Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) εξέδωσε την απόφασή του για την υπόθεση Souroullas και Zannettos κατά Κύπρου, που αφορούσε κατηγορίες για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος σε μια αμφιλεγόμενη αγοραπωλησία γης στη Δρομολαξιά. Οι δύο Κύπριοι κατηγορούμενοι, Γρηγόρης Σουρούλλας και Βενιζέλος Ζαννέττος, είχαν καταδικαστεί από τα κυπριακά δικαστήρια το 2014, με βάση μαρτυρία συνεργού που είχε λάβει ασυλία από τη δίωξη. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η δίκη τους ήταν δίκαιη, απορρίπτοντας τις καταγγελίες τους για παραβίαση του Άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η υπόθεση προέκυψε όταν η κυπριακή κυβέρνηση διέταξε έρευνα για τη συναλλαγή αγοράς γης, την οποία διαχειρίστηκε το συνταξιοδοτικό ταμείο της CYTA. Ο μάρτυρας κατηγορίας Ν.Λ., επιχειρηματίας που συνδέθηκε με την υπόθεση, συνεργάστηκε με την εισαγγελία, παρέχοντας λεπτομέρειες για μια φερόμενη συνωμοσία που περιλάμβανε τους κατηγορούμενους. Ο Σουρούλλας κατηγορήθηκε για ξέπλυμα χρήματος, ενώ ο Ζαννέττος για εκβιασμό.

Οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι η καταδίκη τους βασίστηκε αποκλειστικά στη μαρτυρία του Ν.Λ., η οποία ήταν αναξιόπιστη, καθώς είχε λάβει ασυλία. Επιπλέον, διαμαρτυρήθηκαν ότι τα εγχώρια δικαστήρια αρνήθηκαν να τους επιτρέψουν πρόσβαση σε ψηφιακά δεδομένα που κατείχε η κατηγορούσα αρχή και που, σύμφωνα με αυτούς, θα μπορούσαν να αποδείξουν χειραγώγηση της μαρτυρίας.

Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η χρήση μαρτυρίας συνεργού, ακόμη και αν αυτός έχει λάβει ασυλία, δεν παραβιάζει το δικαίωμα δίκαιης δίκης, εφόσον διασφαλίζονται κατάλληλες διαδικαστικές εγγυήσεις. Στην περίπτωση αυτή, οι κατηγορούμενοι είχαν πρόσβαση στις δηλώσεις του Ν.Λ., γνώριζαν για την ασυλία του και είχαν τη δυνατότητα να τον εξετάσουν εκτενώς. Τα εγχώρια δικαστήρια, σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, αξιολόγησαν προσεκτικά τη μαρτυρία του συνεργού και αιτιολόγησαν επαρκώς την απόφασή τους να την δεχτούν ως αξιόπιστη.

Όσον αφορά το αίτημα για πρόσβαση σε ψηφιακά δεδομένα, το Δικαστήριο θεώρησε ότι οι προσφεύγοντες είχαν ήδη αντίγραφο του σχετικού υλικού και ότι το αίτημά τους δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένο. Επίσης, αποφάσισε ότι η άρνηση του αιτήματος από τα εγχώρια δικαστήρια δεν υπονόμευσε την ισότητα των όπλων ή την προετοιμασία της υπεράσπισης.

Δύο δικαστές του ΕΔΔΑ, ωστόσο, διαφώνησαν, υποστηρίζοντας ότι η βασική μαρτυρία ενός συνεργού με ασυλία, χωρίς ανεξάρτητη επιβεβαίωση, καθιστά την καταδίκη ανασφαλή. Επιπλέον, επισήμαναν ότι η άρνηση πρόσβασης στα ψηφιακά δεδομένα στέρησε από τους κατηγορούμενους ένα σημαντικό εργαλείο υπεράσπισης.

Η απόφαση του ΕΔΔΑ αναδεικνύει την ευαίσθητη ισορροπία που πρέπει να τηρείται στις ποινικές δίκες, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται συνεργοί ως μάρτυρες κατηγορίας. Παρά την επικύρωση της διαδικασίας από το ΕΔΔΑ, η υπόθεση αφήνει ανοιχτές συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης των εγγυήσεων για δίκαιη δίκη στις υποθέσεις διαφθοράς.

Διαβάστε επίσης: Αυτές είναι οι ποινές για το σκάνδαλο της Δρομολαξιάς