Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης απάντησε σήμερα σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων στο πλαίσιο της Ενημέρωσης του, στο Προεδρικό Μέγαρο, προς τα ΜΜΕ.

Ερωτηθείς πού βρίσκεται η διαδικασία για το θέμα της Πύλας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με με την ειρηνευτική δύναμη, αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν να επαναρχίσουν οι εργασίες κανονικά σύμφωνα με τις πρόνοιες της συναντίληψης. Είναι ένα από τα ζητήματα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συζητήσει και κατά την αποψινή τηλεφωνική επικοινωνία του με τον ΓΓ των ΗΕ».

Σε ερώτηση αν τίθεται θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της συναντίληψης από τουρκικής πλευράς, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν έχουμε κάτι τέτοιο εμείς υπόψη μας. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι αυτή η συναντίληψη έχει επιτευχθεί μέσα από διεξοδικές και εντατικές διαβουλεύσεις και αναμένουμε από την ειρηνευτική δύναμη να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των προνοιών της συναντίληψης και τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο».

Πρόσθεσε ότι η ενημέρωση που υπάρχει από πλευράς ειρηνευτικής δύναμης είναι ότι η επανέναρξη των εργασιών θα καταστεί εφικτή το αμέσως επόμενο διάστημα, που αυτός είναι και ο στόχος της ολιγοήμερης παύσης εργασιών. 

Κληθείς να πει αν θα επιλυθεί το πρόβλημα ή αν θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν συζητάμε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση». Πρόσθεσε ότι οι πρόνοιες της συναντίληψης άρχισαν να εφαρμόζονται κανονικά από τις 23 Οκτωβρίου 2023 χωρίς κανένα πρόβλημα και ένσταση. «Είναι ακριβώς αυτό το ζήτημα που θα εγείρει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την αποψινή τηλεφωνική του επικοινωνία με τον ΓΓ των ΗΕ θέτοντας για ακόμα μια φορά την ανάγκη να επαναρχίσουν οι εργασίες το συντομότερο δυνατόν», επεσήμανε.

Σε ερώτηση αν διαφαίνεται κίνδυνος να μην επαναρχίσουν οι εργασίες, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν μπορούμε να προκρίνουμε τη στάση της τουρκικής πλευράς. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι αυτή η συναντίληψη είναι μεταξύ εμάς και της ειρηνευτικής δύναμης που έχει τον έλεγχο και τον συντονισμό των εργασιών, και αναμένουμε να διασφαλίσει την επανέναρξη των εργασιών».

Σε ό,τι αφορά το θέμα του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου, και σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι η Κυβέρνηση δέχεται επικρίσεις ότι η πρωτοβουλία της αυτή έγινε για εσωτερική κατανάλωση διότι δεν είναι υλοποιήσιμη αφού δεν υπάρχει λιμάνι στη Γάζα, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «το γεγονός ότι δεν υπάρχει λιμάνι ήταν υπόψη μας από την πρώτη στιγμή και συνεπώς και στους σχεδιασμούς που έγιναν.

Τυγχάνει αναγνώρισης η πρωτοβουλία, μεταξύ άλλων, και από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία έκανε και σχετική αναφορά σε ενημέρωση της προς Πρέσβεις, από τον Πρόεδρο της Γαλλίας, από τους ηγέτες όλων των κρατών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ το οποίο εν μέσω μιας τέτοιας περιόδου δεν θα συζητούσε μια πρόταση που θα ήταν άνευ αντικειμένου, όπως ανέφεραν κάποιοι.

Την ίδια στιγμή, υπάρχει το έγγραφο που έχει μοιραστεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο ακριβώς για αυτή την πρωτοβουλία. Δεν νομίζω ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών να επισκέφθηκε τη χώρα μας για εσωτερική κατανάλωση.

Είναι ένα λεπτομερές σχέδιο 25 σελίδων που έχει εξετάσει σε βάθος όλα τα σενάρια».

Πρόσθεσε ότι υπάρχει το βραχυπρόθεσμό, το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο σενάριο για το πώς μπορεί να φτάσει με ασφάλεια η βοήθεια στη Γάζα.

Εξήγησε ότι «το βραχυπρόθεσμο αφορά τη μεταφορά βοήθειας από τη Λάρνακα σε παραλία μέσω αποβατικών σκαφών και έχουν αποταθεί κοντά μας κράτη για να μας το προσφέρουν.

Μεσοπρόθεσμα εξετάζεται η λύση για τη δημιουργία πλωτής πλατφόρμας, και μακροπρόθεσμα η δημιουργία κλειστού λιμανιού στην ευρύτερη περιοχή.

Εμείς έχουμε παρουσιάσει αυτή την πρωτοβουλία μέσω της οποίας παρέχεται ασφάλεια του φορτίου μέσω του λιμανιού και για αυτό προσφέρεται όχι μόνο η γεωγραφική γειτνίαση της Κύπρου και η αξιοπιστία μας ως κράτος μέλος της ΕΕ, αλλά και οι διαχρονικά εξαιρετικές σχέσεις που έχουμε με τα κράτη της περιοχής».

Ερωτηθείς πού θα βρεθούν τα τεχνικά μέσα ώστε σκάφη να προσεγγίσουν τις ακτές της Γάζας, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι «το ότι υπάρχουν τεχνικά ζητήματα ως προς την υλοποίηση μιας πρωτοβουλίας που η πολυπλοκότητα, η έκταση και η ένταση της είναι πρωτόγνωρη, όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για την περιοχή, αυτό είναι δεδομένο.

Όμως, προτού παρουσιαστεί αυτή η πρωτοβουλία, όχι μόνο των ηγετών των κρατών μελών, αλλά και στη Διάσκεψη στη Γαλλία πρόσφατα, έχουν εξεταστεί όλα τα τεχνικά ζητήματα. Βρισκόμαστε σε επαφή με κράτη, κράτη έχουν αποταθεί σε εμάς για να παρέχουν την τεχνική αυτή υποστήριξη. Ούτως ή άλλως θα χρειαστεί, είναι τέτοιο το μέγεθος αυτής της πρωτοβουλίας που η συνδρομή και συμβολή άλλων κρατών και διεθνών οργανισμών είναι επιτακτική».

Σε ερώτηση αν υπάρχει εξέλιξη σε σχέση με το θέμα  διορισμού απεσταλμένου από πλευράς ΕΕ για το Κυπριακό, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «ο διορισμός απεσταλμένου από τον ΓΓ των ΗΕ θα αποτελέσει και το πρώτο βήμα ως προς τον διορισμό ενός Ευρωπαίου απεσταλμένου, που ήταν άλλωστε μέρος της πρότασης του Προέδρου της Δημοκρατίας, και είναι σχετικό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου στο οποίο θα συζητηθούν τα ευρωτουρκικά ή αυτό ήταν ο αρχικό σχεδιασμός. Αυτό που προκρίνεται ως πρώτο βήμα είναι ο διορισμός απεσταλμένου από πλευράς του ΓΓ των ΗΕ των εργασιών του οποίου θα συνδράμει πολύ ουσιαστικά και παραγωγικά και η ΕΕ».

Σε ερώτηση αν το Ισραήλ είναι θετικό σε αυτά που σχεδιάζει η Κύπρος για την ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, ο Εκπρόσωπος επανέλαβε ότι ομάδα τεχνοκρατών έχει επιστρέψει από το Ισραήλ και θα μεταβεί εκ νέου μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι θα υπάρξουν ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες. Σημείωσε ότι είναι βασικό συστατικό η αποδοχή από πλευράς Ισραήλ και μέχρι στιγμής αυτή η συνεργασία υπάρχει.

Σε άλλη ερώτηση είπε ότι η πρόταση για τη Γάζα αφορά πέντε στάδια, και τώρα εξετάζονται οι τεχνικές λεπτομέρειες της πρωτοβουλίας, η οποία εμπεριέχει πολυπλοκότητα.

«Εμείς θα διασφαλίσουμε ότι από πλευράς μας οι σχεδιασμοί είναι έτοιμοι και μπορούμε να ξεκινήσουμε άμεσα», είπε.

Ερωτηθείς για την απόφαση δικαστηρίου αναφορικά με την υπόθεση κουρεμένου καταθέτη και αν η Κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο αποζημιώσεων των κουρεμένων καταθετών, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν περίμενε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την απόφαση ενός δικαστηρίου για να το εξετάσει. Είναι γνωστές οι συναντήσεις που έκανε με του συνδέσμους κουρεμένων καταθετών και κατόχων αξιογράφων. Έχουν τεθεί ήδη σε εφαρμογή οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, μέχρι το τέλος του χρόνου θα είναι έτοιμη και η πλατφόρμα όπου θα μπορούν να συμπληρώσουν την αίτηση και σύμφωνα με τις δυνατότητες κράτους και τα στοιχεία που θα τεθούν ενώπιον της πλατφόρμας, θα εξεταστούν οι όποιες ενέργειες μπορεί να λάβει».

Κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα που αναφέρεται σε δημοσιοποίηση έρευνας σήμερα το απόγευμα, για την Κύπρο, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «έχουμε δει τα δημοσιεύματα. Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει θωρακιστεί. Το λέμε αυτό με βεβαιότητα, αυτοπεποίθηση και σιγουριά, διότι ξέρουμε το πλαίσιο που έχει πλέον η χώρα μας και που εφαρμόζει. Έχει πραγματοποιηθεί σύσκεψη την προηγούμενη βδομάδα υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για παρακολούθηση υλοποίησης των τελευταίων μέτρων που η διακυβέρνηση μας έχει πάρει, και θα συνεχίσουμε να θωρακίζουμε ακόμα περισσότερο και το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και την αξιοπιστία της χώρας μας, η οποία καταδεικνύεται και από τις εκθέσεις της Moneyval και τις αξιολογήσεις της οικονομίας μας. Θα δούμε τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν το απόγευμα, θα υπάρξει άμεση τοποθέτηση από πλευράς Κυβέρνησης και η όποια διερεύνηση αν καταστεί ανάγκη».

Σε άλλη ερώτηση είπε ότι είναι ξεκάθαρα τα μέτρα που έχουν ληφθεί και τον τελευταίο χρόνο και τα προηγούμενα χρόνια και είναι σχετικές και οι τοποθετήσεις των Κυβερνήσεων ΗΠΑ και ΗΒ ως προς την αξιοπιστία της Κυπριακής Δημοκρατίας και την άμεση ανταπόκριση της αναφορικά με τις κυρώσεις.

«Έχουμε τη βεβαιότητα ότι σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια χώρα αξιόπιστη, με ένα αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενδεχομένως με ένα από τα πιο αυστηρά πλαίσια τα οποία την περιβάλλουν και αυτή την αξιοπιστία θα συνεχίσουμε να τη διατηρούμε. Η ανοχή σε ζητήματα καταπολέμησης βρώμικου χρήματος ή παράκαμψης κυρώσεων είναι μηδενική και θα συνεχίσει να είναι μηδενική», είπε ο κ. Λετυμπιώτης.

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι καταγγέλλεται από τη διεθνή κοινότητα ότι υπάρχει δυσανάλογη τιμωρία των Παλαιστινίων από το Ισραήλ και ότι αυτό που πράττει συνιστά έγκλημα πολέμου και ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει περιοριστεί στο να αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τοποθετηθεί από την αρχή, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, και επισημάναμε από την πρώτη στιγμή την ανάγκη να αποφευχθεί η απώλεια άμαχου πληθυσμού, και σε αυτό επιμένουμε, είναι μια στάση που εδράζεται σε διαχρονικές αρχές και αξίες.

Η Κυπριακή Δημοκρατία περνά επί της ουσίας από το στάδιο της ρητορικής στην πρακτική. Αυτή η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας που στόχο έχει να παρέχει στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας την αναγκαία ανθρωπιστική βοήθεια, είναι μια έμπρακτη απόδειξη για το πού στέκεται η Κυπριακή Δημοκρατία ως προς την ανθρωπιστική κρίση».

Πρόσθεσε ότι «αξιολογούμε διαρκώς τα δεδομένα. Σε αυτό που θα παραμείνουμε πιστοί είναι στις διαχρονικές αξίες στις οποίες εδράζονται και οι σχέσεις μας με τα κράτη της περιοχής. Σε όλα τα διεθνή φόρα που συμμετέχουμε  επαναλαμβάνουμε με κάθε δυνατό τρόπο την ανάγκη αποφυγής απώλειας αμάχων, που για μας είναι βασικό συστατικό ως προς την προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης και επανέναρξης πολιτικού διαλόγου που αυτό θα πρέπει να είναι πάντοτε το ζητούμενο».

Ερωτηθείς αν η Κυπριακή Δημοκρατία προτίθεται να ζητήσει κατάπαυση του πυρός από το Ισραήλ, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «μακάρι να υπάρξει κατάπαυση πυρός. Αυτό που συζητούμε αυτή τη στιγμή με την πρωτοβουλία, θα πρέπει να εφαρμοστεί μέσα από κάποιες ανθρωπιστικές παύσεις, ενδεχομένως κάποιων ωρών για να μπορέσει να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια. Και αυτό θα είναι ένα πρώτο, πολύ σημαντικό βήμα που θα στέλνει κάποια πολύ ουσιαστικά πολιτικά μηνύματα».

Ερωτηθείς αν στο χθεσινό δείπνο εργασίας ομάδας ηγετών κρατών μελών της ΕΕ, στο Βερολίνο, συζητήθηκε το θέμα κατάργησης του βέτο, ο Εκπρόσωπος είπε ότι δεν ήταν στο επίκεντρο συζήτησης κατά το δείπνο.

Σε ερώτηση για τη στρατηγική ατζέντα της ΕΕ, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι είναι ένα τεράστιο ζήτημα, προσθέτοντας ότι «για μας αυτό που πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα είναι η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ που μπορεί να χαρακτηριστεί από δύο στόχους που αφορούν μια πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική Ευρώπη και δεύτερο, την ενδυνάμωση του γεωπολιτικού ρόλου της ΕΕ διεθνώς και στην περιοχή».

Σε ό,τι αφορά το θέμα του βέτο, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «εμείς, ως Κυπριακή Δημοκρατία, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε συζήτηση τηρώντας εποικοδομητική στάση, νοουμένου ότι υπάρχουν κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες, ειδικά για τα μικρά κράτη μέλη που θα διασφαλίζουν τα ζωτικά εθνικά τους συμφέροντα. Προτού, όμως, κάνουμε αυτή τη συζήτηση, αυτό που προέχει είναι να καθοριστεί ποιο είναι το κοινό όφελος της ΕΕ και πώς μπορούμε να το πετύχουμε. Σε αυτό το στάδιο η συζήτηση για διαφοροποίηση του τρόπου λήψης αποφάσεων στην ΕΕ δεν βρίσκεται στο επίκεντρο». 

Σε ερώτηση αν άδικα επικρίνει το ΑΚΕΛ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι μετέβη στο Βερολίνο για να συζητήσει κατάργηση του βέτο, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «ενδεχομένως να μην άκουσαν προσεκτικά τις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αυτή που έχω αναφέρει, εδράζεται στη διαχρονική μας στάση, πάντοτε θέτουμε τα ζωτικά εθνικά συμφέροντα της χώρας μας, και αυτό είναι που πράττει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε κάθε τοποθέτηση, είμαστε άλλωστε μια ευρωπαϊκή χώρα. Ήμασταν, είμαστε και θα παραμείνουμε ευρωπαϊστές, γιατί πιστεύουμε στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είμαστε από τα κράτη που θεωρούμε ότι περισσότερη Ευρώπη μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της διεθνικούς κοινότητας».

Τέλος, ερωτηθείς αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχει επαφές με υποψήφιους δημάρχους, ο Εκπρόσωπος διαβεβαίωσε ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Προεδρία ευρύτερα, θα παραμείνουν πιστοί στον θεσμικό τους ρόλο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως Πρόεδρος όλων των Κυπρίων, αντιμετωπίζει καθημερινά τις προκλήσεις που πρέπει να δούμε, να εκσυγχρονίσουμε ακόμη περισσότερο τη χώρα μας, και δεν πρόκειται να εμπλακούμε με οποιονδήποτε τρόπο σε προεκλογικές αναμετρήσεις».