Σ' ένα αναλυτικό ρεπορτάζ - ανάλυσης  οι New York Times ακτινογραφούν την απόλυτη αποτυχία που ακούει στο όνομα Τραμπ και διαχείριση της πανδημίας. Την ανάλυση συνυπογράφουν έξι δημοσιογράφοι των ΝΥΤ οι οποίοι ξεχωριστά, καταγράφουν μέσα από απόρρητες συνομιλίες, έγγραφα και ντοκουμέντα τι πήγε λάθος στην εκτίμηση και την διαχείριση της πανδημίας στις ΗΠΑ.

«Με όποιον τρόπο και αν το πείτε.. αυτό που θα γίνει είναι κακό». Αυτό ήταν το email το βράδυ της 28ης Ιανουαρίου το οποίο απέστειλε ένας ανώτερος ιατρικός σύμβουλος του Υπουργείου Υποθέσεων Βετεράνων. Το μήνυμα είχε παραλήπτες ομάδες εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας και άλλους εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας σε πανεπιστήμια και κυβερνήσεις. «Το προβλεπόμενο μέγεθος τα επιδημίας είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς», συμπλήρωνε.

Διαβάστε επίσης εδώ: ΗΠΑ: Ξεπέρασαν την Ιταλία - Στους 20.000 οι νεκροί από κορωνοϊό

Μια εβδομάδα μετά την ταυτοποίηση του πρώτου κρούσματος στις ΗΠΑ και έξι βδομάδες προτού ο Τράμπ λάβει τελικά επιθετικές αποφάσεις απέναντι στον ιό που απειλεί το έθνος, ο δρ. Carter Mecher,ο άνθρωπος που απέστειλε το email παρότρυνε άτομα σε θέσεις κλειδιά να ξυπνήσουν και να ετοιμαστούν για τη δυνατότητα ανάληψης δράσης.

«Με κοροϊδεύατε όταν εγώ ούρλιαζα να κλείσουν τα σχολεία» γράφει σ’ ένα γκρουπ ο δρ.Carter, «τώρα φωνάζω για να κλείσουν τα κολέγια και τα πανεπιστήμια». Ήταν μια μοναχική φωνή γράφουν οι ΝΥΤ. Ο Τραμ ολόκληρο τον Ιανουάριο αφιέρωνε χρόνο σε άλλα θέματα και αγνοούσε την ανάγκη σοβαρής δράσης για την καταπολέμηση του ιού.

Ο Τραμπ ωστόσο με νωχελικούς ρυθμούς αποφάσισε να πάρει το ρίσκο και να ενεργήσει εστιάζοντας στις επιπτώσεις στην οικονομία αντί στο ακριβές μήνυμα. Ήταν ένα πρόβλημα είπε που προέκυψε απ’ το πουθενά και δεν μπορούσε να προβλεφθεί.

Ακόμη και όταν ο Τράμπ αποφάσισε να λάβει την πρώτη απόφαση, στα τέλη Ιανουαρίου όταν περιόρισε τα ταξίδια από την Κίνα - η δημόσια υγεία έπρεπε να περιπλέκεται σε συζητήσεις με οικονομικά και πολιτικά παρασκήνια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καθυστερούν σχετικές αποφάσεις του Κογκρέσου για αποδέσμευση κονδυλίων για προμήθειες, την ώρα που ο κόσμος θα έμενε στο σπίτι του και έτσι οι ανάγκες θα πολλαπλασιάζονταν.

Ξεδιπλώνοντας τις κινήσεις του Τραμπ, την επαύριο και της δίκης, διαφαίνεται ότι η αντίδρασή του ήταν χρωματισμένη από την περιφρόνηση του ιδίου σε αυτό που ονομάζουμε, "Βαθύ Κράτος", τους ίδιους ανθρώπους δηλαδή των οποίων η τεχνογνωσία και η εμπειρία θα βοηθούσε προκειμένου να σωθούν νωρίτερα ζωές.

Η λήψη αποφάσεων περιπλέκεται επίσης και λόγω της μακροχρόνιας διαμάχης στο εσωτερικό των ΗΠΑ αναφορικά με το θέμα «διαχείριση Κίνας». Η αρχική επιθυμία να μην διαταραχθούν οι σχέσεις με το Πεκίνο ειδικά τώρα που είναι επίκαιρες και οι εμπορικές συζητήσεις, καλύφθηκε από την μετέπειτα παρορμητικότητα για να «βγουν μπροστά» απ’ την Κίνα.

Έτσι οι δυο μεγάλες δυνάμεις διαχωρισμένες, αντιμετωπίζουν μια απ’ τις μεγαλύτερες απειλές  του 21ου αιώνα.Οι αδυναμίες του Τραμπ έγιναν μέρος και μιας καθημερινής μάχης, να κυριαρχήσει δηλαδή μέσω των καθημερινών του ομιλιών.

Δεκάδες συνεντεύξεις με νυν και πρώην αξιωματούχους και μια επισκόπηση αρχείων αποκάλυψαν κατά τους ΝΥΤ, πολλές λεπτομέρειες που δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας. Αποκαλύπτεται  και μια πληρέστερη εικόνα της αντίδρασης καθώς ο θανάσιμος ιός εξαπλώνεται:Το γραφείο του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, υπεύθυνο για την παρακολούθηση των πανδημιών, έλαβε εκθέσεις  στις αρχές Ιανουαρίου προβλέποντας την εξάπλωση του ιού στις Ηνωμένες Πολιτείες και μέσα σε εβδομάδες κατηγοριοποίησε τις επιλογές, προκειμένου να υπάρξει έγκαιρη λήψη μέτρων. Ο Τραμπ ωστόσο, θα καθυστερούσε να επιβάλει τα μέτρα των Lockdown και της εργασίας απ το σπίτι μέχρι τον Μάρτη.

Ο υπουργός υγείας και ανθρωπίνων υπηρεσιών, Άλεξ Μ. Αζάρ Β, προειδοποίησε έγκαιρα τον Τραμπ για πιθανότητα πανδημίας κατά τη διάρκεια επίσκεψης στις 30 Ιανουαρίου. Ήταν η δεύτερη  προειδοποίηση που έδωσε στον πρόεδρο για τον ιό μέσα σε δύο εβδομάδες. Ο Τραμπ, ο οποίος βρισκόταν στην Air Force One είπε ότι ο Υπουργός απλά σκορπούσε πανικό. 

Ο Αζάρ ανακοίνωσε δημοσίως τον Φεβρουάριο ότι η κυβέρνηση καθιέρωσε ένα σύστημα "επιτήρησης" σε πέντε αμερικανικές πόλεις για να παρακολουθήσει την εξάπλωση του ιού και να επιτρέψει σε εμπειρογνώμονες να προβάλουν τα επόμενα σημεία για επίβλεψη.Αυτό άργησε να γίνει. Η αργή εκκίνηση αυτού του σχεδίου, ερχόταν μαζί με τις αποτυχημένες δοκιμές για την επάρκεια του συστήματος της χώρας. Στην ουσία είχε αφήσει εκτεθειμένους διοικητικούς υπαλλήλους χωρίς να είναι πληροφορημένοι σωστά την ώρα που ο ιός εξαπλωνόταν.

Την τρίτη βδομάδα του Φεβρουαρίου, οι εμπειρογνώμονες υγείας αποφάσισαν ότι θα έπρεπε να συστήσουν στον Τραμπ να προβεί σε μια νέα προσέγγιση, προειδοποιώντας τους πολίτες για τους κινδύνους. Παράλληλα να άρχιζαν και οι προτροπές για κοινωνικές αποστάσεις και εργασία απ' το σπίτι. Αντ' αυτού, ο Λευκός Οίκος εστίαζε σε ανταλλαγές μηνυμάτων αφήνοντας έτσι να παιρνούν κρίσιμες βδομάδες και ο ιός εξαπλωνόταν σε μεγάλο βαθμό, ανεμπόδιστος.

Όταν ο Τράμπ συμφώνησε τελικά στα μέσα Μαρτίου να συστήσει κοινωνική αποστασιοποίηση σε ολόκληρη τη χώρα, με αποτέλεσμα να σταματήσει ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας, φάνηκε να ήταν σε σοκ. Συνεργάτες του τον περιέγραψαν υποτονικό και αμήχανο αφού στην οικονομία είχε στοιχηματίσει μια επανεκλογή. Τώρα ξαφνικά, μπερδεύτηκαν όλα.

Οι σύμμαχοι του και ορισμένοι κρατικοί αξιωματούχοι λένε ότι η κριτική ήταν άδικη. Η κινεζική κυβέρνηση παραπλάνησε άλλες κυβερνήσεις, λένε. Και επιμένουν ότι ο πρόεδρος είτε δεν έλαβε σωστές πληροφορίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υποστηρίζουν, οι ειδικοί αξιωματούχοι από τους οποίους άκουγε συμβουλές του έδιναν λάθος πληροφορίες και μόλις του έδιναν τις σωστές αυτός λάμβανε σωστές αποφάσεις.

«Ενώ τα ΜΜΕ και οι Δημοκρατικοί αρνήθηκαν να παράνουν σοβαρά τον ιό αυτό τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ο Πρόεδρος Τρούμ πήρε τολμηρές αποφάσεις για να προστατέψει τους Αμερικανούς και να αποδεσμεύσει την πλήρη εξουσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης προκειμένου να περιορίσει την εξάπλωση του ιού, να διευρύνει τις ικανότητες δοκιμών και να επιταχύνει την ανάπτυξη εμβολίων όταν δεν είχαμε καμία πραγματική ιδέα το επίπεδο μετάδοσης ή ασυμπτωματικής εξάπλωσης», δήλωσε ο Judd Deere, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.
Υπήρξαν εσωτερικές συζητήσεις που του έδωσαν μεγάλες επιλογές και υπήρξαν στιγμές που θα μπορούσε να είχε επιλέξει να θέσει βαθύτερες ερωτήσεις προκειμένου να μάθει περισσότερα. Ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε το ζήτημα μπορεί να διαμορφώσει την εκστρατεία επανεκλογής του σχολιάζουν οι ΝΥΤ.

Η ψευδαίσθηση συγκράτησης

Την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου, ήταν σαφές στην ομάδα δημόσιας υγείας της ότι σχολεία και επιχειρήσεις σε ευαίσθητα σημεία θα πρέπει να κλείσουν. Ωστόσο, λόγω της αναταραχής στον Λευκό Οίκο του Trump, χρειάστηκαν τρεις ακόμη εβδομάδες για να πείσουν τον πρόεδρο ότι η αποτυχία να ενεργήσει γρήγορα για τον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού θα είχε κακές συνέπειες.

Όταν ο Δρ. Robert Kadlec, ο κορυφαίος υπάλληλος στο Τμήμα Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, συγκάλεσε στις 21 Φεβρουαρίου την ομάδα εργασίας του κορωνοϊού του Λευκού Οίκου, η ημερήσια διάταξη του είχε σήμανση επείγουσα. Υπήρχαν βαθιές ρωγμές στη στρατηγική της για τη διαχείριση του ιού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα έπρεπε να επιβάλουν Lockdown στη χώρα για να αποτρέψουν την εξάπλωσή του. Το ερώτημα ήταν: πότε;

Οι ανησυχίες άρχισαν να εμφανίζονται την ώρα που ο ιός εξαπλωνόταν σε όλο τον κόσμο μέχρι και τη  Μέση Ανατολή. Γινόταν φανερό ότι είχε παραβιαστεί εκ μέρους του Κράτους η εξέλιξη των δοκιμών για εντοπισμό του ιού χρησιμοποιώντας ένα σύστημα για εντοπισμό κρουσμάτων σε συγκεκριμένες περιοχές.

Στην Ουάσινγκτον, ο Τράμπ δεν ανησύχησε, προβλέποντας μάλιστα ότι τον Απρίλιο, «όταν θα ανέβει η θερμοκρασία ο ιός θα εξαφανιστεί ». Ο Λευκός Οίκος του δεν είχε ακόμη ζητήσει από το Κογκρέσο πρόσθετη χρηματοδότηση για να προετοιμαστεί για το πιθανό κόστος μιας ευρείας κλίμακας λοίμωξης σε ολόκληρη τη χώρα.

Αυτό που αποφάσισε ο κ. Trump να κάνει στη συνέχεια θα μπορούσε να είχε διαμορφώσει δραματικά την πορεία της πανδημίας  καθώς και το πόσοι άνθρωποι θα αρρωστήσουν και θα πεθάνουν.Με αυτό το σκεπτικό, η ομάδα εργασίας συγκεντρώθηκε και έκανε σε πραγματικό χρόνο μια άσκηση ευρείας κλίμακας. Η άσκηση ήταν βασισμένη στο σενάριο «Crimson Contagion», που είχε γίνει πριν ένα χρόνο. Το σενάριο έλεγε ότι η χώρα επηρεαζόταν από μια πανδημία γρίπης  και προέβλεπε 110 εκατομμύρια μολύνσεις, 7,7 εκατομμύρια νοσηλείες και 586,000 θανάτους. Στο σενάριο έλεγε μάλιστα ότι το ξέσπασμα θα άρχιζε απ’ την Κίνα.

Αντιμετωπίζοντας την πιθανότητα μιας πραγματικής πανδημίας, η ομάδα έπρεπε να αποφασίσει πότε θα εγκαταλείψει το «περιορισμό» - την προσπάθεια να κρατήσει τον ιό έξω από τις ΗΠΑ και να απομονώσει όποιον μολυνθεί - και να αγκαλιάσει «μετριασμό» για να αναχαιτίσει την εξάπλωση του ιού μέσα τη χώρα μέχρι να γίνει διαθέσιμο ένα εμβόλιο.

Μεταξύ των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης, τα οποία εξετάστηκαν από τους The New York Times, ήταν όταν ο γραμματέας του τμήματος, ο κ. Azar, που συνιστούσε στον κ. Trump να λάβει μέτρα μετριασμού "όπως κλείσιμο σχολείων και μαζικές συγκεντρώσεις".

Η άσκηση ήταν απογοητευτική. Η ομάδα - συμπεριλαμβανομένου του Δρ. Anthony S. Fauci από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, ο Δρ. Robert R. Redfield από το Κέντρο Ελέγχου και

Πρόληψης Νοσημάτων και ο κ. Azar, ο οποίος σε εκείνο το στάδιο ήταν επικεφαλής της Ειδικής Ομάδας του Λευκού Οίκου - κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σύντομα θα χρειαστεί να κινηθούν προς την επιθετική κοινωνική αποστασιοποίηση, τη διατάραξη της οικονομίας του έθνους και την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων Αμερικανών.

Εάν ο Δρ Kadlec είχε αμφιβολίες, αυτές διαγράφηκαν δύο ημέρες αργότερα, όταν εμφανίστηκε ένα email από έναν ερευνητή στο Georgia Institute of Technology,, ο οποίος ήταν από την ομάδα των ακαδημαϊκών, των κυβερνητικών γιατρών και των ιατρών των μολυσματικών ασθενειών που είχαν περάσει εβδομάδες παρακολούθησης του ξεσπάσματος της αλυσίδας.

Μια 20χρονη γυναίκα απ’ την Κίνα είχε μολύνει πέντε συγγενείς με τον ιό, παρόλο που ποτέ δεν έδειξε η ίδια συμπτώματα. Οι συνέπειες ήταν σοβαρές - προφανώς υγιείς άνθρωποι θα μπορούσαν να αγνοούν ότι μπορούν να μεταδώσουν τον ιό.

Είναι αλήθεια?!" απάντησε ο Δρ Kadlec στον ερευνητή. «Αν ναι, τότε έχουμε ένα τεράστιο σύνολο μπροστά μας που πρέπει να απομονωθεί». Η απάντησή ήταν απλή: «Οι άνθρωποι μεταφέρουν τον ιό παντού».

Την επόμενη μέρα, ο Kadlec και οι άλλοι αποφάσισαν να παρουσιάσουν τον κ. Trump ένα σχέδιο με τίτλο "Τέσσερα βήματα για την μετριασμό", λέγοντας στον πρόεδρο ότι έπρεπε να αρχίσουν να προετοιμάζουν τους Αμερικανούς για ένα βήμα που σπάνια έχει ληφθεί στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.Ωστόσο οι επόμενες μέρες κυλούν με προεκλογικά ζητήματα αντί να δοθεί ξεκάθαρο μήνυμα στον κόσμο για κοινωνική απομόνωση.

Οι τελευταίες ημέρες του Φεβρουαρίου, ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Λευκό Οίκο, έδειξαν την ανικανότητα ή την απροθυμία του Τράμπ να αντιληφθεί τις προειδοποιήσεις. Αντ 'αυτού, επέστρεψε στην παραδοσιακή πολιτική του εν μέσω μιας καταστροφής στη δημόσια υγεία και χαραμίζοντας ζωτικής σημασίας χρόνο την ώρα που ο κορωνοϊός εξαπλώθηκε σιωπηλά σ’ όλη την χώρα.

Η ομάδα του κ. Kadlec ήθελε να συναντηθεί με τον πρόεδρο αμέσως, αλλά αυτός ήταν σε ταξίδι στην Ινδία. Συμφώνησαν να του υποβάλουν αυτοπροσώπως την έκθεση μόλις θα επέστρεφε. Θα ήθελαν αν μπορούσαν να τον πείσουν για την ανάγκη αλλαγής στρατηγικής, θα μπορούσαν αμέσως να ξεκινήσουν μια εθνική εκπαιδευτική εκστρατεία με στόχο την προετοιμασία του κοινού για τη νέα πραγματικότητα.

Ένα σημείωμα της 14ης Φεβρουαρίου, το οποίο συντάχθηκε σε συντονισμό με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας με τίτλο «Η.Π.Α. Κυβερνητική Ανταπόκριση στον Νέο Κορωναϊό του 2019», καταγράφει ότι τα  πιο δραστικά μέτρα θα  περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: «περιορισμό των δημοσίων συγκεντρώσεων και ακύρωση σχεδόν όλων των αθλητικών εκδηλώσεων, παραστάσεων και δημόσιων και ιδιωτικών συναντήσεων. Εξετάστε το κλείσιμο σχολείων. Να δοθούν οδηγίες για τηλεργασία και κοινωνική απομόνωση».

Το σημείωμα δεν υποστήριζε ένα άμεσο Lockdown, αλλά σε μια στοχευμένη λήψη «μέτρων απομόνωσης». Αυτό έγραφε το σημείωμα θα μπορούσε να συμβάλει προκειμένου να επιβραδυνθεί η εξάπλωση σε μέρη όπου η «διαρκής μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο» είναι εμφανής.Μέσα σε 24 ώρες, προτού η ομάδα να έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει το πλάνο της στον πρόεδρο, το σχέδιο πήγε στραβά.

Καθώς ο Τραμπ ανέβαινε τα σκαλιά του Air Force One για να πετάξει για Ινδία στις 25/2 η Δρ. Nancy Messonnier, Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Λοιμόξεων, δημοσίευσε την προειδοποίηση. Η ομάδα σάστισε, αφού δεν είχε προλάβει να παρουσιάσει στον Πρόεδρο κάτι.Στο 18ωρο ταξίδι ο Τραμπ καπνίζει καθώς παρακολουθεί μια χρηματιστηριακή κατρακύλα μετά τα όσα είπε η Messonnier.

Η σύσκεψη εκείνο το βράδυ με τον Τραμπ για την προώθηση της κοινωνικής απομάκρυνσης ακυρώθηκε και αντικαταστάθηκε από μια συνέντευξη Τύπου στην οποία ο πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η απάντηση του Λευκού Οίκου θα τεθεί υπό τις οδηγίες του Αντιπροέδρου.

Με την καθοδήγηση Πενς τα πράγματα λαμβάνουν μια ροή. Οι δηλώσεις και οι εμφανίσεις γίνονται από τους ειδικούς στον τομέα της Υγείας. Είμαστε ακόμη τρεις βδομάδες πίσω από τις ανακοινώσεις Τραμπ και πολύτιμος χρόνος εξακολουθεί να χάνεται.  Από τις 26 Φεβρουαρίου έως τις 16 Μαρτίου, ο αριθμός επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε από 15 σε 4.226. Από τότε, σχεδόν μισό εκατομμύριο Αμερικανοί είναι θετικοί και οι Αρχές λένε ότι εκατοντάδες χιλιάδες είναι αυτοί που πιθανόν να έχουν μολυνθεί.

Ο παράγοντας  Κίνα

Οι πρώτες προειδοποιήσεις από την Κίνα κατευθύνονταν προς την απαγόρευση πτήσεων. Η εχθρότητα ωστόσο γράφουν οι ΝΥΤ απέναντι στην Κίνα, υποσκάπτει τις ελπίδες για μια πιο συνεργατική προσέγγιση από τις δύο μεγάλες δυνάμεις του κόσμου απέναντι σε μια παγκόσμια κρίση.

Ο κ. Pottinger, ο αναπληρωτής σύμβουλος για την εθνική ασφάλεια μιλώντας με έναν επιδημιολόγο απ’ την Κίνα λαμβάνει ξεκάθαρη προειδοποίηση: Πρόκειται για μια άγρια νέα μόλυνση παρόμοια με αυτήν του SARS του 2003 στην Κίνα. Είχε εξαπλωθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι θα ανέμενε η κυβέρνηση της Κίνας και ήταν θέμα χρόνου η παγκόσμια διασπορά. Ο κ. Pottinger είχε δουλέψει ως ανταποκριτής της Wall Street Journal στο Χονγκ Κονγκ κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS.

Τώρα, δεκαεπτά χρόνια αργότερα, ο φίλος του, του είχε πει ξεκάθαρα: Πρέπει να είσαι έτοιμος. Ο ιός, ο οποίος προήλθε από την πόλη της Ουχάν, μεταδόθηκε από ανθρώπους που δεν εμφάνιζαν συμπτώματα - μια ενόραση που οι Αμερικανοί υγειονομικοί υπάλληλοι δεν είχαν ακόμη αποδεχθεί. Ο κ. Pottinger αρνήθηκε μέσω ενός εκπρόσωπου να σχολιάσει γράφουν οι ΝΥΤ.

Ήταν μια από τις πρώτες προειδοποιήσεις προς τον Λευκό Οίκο και το επανέλαβε στις εκθέσεις πληροφοριών που πήγαιναν στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας. Ενώ οι περισσότερες πρώιμες εκτιμήσεις της C.I.A. είχαν λίγες περισσότερες πληροφορίες από ό, τι ήταν διαθέσιμες δημοσίως, μερικές από τις πιο εξειδικευμένες γωνιές του κόσμου των μυστικών πληροφοριών παρήγαγαν σοφιστικέ και ψύχραιμες προειδοποιήσεις.

Σε έκθεση προς τον διευθυντή εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών, ο επιδημιολόγος του υπουργείου Εξωτερικών έγραψε στις αρχές Ιανουαρίου ότι ο ιός ήταν πιθανό να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και προειδοποίησε ότι ο κορωναϊός θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πανδημία. Δουλεύοντας ανεξάρτητα, ένα μικρό τμήμα του Οργανισμού Πληροφοριών Άμυνας, του Εθνικού Κέντρου Ιατρικής Ευφυΐας, κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τη λήψη αρχικών πληροφοριών για τον ιό στις αρχές του έτους, εμπειρογνώμονες του Biodefense στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, εξετάζοντας το τι συνέβαινε στην Ουχάν, άρχισαν να ζητούν από τους αξιωματούχους να σκεφτούν τι θα χρειαζόταν για την καραντίνα μιας πόλης στο μέγεθος του Σικάγου.

Μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου υπήρχαν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο ιός εξαπλώθηκε εκτός Κίνας. Ο κ. Pottinger άρχισε να συγκαλεί καθημερινές συναντήσεις για τον κορωνοϊό. Ενημέρωσε το αφεντικό του, τον Robert C. O'Brien, τον σύμβουλο για την εθνική ασφάλεια.Οι οικονομικοί σύμβουλοι του Τραμπ σε αντίθεση, ανησυχούσαν για μια σκληρή προσέγγιση απέναντι στην Κίνα, που θα γκρέμιζε μια εμπορική συμφωνία που ήταν ένας πυλώνας της εκστρατείας επανεκλογής.

Ο κ. Pottinger υποψιαζόταν αρχικά ότι η κινεζική κυβέρνηση διατηρούσε ένα σκοτεινό μυστικό - ίσως μάλιστα και μια συνωμοσιολογική άποψη του κυρίαρχου Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας: ότι ο ιός μπορεί να προέρχεται από ένα από τα εργαστήρια της Ουχάν. Κατά την άποψή του, θα μπορούσε να ήταν ακόμη ένα θανατηφόρο ατύχημα που ξέσπασε σε έναν ανυποψίαστο κινεζικό πληθυσμό.

Κατά τη διάρκεια συναντήσεων και τηλεφωνικών κλήσεων, ο κ. Pottinger ζήτησε από υπηρεσίες πληροφοριών - συμπεριλαμβανομένων αξιωματικών της C.I.A. που εργάζονται στην Ασία και στα όπλα μαζικής καταστροφής - να αναζητήσουν στοιχεία που θα ενισχύσουν τη θεωρία του.Δεν είχαν κανένα στοιχείο. Οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν ανίχνευσαν τίποτα στο εσωτερικό της κινεζικής κυβέρνησης ότι που να στηρίζουν την διαρροή ενός θανάσιμου ιού από ένα κυβερνητικό εργαστήριο. Αλλά ο Pottinger συνέχισε να πιστεύει ότι το πρόβλημα του κορωνοϊού ήταν πολύ χειρότερο από ό, τι αναγνώριζαν οι Κινέζοι.

Ο Pottinger, υποστηριζόμενος από τον O'Brien, έγινε μια από τις κινητήριες δυνάμεις μιας εκστρατείας στις τελευταίες εβδομάδες του Ιανουαρίου προκειμένου να πείσει τον κ. Trump να επιβάλει περιορισμούς στις μετακινήσεις από την Κίνα - το πρώτο ουσιαστικό βήμα για την παρεμπόδιση της εξάπλωσης. Ταυτόχρονα ο Τραμπ διατυμπάνιζε ότι ήταν στην κορυφή του προβλήματος.

Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί θεωρούνται ως αντιπαραγωγικοί για τη διαχείριση θεμάτων υγείας επειδή εμποδίζουν τους γιατρούς και την αναγκαία ιατρική βοήθεια να φτάσουν εύκολα στις πληγείσες περιοχές, λένε υγειονομικοί υπάλληλοι στις ΗΠΑ. Τέτοιες απαγορεύσεις συχνά προκαλούν μεν την εκδίωξη των μολυσμένων ανθρώπων, εξαπλώνουν όμως τη νόσο  περαιτέρω.

Το  πρωί της 30ης Ιανουαρίου ο κ. Azar έλαβε κλήση από τον Δρ. Fauci, τον Δρ Redfield και άλλους λέγοντας ότι είχαν αλλάξει γνώμη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε δηλώσει ότι ο ιός αποτελεί έκτακτη ανάγκη για δημόσια υγεία. Στις ΗΠΑ είχε επιβεβαιωθεί το πρώτο κρούσμα από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Η οικονομική ομάδα, με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Στέβεν Μνούχιν, συνέχισε να υποστηρίζει ότι υπήρχαν μεγάλοι κίνδυνοι να προβούν οι ΗΠΑ σε ένα «προκλητικό βήμα» και να περιοριστούν τα ταξίδια.Μετά από μια συζήτηση, ο Τραμπ συστρατεύεται με τις απόψεις της ομάδας της δημόσιας υγείας και ανακοινώνει δημόσια περιορισμό στα ταξίδια από και προς Κίνα στις 31 Ιανουαρίου.

Εκτός από τις ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο στην εμπορική συμφωνία, γνώριζαν ότι μια κλιμακούμενη αντιπαράθεση ήταν επικίνδυνη επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα είδη προστατευτικού εξοπλισμού που απαιτούνται περισσότερο για την καταπολέμηση του κορωνοϊού.
Ο κ. Pottinger και άλλοι - συμπεριλαμβανομένων των βοηθών του υπουργού Εξωτερικών - επέβαλαν για κυβερνητικές δηλώσεις να χρησιμοποιήσουν τον όρο "Virus Wuhan".

Ο Πομπέο προσπάθησε να στείλει το μήνυμα κατά της Κίνας σε κάθε στροφή, ζητώντας από τους ηγέτες της ομάδας των 7 βιομηχανικών χωρών να χρησιμοποιήσουν τον "ιό Wuhan" σε κοινή δήλωση.

Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων και των βοηθών του κ. Pence, αντιστάθηκαν στη λήψη μιας σκληρής δημόσιας γραμμής, πιστεύοντας ότι μια επίθεση κατά του Πεκίνου θα μπορούσε να οδηγήσει την κινεζική κυβέρνηση να παρακρατήσει τα ιατρικά εφόδια, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οποιαδήποτε επιστημονική έρευνα που τελικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμβόλιο.

Ο Τραμπ στα Μαρτίου, επαίνεσε τη δουλειά που έκανε ο Κινέζος Πρόεδρος.

Αυτό άλλαξε απότομα όταν οι βοηθοί ενημέρωσαν τον κ. Trump ότι ένας εκπρόσωπος του Κινέζικου Υπουργείου Εξωτερικών είχε δημοσιοποιήσει μια νέα συνωμοσία σχετικά με την προέλευση του Covid-19: ότι εισήχθη στην Κίνα από προσωπικό του Στρατού των Η.Π.Α. που επισκέφθηκε τη χώρα τον περασμένο Οκτώβριο.

Ο Τραμπ ήταν εξοργισμένος και πήρε στην αγαπημένη του πλατφόρμα για να μεταδώσει ένα νέο μήνυμα. Στις 16 Μαρτίου, έγραψε στο Twitter ότι "οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστηρίξουν δυναμικά εκείνες τις βιομηχανίες, όπως οι Αερογραμμές και άλλες, οι οποίες επηρεάζονται ιδιαίτερα από τον κινεζικό ιό".

Η απόφαση του να κλιμακώσει τον πόλεμο των λέξεων υπονόμευσε ότι είχε απομείνει ως πιθανότητα ευρείας συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας απειλής. Παραμένει να δούμε αν αυτή η αμοιβαία υπόνοια θα μετατραπεί τώρα σε προσπάθεια για την ανάπτυξη θεραπειών ή εμβολίων, και στις δύο περιοχές όπου τα δύο έθνη ανταγωνίζονται τώρα.

Οι συνέπειες του χάους

Η χαοτική κουλτούρα του Τραμπ συνέβαλε στην κρίση. Η έλλειψη σχεδιασμού και η αποτυχία εκτέλεσης, σε συνδυασμό με την εστίαση του Προέδρου στις ειδήσεις και την μετάδοση των πληροφοριών ήταν χάσιμο χρόνου.

Από την στιγμή που ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά ως ανησυχία, η απάντηση μαστίζεται από φανατισμό και έριδες που βρίσκονται ως συνήθως γύρω από τον κ. Trump και, μαζί με την παρορμητικότητα του προέδρου, υπονομεύουν τη λήψη αποφάσεων και την ανάπτυξη πολιτικής.
Αντιμέτωποι με την αδυσώπητη πορεία ενός θανάσιμου ιού, οι διαφωνίες και η έλλειψη μακροπρόθεσμου προγραμματισμού είχαν σημαντικές συνέπειες. Μείωσαν την ανταπόκριση του προέδρου και οδήγησαν σε προβλήματα εκτέλεσης και προγραμματισμού, συμπεριλαμβανομένων των καθυστερήσεων στην αναζήτηση χρήματος από το Capitol Hill και της αποτυχίας να ξεκινήσουν ευρείες δοκιμές επιτήρησης.

Οι προσπάθειες να διαμορφωθεί η άποψη του κ. Trump για τον ιό άρχισαν στις αρχές Ιανουαρίου, όταν το επίκεντρό του ήταν αλλού: οι επιπτώσεις της απόφασής του να σκοτώσει τον Qassim Suleimani, τον αρχηγό ασφαλείας του Ιράν, η  ώθηση του για μια αρχική εμπορική συμφωνία με την Κίνα και η δοκιμασία επιβολής της Γερουσίας, η οποία επρόκειτο να αρχίσει.

Ακόμα και αφού ο κ. Azar τον ενημέρωσε για την πιθανή σοβαρότητα του ιού κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνάντησης στις 18 Ιανουαρίου ενώ ο πρόεδρος ήταν στο θέρετρο Mar-a-Lago στη Φλόριντα, ο Τράμπ προέβαλε την πεποίθηση ότι θα ήταν πρόβλημα ."Το έχουμε υπό έλεγχο", είπε σε έναν συνέντευξη λίγες μέρες αργότερα, ενώ παρακολούθησε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στην Ελβετία.

Πίσω στην Ουάσινγκτον, οι φωνές έξω από το Λευκό Οίκο έκαναν τον Πρόεδρο να το δει ανταγωνιστικά για το τι πρέπει να κάνει και πόσο γρήγορα θα έπρεπε να ενεργήσει.Οι προσπάθειες για τη διευθέτηση της πολιτικής πίσω από κλειστές πόρτες ήταν αμφιλεγόμενες και μερικές φορές μόνο χαλαρά οργανωμένες.

Αυτό συνέβη όταν το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας συγκάλεσε εκτάκτως μια συνάντηση το απόγευμα της 27ης Ιανουαρίου. Η αίθουσα, γεμάτη με κορυφαίους συμβούλους του Λευκού Οίκου, στελέχη χαμηλού επιπέδου, γκουρού των κοινωνικών μέσων του Τράμπ και αρκετές γραμματείς γραφείων. Δεν υπήρχε κανένας κατάλογος ελέγχου για την προετοιμασία μιας πιθανής πανδημίας, η οποία θα απαιτούσε εντατικές εξετάσεις, ταχεία απόκτηση προστατευτικού εξοπλισμού και ίσως σοβαρούς περιορισμούς στις κινήσεις των Αμερικανών.

Αντίθετα, μετά από μια περιγραφή του κ. Azar για τις δυνατότητες του τμήματος του, ο κ. Azar ανακάλεσε τη συνάντηση όταν ο Stephen E. Biegun, ο νέος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να εκδώσει προειδοποίηση ταξιδιού "επιπέδου τέσσερα", αποθαρρύνοντας έντονα τους Αμερικανούς από το ταξίδι στην Κίνα. Στο δωμάτιο ξέσπασαν διαμάχες.

Λίγες μέρες αργότερα, το βράδυ της 30ης Ιανουαρίου, ο Mick Mulvaney, ενεργός αρχηγός του Λευκού Οίκου τότε και ο Azar, έλαβε την τελική απόφαση να προχωρήσει με τους περιορισμούς. Ο Azar προειδοποίησε ότι ο ιός θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια πανδημία και υποστηρίζοντας ότι η Κίνα θα πρέπει να κριθεί για την αποτυχία της.

Κατά τη διάρκεια μιας ενημέρωσης στο Capitol Hill στις 5 Φεβρουαρίου, οι γερουσιαστές ζήτησαν από τους διοικητικούς υπαλλήλους να αντιμετωπίσουν σοβαρά την απειλή. Πολλοί ρώτησαν αν η διοίκηση χρειαζόταν πρόσθετα χρήματα για να βοηθήσει τα τοπικά και κρατικά τμήματα υγείας να προετοιμαστούν.

Ο Derek Kan, ανώτερος υπάλληλος της Υπηρεσίας Διαχείρισης και Προϋπολογισμού, απάντησε ότι η κυβέρνηση είχε όλα τα χρήματα που χρειάστηκε, τουλάχιστον εκείνη την στιγμή, για να σταματήσει τον ιό, δήλωσαν δύο γερουσιαστές που παρακολούθησαν την ενημέρωση.

Στα μέσα Φεβρουαρίου, ο κ. Azar, ανακοίνωσε έναν επανασχεδιασμό ενός συστήματος επιτήρησης της γρίπης σε πέντε μεγάλες πόλεις για την παρακολούθηση του ιού στον γενικό πληθυσμό. Η προσπάθεια όμως κατέρρευσε  πριν ξεκινήσει καθώς ο Azar αγωνίστηκε να κερδίσει την έγκριση για $ 100 εκατομμύρια σε χρηματοδότηση και το C.D.C. απέτυχε να κάνει διαθέσιμες αξιόπιστες δοκιμές.

Ο αριθμός των λοιμώξεων στις Ηνωμένες Πολιτείες άρχισε να αυξάνεται μέχρι το Φεβρουάριο και στις αρχές Μαρτίου. Η κυβέρνηση του Τράμπ όμως δεν προέβη σε εντολές μεγάλης κλίμακας για προμήθεια μασκών και προστατευτικού εξοπλισμού ή νοσοκομειακού εξοπλισμού, όπως αναπνευστήρες. Το Πεντάγωνο καθόταν σε κατάσταση αναμονής, αναμένοντας εντολές για την παροχή προσωρινών νοσοκομείων ή άλλης βοήθειας.

Καθώς ο Μάρτιος έκανε την εμφάνισή του, ο Τραμπ περιβαλλόταν από αντικρουόμενες απόψεις. Συμφώνησε το βράδυ της 11ης Μαρτίου στο οβάλ γραφείο και ανακοίνωσε περιορισμούς στις μετακινήσεις από την Ευρώπη, την ώρα που ο ιός κτυπούσε ανελέητα την Ιταλία. Ωστόσο αφουγκραζόταν παράλληλα και τις απόψεις των επιχειρηματιών φίλων του και εξακολουθούσε να αντιστέκεται στις παραινέσεις για κοινωνική απομάκρυνση, κλείσιμο σχολείων και άλλα βήματα που θα έθεταν σε κίνδυνο την οικονομία κατά τους ισχυρισμούς τους.

Ο ιός εξαπλώνεται σ’ όλη την χώρα - και τα νοσοκομεία κινδυνεύουν να λυγίσουν από ένα επικείμενο κύμα των σοβαρά ασθενών, χωρίς μάσκες και άλλο προστατευτικό εξοπλισμό, αναπνευστήρες και επαρκή κρεβάτια εντατικής θεραπείας. Η αδράνεια του Τραμπ συνεχίζεται. Τι θα κάνουν;

Σε μια τεταμένη συνεδρίαση του Οβάλ Γραφείου, όταν ο κ. Mnuchin τόνισε και πάλι ότι η οικονομία θα καταστραφεί, ο O'Brien, ο σύμβουλος για την εθνική ασφάλεια, ο οποίος ανησυχούσε για τον ιό για εβδομάδες, είπε στον κ. Mnuchin ότι η οικονομία θα καταστραφεί ανεξάρτητα αν οι υπάλληλοι δεν έκαναν τίποτα.

Τη Δευτέρα, 16 Μαρτίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές για την κοινωνική απομάκρυνση, λέγοντας ότι θα είναι σε ισχύ για δύο εβδομάδες. Οι επακόλουθες οικονομικές διαταραχές ήταν τόσο σοβαρές ώστε ο πρόεδρος επανειλημμένα πρότεινε ότι ήθελε να άρει ακόμη και αυτούς τους προσωρινούς περιορισμούς. Συχνά ρωτούσε τους βοηθούς γιατί η κυβέρνησή του εξακολουθεί να κατηγορείται από τους δημοσιογράφους για τις παρατεταμένες αποτυχίες που συνεπάγονται οι δοκιμές, επιμένοντας ότι η ευθύνη είχε μεταφερθεί στα κράτη.

Την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, η Kellyanne Conway, ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου που συμμετείχε σε συναντήσεις της ομάδας εργασίας, έδωσε φωνή στις ανησυχίες άλλων βοηθών. Προειδοποίησε τον Τράμπ ότι η επιθυμητή ημερομηνία του Πάσχα για να ανοίξει ξανά τη χώρα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί. Μεταξύ άλλων, του είπε, θα καταλήξει να κατηγορείται από τους επικριτές για κάθε θάνατο που προκλήθηκε από τον ιό.

Μετά από λίγες μέρες ο Τραμπ παρακολούθησε στις ειδήσεις εικόνες μιας  καταστροφικής κατάστασης στο νοσοκομειακό κέντρο Elmhurst, που απέχει λίγη ώρα από την περιοχή όπου μεγάλωσε, όπου 13 άνθρωποι πέθαναν από τον κορωνοϊό σε 24 ώρες.

Πηγή φωτογραφιών: ΝΥΤ