Νέα επεισόδια στο σίριαλ της κατασκευής του δρόμου Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς. Πρόκειται για έργο, η κατασκευή του οποίου ανέρχεται στα €86,8 εκατομμύρια. Το έργο ανέλαβε το καλοκαίρι του 2022 ο Ελλαδικός Όμιλος Intrakat – ΑΚΤΩΡ. 

Οι παλινωδίες οδηγούν σε ιστορίες για αγρίους με ορατό τον κίνδυνο να πληρώνει τη νύφη στο τέλος της μέρας ο φορολογούμενος πολίτης οποίος θα βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να καταβληθούν αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων στον εργολάβο του έργου. 

Πρώτο επεισόδιο στο σίριαλ ήταν ένα σοβαρό λάθος του Τμήματος Δημοσίων Έργων, το οποίο έκανε σφάλμα στη διατύπωση των προδιαγραφών του διαγωνισμού για τα ακατάλληλα υλικά και το βρήκε σύντομα μπροστά του. Είναι ενδεικτικό ότι του πήρε 13 μήνες για να απαντήσει αρνητικά σε σχετικό ερώτημα της εταιρείας. 

Ομάδα χωρίς τυπικά προσόντα

Στη συνέχεια εντοπίζεται πως η ομάδα επίβλεψης του έργου απαρτίζεται από άτομα που δεν έχουν εμπειρία σε συγκοινωνιακά έργα - και ούτε καν τα απαραίτητα τυπικά προσόντα- και τα οποία καλούνται να επιβλέψουν ένα έργο που προσεγγίζει σε αξία τα €100 εκατ. 

Ένα πολύ ενδεικτικό παράδειγμα της κατάστασης είναι η εσφαλμένη εκτίμηση των δυνατοτήτων των λατομείων της περιοχής να δώσουν υλικά για την αποπεράτωση του έργου˙ και ένα άλλο, οι αποθεσιοθάλαμοι του έργου (που χρησιμοποιούνται για απόθεση μπάζων) οι οποίοι όχι μόνο είναι μικρότεροι των αναγκών, αλλά σε μία συγκεκριμένη περίπτωση απαλλοτριώθηκε αποθεσιοθάλαμος με €3 εκατ. που δεν διέθετε καν ικανοποιητική πρόσβαση για βαρέα οχήματα.

Αδυναμία σοβαρής εποπτείας

Η ομάδα επίβλεψης του Τμήματος Δημοσίων Έργων παρουσιάζει αδυναμία σοβαρής εποπτείας του έργου και υστερεί σημαντικά σε σχέση με τους μηχανικούς του εργολάβου, ο οποίος διαθέτει τεράστια εμπειρία σε μεγάλα συγκοινωνιακά έργα σε Ελλάδα και Ν.Α Ευρώπη. 

Και αυτό έχει άμεσες συνέπειες όπως για παράδειγμα, υπάρχει αποσπασματική και επιλεκτική ερμηνεία των συμβατικών υποχρεώσεων του Τμήματος Δημοσίων Έργων, αλλά και υπέρμετρη και αδικαιολόγητη κατ’ εξακολούθηση καθυστέρηση στις απαντήσεις σε επιστολές και αιτήματα του εργολάβου. 

Το αποτέλεσμα είναι η συστηματική και παντελής έλλειψη λήψης αποφάσεων για την επίλυση τόσο απλών όσο και πιο σύνθετων τεχνικών προβλημάτων, με άμεση συνέπεια να προκαλούνται σοβαρές δυσχέρειες που απομακρύνουν το ενδεχόμενο έγκαιρης αποπεράτωσης του έργου. Αυτό επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι η ομάδα επίβλεψης απορρίπτει συλλήβδην όλα τα αιτήματα του εργολάβου χωρίς καμία δικαιολογία, ενώ κατά παράβαση της σύμβασης, δίνει εντολές και οδηγίες χωρίς να διαθέτει σχετική αρμοδιότητα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στα τεχνικά θέματα, που τελούσε υπό την αιγίδα του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών, η συγκεκριμένη ομάδα απέρριψε όλες τις προτάσεις επίλυσης, αναφέροντας, μάλιστα ότι ουδέποτε τις είχε ζητήσει. Ενδεικτικά, η εταιρεία είχε προτείνει να παραδοθεί νωρίτερα το τμήμα του αυτοκινητόδρομου που θα έχει έξοδο στη Μαραθούντα και θα εξυπηρετούσε τις γειτονικές κοινότητες, πρόταση που επίσης απορρίφθηκε.

Καθυστερήσεις και αλαλούμ.. 

Το αλαλούμ που επικρατεί στο έργο, έχει δημιουργήσει και άλλες, λιγότερο ορατές συνέπειες. Η καταχρηστική ερμηνεία των «ακατάλληλων υλικών» προκαλεί έλλειψη κατάλληλων υλικών κατασκευής και καθιστά πρακτικά αδύνατη την κατασκευή. Επίσης, για τους ίδιους λόγους, έχει προκύψει τεράστια ανάγκη εξεύρεσης νέων δανειοθαλάμων ή προμήθειας υλικών από τα πλησιέστερα λατομεία – τα οποία παρεμπιπτόντως καταργούνται λόγω του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα – που πλέον εντοπίζονται σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες από την θέση εκτέλεσης του έργου. Έτσι, έχει προκληθεί μεγάλη καθυστέρηση στο εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά και σημαντική υστέρηση στην απορρόφηση των πιστώσεων. 

Περιβαλλοντικό έγκλημα

Μία άλλη αρνητική επίπτωση είναι η αδικαιολόγητη επιβάρυνση στο περιβάλλον εξαιτίας των μεταφορών σε μεγάλες αποστάσεις για την απόρριψη των ακατάλληλων υλικών, αυξάνοντας έτσι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου, κάτι που βρίσκεται σε αντίθεση με την πανευρωπαϊκή κινητοποίηση στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.

Το χειρότερο είναι ότι με ευθύνη του Τμήματος Δημοσίων Έργων συντελείται στην Επαρχία Πάφου περιβαλλοντικό έγκλημα, καθώς την ώρα που η Κυπριακή Δημοκρατία επενδύει εκατομμύρια στη μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία, το Τμήμα έχει αξιολογήσει ως ακατάλληλους πάνω από 1 εκατ. τόνους υλικών εκσκαφής, που θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν στο έργο, εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους από τα σχεδόν εξαντλημένα λατομεία της Επαρχίας Πάφου. 

Αντ’ αυτού, απαιτεί την απόρριψη των υλικών ως αποβλήτων, κατά παράβαση των δεσμεύσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για ανακύκλωση τουλάχιστον του 70% των παραγόμενων αποβλήτων από κατασκευές.