Οι δυτικές και αραβικές χώρες συμφώνησαν στο Βερολίνο σε ένα κοινό ανακοινωθέν 55 σημείων, ενώ παράλληλα δεσμεύτηκαν  να απέχουν από οποιαδήποτε μέτρα και περαιτέρω στρατιωτική υποστήριξη στα κόμματα που τυχόν θα θέσουν σε κίνδυνο την εκεχειρία. Συμφωνία επιτεύχθηκε επίσης για την ταχεία παρακολούθηση. Εντούτοις, η διάσκεψη απέτυχε να πείσει τον πρωθυπουργό της Λιβύης Αλ Σαράτζ και τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ όχι μόνο να συναντηθούν αλλά και να υπογράψουν συμφωνία κατάπαυσης πυρός.

 

Η πολύωρη διάσκεψη, στην οποία συμμετείχαν σημαντικοί διεθνείς παίκτες, άμεσα εμπλεκόμενοι με τη λιβυκή κρίση, ήταν η πιο σημαντική προσπάθεια που έγινε από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρώπη, επιχειρώντας να παραμείνουν «ζωντανοί» μέσα στη διαδικασία για τη Λιβύη, παρά το γεγονός ότι την παρακολουθούσαν για χρόνια από μακριά.

Σε ένα πρώτο στάδιο κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει ότι την ώρα που διεξάγονταν οι συνομιλίες, η ένταση στη Λιβύη κλιμακώθηκε, θέτοντας αμφιβολίες κατά πόσο τα όσα αποφασίστηκαν θα έχουν κάποια ισχύ στο σύνθετο πολεμικό τοπίο της χώρας.  

Και οι δύο ισχυροί άντρες της Λιβύης αρνήθηκαν έστω να συναντηθούν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Βερολίνο. Μάλιστα, η πρώτη ερώτηση που δέχθηκε η καγκελάριος από δημοσιογράφο του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (DPA) είναι με ποιον τρόπο συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις ο πρωθυπουργός της Λιβύης Αλ Σαράτζ και ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ. Η απάντηση ήταν ότι οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη μίλησαν κατά μόνας και με τους δύο, οι οποίοι έχουν τόσο μεγάλες διαφορές ώστε αυτή τη στιγμή δεν μιλούν μεταξύ τους. Κατά συνέπεια Αλ Σαράτζ και Χάφταρ δεν ήταν στην αίθουσα της διάσκεψης, αλλά ήταν σε χώρο στον οποίο μπορούσαν να ενημερώνονται διαρκώς.

Παρά τα όσα υποσχέθηκαν οι άμεσα εμπλεκόμενες χώρες, παραμένει αμφίβολο κατά πόσο θα αφήσουν κατά μέρος τις φιλοδοξίες τους και θα σταματήσουν την αποστολή οπλισμού και μαχητών, έχοντας για χρόνια αγνοήσει το εμπάργκο όπλων που βρίσκεται θεωρητικά σε ισχύ.

Η Ρωσία και η Τουρκία βλέπουν τη Λιβύη ως το μέσο για την επίτευξη των οικονομικών και γεωστρατηγικών φιλοδοξιών τους στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Παράλληλα, περιφερειακές δυνάμεις όπως τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία βλέπουν τη Λιβύη μέσω από τον φακό της ιδεολογίας και της αντιτρομοκρατίας - και βλέπουν με σκεπτικισμό τον αυξανόμενο ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία, η οποία υποστηρίζει τους ισλαμιστές.

Το ενδιαφέρον σημείο που εντοπίζουν οι αναλυτές είναι ότι το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Διάσκεψης του Βερολίνου έχει συμφωνηθεί από τα εμπλεκόμενα μέρα περισσότερο από ένα μήνα πριν.

«Κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα, οι διεθνείς παίκτες έστελναν περισσότερα όπλα και μισθοφόρους στη Λιβύη», αναφέρει ο διεθνολόγος Wolfram Lacher. Έτσι οι δεσμεύσεις τους κατά τη συνάντηση της Κυριακής δεν μετρούν πάρα πολύ. Δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι η στάση τους πάνω στις ξένες παρεμβάσεις έχει αλλάξει.

Μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα εμπλεκόμενα μέρη χρησιμοποίησαν το «κενό» στις μάχες για να ενδυναμώσουν τις θέσεις τους. Στην Τρίπολη, οι φιλοκυβερνητικές παραστρατιωτικές οργανώσεις ενισχύθηκαν σημαντικά από την Τουρκία, όπου, σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές, περίπου 2.400 σύροι μαχητές υποστηριζόμενοι από την Τουρκία βρίσκονται πλέον στο έδαφος της Λιβύης ενώ εκπαιδεύονται κι άλλοι ενόψει της αποστολής τους.

Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές για στρατιωτική ενίσχυση του Χαφτάρ στη Βεγγάζη. Μία ημέρα πριν την τη διάσκεψη τα λιμάνια της ανατολικής Λιβύης που ελέγχει η δύναμη του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ ανέστειλαν τις εξαγωγές αργού, μειώνοντας κατά 50% την παραγωγή και κλιμακώνοντας την ένταση ενόψει της συνόδου του Βερολίνου.

Να σημειωθεί ότι ακόμα τα εμπλεκόμενα μέρη κατά τη διάσκεψη του Βερολίνου δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης του εμπάργκο όπλων. Ακόμα όμως και εάν υπήρχε αυτή η πρόνοια, σύμφωνα με αναλυτές, δεν θα μπορούσε να έχει πρακτική εφαρμογή, αφού την επίβλεψη θα έχουν οι χώρες που παραβιάζουν το εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη.

Ακόμα και πριν τη σύσκεψη ήταν γνωστό ότι υπήρχε διάσταση απόψεων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ενώ καταγραφόταν ταυτόχρονα η έλλειψη βούλησης από τις ΗΠΑ και τις δυτικές δυνάμεις για ουσιαστικές δράσεις στη Λιβύη. Ενδεικτικό της έλλειψης βούλησης αποτελεί το γεγονός ότι την εβδομάδα που εξαπέλυσε την επίθεσή του ο Χαφτάρ διεξαγόταν η ειρηνευτική διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών. Μάλιστα, η σιγή ιχθύος που ακολούθησε της επίθεσης μεταφράστηκε ως ενθάρρυνση για συνέχιση των στρατιωτικών του επιχειρήσεων. Αν και η Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις υποστήριξαν την κυβέρνηση της Τρίπολης, γνωστή ως Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας, η Γαλλία υποστήριξε τον Χαφτάρ, τον οποίο θεωρεί ως την καλύτερη ελπίδα της Λιβύης. Η Ιταλία και η Γαλλία έχουν αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα στη Λιβύη, με επίκεντρο τους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Το παζλ συμπληρώνει ο ιδιωτικός στρατός που έστειλε το Κρεμλίνο προς υποστήριξη του Χαφτάρ τον Σεπτέμβριο. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ δεν πήραν μέτρα κατά της Ρωσίας γι αυτή την κίνηση, ενώ τον Νοέμβριο ο Σάρατζ στράφηκε προς την Άγκυρα για βοήθεια, σηματοδοτώντας τη μετάβαση σε μια συνθετότερη εμπόλεμη κατάσταση στη Λιβύη.