθαλψη του ρατσισμού, οι Αρχές χειρίζονται μεθοδικά πολλά από τα ζητήματα που προκύπτουν. Ωστόσο, η πίεση των πραγματικών αριθμών δημιουργεί εξάντληση, αφού έχουν να αντιμετωπίσουν ροές από μια χώρα η οποία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Καθώς η Τουρκία δεν συνεργάζεται μαζί μας και δεν τηρεί τις συμφωνίες για το μεταναστευτικό που υπέγραψε με την ΕΕ, λαμβάνοντας και τα σχετικά κονδύλια, ωθεί τη διοχέτευση των ροών προς τις ελεύθερες περιοχές.

Από προσωπικό των Αρχών ασφαλείας που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή υπάρχει συχνά το παράπονο πως μέλη κάποιων ΜΚΟ μεγιστοποιούν ζητήματα και στοχοποιούν τα στελέχη τους όταν αυτά κάνουν τη δουλειά τους, όπως η άσκηση νόμιμου ελέγχου. Κάποιοι θεωρούν πως σε μερικές περιπτώσεις αυτό γίνεται «προβοκατόρικα», με σκοπό κάποιοι εκ των υπαλλήλων των ΜΚΟ να δικαιολογούν την παρουσία τους ως αμυντόρων των παράτυπων μεταναστών κατά του «θεσμικού ρατσισμού» και συνεπώς και τους μισθούς που λαμβάνουν. Πέραν την εσωτερικής αντιπολίτευσης, το χειρότερο αποτέλεσμα είναι η δυσφήμηση των θεσμών του Κυπριακού Κράτους μέσα από τις εκάστοτε εκθέσεις που συντάσσονται και κυκλοφορούν σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Δημογραφική Υπερχείλιση

Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος ΥΠΕΣ, Νίκος Νουρής, ανέφερε ότι το μεταναστευτικό έχει γίνει πρόβλημα με πολλές διαστάσεις, που περιλαμβάνουν αδυναμία απορρόφησης και ενσωμάτωσης, δημιουργίας γκέτο και φατριών και άλλων ζητημάτων ασφαλείας. Ο κ. Νουρής έχει επιβεβαιώσει με τον πιο επίσημο τρόπο αυτό που για χρόνια υπήρχε ως υποψία και χαρακτηριζόταν από κάποιους ως «θεωρία συνωμοσίας», ότι οι πλειοψηφία των παράτυπων μεταναστών έρχεται από τα κατεχόμενα και προωθείται από την Τουρκία.

Η «Σημερινή» επικοινώνησε με τον Εκπρόσωπο Τύπου του ΥΠΕΣ, Λοΐζο Μιχαήλ, ο οποίος ανέφερε πως 80% με 90% των παράτυπων μεταναστών έρχονται από σημεία σε όλη τη Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός και οι υπόλοιποι έρχονται κυρίως διά θαλάσσης. Πληροφορίες που δημοσιεύσαμε στις 02/02/2020 μιλούν για 31.200 αιτητές ασύλου, που αποτελούν το 3,6% του πληθυσμού, με 6 στους 10 να εισέρχονται από τη Νεκρή Ζώνη.

Για τη «νέα μεταναστευτική πολιτική» που θέλει να εφαρμόσει το ΥΠΕΣ, ο κ. Μιχαήλ είπε πως «δεν έχει να κάνει με τους αποδεδειγμένα πρόσφυγες, στους οποίους ως Πολιτεία οφείλουμε και πρέπει να προσφέρουμε την προστασία που δικαιούνται και ό,τι άλλο οφείλουμε στα ανθρωπιστικά πλαίσια». «Αλλά», διευκρίνισε, «μιλάμε ξεκάθαρα για τους παράτυπους μετανάστες, οι οποίοι χωρίς λόγο καταχρώνται τη φιλοξενία μας και την ΚΔ».

Σχετικά με τις προθέσεις της Τουρκίας, ο κ. Λοΐζου ανέφερε ότι «φαίνεται πως υπάρχει ένα στοχευμένο σχέδιο εκ μέρους της Τουρκίας διοχέτευσης παράτυπων μεταναστών, ενδεχομένως με στόχο την αλλαγή της δημογραφίας του νησιού».

Ο λόγος που αυτό προκαλεί ανησυχία είναι η αναφορά στις γνωστές «εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ» του 1956, στις οποίες γίνεται λόγος για τελική δημογραφική αλλοίωση της ελληνικής πλειοψηφίας στο νησί, ως μέρος της ευρύτερης στρατηγικής ελέγχου της Κύπρου. Η εν λόγω λεπτομέρεια θα ήταν ιστορική συζήτηση ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, αν δεν βλέπαμε πως οι εν λόγω εκθέσεις έχουν υλοποιήσει εκπληκτικά, σε μεγάλο βαθμό, τους σχεδιασμούς τους, που περιλαμβάνουν ως προστάδια της δημογραφικής αλλοίωσης την εισαγωγή επεμβατικών δικαιωμάτων, την παρουσία τουρκικού στρατού και τη διχοτόμηση. Συνεπώς, η δημογραφική υπερχείλιση των ελεύθερων περιοχών, σε σημείο που να υπερβαίνει την ικανότητα οικονομικο-κοινωνικής απορρόφησης και ενσωμάτωσης, ξεπερνά το ζήτημα της δημόσιας τάξης και αγγίζει τα όρια της εθνικής ασφάλειας.

Η άποψη της ΚΙΣΑ

Λόγω του ότι η ΚΙΣΑ βρέθηκε στο επίκεντρο με αφορμή τις δηλώσεις του Εκτελεστικού Διευθυντή της, η «Σημερινή» επικοινώνησε μαζί του για την άποψή του επί των πιο πάνω. Ο κ. Δώρος Πολυκάρπου θεωρεί πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη ακολουθεί πλέον ακροδεξιά πολιτική. Αμφισβητεί τους αριθμούς του ΥΠΕΣ, πράγμα που έκανε και πρόσφατα σε δηλώσεις του στη «Χαραυγή». Ο κ. Πολυκάρπου επίσης αμφισβητεί την εκδοχή πως υπάρχει σχέδιο δημογραφικής υπέρβασης του ελληνικού στοιχείου στην Κύπρο, χαρακτηρίζοντας τις εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ ως «ανέκδοτο».

Επίσης, διαχωρίζει ξεκάθαρα τη θέση της ΚΙΣΑ από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, υπογραμμίζοντας πως στην ENAR, ως ένα δίκτυο οργανώσεων, μπορεί να διέλαθε της προσοχής, και κάποιο μέλος μιας εκ των οργανώσεων να είχε ύποπτο παρελθόν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ακολουθείται τέτοια πολιτική, θέτοντας τα πράγματα στο σωστό πλαίσιο.

Ένα σημείο στο οποίο συμφωνούν τόσο η Κυβέρνηση, όσο και ο Δώρος Πολυκάρπου είναι πως υπάρχουν κολέγια αμφιβόλου ποιότητας, τόσο στα κατεχόμενα, όσο και στις ελεύθερες περιοχές, τα οποία έχουν μετατραπεί σε εκκολαπτήρια αιτητών ασύλου, και το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος πηγάζει από εκεί, πράγμα το οποίο δεν αγγίζεται στον βαθμό που πρέπει.

Κοινές περιπολίες ΜΜΑΔ-ΕΦ

Για τα στρατιωτικο-αστυνομικά πεζά περίπολα κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής στη Λευκωσία και την αυξημένη αστυνομική παρουσία σε άλλες προβληματικές περιοχές, ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΣ είπε πως «μια πρώτη αποτίμηση είχε θετικό αντίκρισμα» και υπογράμμισε ότι «σκοπός δεν ήταν η στρατιωτικοποίηση των μεταναστών, αλλά το να εμπεδώσουμε το αίσθημα ασφάλειας, στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών».

Μάλιστα, η οργάνωσή τους έγινε με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε να μη δίδεται η εικόνα «συνοριοφυλακής», τονίζοντας έτσι τη μη-αναγνώριση της υποτελούς αποσχιστικής οντότητας και επιβεβαιώνοντας πως αυτή αποτελεί μια «μαύρη τρύπα» για το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης. Οι αποφάσεις αυτές έχουν τύχει θετικής αποδοχής και μάλιστα υπάρχει λαϊκή ζήτηση για περαιτέρω αύξηση, εκεί και όπου χρειάζεται. 

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Τακτικού Ευρωβαρόμετρου του Φθινοπώρου 2019, οι δύο πρώτοι θεσμοί που απολαύουν της εμπιστοσύνης των Κυπρίων είναι η Εθνική Φρουρά και η Αστυνομία Κύπρου, με ποσοστά 62% και 52% αντίστοιχα. Συνεπώς, η πρόσφατη ανάρτηση της ΚΙΣΑ στο Facebook (15/02/2020), που παρουσιάζει τη συνεργασία Αστυνομίας-Στρατού ως «αχόρταγων» βοθροκαθαριστών, κρίνεται ως προσβλητική, αφ’ ενός για το προσωπικό που θέτει τον εαυτό του καθημερινά σε κίνδυνο και για τους πολίτες που αγκαλιάζουν αυτούς τους θεσμούς, αφ’ ετέρου, για τους ίδιους τους μετανάστες. Δεν περιποιεί τιμήν σε αντιρατσιστική οργάνωση να ταυτίζει αυτούς που υποτίθεται στηρίζει με βαρέλια βοθρολυμάτων.

Δημοσιεύτηκε στη «Σημερινή» της Κυριακής.