Καταγγελία για επιλεκτική δίωξη υπέβαλε πολίτης της κοινότητας Αγίου Τύχωνα, καταλογίζοντας στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες αυθαίρετη και καταχρηστική μεταχείριση σχετικά με την κατοχή δύο κατσικών και ενός προβάτου, τα οποία διατηρεί ως ζώα συντροφιάς.
Ο πολίτης αναφέρει πως η κινητοποίηση των Αρχών έγινε κατόπιν καταγγελίας από ιδιώτη με πολιτικές και επιχειρηματικές διασυνδέσεις, και φέρεται να εμπλέκονται κύκλοι του Προεδρικού. Υποστηρίζει ότι τα ζώα του πληρούν όλα τα πρότυπα ευζωίας και ότι διαμένουν σε κατάλληλο περιβάλλον χωρίς παραγωγική χρήση.
Επικαλείται σειρά ευρωπαϊκών και εθνικών νομικών πλαισίων – όπως το Άρθρο 13 της ΣΛΕΕ, ο Κανονισμός 2016/429, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ζώα Συντροφιάς, και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων – για να αποδείξει ότι τα κατοικίδιά του πρέπει να θεωρούνται νόμιμα ζώα συντροφιάς. Επιπλέον, καταγγέλλει άνιση μεταχείριση και παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής, ενώ τονίζει ότι η ενέργεια αυτή αποτελεί κατάχρηση εξουσίας και επιλεκτική διοικητική δίωξη.
Απαιτεί την παύση κάθε δίωξης, την ίση μεταχείριση με άλλους πολίτες, τη διερεύνηση πιθανών πολιτικών παρεμβάσεων και την παραμονή των ζώων στο χώρο του μέχρι την ολοκλήρωση της υπόθεσης. Δηλώνει πως επιφυλάσσεται για καταγγελίες σε ανεξάρτητους θεσμούς και ευρωπαϊκά όργανα.
Αυτούσια η επιστολή που απέστειλε στον Διευθυντή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών Κύπρου
Κύριε,
Θέμα: Καταγγελία για επιλεκτική και καταχρηστική μεταχείριση – Κατσίκες ως ζώα συντροφιάς
Με την παρούσα επιστολή καταγγέλλω την αυθαίρετη και επιλεκτική δίωξη μου από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, κατόπιν καταγγελίας από ιδιώτη με γνωστή πολιτική/επιχειρηματική επιρροή, και έπειτα από παρέμβαση κύκλων του Προεδρικού (ως αυτός διατείνεται), σε σχέση με την κατοχή ζωων συντροφιάς (2 κατσικών (Έκτορας και Bertha και ενός προβάτου Granfunkel) στο χώρο μου.
Η δίωξή μου δεν στηρίζεται σε τεκμηριωμένη παραβίαση οποιουδήποτε νόμου ή κανονισμού, αλλά στην κατάχρηση εξουσίας και επιλεκτική στοχοποίηση για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, σε πλήρη αντίθεση με την αρχή της ισότητας, της αναλογικότητας και του σεβασμού της προσωπικής ζωής.
Σε επιστολή μου προς το Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Τύχωνα στις 21 Φεβ. 2023, και προτού καν προκύψει θέμα καταγγελίας εις βάρος μου, είχα ζητήσει άδεια για την διατήρηση των συγκεκριμένων ζώων (βλ. επισυναπτόμενο).
Κατόπιν δικών σας αστραπιαίων ενεργειών (κρίνοντας και συγκρίνοντας από την αντίδραση των υπηρεσιών σας σε σοβαρότατα θέματα ευημερίας ζώων) επισκέφθηκε το χώρο μου κλιμάκιο από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες Λεμεσού όπου οι ευγενέστατοι συνάδελφοι σας ΔΕΝ διαπίστωσαν κανένα θέμα μεταχείρησης ή διαβίωσης ζώων αλλά με πληροφόρησαν για την δική σας προσωπική εμπλοκή επί του θέματος με σαφέστατες οδηγίες καταγγελίας μου.
Αξιοποιώντας την ευρωπαϊκή και κυπριακή νομοθεσία, επισημαίνω τα εξής νομικά ερείσματα και επιχειρήματα:
Άρθρο 13 ΣΛΕΕ – Αναγνώριση των Ζώων ως «Έμβια Όντα με Αισθήσεις»
Το Άρθρο 13 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αναγνωρίζει τα ζώα ως αισθανόμενα όντα, επιβάλλοντας στα κράτη μέλη την υποχρέωση να λαμβάνουν υπόψη την ευημερία τους στις πολιτικές τους.
Στην Κύπρο, η εν λόγω αρχή ενσωματώνεται μέσω της Περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νομοθεσίας (Ν.46(I)/1994, όπως τροποποιήθηκε). Η διατήρηση των κατσικιών μου ως ζώων συντροφιάς ενισχύει την ευημερία και προστασία τους, σύμφωνα με το πνεύμα και το γράμμα της σχετικής νομοθεσίας.
2. Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Υγεία των Ζώων – Κανονισμός (ΕΕ) 2016/429
Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/429 ρυθμίζει την υγεία και την ιχνηλασιμότητα των "τηρούμενων ζώων", ειδικά στον αγροτικό και εμπορικό τομέα. Ωστόσο, επιτρέπει διαφοροποίηση ως προς τη χρήση των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των μη εμπορικών ή συντροφικών.
Τα κατσίκια μου:
Δεν χρησιμοποιούνται για παραγωγή (γάλα/κρέας),
Δεν αναπαράγονται για πώληση,
Δεν εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα.
Ως εκ τούτου, ζητώ την εξαίρεσή τους από τις αυστηρές υποχρεώσεις που αφορούν εμπορική κτηνοτροφία και την ένταξή τους στην κατηγορία "ζώων συντροφιάς ή μη παραγωγικών".
3. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς (ETS No. 125)
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς, την οποία η Κύπρος έχει κυρώσει μέσω του Νόμου 3(ΙΙΙ)/1995, δεν περιορίζει τον ορισμό των ζώων συντροφιάς μόνο σε σκύλους ή γάτες. Αντίθετα, βασίζεται στον σκοπό της σχέσης ανθρώπου – ζώου, αναγνωρίζοντας ότι οποιοδήποτε ζώο, ανεξαρτήτως είδους, μπορεί να θεωρηθεί ζώο συντροφιάς εφόσον διατηρείται για μη παραγωγικούς σκοπούς και υπάρχει συναισθηματικός δεσμός με τον ιδιοκτήτη
Δεδομένου ότι τα κατσίκια μου:
Ζουν σε καθαρό, ασφαλές περιβάλλον,
Έχουν πρόσβαση σε κτηνιατρική φροντίδα,
Λαμβάνουν καθημερινή φροντίδα και ανθρώπινη επαφή,
πληρούν πλήρως τα κριτήρια ενός ζώου συντροφιάς, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Σύμβασης.
4. Άρθρο 7 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ – Σεβασμός στην Ιδιωτική και Οικογενειακή Ζωή
Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, δεσμευτικός στην Κύπρο, διασφαλίζει τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής. Η διατήρηση των κατσικιών ως μέλη της οικιακής μου ζωής αποτελεί μέρος αυτής της προστατευόμενης σφαίρας.
Οποιαδήποτε απαγόρευση ή παρέμβαση χωρίς αποχρώντα λόγο και τεκμηριωμένη αναγκαιότητα, αποτελεί δυσανάλογη παρέμβαση στο ιδιωτικό μου δικαίωμα.
5. Αρχή της Αναλογικότητας και Εξισορρόπησης
Ακόμα κι αν προβλέπονται βασικές υποχρεώσεις (π.χ. σήμανση, ενημέρωση των αρχών), αυτές πρέπει να εφαρμόζονται με αναλογικό και διακριτικό τρόπο.
Η επιβολή των ίδιων απαιτήσεων με την εντατική κτηνοτροφία σε ένα μη εμπορικό, οικιακό περιβάλλον, με περιορισμένο αριθμό ζώων, υπερβαίνει τις εύλογες νομικές απαιτήσεις.
Κανονιστικό Πλαίσιο Κύπρου & Ελλάδας
Ο Νόμος 46(Ι)/1994 για την Προστασία και Ευημερία των Ζώων εφαρμόζεται σε όλα τα ζώα υπό ανθρώπινη κατοχή, ανεξαρτήτως κατηγορίας. Υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη να διασφαλίζει:
κατάλληλη στέγαση,
τροφή και καθαρό νερό,
ιατρική περίθαλψη,
κοινωνική αλληλεπίδραση και περιβάλλον άσκησης.
Οι Κανονισμοί Κ.Δ.Π. 95/2021 προβλέπουν θετική λίστα ζώων συντροφιάς, χωρίς να απαγορεύουν ρητά την κατοχή αιγών υπό ειδικές συνθήκες, με έγκριση των τοπικών αρχών.
Χαρακτηριστικά και Ευημερία των Κατσικών
Οι κατσίκες είναι εξαιρετικά κοινωνικά και ευφυή ζώα. Έχουν ανάγκη για:
συντροφιά (δεν πρέπει να ζουν μόνες),
χώρο για εξερεύνηση και κίνηση,
παιχνίδι και γνωστική διέγερση.
Στην Ελλάδα και την Κύπρο, πολλοί πολίτες, κυρίως σε αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές, διατηρούν κατσίκες χωρίς παραγωγική χρήση, όπως άλλοι διατηρούν παπαγάλους ή γουρουνάκια.
Παραδείγματα Νομολογίας & Πρακτικής
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία) έχει αναγνωριστεί η συναισθηματική αξία ζώων όπως κατσίκες, πρόβατα, γουρούνια σε νομολογίες σχετικές με προστασία ιδιοκτησίας ή δικαιώματα ευημερίας.
Υπάρχουν περιπτώσεις θεραπευτικής χρήσης αιγών (therapy goats) σε παιδιά και ηλικιωμένους – γεγονός που ενισχύει τον συντροφικό ρόλο τους.
Στην Ελλάδα, έχουν καταγραφεί δικαστικές αποφάσεις που αναγνωρίζουν το δικαίωμα διατήρησης κουνελιών, πονί, ακόμη και γουρουνιών ως ζώων κατοικίας, υπό όρους.
Πρακτική και κοινωνική πραγματικότητα στην Κύπρο
Υπάρχουν πολίτες που ήδη διατηρούν ζώα όπως κατσίκες, πρόβατα και πουλερικά στις αυλές τους, όχι για παραγωγή αλλά ως ζωάκια συντροφιάς, όπως έχει καταγραφεί και σε πρόσφατα ρεπορτάζ (βλ. Alphanews, 2023). Το ίδιο επιθυμώ να κάνω και εγώ, με πλήρη σεβασμό στους υγειονομικούς και ζωοτεχνικούς κανονισμούς.
Ως εκ τούτου, απαιτώ:
Την άμεση παύση κάθε διαδικασίας δίωξης εις βάρος μου, δεδομένου ότι δεν υφίσταται παράβαση ουσιαστικής ή υγειονομικής διάταξης.
Την ίση μεταχείριση με τους λοιπούς πολίτες που κατέχουν ζώα χωρίς να διώκονται, ειδικά όταν οι δικές μου συνθήκες φιλοξενίας είναι αποδεδειγμένα ανώτερες του μέσου όρου.
Τη διενέργεια εσωτερικής εξέτασης για το αν η συγκεκριμένη παρέμβαση υποκινήθηκε από εξωτερικές πολιτικές ή επιχειρηματικές πιέσεις.
Την επίσημη απάντηση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, αναφορικά με τη νομική βάση της δίωξης αυτής και την επιλεκτική εφαρμογή των διατάξεων.
Να μου επιτραπεί η κατοχή των ζώων μου μέχρι την ολοκλήρωση της διερευνησης της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Η πράξη σας αποτελεί παραβίαση του ενωσιακού και κυπριακού δικαίου, κατάχρηση εξουσίας και άσκηση επιλεκτικής διοικητικής δίωξης.
Επιφυλάσσομαι για:
Προσφυγή στον Επίτροπο Διοικήσεως (Ombudsman),
Καταγγελία στα ευρωπαϊκά όργανα για παραβίαση του Άρθρου 13 ΣΛΕΕ και Άρθρου 7 Χάρτη Δικαιωμάτων,
Λήψη ένδικων μέτρων κατά των υπευθύνων για καταχρηστική εξουσία και ηθική βλάβη.
Με σεβασμό αλλά και αποφασιστικότητα,
Κοινοποίηση:
Πρόεδρο της Δημοκρατίας
Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων
Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων
Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Επίτροπο Περιβάλλοντος
Κόμμα για τα Ζώα Κύπρου
Ομοσπονδία Φιλοζωικών Οργανώσεων Κύπρου