Η υιοθεσία ενός παιδιού δεν αποτελεί ποτέ απλή απόφαση για ένα ζευγάρι, καθώς είναι ένα ιδιαιτέρως ευαίσθητο ζήτημα. Από την άλλη, οι αρμόδιες υπηρεσίες καλούνται να επιτηρήσουν με ακρίβεια την πολυδιάστατη διαδικασία, ξεσκονίζοντας τις αιτήσεις και ελέγχοντας εξονυχιστικά τις οικογένειες που επιθυμούν να υιοθετήσουν ένα παιδί.

Ένεκα του ότι το συγκεκριμένο θέμα είναι πολύ λεπτό, η διαδικασία που ακολουθείται είναι χρονοβόρα καθώς οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να περάσουν από τη διαδικασία μελέτης της καταλληλότητας.

Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, μέσω των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), ενεργεί ως η αρμόδια Αρχή, σε όλα τα στάδια της διαδικασίας της υιοθεσίας, από την υποβολή της αίτησης αξιολόγησης της καταλληλότητας προσώπων για υιοθεσία μέχρι και την ολοκλήρωση της υιοθεσίας.

Αύξηση στις αιτήσεις για υιοθεσίας

Με το πέρασμα των χρόνων το ενδιαφέρον για υιοθεσία παιδιών αυξάνεται και αυτό καταδεικνύεται από τους αριθμούς των αιτήσεων ανά έτος. Άξιον αναφοράς είναι το γεγονός ότι το 2018 υποβλήθηκαν 70 νέες αιτήσεις, ενώ το 2022 υποβλήθηκαν 146.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Σημερινή», από το 2018 μέχρι και τον Αύγουστο του 2023 διεκπεραιώθηκαν συνολικά 575 αιτήσεις υιοθεσίας. Συγκεκριμένα, στον πίνακα παρατίθενται στοιχεία για τις αιτήσεις υιοθεσίας που υποβλήθηκαν από το 2019 μέχρι τον Αύγουστο του 2023, καθώς και πόσες από αυτές διεκπεραιώθηκαν ανά έτος. Η επαρχία με τις περισσότερες αιτήσεις είναι η Λευκωσία, ενώ ακολουθεί η Λεμεσός, η Λάρνακα και μετά η Πάφος με την Αμμόχωστο. Παράλληλα, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, σε παγκύπρια βάση, το 2020 ήταν η χρονιά με τις περισσότερες νέες αιτήσεις (176). Από την άλλη, το 2022 ήταν η χρονιά κατά την οποία εγκρίθηκαν οι περισσότερες αιτήσεις (121).

ΕΠΑΡΧΙΑ	Λευκωσίας		Λεμεσού		Λάρνακας		Πάφου		Αμμοχώστου		ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ
Έτος	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν	Νέες αιτήσεις	Διεκπεραιώθηκαν
2018  *											70	68
2019	55	46	35	25	17	10	5	0	12	11	124	92
2020	71	53	39	9	36	16	13	13	17	6	176	97
2021	69	51	35	22	24	21	15	4	14	8	157	106
2022	59	57	32	20	31	29	12	7	12	8	146	121
2023**	43	42	23	21	25	14	11	11	6	3	108	91

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Διαδικασία και κριτήρια

Ο ρόλος των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας στις υιοθεσίες καθορίζεται από σχετική νομοθεσία και έχει ως στόχο την εξυπηρέτηση του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων του πριν και κατά την υιοθεσία.

Με βάση τον περί Υιοθεσίας Νόμο, οι κύριες ευθύνες των Υπηρεσιών είναι πρώτον, η μελέτη της καταλληλότητας ατόμων που ενδιαφέρονται να υιοθετήσουν παιδί και η επίδοση σε αυτούς αιτιολογημένης έκθεσης. Δεύτερον, η εξέταση των οικογενειακών συνθηκών των προτεινόμενων επιμελητών (το πρόσωπο υπό την άμεση φροντίδα του οποίου έχει τοποθετηθεί ή πρόκειται να τοποθετηθεί ο ανήλικος για σκοπούς υιοθεσίας) και η επίδοση σ’ αυτούς αιτιολογημένης έκθεσης όσον αφορά την καταλληλότητά τους να αναλάβουν συγκεκριμένο παιδί.

Τρίτον, η εκτέλεση καθηκόντων προσωρινού κηδεμόνα σε περίπτωση ανάληψης γονικών δικαιωμάτων και η υποβολή έκθεσης στο Δικαστήριο για έκδοση διατάγματος υιοθεσίας. Τέταρτον, η διενέργεια τοποθέτησης παιδιών διαθέσιμων για υιοθεσία σε εγκεκριμένα για υιοθεσία άτομα και πέμπτο, το συνταίριασμα και η τοποθέτηση παιδιών διαθέσιμων για υιοθεσία σε εγκεκριμένα για υιοθεσία άτομα.

Ο Λειτουργός είναι υπόχρεος να εξετάσει τους αιτητές ως προς το ατομικό και οικογενειακό τους ιστορικό, το ιστορικό του γάμου τους, τις συνθήκες διαβίωσής τους, την οικονομική τους κατάσταση, τα κίνητρά τους για υιοθεσία, την ικανότητά τους να ασκήσουν ικανοποιητικά τον γονεϊκό ρόλο, το ιατρικό ιστορικό τους, τη στάση απέναντι στην υιοθεσία και ιδιαίτερα ως προς την ενημέρωση του παιδιού για την καταγωγή του και τις ευκαιρίες πρόσβασής του με τους βιολογικούς του γονείς. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία καταλληλότητας ενός ζευγαριού ή και μονήρους ατόμου για υιοθεσία και αφού αξιολογηθούν ως κατάλληλοι, μπορούν να προχωρήσουν στην εξεύρεση παιδιού είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Υιοθεσίας Νόμου, αίτηση για υιοθεσία μπορούν να υποβάλουν ζευγάρια ή μονήρη άτομα που όμως ο ένας εξ αυτών είναι μόνιμος κάτοικος Κύπρου ή είχε τη διαμονή του στη Δημοκρατία δύο χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης.

Επίσης δικαίωμα υποβολής αίτησης για υιοθεσία έχουν πρόσωπα ή πρόσωπο που ένα από αυτά έχει συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας του και το Δικαστήριο κρίνει ότι η υιοθεσία δεν συνεπάγει κινδύνους για το υιοθετούμενο παιδί και είναι γενικά προς το συμφέρον του, αν ληφθεί υπόψη η διαφορά ηλικίας μεταξύ υιοθετούντος και υιοθετουμένου. Επιπλέον αίτηση μπορεί να υποβάλει ένας από τους αιτητές που έχει συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας του και είναι συγγενής του υιοθετημένου. Διάταγμα υιοθεσίας μπορεί να εκδοθεί και μετά από αίτηση ενός μόνο προσώπου που δεν είναι έγγαμο, αν το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι.