Σχεδόν ενάμισι μήνα μετά την πρώτη απόφαση για προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων, ολόκληρη η νήσος Κύπρος παραμένει σε καθεστώς «καραντίνας». Ποια είναι όμως η κατάσταση στα σημεία διέλευσης αυτή τη στιγμή, σε ποιο βαθμό υπάρχει συνεργασία μεταξύ ελεύθερων περιοχών και κατεχομένων και ποιος ο ρόλος της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Υγείας στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού;
Είναι κλειστά τα σημεία διέλευσης;
Η πρώτη απόφαση για προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων εφαρμόστηκε στις 29 Φεβρουαρίου, πυροδοτώντας σειρά διαδηλώσεων από ΜΚΟ με αποτέλεσμα επιθέσεις κατά εθνοφρουρού και αστυνομικών, αλλά και αντιπαράθεσης μεταξύ ειρηνευτών και ψευδοαστυνομικών. Τα σημεία διέλευσης που έκλεισαν ήταν της Δερύνειας, της οδού Λήδρας, της Λεύκας και του Αστρομερίτη.
Με την νέα δέσμη αποφάσεων της 13ης Μαρτίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωσε την απαγόρευση εισόδου οποιουδήποτε πολίτη -ανεξαρτήτως υπηκοότητας- που δεν εμπίπτει στις κατηγορίες Κυπρίων πολιτών, νόμιμα διαμενόντων στην Κυπριακή Δημοκρατία και Ευρωπαίων υπηκόων ή υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται στην Δημοκρατία, υποκόων χωρών που ευρίσκονται σε εντεταλμένη διπλωματική υπηρεσία ή αποστολή, δυνάμει διμερών ή διεθνών συμβάσεων, με ορισμένες εξαιρέσεις.
Το διάταγμα της 15ης Μαρτίου του Υπουργού Υγείας αναφέρει:
«Από τις 6:00μ.μ. της 16ης Μαρτίου μέχρι και την 30η Απριλίου 2020 και ώρα 12 τα μεσάνυκτα, θα επιτρέπεται η είσοδος στην Κυπριακή Δημοκρατία, μόνο σε όσα πρόσωπα εξ’ εκείνων που δικαιούνται να εισέλθουν στη Δημοκρατία, τα οποία προσκομίζουν Ιατρικό Πιστοποιητικό εξέτασης του κορωνοϊού όχι παλαιότερο των 4 ημερών από την ημερομηνία άφιξής τους, από εργαστήρια αναφοράς τα οποία είναι κρατικά ή έχουν συμφωνία με το Κράτος από το οποίο έχουν αναχωρήσει, για να διεξάγουν την εργαστηριακή ανάλυση για τον κορωνοϊό και θα μεταφέρονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους υποχρεωτικής καραντίνας για 14 ημέρες, καθαρά για προληπτικούς λόγους.»
Σχετικά με τα οδοφράγματα, το διάταγμα διευκρινίζει:
«Νοείται ότι η πιο πάνω απόφαση ισχύει και δι’ όσους διέρχονται από τα σημεία διέλευσης μεταξύ των περιοχών που η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο και των κατεχομένων περιοχών, εκτός από καθαρά ανθρωπιστικές περιπτώσεις και μετά από σχετική έγκριση του Υπουργού Εσωτερικών.»
Ωστόσο, στις 14 Μαρτίου, το «υπουργικό συμβούλιο» του τουρκοκυπριακού αποσχιστικού καθεστώτος αποφάσισε κλείσιμο των «οδικών, θαλάσσιων και αεροπορικών πυλών εισόδου». Αυτό συμπεριλαμβάνει και όλα τα σημεία διέλευσης στα οδοφράγματα (τα οποία το ψευδοκράτος θεωρεί «σύνορα»), για όλους εκτός των Τουρκοκυπρίων. Για όσους επιστρέφουν στα κατεχόμενα, επιβάλλεται κάτοικόν περιορισμός για 14 μέρες.
Συνεπώς, με τα πιο πάνω δεδομένα, εγείρεται το ερώτημα εάν από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας τα σημεία διέλευσης παραμένουν κλειστά ή ανοιχτά.
Το «SigmaLive» επικοινώνησε με τον Εκπρόσωπο Τύπου του Υπουργείου Εσωτερικών, Λοΐζο Μιχαήλ, ο οποίος μας διευκρίνισε πως επίσημα παραμένουν κλειστά τα τέσσερα οδοφράγματα που ανακοινώθηκαν αρχικά. Από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, τα υπόλοιπα οδοφράγματα είναι επισήμως ανοικτά και μπορεί να περάσει όποιος νόμιμος κάτοικος το επιθυμεί.
Βεβαίως, ισχύουν τα ίδια και για όσους θα προσπαθήσουν να έρθουν μέσω κατεχομένων στα υπόλοιπα σημεία διέλευσης, δηλαδή με χαρτί εξέτασης για κορωνοϊό όχι παλαιότερο των τεσσάρων ημερών, αλλιώς δεν μπορεί να περάσει. Και σε αυτή τη περίπτωση όμως, μπαίνει σε υποχρεωτική καραντίνα για 14 μέρες.
Σημεία διέλευσης στις Βρετανικές Βάσεις
Τα οδοφράγματα στις περιοχές των Βρετανικών Βάσεων είναι μια άλλη περίπτωση λόγω του ιδιότυπου καθεστώτος τους. Τα σημεία διέλευσης που βρίσκονται στην ανατολική Βάση είναι κλειστά. Σχετικά με αυτά, ο κ. Μιχαήλ ανέφερε πως «οι Βρετανοί ακολουθούν τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθούμε εμείς ως Δημοκρατία». Εξάλλου, η αστυνομία στις Βάσεις συνεργάζεται σε κοινές επιχειρήσεις με την Αστυνομία Κύπρου για εφαρμογή των μέτρων.
Εξαίρεση φαίνεται να αποτελεί το σημείο διέλευσης εντός στην Βάσεων στην περιοχή Περγάμους καθώς οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού Πύλα, που βρίσκεται εντός της Νεκρής Ζώνης, δίπλα από την Βάση Δεκέλειας, μπορούν να μεταβούν στα κατεχόμενα.
Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Υγεία
Η τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Kıbrıs» ανέφερε σήμερα πως μέσω της Τεχνικής Επιτροπής για την Υγεία γνωστοποιήθηκε στο αποσχιστικό καθεστώς «ότι θα μπορούσαν να τους παραχωρηθούν 2,000 πακέτα του φαρμάκου χλωροκίνης επειδή παράγεται στην ελληνοκυπριακή πλευρά».
Η Επιτροπή συστάθηκε το 2008 με συμφωνία των δύο ηγετών. Όπως αναφέρει η «Kıbrıs», «σκοπός της Επιτροπής είναι η προστασία κάθε είδους δικαιώματος της χώρας μας, των ανθρώπων μας στον τομέα της υγείας και κάνοντας το αυτό η χώρα μας ενεργεί κατόπιν αιτημάτων των αρμόδιων υπουργείων», η οποία καταλήγει λέγοντας ότι με την εμφάνιση του κορωνοϊού οι συμπρόεδροι της Επιτροπής προέβησαν σε από κοινού ανάλυση των αναγκών και συμφώνησαν στο θέμα της κατηγοριοποίησής τους.
Στην Επιτροπή συμμετέχουν ο Munehiko Harada, αξιωματούχος του Τμήματος Πολιτικών Υποθέσεων το πολιτικό προσωπικό της UNFICYP, ο Δρ. Λεωνίδας Φυλακτού από πλευράς Ελληνοκυπρίων και ο Δρ. Ömer Gür από πλευράς Τουρκοκυπρίων. Έχουν δημοσιευθεί περιστατικά συνεργασίας μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών.
Στις 3 Μαρτίου, οι Τουρκοκύπριοι ενημερώθηκαν σε σύσκεψη της Τεχνικής Επιτροπής Υγείας για την απόφαση που έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία. Σε συνεδρία στα γραφεία της UNFICYP σε χώρο του Αεροδρομίου Λευκωσίας στη Νεκρή Ζώνη. Ο Δρ. Φυλακτού, εξήγησε το σκεπτικό της απόφασης για το προσωρινό κλείσιμο των τεσσάρων οδοφραγμάτων, επισημαίνοντας πως λήφθηκε ως μέτρο προστασίας ολόκληρου του πληθυσμού στο νησί.
Σε ανάρτησή του στο Twitter στις 12 Απριλίου, ο Δρ. Φυλακτού ανέφερε: «Η επικοινωνία μου με τον ομόλογο μου στη Δικοινοτική Επιτροπή για την Υγεία είναι καθημερινή. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την ικανοποίηση των αιτημάτων των Τουρκοκυπρίων όπως φάρμακα, φροντίδα ασθενών, εξοπλισμός. Κρίνω ότι όπου ήταν δυνατό όλα τα αιτήματα έχουν ικανοποιηθεί.»
Ο Δρ. Φυλακτού, ανέφερε στο ΚΥΠΕ στις 17 Μαρτίου πως Τουρκοκύπριοι φοιτητές έφθασαν στο Αεροδρόμιο Λάρνακας και τέθηκαν σε καραντίνα στις ελεύθερες περιοχές. Μετά από συντονισμό με την Επιτροπή, το Υπουργείο Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας έδωσε άδεια για μεταφορά τους στα κατεχόμενα με ασθενοφόρο που θα έρθει να τους παραλάβει από τις ελεύθερες περιοχές.
Την Πέμπτη, 26 Μαρτίου, το γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας παρέδωσε μια πρώτη παρτίδα φαρμάκων στην UNFICYP με σκοπό να διανεμηθούν σε Τουρκοκύπριους που είναι εγγεγραμμένοι στο ΓεΣΥ και οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στη συνήθη φαρμακευτική αγωγή τους λόγω των περιοριστικών μέτρων για τον κορωνοϊό.
Όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου, κατόπιν αιτήματος των Τουρκοκυπρίων δημιουργήθηκε κατάλογος με φάρμακα που τους έχουν συνταγογραφηθεί από τους γιατρούς τους στις ελεύθερες περιοχές.
«Ήταν ένα αίτημα των Τουρκοκυπρίων μέσω της ΟΥΝΦΙΚΥΠ το οποίο ικανοποιούμε λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη την κρισιμότητα των στιγμών» είπε ο κ. Φωτίου. Συνέχισε, λέγοντας ότι το γραφείο του ανταποκρίθηκε σε ένα καθόλα ανθρωπιστικό θέμα, στις δύσκολες αυτές περιόδους που διέρχεται ο τόπος.
Την παράδοση έκανε ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικών Θεμάτων Χρύσανθος Χρυσάνθης στον αξιωματούχο της UNFICYP και μέλος της Τεχνικής Επιτροπής Υγείας, Munehiko Harada.
Οι δραστηριότητες της Επιτροπής, σύμφωνα με ιστοσελίδα της UNFICYP, είναι «η ανταλλαγή πληροφοριών για τα συστήματα υγείας και η βοήθεια στην επίλυση προβλήματων σχετικών με την υγεία που επηρεάζουν και τις δύο κοινότητες». Η Επιτροπή «δημιούργησε υπο-επιτροπές που ασχολούνται με συγκεκριμένα ζητήματα όπως λοιμώδεις και γενετικές παθήσεις».
Μίσος κατά Ακιντζί και αναγνώριση ψευδοκράτους
Στα κατεχόμενα υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις από Τουρκοκύπριους και έποικους κατά του Μουσταφά Ακιντζί διότι δέχθηκε την αποστολή φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού από τις ελεύθερες περιοχές. Σε γραπτή δήλωσή του, ο Ακιντζί ανέφερε πως «σε αυτό τον αγώνα δεν πρέπει να υπάρχει κανένας διαχωρισμός, όχι μόνο διαχωρισμός μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων και Χριστιανών και Μουσουλμάνων».
Σημειώνοντας ότι η ανάγκη για τα φάρμακα διαπιστώθηκε από τους Τουρκοκύπριους που είναι μέλη της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής Υγείας που είναι ταυτόχρονα και γιατροί, ο Ακιντζί πρόσθεσε: «Πραγματικά δεν ξέρω τι να πω για κάποια σχόλια που έγιναν μετά από την δήλωσή μου ότι θα μας αποσταλούν 2,000 φάρμακα που παράγονται στην νότια Κύπρο. Είναι απίστευτο πόσο μίσος και έχθρα μπορούν να συσσωρεύσουν κάποια άτομα ακόμα και σε τέτοιους καιρούς».
Σε μια άλλη περίπτωση, Τουρκοκύπριος επιχειρηματίας μετέφερε με ειδική εμπορική πτήση της DHL 30.000 μάσκες με πιστοποιητικό FDA και CE. Στις 8 Απριλίου προσέφερε τις 10.000 ως δωρεά στο Υπουργείο Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θέλει να παραδώσει τις άλλες 10.000 δωρέα στο «υπουργείο υγείας» του ψευδοκράτους και 10.000 να τις δώσει σε τιμή κόστους στην «ένωση φαρμακοποιών» των κατεχομένων, αλλά ακόμα δεν έχει λάβει τις σχετικές εγκρίσεις και άδειες για να το κάνει αυτό μέσω του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής.
Ο επιχειρηματίας όμως βρέθηκε αντιμέτωπος και με πολιτικές αντιδράσεις. Μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή ο «πρωθυπουργός» του αποσχιστικού καθεστώτος, Ερσίν Τατάρ ρωτήθηκε γι’ αυτό και είπε ότι πρόκειται για προϊόντα που εισήχθηκαν στην «ελληνοκυπριακή πλευρά» και πως για την ψευδοκυβέρνηση ισχύει το ότι μέσω του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή μπορούν να περάσουν στα κατεχόμενα κάποια προϊόντα που παράγονται στην «ελληνοκυπριακή πλευρά». Για τα προϊόντα όμως που έρχονται από άλλες χώρες το ψευδοκράτος είναι «πολύ ευαίσθητο» - κατά την έκφρασή του – και δεν μπορεί να γίνει παράκαμψη – όπως είπε – του δικού τους «τελωνείου».
Η δυσκολία, πρόσθεσε ο κ. Τατάρ, έγκειται στο ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα έγιναν εισαγωγή από άλλη χώρα στη «νότια» Κύπρο – κατά την έκφρασή του – και όχι κατευθείαν στο ψευδοκράτος. «Δεν έχει να κάνει με τη δωρεά μιας εταιρείας, εδώ πρόκειται για εισαγωγή. Πληρώθηκε τελωνείο (στην Κυπριακή Δημοκρατία). Έχουμε όμως και εδώ κράτος και τελωνείο», αναφερόμενος στο υποτελές στην Τουρκία καθεστώς.
Άντρος Κυπριανού: Κακώς έκλεισαν
Σε δηλώσεις του στην «Πρώτη Εκπομπή» του «Ράδιο Πρώτο» σήμερα το πρωί, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού υπεραμύνθηκε της αρχικής στάσης του κόμματός του κατά της πρώτης απόφασης για κλείσιμο των οδοφραγμάτων.
«Γιατί ήταν λανθασμένη; Είχαμε όλη εκείνη την περίοδο που ήταν ανοιχτά τα οδοφράγματα τα οποιαδήποτε κρούσματα τα οποία έφτασαν κοντά μας από τα κατεχόμενα; Ξέρετε ότι στα κατεχόμενα είναι πολύ πιο κάτω τα κρούσματα απ’ ότι είναι στις ελεύθερες περιοχές.»
Ο κ. Κυπριανού είπε πως δεν του φάνηκε πως το κλείσιμο των οδοφραγμάτων ήταν προς όφελος και των Τουρκοκυπρίων. «Τα κρούσματα προέκυψαν στην πρώτη φάση, κυρίως από τα νοσοκομεία και από τα αεροδρόμια. Και αυτό δείχνει ότι ήταν βεβιασμένη, αψυχολόγητη να μου επιτρέψετε να πω η απόφαση της κυβέρνησης και δεν συνέβαλε καθόλου στο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.»
Στις 4 Μαρτίου, σε κατεπείγουσα ερώτηση προς την Κομισιόν, οι ευρωβουλευτές του ΑΚΕΛ Νιαζί Κιζίλγιουρεκ και Γιώργος Γεωργίου, έθεσαν ενώπιον της Κομισιόν το προσωρινό κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων ως μέτρο για τον κορωνοϊό, χαρακτηρίζοντάς το «μονομερή ενέργεια της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Ούγγρος Αξιωματικός Υγειονομικού UNFICYP
Ο Ούγγρος Ταγματάρχης Δρ Istvan Kardos σε βίντεό του που αναρτήθηκε στο Twitter της Ειρηνευτικής Δύναμης ανέφερε «μείνετε ήρεμοι, μείνετε ενωμένοι, μείνετε ασφαλείς».
Επαναλαμβάνει όλες τις βασικές υγειονομικές οδηγίες σχετικά με την απολύμανση και τις συναθροίσεις.
Together we can beat the #Coronavirus #UNFICYP Force Medical Officer Major Dr Istvan Kardos from #Hungary explains what we can all do to stop the spread of COVID-19; “Stay Calm, Stay Connected, Stay Safe” #A4P pic.twitter.com/BDUeAf6t0f
— UN Cyprus (@UN_CYPRUS) April 14, 2020
Συνεχίζονται οι περιπολίες
Οι περιπολίες στην Νεκρή Ζώνη συνεχίζονται κανονικά. Στο Twitter της Ειρηνευτικής Δύναμης, αναρτήθηκαν πριν από λίγες μέρες φωτογραφίες από την καθημερινή εποχούμενη περιπολία του σλοβακικού αποσπάσματος.