Στις 15 Φεβρουαρίου 2021 μετά τις αναφορές στις εφημερίδες «Πολίτης» 7/2/2021 και «Χουριέτ» 11/2/2021 περί βρετανικού σχεδίου που μετέφερε ο βρετανός Υπ. Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης  κ Ντόμινικ Ράαπ κατά την επίσκεψη του στην Κύπρο στις 4/2/2021,   έγραψα στον Υπουργό ζητώντας να με ενημερώσει αν αληθεύει ότι μετέφερε βρετανικό σχέδιο, είτε γραπτώς είτε προφορικώς.

Διαβάστε επίσης: Nέες αποκαλύψεις Χουριέτ για βρετανικό σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού

 (Ahead of the talks, the UK is actively engaging with the parties to urge them to approach the meeting in the spirit of flexibility and compromise. The UK has not proposed a blueprint”.)

Η απάντηση καλύπτεται από εποικοδομητική ασάφεια όταν χρησιμοποιεί τη λέξη  blueprint που συνεπάγεται κάτι πιο επίσημο. Σημειώνω ότι  δεν ανέφερα στην επιστολή μου τη λέξη «blueprint»,  αλλά τόνισα ότι προτίθεμαι θα δημοσιεύσω την απάντηση. Η αναφορά στην λέξη «blueprint» καλύπτεται από τη γνωστή βρετανική εποικοδομητικέ ασάφεια.  Δηλαδή, δεν πρότεινε  «blueprint»  αλλά δεν σημαίνει ότι δεν πρότεινε οτιδήποτε άλλο.  Σε περίπτωση δε blueprint ο Υπουργός, εξ΄όσων γνωρίζω  όφειλε να το ανακοινώσει από την Βουλή των Κοινοτήτων, πράγμα που δεν έγινε.

Το Φόρειν Όφις στην επιστολή του αναφέρει και ότι η πενταμερή  5+1 (δύο κοινότητες, τρείς εγγυήτριες συν ΟΗΕ) ουσιαστικά συμφωνήθηκε στη συνάντηση του Ελληνοκύπριου ηγέτη Νίκου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη τότε Μουσταφά Ακκινζί,  με τον ΓΓ του ΟΗΕ στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου 2019, Στο ανακοινωθέν του ο ΓΓ τότε,  έγραψε ότι οι ηγέτες τον διαβεβαίωσαν (στο Βερολίνο) για την αποφασιστικότητά τους για διευθέτηση (του Κυπριακού)  βασισμένη στην ΔΔΟ με πολιτική ισότητα σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΣΑ και ειδικά το 716/1991.

Το ΗΒ μπορεί να μην έδωσε σχέδιο, (blueprint όπως έγραψαν) αλλά οι προτροπές του για λύση βασίζονται πάνω στα κείμενα των ψηφισμάτων του ΣΑ,  που το ίδιο ετοιμάζει και τα χρησιμοποιεί  για κάλυψη όταν επικαλείται ότι δεν έδωσε σχέδιο.

Σημειώνεται ότι η απάντηση του Φόρειν ΄Οφις δεν αναφέρεται σε Κυπριακή Δημοκρατία αλλά σε «Κύπρο» και σε δύο ηγέτες και σε καμία περίπτωση σε  «Πρόεδρο» Αναστασιάδη.

Το ψήφισμα 716/1991 πολιτική ισότητα και ερμηνεία διζωνικής

Το ψήφισμα 716 όμως του Οκτωβρίου 1991 που έγραψαν οι Βρετανοί όπως και τα υπόλοιπα,  πέρασε δια χειρός τότε Σερ Ντέιβιντ Χάνει ο οποίος είχε αντικαταστήσει τον Σερ Κρίσπιν Τίκκελ,  ως μόνιμος αντιπρόσωπος του ΗΒ στον ΟΗΕ.

Το 716/91 όντως μιλά για πολιτική ισότητα την οποία δέχθηκε ο Γιώργος Βασιλείου δίχως εξουσιοδότηση από το λαό. Και έκτοτε κανένας Πρόεδρος της ΚΔ είτε ως Πρόεδρος είτε ως μουχτάρης δεν αμφισβήτησαν το λεκτικό και τι ακριβώς σήμαινε το κείμενο του 716 ή και όσων ακολούθησαν. Οι διαξιφισμοί περιορίστηκαν στην εσωτερική κατανάλωση και ούτε κρι προς τους Βρετανούς που έγραψαν το ψήφισμα και τον υπηρέτη τους ΓΓ. 

‘Όλα τα ψηφίσματα δεν εκδίδονται αν δεν έχουν πρώτα την έγκριση των εκάστοτε κυπριακών κυβερνήσεων.  Γιατί τα δέχθηκαν δίχως να απαιτούν διορθώσεις, αλλαγές;  Γιατί τα δέχονται και δεν αντιδρούν στο λεκτικό τους; 

Το ψήφισμα 716/91 γράφει:

4. Reaffirms that its position on the solution to the Cyprus problem is based on one State of Cyprus comprising two politically equal communities as defined by the Secretary-General in the eleventh paragraph of annex I to his report dated 8 March 1990 (S/21183);

Με ύπουλο τρόπο το ψήφισμα δεν ξεκαθαρίζει στο κείμενό του αλλά παραπέμπει στην έκθεση του ΓΓ 8 Μαρτίου 1990 όπου στο παράρτημα 1, τονίζεται:

«Η πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων σε μια δι-κοινοτικού τύπου ομοσπονδίας χρειάζεται να αναγνωριστεί. Αν και πολιτική ισότητα δεν σημαίνει ίση αριθμητική συμμετοχή σε όλα τα τμήματα της ομόσπονδης κυβέρνησης και της διαχείρισης, θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται inter alia με διάφορους τρόπους: Απαραίτητο όπως, για έγκριση ή τροποποίηση του ομόσπονδου συντάγματος του Κράτους της Κύπρου, αυτό γίνεται με έγκριση αμφοτέρων των κοινοτήτων. Στην αποτελεσματική συμμετοχή αμφοτέρων των κοινοτήτων σε όλα τα όργανα και αποφάσεις της ομόσπονδης κυβέρνησης. Σε ασφαλιστικές δικλίδες, ούτως ώστε η ομόσπονδη κυβέρνηση να μην έχει την εξουσία να υιοθετήσει οποιαδήποτε μέτρα εναντίον των συμφερόντων της άλλης κοινότητας και στην ισότητα

Και για την καθαρή πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας τονίζει: και ίδιες εξουσίες και αρμοδιότητες των δύο ομόσπονδων κρατών».

«Η διζωνικότητα της ομοσπονδίας πρέπει να είναι ξεκάθαρη  από το γεγονός ότι το κάθε ομόσπονδο κράτος θα διοικείται από μια κοινότητα οποία θα έχει εγγυημένη καθαρή πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησία γης στην περιοχή της. Επίσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη από το γεγονός ότι η ομόσπονδη κυβέρνηση δεν θα επιτρέπεται να καταπατά τις εξουσίες και αρμοδιότητες του άλλου κράτους»

Τι σημαίνουν όλα αυτά τα οποία επικαλούνται όλοι διζωνικoi και αντιδιζωνικοί ότι … θέλουν λύση βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ;

Η έκθεση αυτή του ΓΓ του ΟΗΕ ξεκαθαρίζοντας την διζωνικότητα και πολιτική ισότητα εκδόθηκε 4 ημέρες πριν την έκδοση του διζωνικού ψηφίσματος 649/90 επί Γ. Βασιλείου 8.3.1990 (παραγράφοι 11 και 12).  Ψήφισμα 649/90 12.3.1990

Οι αναφορές αυτές ξεκαθαρίζοντας διζωνικότητα και πολιτική ισότητα  επαναλαμβάνονται και στην Έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ S/23780   3.4.1992  (παραγράφοι 11 και 20).

και η ΄Εκθεση αυτή εκδόθηκε 7 ημέρες πριν την έκδοση του ψηφίσματος 750/92 στις 10.4.1992

Ο Σερ Ντέιβιντ Χάνει και ο Σερ Κρίσπιν Τίκκελ

Στις 30 Αυγούστου 1990 ο τότε  υπουργό Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας στο Ηνωμένο Βασίλειο Ντάγκλας Χέρτ (Douglas Hurd)  διόρισε τον Σερ Ντέιβιντ Χάνει  αντικαταστάτη του Sir Crispin Tickell,  ο οποίος υπηρέτησε ως μόνιμος αντιπρόσωπος του ΗΒ στον ΟΗΕ μεταξύ 1987 – 1990.

O Sir Crispin Tickell  πέρασε το διαβότητο πρώτο διζωνικό ψήφισμα επί Γιώργου Βασιλείου 649/90. Το 1964 ήταν επικεφαλής του Τμήματος Σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις ο οποίος στις 3.1.1964 ξεκίνησε το σχέδιο ανασύστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια ομοσπονδία με δύο “constituent states” όπως απαιτούσαν οι Τούρκοι και ετοίμασε και σχέδιο για προετοιμασία εδάφους για μια τουρκική εισβολή, προβλέποντας 10 χρόνια μπροστά…

(Αμφότεροι εν ζωή).

Σημερινή: «Δύο ανεξάρτητα ομόσπονδα κράτη με μια κατ΄όνομα κεντρική κυβέρνηση»  (26.1.2020)

Sir David Frost

Τον Ιανουάριο του 2020 παρουσίασα  στην «Σ» τα βρετανικά έγγραφα για το 1990 και τις παραχωρήσεις προέδρου Γιώργου Βασιλείου.  Στα έγγραφα εκείνα υπήρχε και μια έκθεση για λύση του Κυπριακού από τον Σερ Ντέιβιντ Φρόστ, σημερινό  επικεφαλής σχέσεων ΗΒ και ΕΕ και πρώην διαπραγματευτή για το Brexit. Ο  οποίος το 1990 υπηρετούσε στην Βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στη Λευκωσία. Οι συστάσεις του λήφθηκαν υπόψη για την διαμόρφωση δύο χρόνια αργότερα των συνομόσπονδων Ιδεών Γκάλι. Έγραψε και πρότεινε μεταξύ άλλων στις 9 Αυγούστου 1990:

Η  μόνη αποτελεσματική λύση που ανταποκρινόταν στα βρετανικά κριτήρια ήταν μια εικονική νομιμοποίηση του στάτους κβο που μπορούσε να πάρει τη μορφή δύο σχεδόν ανεξαρτήτων κρατών με μια τίποτα περισσότερο από κατ΄όνομα κεντρική κυβέρνηση (παρά μια πραγματική αναγνώρισε της «ΤΔΒΚ».  Αυτό ακριβώς απαιτούσε και ο Ραούφ Ντενκτάς.  «Αν γίνει  ελεύθερα αποδεκτή από τους Ελληνοκύπριους τότε θα το δεχτούμε και εμείς και η διεθνής κοινότητα» τόνισε και  μεταξύ άλλων συνέχισε :

«Να γίνουμε πιο σκληροί προς τους Ελληνοκύπριους για το καλό τους και να κρυβόμαστε λιγότερο πίσω από τον ΓΓ του ΟΗΕ και να είμαστε διατεθειμένοι να βάλουμε ιδέες στο τραπέζι εμείς ή σε συνεργασία με συμμάχους… Το ερώτημα είναι  πώς να γίνει αποδεκτή  η λύση από τους Ελληνοκύπριους, το χρύσωμα του χαπιού…» Εισηγήθηκε,  με υποσχέσεις για επιστροφή της «Νότιας Αμμοχώστου», και ίσως μέρος της Μόρφου, Λευκονοίκου ή Κυθραίας… δηλαδή κάποιες μικρές αναπροσαρμογές «συνόρων» για να χρυσωθεί το χάπι προς τους Ελληνοκύπριους…

Οι Βρετανοί διατηρούν τους ίδιους στόχους από το 1974 και οι προτροπές  Ντόμινικ Ράαπ  και του Υπ. Αρμοστή στη Λευκωσία κ. Στίβεν Λίλλι,  δεν ξεφεύγουν ποσώς  από τις καθοδηγήσεις και του Σερ Ντέιβιντ Φρόστ του 1990. Ο οποίος όχι μόνο είναι εν ζωή, αλλά  βρίσκεται στην ενεργό υπηρεσία του Φόρειν ΄Οφις.

Φανούλα Αργυρού - Ερευνήτρια/δημοσιογράφος