Στην εκπομπή Ήρθε Κι Έδεσε φιλοξενήθηκαν η λειτουργός επικοινωνίας αντικαρκινικού συνδέσμου, Φωτεινή Παλληκαρίδου και η Κύπρια αθλήτρια, Μαρία Αριστοτέλους. Μίλησαν για την 50η πορεία Χριστοδούλας και την εκστρατεία ευαισθητοποίησης της κυπριακής κοινωνίας σε θέματα που αφορούν τον καρκίνο.
Όπως αναφέρθηκε στην εκπομπή, η μεγαλοψυχία και η αλληλεγγύη αποτελούν χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους λαούς της Μεσογείου, και ιδιαίτερα την Κύπρο και την Ελλάδα. Σε δύσκολες αλλά και σε ευνοϊκές περιόδους, οι άνθρωποι αυτών των χωρών στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλον, όχι μόνο όταν αντιμετωπίζουν προκλήσεις, αλλά και όταν επιθυμούν απλώς να μοιραστούν όμορφες στιγμές. Ένα ιδιαίτερο παράδειγμα αυτού του δεσμού είναι η περίπτωση της Μαρίας, μέσα από την οποία προέκυψε μια ουσιαστική σύνδεση τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, χάρη στον Σύνδεσμο και τις κοινές εμπειρίες που προσφέρει. Όπως τονίστηκε, όταν κάποιος έχει βιώσει παρόμοιες δυσκολίες, είναι σε θέση να κατανοήσει σε βάθος τον συνάνθρωπό του.
Σύμφωνα με όσα μοιράστηκε η ίδια, πριν εμπλακεί ενεργά στον χώρο, δεν είχε προηγούμενη εμπειρία με την ασθένεια, καθώς δεν είχε αγγίξει την οικογένειά της. Δεν είχε, επομένως, ούτε την ανάγκη ούτε το κίνητρο να μάθει περισσότερα. Αυτή η στάση, η οποία χαρακτηρίζεται συχνά ως «άγνοια κινδύνου», μπορεί κάποιες φορές να λειτουργήσει προστατευτικά. Ωστόσο, καθώς προχωρούσε στον χώρο, άρχισε να εντοπίζει ομοιότητες με την ιστορία της Χριστοδούλας, μιας γυναίκας που, σε μια εποχή όπου ο καρκίνος δεν συζητούταν ανοιχτά και οι ιατρικές γνώσεις ήταν περιορισμένες, διεκδίκησε φροντίδα και ποιότητα ζωής. Η Χριστοδούλα θεωρείται από πολλούς ως μία πρωτοπόρος.
Όπως αναδείχθηκε συμβολικά μέσα από τη βαλίτσα που περνά από χέρι σε χέρι, το μήνυμα της συλλογικής προσφοράς και της αλληλεγγύης παραμένει ζωντανό. Η βαλίτσα αυτή αντιπροσωπεύει τη βοήθεια και τη στήριξη που χαρακτήριζαν και συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν την κυπριακή κοινωνία. Όπως επισημάνθηκε, πριν από πενήντα χρόνια, η πράξη της Χριστοδούλας να υψώσει φωνή και να διεκδικήσει αξιοπρέπεια και φροντίδα για τους ασθενείς, ήταν τολμηρή και εξαιρετικά σημαντική και μάλιστα σε μια περίοδο πολέμου και μεγάλων δυσκολιών.
Η Χριστοδούλα δεν έμεινε σιωπηλή. Αντιθέτως, ακόμη και ως ασθενής, απαίτησε το αυτονόητο: να γίνεται σωστά η φροντίδα των πασχόντων. Όπως τονίστηκε στην εκπομπή, ένα από τα βασικά μηνύματα που προκύπτουν μέσα από το έργο του Αντικαρκινικού Συνδέσμου είναι ότι η ανακουφιστική φροντίδα αν και συνδέεται κυρίως με τον καρκίνο αφορά και πολλές άλλες χρόνιες ασθένειες. Δυστυχώς, όπως αναφέρθηκε, στην Κύπρο η ανακουφιστική φροντίδα εξακολουθεί να εφαρμόζεται σχεδόν αποκλειστικά σε καρκινοπαθείς, παρότι ο Σύνδεσμος δραστηριοποιείται ήδη από το 1971, μόλις δύο χρόνια μετά την ίδρυση της πρώτης μονάδας ανακουφιστικής φροντίδας στην Αγγλία το 1969.
«Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πόσο μπροστά ήταν η Κύπρος σε αυτόν τον τομέα, ακόμα και μέσα σε ένα τόσο δύσκολο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο». Όπως τονίστηκε, η Χριστοδούλα μάς δίδαξε ότι ακόμη και σε περιόδους κρίσεων, όπως ο πόλεμος, η ποιότητα ζωής των ασθενών πρέπει να παραμένει προτεραιότητα.
Ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος Κύπρου ιδρύθηκε ακριβώς με αυτόν τον σκοπό. Να προσφέρει ποιότητα ζωής στους ασθενείς. Όπως αναφέρθηκε στην εκπομπή, η καθημερινότητα και η συναισθηματική υποστήριξη είναι εξίσου σημαντικές με την ιατρική φροντίδα. Ο κάθε ασθενής έχει διαφορετικές ανάγκες και απαιτεί εξατομικευμένη φροντίδα.
Η διεπιστημονική ομάδα του Συνδέσμου, όπως περιγράφηκε, περιλαμβάνει κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές, φροντιστές και ειδικούς στην αρωματοθεραπεία. Η τελευταία, αν και λιγότερο γνωστή, προσφέρει πολύτιμη σωματική ανακούφιση και συναισθηματική στήριξη. Όπως υπογραμμίστηκε, η ύπαρξη ανθρώπων που έχουν περάσει τα ίδια, οι οποίοι κατανοούν πραγματικά τον ασθενή, αποτελεί ευλογία.
Το βιωματικό στοιχείο, όπως ειπώθηκε, είναι εξαιρετικά ισχυρό. Όταν κάποιος έχει ζήσει τον καρκίνο, είτε προσωπικά είτε μέσω ενός αγαπημένου προσώπου, μπορεί να προσφέρει με αυθεντικότητα. Η βαλίτσα της Χριστοδούλας, που ξεκίνησε πριν πενήντα χρόνια, συνεχίζει να ταξιδεύει και να μεταφέρει μηνύματα ελπίδας και φροντίδας.
Όπως τονίστηκε, η ίδρυση του Αντικαρκινικού Συνδέσμου δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς τη στήριξη της κοινωνίας. Πρόκειται για έναν μη κυβερνητικό οργανισμό που στηρίζεται στην προσφορά του κόσμου. Από την αρχική πρωτοβουλία του γιατρού Σουλιώτη και το όραμα της Χριστοδούλας, μέχρι την ίδρυση του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου υποστήριξης, το έργο αυτό συνεχίζεται αδιάκοπα.
Παρά τις προόδους όμως, επισημάνθηκε ότι παραμένουν σημαντικά κενά: η απουσία ενός εξειδικευμένου παιδιατρικού νοσοκομείου, η ανάγκη για ίδρυση του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου και η επέκταση της ανακουφιστικής φροντίδας σε ασθενείς με άλλες χρόνιες ασθένειες. Επίσης, τονίστηκε η ανάγκη για θεσμοθέτηση αυτής της φροντίδας, ώστε να υπάρξει νομική κατοχύρωση.
Η καμπάνια του Αντικαρκινικού Συνδέσμου με σύνθημα «Να είσαι εκεί», υπενθυμίζει ότι είναι ουσιαστικής σημασίας να στηρίζεται κάθε άτομο με εμπειρία καρκίνου, αλλά και κάθε επαγγελματίας υγείας που δίνει καθημερινά τον δικό του αγώνα, προσφέροντας όχι μόνο γνώσεις αλλά και ψυχή.
Κλείνοντας, υπογραμμίστηκε ότι ακόμη και οι πιο μικρές καθημερινές πράξεις, όπως το να παραχωρήσει κανείς τη θέση του στην ουρά σε έναν καρκινοπαθή, μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά. Μέσα από αυτές τις πράξεις, χτίζεται μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο συμπονετική, με στόχο ένα μέλλον όπου η κατανόηση, η φροντίδα και η ελπίδα θα είναι αυτονόητα για όλους.