Αντιδράσεις προκάλεσε η ομιλία του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), καθηγητή Γεράσιμου Σιάσου, κατά την πανηγυρική δοξολογία της 25ης Μαρτίου 2025 στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης στη Λευκωσία. Ο πρύτανης, μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε την πρόθεση του ΕΚΠΑ να ιδρύσει αγγλόφωνα και ελληνόφωνα πανεπιστημιακά τμήματα στην Κύπρο, στο πλαίσιο διεύρυνσης της ακαδημαϊκής του παρουσίας.
Η δήλωση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΠΚ), το οποίο σε δημόσια τοποθέτησή του κάνει λόγο για απογοήτευση και έκπληξη, εκφράζοντας παράλληλα προβληματισμό για τη ρητορική και την επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε ο πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Κριτική για άγνοια της πανεπιστημιακής πραγματικότητας στην Κύπρο
Το Τμήμα διερωτάται εάν ο καθηγητής Σιάσος αγνοεί ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου, που εδώ και τρεις δεκαετίες λειτουργεί χάρη στη στήριξη του κυπριακού λαού, προσφέρει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε ελληνική γλώσσα σε όλα τα επιστημονικά πεδία που αναφέρθηκαν στον λόγο του. Παράλληλα, υπενθυμίζεται πως έχουν γίνει επανειλημμένες –αν και μέχρι σήμερα άκαρπες– προσπάθειες από την πλευρά των δημόσιων πανεπιστημίων της Κύπρου για την καθιέρωση προγραμμάτων και στην αγγλική γλώσσα.
Η τοποθέτηση επισημαίνει τη συμβολή του ΠΚ στη μόρφωση των Ελληνοκυπρίων φοιτητών στη μητρική τους γλώσσα, γεγονός που ενισχύει την πολιτισμική αυτονομία και την επιστημονική ποιότητα της ανώτατης εκπαίδευσης στην Κύπρο.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αποστροφή του λόγου του πρύτανη περί «ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα μέσω του Εθνικού μας Πανεπιστημίου». Το Τμήμα χαρακτηρίζει τη ρητορική αυτή ως παρωχημένη και ακατάλληλη για το σημερινό ευρωπαϊκό και ακαδημαϊκό πλαίσιο, σημειώνοντας πως τέτοιοι «εθνικοί σκοποί» δεν αρμόζουν σε έναν χώρο γνώσης και επιστήμης που λειτουργεί ήδη αυτόνομα και ισότιμα σε διεθνές επίπεδο.
Η τοποθέτηση κλείνει με αναφορά στο έργο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, το οποίο χαρακτηρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα της Ανατολικής Μεσογείου στον τομέα του. Οι διδάσκοντες του ΠΚ έχουν εκπαιδεύσει εκατοντάδες φοιτητές και φοιτήτριες σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, προάγοντας επιστημονική σκέψη, ήθος και επαγγελματισμό.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη διεθνή αναγνώριση που έχει κερδίσει το Τμήμα για τη συμβολή του στην ιστορική και αρχαιολογική μελέτη της Κύπρου, του Ελληνισμού και του ευρύτερου ευρωμεσογειακού χώρου, καθώς και στις συνεργασίες του –συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με το αντίστοιχο Τμήμα του ΕΚΠΑ.
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, καταλήγει η ανακοίνωση, συνεχίζει να υπηρετεί με συνέπεια την ακαδημαϊκή αριστεία και την επιστημονική αυτονομία, με σεβασμό στην ιστορία και τις ανάγκες της κυπριακής κοινωνίας.
