Η συνεργασία μας με την κα Λουτ, και η προετοιμασία που επιδιώκουμε είναι για να επιτρέψουν στον ΓΓ των ΗΕ να συγκαλέσει την τριμερή συνάντηση, προκειμένου να διαφανεί κατά πόσο μπορεί να συγκληθεί μια άτυπη συνάντηση για να προετοιμάσει το έδαφος ώστε να μπορούμε να μιλούμε για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών στη συγκεκριμένη βάση που έχει συμφωνηθεί, είπε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, στο Προεδρικό Μέγαρο, μετά την επιστροφή του από τον χώρο συνάντησης του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Μουσταφά Ακκιντζί, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ερωτηθείς για τη συνάντηση είπε ότι «η σημερινή συνάντηση διεξήχθη σε ένα δημιουργικό και ειλικρινές κλίμα όσον αφορά την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης επαναβεβαιώθηκε πως η βάση για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού παραμένει η συμφωνηθείσα το 1977, δηλαδή η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αρκεί, όπως έχω αναφέρει, να οδηγεί σε ένα λειτουργικό, βιώσιμο κράτος, καθόλα συμβατό με τα όσα ευρύτερα ισχύουν για τα υπόλοιπα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ.

Θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μου γιατί η πρόταση για αποκέντρωση εξουσιών από την κεντρική κυβέρνηση προς τα συνιστώντα κρατίδια βρίσκει πρόσφορο έδαφος και θα είναι ένα εκ των αντικειμένων που θα συζητηθούν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Μεταξύ των θεμάτων που μας απασχόλησαν ήταν και τα θέματα των υδρογονανθράκων και αυτό που πρώτιστα ήγειρα είναι οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας αμφισβητώντας τις συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων και που προνοούν (οι συγκλίσεις) ότι η θαλάσσια οικονομική ζώνη, η ΑΟΖ, πρέπει να είναι συμβατή με τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας του 1982 και όχι αυτή που καθορίζει η Τουρκία.

Ταυτόχρονα ήγειρα το θέμα ότι έκνομες ενέργειες αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν μπορούν να δημιουργούν θετικό κλίμα, αλλά αντίθετα επιτείνουν την καχυποψία και τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια υπήρξε και ο διάλογος που αφορά την πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη για τη δημιουργία μιας μικτής επιτροπής που να συνδιαχειρίζεται. Έχω τεκμηριωμένα επιχειρηματολογήσει γιατί κάτι ανάλογο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, αφού ΑΟΖ έχουν τα κυρίαρχα κράτη και όχι οποιαδήποτε επιτροπή και συνεπώς, μόνο τα κυρίαρχα κράτη αδειοδοτούν ή αποφαίνονται εν γένει για την ΑΟΖ τους.

Δεν παρέμεινα, όμως, στην απόρριψη ή στην άρνηση αποδοχής της πρότασης που υπέβαλε ο κ. Ακκιντζί. Προχώρησα σε αντιπροτάσεις οι οποίες πραγματικά δημιουργούν το αίσθημα ασφάλειας της άλλης κοινότητας όσον  αφορά τα οφέλη που θα προκύψουν από την ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της.

Αυτό που έχουμε συμπερασματικά καταλήξει όσον αφορά την ουσία του Κυπριακού είναι πως δημιουργούνται οι προοπτικές και προϋποθέσεις να συνεχίσουμε τη συνεργασία με κα Λουτ προκειμένου να διαμορφωθούν κάποιοι όροι αναφοράς ή οι όροι αναφοράς, ανεξαρτήτως διαφωνιών που παραμένουν σε σημαντικά ζητήματα, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μια τριμερής συνάντηση μεταξύ του ΓΓ των ΗΕ, του υποφαινόμενου και του κ. Ακκιντζί, έτσι ώστε να δούμε πώς παραπέρα προχωρούμε προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.

Όπως ήταν αναμενόμενο έχουν συζητηθεί και ΜΟΕ. Μου δόθηκε η ευκαιρία να αναπτύξω τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις πρωτοβουλίες που είναι άκρως αντίθετες με ψηφίσματα του ΟΗΕ, του κ. Οζερσάι ή του κ. Τατάρ όσον αφορά τα θέματα της Αμμοχώστου.

Επανέλαβα ότι αν θέλουμε να υπάρξει πραγματικά κλίμα εμπιστοσύνης και θετικό κλίμα και προοπτική, θα πρέπει τα ΜΟΕ να αφορούν την ουσία των προβλημάτων των Κυπρίων πολιτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και όχι να είναι συμβολικά. Έτσι ήγειρα και πάλι το θέμα της Αμμοχώστου επαναλαμβάνοντας τις δύο προτάσεις που υπέβαλα στο παρελθόν, επανέλαβα την ανάγκη διάνοιξης των οδοφραγμάτων Κοκκίνων και Πυροϊου, αλλά και των υπολοίπων 21 θεμάτων που υπέβαλα κατά τη συνάντηση του Φεβρουαρίου 2019.

Έχω τονίσει στον κ. Ακκιντζί ότι προκειμένου να δημιουργηθεί ένα κατάλληλο κλίμα επανέναρξης των διαπραγματεύσεων απαιτείται όχι απλά η αποκλιμάκωση, αλλά ο τερματισμός των εκνόμων ενεργειών της Τουρκίας, έτσι ώστε όχι δια λόγων, αλλά δια έργων η Τουρκία να συμβάλει θετικά στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος, αλλά και όχι μόνον. Δια ενεργειών και πράξεων να βοηθήσει ώστε να ξεπεραστούν προβλήματα που άπτονται των δικών της ευθυνών. Θεμάτων όπως είναι οι εγγυήσεις, τα στρατεύματα και σημαντικά άλλα θέματα που άπτονται ουσιωδών θεμάτων της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.

Δεν θέλω να επεκταθώ σε λεπτομέρειες, αυτό που συμπερασματικά θέλω να πω είναι ότι έχουμε θετικό κλίμα, έχουμε κοινή βάση που μπορεί να διεξαχθούν συνομιλίες, παραμένουν, οφείλω να ομολογήσω, οι διαφωνίες επί σοβαρών θεμάτων, όμως υπάρχει και η συμφωνία ότι χωρίς διάλογο δεν μπορούν να γεφυρωθούν διαφορές. Κάθε πλευρά διατήρησε ή επανέλαβε αυτά που θεωρεί ως ουσιώδεις προϋποθέσεις. Αυτό που εναπόκειται είναι η καλή πίστη, ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο, στο ευρωπαϊκό δίκαιο, στη δημιουργία ενός κράτους το οποίο σε ομοσπονδιακή δομή θα πληροί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που ανάλογα πολιτεύματα σέβονται και υλοποιούν».

Σε ερώτηση ο Πρόεδρος είπε ότι «έχω πει στον κ Ακκιντζί ότι πέραν των άλλων προτάσεων που υπέβαλα και είναι ιδιαίτερα δημιουργικές για διασφάλιση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων και την πρόταση ότι θα είμαι έτοιμος να ενημερώνω τον κ. Ακκιντζί για τις όποιες εξελίξεις στις ενεργειακές αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς είπε ότι δεν επιθυμεί να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες που άπτονται των αντιδράσεων του κ. Ακκιντζί, προσθέτοντας ότι «αυτό που έχει σημασία είναι το μήνυμα που έδωσα στον Ακκιντζί για να μεταφερθεί προς την Άγκυρα».

Κληθείς να πει αν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο σε σχέση με την πρόθεση του για ενημέρωση προς τον κ. Ακκιντζί για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, ο Πρόεδρος είπε ότι «ο κ. Ακκιντζί υπέβαλε μια πρόταση στην οποία εμμένει. Όμως με τις αντιπροτάσεις που έχω υποβάλει φαίνεται να είναι δεκτικός να τις μελετήσει».

Κληθείς να αναφερθεί στο θέμα της θετικής ψήφου, ο Πρόεδρος είπε ότι «είναι εκ των θεμάτων που παραμένει διαφωνία και από τη μια και από την άλλη πλευρά. Εγώ επιδιώκω αποκέντρωση, προκειμένου να δημιουργήσουμε μια λειτουργική Δημοκρατία που να μην εξαρτάται από τη μια κοινότητα η άλλη κοινότητα, και έχω επεξηγήσει ότι η πολιτική ισότητα όπως ερμηνεύεται από τα ψησίματα ΟΗΕ, από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και από τις εκθέσεις ΓΓ,  δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα. Όμως η εμμονή σε μια θετική ψήφο εξουδετερώνει εν τη ουσία τη μη αριθμητική ισότητα και αντίθετα θέτει τη μια κοινότητα να εγκλωβίζει την άλλη στις δικές της αποφάσεις, αφού εκ των αποφάσεων της θετικής ψήφου εκείνης της κοινότητας θα εξαρτάται η απόφαση».

Ερωτηθείς αν συζητήθηκε το θέμα επανέναρξης συνομιλιών από εκεί που έχουν μείνει στο Κραν Μοντανά, ο Πρόεδρος απάντησε «βεβαίως. Επί του παρόντος προσπαθούμε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη ενός διαλόγου στη βάση κάποιων παραμέτρων, όρων αναφοράς, όπως λέγονται. Δεν μπορείς να μπεις σε λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή, με αυτή τη συνάντηση, που να ρυθμίζουν τα πάντα»

Σε ερώτηση αν το θέμα των όρων αναφοράς αποτελεί προϋπόθεση για την τριμερή συνάντηση ή είναι διαφορετικό θέμα, ο Πρόεδρος είπε «θα μας οδηγήσει στην τριμερή συνάντηση. Η συνεργασία μας με την κα Λουτ, η προετοιμασία που επιδιώκουμε είναι για να επιτρέψουν στον ΓΓ να συγκαλέσει την τριμερή συνάντηση, δηλαδή τη συνάντηση του ΓΓ με τους δύο ηγέτες, προκειμένου να διαφανεί κατά πόσο μπορεί να συγκληθεί μια άτυπη συνάντηση κάτω από ποιους όρους, προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος ώστε να μπορούμε να μιλούμε για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών στη συγκεκριμένη βάση που έχει συμφωνηθεί».

Κληθείς να αναφερθεί περαιτέρω στην αναφορά περί αίσθηση του επείγοντος που αναφέρεται και στη σημερινή ανακοίνωση των ΗΕ στην Κύπρο, ο Πρόεδρος είπε «του επείγοντος του τερματισμού των εκνόμων ενεργειών αν πρόκειται να αρχίσουν το συντομότερο δυνατόν συνομιλίες για να αποδώσουν το συντομότερο δυνατόν αποτελέσματα, εάν και εφόσον υπάρχει αλληλοσεβασμός και αποδοχή βασικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία κρατών είτε ομοσπονδιακών είτε άλλως πως».