Τα αίτια που προκάλεσαν το μπλακάουτ σε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο χθες, Δευτέρα αναζητούν οι Αρχές της Ισπανίας. Ο ισπανικός διαχειριστής του συστήματος ηλεκτροδότησης REE (Red Eléctrica de España) απέκλεισε την Τρίτη το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης σε ό,τι αφορά τη διακοπή ρεύματος της Δευτέρας που άφησε εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε βασικές ανάγκες. 

Ο ισπανικός διαχειριστής του δικτύου δείχνει την παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά σε προκαταρκτική αξιολόγηση για την αιτία του μπλακάουτ. 

Ειδικότερα, όπως τονίζεται στην προκαταρκτική αξιολόγηση, το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης ως αιτία της διακοπής ρεύματος που έπληξε το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας και της Πορτογαλίας τη Δευτέρα αποκλείεται, καθώς δεν βρέθηκαν στοιχεία που να τεκμηριώνουν κάτι τέτοιο. Τα σενάρια για κυβερνοεπίθεση από απλούς πολίτες αλλά και αναλυτές «ενοχοποιούσαν» τη Ρωσία. 

Ο επικεφαλής λειτουργίας του συστήματος της REE, Εντουάρντο Πριέτο, δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι στις 12.32 μ.μ. (13.32 μ.μ ώρα Κύπρου), και με διάλειμμα μόλις ενός δευτερολέπτου, σημειώθηκαν δύο διαδοχικά γεγονότα «αποσύνδεσης της παραγωγής». Το σύστημα κατάφερε να ανακάμψει από το πρώτο από αυτά τα συμβάντα, αλλά όχι από το δεύτερο, το οποίο κατέληξε στη διακοπή ηλεκτροδότησης στην ηπειρωτική Ισπανία.

Διευκρίνισε ότι εξακολουθούν να διερευνούν τι προκάλεσε αυτή την απώλεια παραγωγής ενέργειας, αλλά το πρόβλημα εντοπίζεται νοτιοδυτικά της Ισπανίας, όπου υπάρχει σημαντική παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά.  

Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, αναγνώρισε ότι είναι «πολύ πιθανό» το θέμα να εντοπίζεται στα φωτοβολταϊκά. Η Εξτρεμαδούρα είναι μια από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη δυναμικότητα παραγωγής φωτοβολταϊκών στην Ισπανία.

Τα στοιχεία της Red Electrica καταδεικνύουν ότι τη Δευτέρα η παραγωγή φωτοβολταϊκής ενέργειας μειώθηκε ραγδαία από περισσότερα από 18 GW σε μόλις 8 GW. 

Υπογράμμισε ότι «τίποτα δεν μας οδηγεί στο να πιστέψουμε ότι (το μπλακάουτ) θα μπορούσε να ήταν ανθρώπινο λάθος».

Ο Σάντσεθ αποκλείει ως αιτία την υπερβολική παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Την ίδια ώρα, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ απέκλεισε την Τρίτη το ενδεχόμενο η υπερβολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να προκάλεσε τη μαζική διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ιβηρική Χερσόνησο την προηγούμενη ημέρα.

Ο Σάντσεθ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι τεχνικοί προσπαθούν ακόμη να βρουν την ακριβή αιτία της κατάρρευσης και τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του συστήματος.

«Αυτό που συνέβη χθες δεν μπορεί να ξανασυμβεί ποτέ», πρόσθεσε.

Παρόλο που μια προκαταρκτική αξιολόγηση από τον ισπανικό φορέα εκμετάλλευσης δικτύου REE απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης, ο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι Αρχές κυβερνοασφάλειας της χώρας διεξάγουν ξεχωριστή έρευνα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Έρευνα από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας

Παράλληλα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας δήλωσε σήμερα ότι θα ξεκινήσει έρευνα για τη μεγάλη διακοπή ρεύματος της Δευτέρας, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν μια κυβερνοεπίθεση εναντίον κρίσιμων ισπανικών υποδομών μπορεί να προκάλεσε τη διακοπή ρεύματος.

Σε αυτή την περίπτωση, ο δικαστής Χόρχε Καλαμά θα το διερευνήσει ως έγκλημα τρομοκρατίας, σύμφωνα με δικαστικό έγγραφο. Ο ισπανικός διαχειριστής δικτύου REE δήλωσε νωρίτερα ότι η προκαταρκτική του αξιολόγηση είχε σχεδόν αποκλείσει το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.

Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν στενά διασυνδεδεμένα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, με λίγες διασυνοριακές συνδέσεις με τη Γαλλία και την υπόλοιπη ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήθελε εδώ και καιρό να το αλλάξει αυτό, ενθαρρύνοντας έντονα τα κράτη - μέλη της ΕΕ να κατασκευάσουν περισσότερες διασυνδέσεις. Οι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η κίνηση αυτή θα βελτίωνε την ενεργειακή ασφάλεια και θα διευκόλυνε τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας δια μέσω των συνόρων. Η Μαδρίτη, η Λισαβόνα και το Παρίσι έχουν επανειλημμένα δηλώσει την προθυμία τους να προχωρήσουν αυτό το σχέδιο, αλλά η πρόοδος ήταν αργή.

Ο επικεφαλής λειτουργίας του συστήματος της REE δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας είναι πλέον σταθερό και λειτουργεί κανονικά. 

Η REE δεσμεύτηκε την Τρίτη να ενισχύσει τις ενεργειακές συνδέσεις της χώρας με τη Γαλλία, μεταξύ άλλων μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου, μετά από το πρωτοφανές μπλακάουτ. Όπως τόνισε ο Πριέτο, περισσότερες διασυνδέσεις θα κάνουν το ηλεκτρικό σύστημα πιο σταθερό και αξιόπιστο.

Παρόλο που η Ισπανία και η Γαλλία προχωρούν επιτέλους με μια νέα σύνδεση στη χώρα των Βάσκων, η ένωση ρυθμιστικών αρχών ενέργειας της ΕΕ προειδοποίησε πέρυσι ότι δεν έχει απελευθερωθεί αρκετή χωρητικότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, παρά τις νομικές απαιτήσεις. 

Παραμένει ασαφές εάν περισσότερες διασυνδέσεις με την Ευρώπη θα είχαν βελτιώσει τη διακοπή ρεύματος.

Από τη μία πλευρά, περισσότερες διασυνοριακές συνδέσεις θα μπορούσαν να είχαν ενισχύσει την ικανότητα της Ισπανίας να εξισορροπεί την προσφορά και τη ζήτηση και να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια, δήλωσε η Πραθίκσα Ραμντάς, ανώτερη αναλύτρια ενέργειας στην εταιρεία συμβούλων Rystad. Η τρέχουσα περιορισμένη εμπορική ικανότητα της Μαδρίτης με τη Γαλλία «περιορίζει τις δυνατότητες ταχείας αντίδρασης κατά τη διάρκεια διαταραχών μεγάλης κλίμακας», είπε.

Αντίθετα, «η αυξημένη συνδεσιμότητα ενδέχεται να διακινδυνεύσει τη διάδοση της αστάθειας συχνότητας σε γειτονικά συστήματα», πρόσθεσε, δημιουργώντας ένα «φαινόμενο ντόμινο» με αλυσιδωτές διακοπές ρεύματος σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Πάνω από το 99% της ζήτησης ενέργειας στην Ισπανία έχει αποκατασταθεί, δήλωσε το πρωί ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας.

Μέχρι τις 7 π.μ., το ηλεκτρικό ρεύμα είχε αποκατασταθεί σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα, μετά το σοβαρό μπλακάουτ που προκάλεσε χάος στην Ιβηρική χερσόνησο.

Η Πορτογαλία ανακοίνωσε επίσης ότι το μπλακ άουτ ξεπεράστηκε, με την παροχή ρεύματος να έχει αποκατασταθεί στους 6,4 εκατομμύρια πελάτες.

Θα μπορούσε να ήταν κυβερνοεπίθεση;

Μέσα σε ένα κλίμα έκδηλης ανησυχίας, πολλοί πολίτες σε Ισπανία και Πορτογαλία εκφράζουν φόβους ότι ίσως επρόκειτο για εκτεταμένη κυβερνοεπίθεση από επιδέξιους χάκερ.  

Η αντίθεση της Ισπανίας στον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και η υποστήριξή της προς την Ουκρανία ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας την έχουν καταστήσει σημαντικό στόχο κυβερνοεπιθέσεων, και καθ’ όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας υπήρχαν εικασίες ότι το μπλακ άουτ μπορεί να ήταν αποτέλεσμα κακόβουλης ενέργειας.

Ωστόσο, στις Βρυξέλλες, η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τερέζα Ριμπέρα, φάνηκε να απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να μας επιτρέπει να πούμε ότι υπάρχει κάποιο είδος δολιοφθοράς ή κυβερνοεπίθεσης».

Το 2015, ρωσόφιλοι χάκερ κατέστρεψαν ένα τμήμα του ουκρανικού ηλεκτρικού δικτύου. Αλλά η κατάρρευση του ηλεκτρικού δικτύου δύο χωρών της ΕΕ θα ήταν μια εντελώς διαφορετική υπόθεση, τόσο όσον αφορά στην τεχνική προσπάθεια που απαιτείται, όσο και στις επιπτώσεις μιας τέτοιας επίθεσης.

Η πράσινη ενέργεια

Η Ισπανία και η Πορτογαλία θεωρούνται πρωταθλητές της πράσινης ενέργειας στην ΕΕ και προμηθεύονται πάνω από το 80% των αναγκών τους σε ρεύμα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι ειδικοί είχαν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η ραγδαία επέκταση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας ασκεί αυξημένη πίεση στο δίκτυο, το οποίο χρειάζεται αναβάθμιση για να χειριστεί τα επίπεδα ρεκόρ των όγκων παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ωστόσο, η πράσινη ενέργεια δεν φταίει για το μπλακ άουτ της Δευτέρας, διαβεβαιώνει ο καθηγητής Λεονάρντο Μέους, ειδικός του Ινστιτούτου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου σε θέματα εξηλεκτρισμού, «καθώς η ΕΕ έχει επιβάλει τα τελευταία χρόνια διάφορα σύνολα κανόνων, όπως ενημερωμένους κώδικες σύνδεσης στο δίκτυο, για να αποτρέπει την αποσύνδεση των παραγωγών ανανεώσιμης ενέργειας κατά τρόπο που να θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το σύστημα.

Διαβάστε επίσης: Η ηλεκτροδότηση αποκαταστάθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας-Πορτογαλίας

Πηγή: ertnews, skai