Η Άγκυρα δεν θα ανεχτεί περιφερειακή αποσταθεροποίηση από το Ισραήλ ξεκαθάρισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο CNNTurk.

 

Παρά τις επικρίσεις απέναντι στο Τελ Αβίβ, όμως, τόνισε ότι η Τουρκία δεν επιδιώκει τη σύγκρουση, ενώ αποκάλυψε ότι υπάρχουν επαφές σε τεχνικό επίπεδο μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ στη Συρία, με στόχο την αποτροπή συγκρούσεων.

Αναφορικά με τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, ο Τούρκος ΥΠΕΞ ζήτησε από τον Ντόναλντ Τραμπ πρέπει να "χαλιναγωγήσει" τον Νετανιάχου, προκειμένου να επανέλθει η σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, ενώ στο θέμα των εξοπλιστικών προγραμμάτων, που παραμένει κεντρικό στην τουρκική ατζέντα, ο Φιντάν ξεκαθάρισε για άλλη μια φορά ότι η Τουρκία επιζητεί επανένταξη στο πρόγραμμα των F-35, αλλά δεν αλλάζει στάση στο θέμα των S-400, παρά τις πιέσεις και τις κυρώσεις από τη Δύση. Μάλιστα, δεν δίστασε να πει ότι η Άγκυρα εξετάζει και άλλες στρατηγικές επιλογές για τον εκσυγχρονισμό της αεροπορίας της, περιλαμβάνοντας εναλλακτικούς προμηθευτές, όπως η Κίνα και η Ρωσία, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω ρήξεις με την Ουάσιγκτον.

 

«Δεν θα περιοριστούμε να κοιτάμε το Ισραήλ»

O υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας εξαπέλυσε ευθείες βολές κατά του Ισραήλ για τις κινήσεις του στη Συρία, ενώ τόνισε με έμφαση ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να παραμείνει αμέτοχη σε περιφερειακές εξελίξεις που απειλούν την ασφάλειά της.

«Το να προκαλεί το Ισραήλ χάος στη Συρία χρησιμοποιώντας τις φιλοδοξίες του στην περιοχή δεν είναι αποδεκτό. Ως Τουρκία, δεν έχουμε πρόθεση για σύγκρουση στη Συρία. Όμως, δεν μπορούμε να παρακολουθούμε παθητικά μια εσωτερική αναταραχή που θα απειλήσει την εθνική μας ασφάλεια. Δεν θα περιοριστούμε απλώς στο να κοιτάμε», προειδοποίησε ο Χακάν Φιντάν, ο οποίος επανέλαβε ότι η Τουρκία δεν έχει πρόθεση για πολεμική εμπλοκή με καμία χώρα.

«Εμείς δεν επιτιθέμεθα ανοιχτά σε καμία χώρα που δεν μας επιτίθεται. Αν όμως δημιουργείται μια ζώνη αστάθειας που θα μας επηρεάσει, δεν μπορούμε να παραμείνουμε σιωπηλοί. Θα κάνουμε τα απαραίτητα βήματα», δήλωσε.

Παράλληλα, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις πρόσφατες επιθέσεις του Ισραήλ κατά στρατιωτικών υποδομών στη Συρία.

«Το Ισραήλ, εδώ και τέσσερις μήνες, καταστρέφει συστηματικά όλα τα στρατιωτικά αεροδρόμια που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο τακτικός στρατός της Συρίας από τη μέρα που έφυγε ο Μπασάρ Αλ Άσαντ. Βλέπουμε ότι αυτό γίνεται μεθοδικά», είπε.

Κανάλια επικοινωνίας μεταξύ Τουρκίας-Ισραήλ στη Συρία

Ωστόσο, ο Χακάν Φιντάν αποκάλυψε ότι η Τουρκία διατηρεί τεχνικές γραμμές επικοινωνίας με το Ισραήλ, σε μια προσπάθεια να αποτραπούν στρατιωτικές συγκρούσεις, λόγω της ταυτόχρονης παρουσίας και δράσης των δύο πλευρών στην ίδια περιοχή.

«Ενώ ο καθένας λαμβάνει τα δικά του μέτρα ασφαλείας στην περιοχή, κανείς δεν πρέπει να συγκρουστεί με κανέναν. Ακόμη και όταν πραγματοποιούμε επιχειρήσεις στη Συρία, δεν πρέπει να υπάρχει σύγκρουση με το Ισραήλ, το οποίο πετάει αεροσκάφη σε ορισμένες περιοχές. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν τεχνικές επαφές για τη διασφάλιση αυτού. Μπορώ να πω ότι υπάρχουν τεχνικές επαφές για την αποφυγή παρεξηγήσεων μεταξύ αντίπαλων στοιχείων».

Μάλιστα, ο Φιντάν αποκάλυψε ότι αυτού του είδους οι επαφές είναι συχνές.

«Εάν υπάρχει ανάγκη, για παράδειγμα κάθε δύο ή τρεις μήνες. Η αρχή στην οποία έχουμε καταλήξει είναι ότι οι παράγοντες στην περιοχή –και δεν είναι μόνο το Ισραήλ, υπάρχει στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στα ανατολικά, στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ– πρέπει να λειτουργούν με συντονισμό, όταν πρόκειται να πραγματοποιηθούν επιχειρήσεις».

 

Η Τουρκία “αγκαλιάζει” τη Δαμασκό και στέλνει μήνυμα στο Τελ Αβίβ

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας υπερασπίστηκε τον αυξανόμενο ρόλο της Τουρκίας στη στήριξη του νέου συριακού καθεστώτος και επανέλαβε τις απόψεις περί... αναπόφευκτης περιφερειακής συνεργασίας.

«Η Συρία είναι μια ανεξάρτητη χώρα και έχουμε μπροστά μας μια νέα Συρία. Η πλατφόρμα που δημιουργήσαμε μαζί με τις χώρες της περιοχής για την ασφάλεια αποδίδει καρπούς. Υπάρχουν πολλά πεδία συνεργασίας με τη Συρία. Όλα είναι πολύ καινούργια. Πρέπει να γίνουν βήματα σε πολλούς τομείς. Η Συρία, με τη στήριξη της Τουρκίας, σκοπεύει να ξεπεράσει πολλά προβλήματα. Αυτό είναι γνωστό στις χώρες της περιοχής», ανέφερε, απευθυνόμενος εμμέσως στο Τελ Αβίβ.

 

Ο Τραμπ πρέπει να βάλει «φρένο» στον Νετανιάχου

Ο Φιντάν δεν άφησε εκτός κριτικής και τις ΗΠΑ, τονίζοντας την ανάγκη να βάλει «φρένο» στον Ισραηλινό πρωθυπουργό.

«Αν δούμε τη Μέση Ανατολή από την οπτική της Γάζας, οι ΗΠΑ πρέπει, τρόπον τινά, να χαλιναγωγήσουν τον Νετανιάχου, να του θέσουν όρια. Ο Τραμπ, όταν ανέλαβε την εξουσία, είχε υποσχεθεί ότι θα σταματήσει τους πολέμους τόσο στην Παλαιστίνη, όσο και στην Ουκρανία. Στην Ουκρανία επιτάχυνε τις εξελίξεις και έκανε ένα βήμα και στη Γάζα. Ελπίζουμε να έρθει και το δεύτερο βήμα. Πρέπει να μπουν όρια στο Ισραήλ», τόνισε.

 

Ο Φιντάν βλέπει μάχη «αφεντικών» μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου

Εντύπωση έκανε η αναφορά του Χακάν Φιντάν σε ένα παιχνίδι εξουσίας που παίζεται ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ και τον ισχυρό άνδρα του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Αυτό είναι στην πραγματικότητα ένας πόλεμος εξουσίας μεταξύ τους. Ένας πόλεμος για το ποιος είναι το αφεντικό. Πρέπει πλέον να του δώσουμε ένα όνομα. Μπορεί να υπάρχει κάποια συμπάθεια προς τον Σιωνισμό, αλλά στο τέλος της ημέρας κανείς δεν θέλει να ακουστεί ότι "κι αυτός ήταν άνθρωπος του Ισραήλ"».

 

«Ο Τραμπ σέβεται τον Ερντογάν»

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έπλεξε στη συνέχεια το εγκώμιο της σχέσης Ερντογάν - Τραμπ, αφήνοντας όμως και αιχμές για τη στάση των ΗΠΑ στα κρίσιμα μέτωπα, όπως την παρουσία της Τουρκίας στη Συρία, το καθεστώς των κυρώσεων CAATSA και την υπόθεση των S-400.

Ο Φιντάν δεν δίστασε να τονίσει τη σημασία που δίνει η τουρκική κυβέρνηση στην προσωπική χημεία μεταξύ ηγετών, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ο Τραμπ τρέφει σεβασμό προς τον πρόεδρό μας. Ταυτίζει τον εαυτό του με τον πρόεδρό μας. Οι επιτυχίες που έχει επιδείξει ο πρόεδρός μας, η ανάδειξή του σε παγκόσμιο ηγέτη, αποτελούν πρότυπο για κάποιον όπως ο Τραμπ, που δείχνει ευαισθησία απέναντι στην έννοια της πραγματιστικής ηγεσίας. Και ο πρόεδρός μας τρέφει εκτίμηση προς εκείνον».

Απαντώντας σε ερώτηση για το πότε θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση μεταξύ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Ντόναλντ Τραμπ, ο Φιντάν δήλωσε αόριστα πως «είναι ένα θέμα στο οποίο οι ηγέτες έχουν εκφράσει τη βούλησή τους. Συζητάμε αυτή τη στιγμή το πότε και πού. Θα πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό».

 

"Η Τουρκία δεν εγκαταλείπει το πρόγραμμα F-35, αλλά εξετάζει και άλλες στρατηγικές επιλογές"

Στο ερώτημα, αν η Τουρκία ενταχθεί ξανά στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35, o Χακάν Φιντάν εστίασε στις προσδοκίες της Άγκυρας, αλλά και στις εναλλακτικές επιλογές που εξετάζονται για τον εκσυγχρονισμό του τουρκικού στόλου.

Σύμφωνα με τον Φιντάν, η Τουρκία δεν έχει αποσυρθεί από το πρόγραμμα F-35. Όπως είπε, η Τουρκία έχει ήδη κερδίσει το δικαίωμα παραλαβής 6 F-35 και τα αεροσκάφη αυτά «εκκρεμούν» εξαιτίας της πολιτικής απόφασης που έχει αναστείλει την παράδοσή τους.

"Στην παρούσα φάση, τα F-35 παραμένουν ένα κεκτημένο δικαίωμα για εμάς και τα αεροσκάφη περιμένουν την παραλαβή τους. Η όλη διαδικασία είναι θέμα διπλωματικής λύσης και των αντίστοιχων νομικών προβλημάτων που υπάρχουν. Η Τουρκία έχει πληρώσει και περιμένει την αποστολή τους", δήλωσε.

Ο Φιντάν επεσήμανε ότι η Τουρκία συνεχίζει τις προσπάθειες για να εξασφαλίσει την παραλαβή των F-35, ενώ παράλληλα εξετάζει άλλες στρατηγικές, προκειμένου να ενισχύσει τις αεροπορικές της δυνατότητες. Μία από αυτές είναι η ανάπτυξη των εγχώριων αεροσκαφών Κάαν και Κόκκινο Μήλο. Επίσης, δεν απέκλεισε να στραφεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές, όπως η Κίνα και η Ρωσία, οι οποίες έχουν αναπτύξει προχωρημένα αεροσκάφη, παρόλο που ο Φιντάν γνωρίζει ότι παίζει με τη φωτιά με μία τέτοια δήλωση και πως θα έφερνε την Άγκυρα και πάλι σε οξεία αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, αν μία σύμμαχος στρέφονταν σε αντιπάλους της Ουάσιγκτον.

"Η Τουρκία εξετάζει και άλλες χώρες και προϊόντα, όπως το EuroFighter και τα κινεζικά ή ρωσικά αεροσκάφη. Όμως, το ζήτημα του F-35 παραμένει ανοικτό, και αναμένουμε να ολοκληρωθεί με επιτυχία η διαδικασία παραλαβής των 6 αεροσκαφών που έχουν ήδη πληρωθεί", είπε.

Ο Φιντάν κατέληξε με τη σημείωση ότι η Τουρκία, παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια στο πρόγραμμα F-35, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά αεροσκαφών και προσπαθεί να εξασφαλίσει μια ισχυρή αεροπορική θέση στον κόσμο. Προτού ληφθούν τελικές αποφάσεις, η Τουρκία, όπως είπε, αξιολογεί τις στρατηγικές απειλές και τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει στις τρέχουσες και μελλοντικές απαιτήσεις.

"Δεν πρέπει να υπάρξουν εμπόδια σε αυτό το στρατηγικό πρόγραμμα μεταξύ δύο μεγάλων συμμάχων του ΝΑΤΟ, όπως είναι οι ΗΠΑ και η Τουρκία. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να υπάρξουν επιπλέον κυρώσεις ή πολιτικές που να περιορίζουν τη συνεργασία μας", υπογράμμισε με νόημα.

 

S-400: «Παραμένουμε στην ίδια γραμμή»

Σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις CAATSA, που συνδέθηκαν άμεσα με την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400, ο Τούρκος ΥΠΕΞ σημείωσε πως υπάρχει συζήτηση στις ΗΠΑ για το θέμα.

«Πιστεύω πως μία νέα δυναμική ξεκίνησε μετά τη συνάντηση του Τραμπ με τον πρόεδρό μας. Οι (κυρώσεις) CAATSA είναι νόμος. Μπορεί να χρειαστεί να γίνουν κάποιες ενέργειες στο πλαίσιο του νόμου. Οι νομικοί στις ΗΠΑ εργάζονται πάνω στο θέμα».

Όσον αφορά το ζήτημα των S-400, όταν ρωτήθηκε σχετικά με το αν η Τουρκία έχει προχωρήσει σε κάποια συμφωνία ή αν οι ΗΠΑ έχουν καταφέρει να βρουν λύση για το θέμα, ο Φιντάν ήταν απόλυτος: «Δεν έχουμε κανένα σχέδιο να αλλάξουμε τη θέση μας. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι ίδια. Δεν έχουμε αλλάξει κάτι».

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επεσήμανε ότι, παρά τις πιέσεις και τις προσδοκίες από τις ΗΠΑ, η Τουρκία δεν σκοπεύει να τροποποιήσει τη θέση της, καθώς αυτό θα απαιτούσε αλλαγή στην νομική βάση που υπάρχει γύρω από την απόκτηση των S-400.

«Εάν αλλάζαμε αυτή τη θέση, θα έπρεπε να αλλάξουμε και τη νομική βάση εκείνης της συμφωνίας», δήλωσε ο Φιντάν.

 

Η Συρία δεν «καίει» την Ουάσιγκτον – Η Άγκυρα δίνει χρόνο

Όσον αφορά τη Συρία, ο Χακάν Φιντάν έκανε λόγο για «χαμηλή προτεραιότητα» εκ μέρους του Τραμπ και ανάγκη αναμονής της τελικής αμερικανικής θέσης.

 

«Η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ επανεξετάζει το φάκελο της Συρίας. Τον εξετάζει σημείο προς σημείο για να διαμορφώσει τη θέση της. Πρέπει να τους δώσουμε χρόνο. Παράλληλα, πρέπει να γίνουν και ορισμένα διπλωματικά βήματα. Το ζήτημα του PKK είναι το τελευταίο που απασχολεί τις ΗΠΑ. Η διοίκηση Τραμπ εξετάζει το ζήτημα και οι επαφές μας συνεχίζονται».

«Η κόπωση του πολέμου φωνάζει για εκεχειρία»

Στη συνέχεια, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, επανήλθε στο μέτωπο του πολέμου Ουκρανίας–Ρωσίας, επιχειρώντας να ενισχύσει το προφίλ της Άγκυρας ως δύναμης διαμεσολάβησης. Εστιάζοντας στον εξαντλητικό χαρακτήρα της σύγκρουσης και την ανάγκη για ειρηνευτική πρωτοβουλία, ο Φιντάν χαρακτήρισε καίρια τη σημασία μιας κατάπαυσης του πυρός, υπογραμμίζοντας την εμπλοκή της Τουρκίας και του ίδιου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προσπάθειες διαμεσολάβησης.

«Εγώ θεωρώ ότι το κάλεσμα για εκεχειρία είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αυτό το λένε πολλές χώρες όπως η Τουρκία. Κάποιες άλλες χώρες το αποδέχονται σε επίπεδο πολιτικής εξαιτίας της πίεσης των ΗΠΑ».

Αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ και στις δικές του ενέργειες για το ζήτημα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα.

«Ο Τραμπ έκανε κάποια βήματα. Καθώς έκανε αυτά τα βήματα, βρέθηκε αντιμέτωπος με κάποιες λεπτομέρειες. Πιστεύω ότι όσο υπάρχει βούληση, θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα».

Ο Φιντάν έδωσε έμφαση στη φθορά των δύο πλευρών, δηλώνοντας ότι και η Ουκρανία και η Ρωσία βρίσκονται σε κατάσταση κόπωσης από τον πόλεμο.

«Αυτή τη στιγμή η αδρεναλίνη είναι στα ύψη. Δεν αντιλαμβάνονται τις απώλειες. Όταν σταματήσει ο πόλεμος, θα δουν τι έχουν χάσει. Πρώτα πρέπει να επιτευχθεί εκεχειρία».

 

Η Τουρκία «ειδικός» στις ειρηνευτικές συνομιλίες;

Ενδεικτική της προσπάθειας προβολής της Τουρκίας ως μοναδικής παίκτριας με ουσιαστικό ρόλο, είναι η δήλωση του Φιντάν ότι «εμείς έχουμε τις περισσότερες γνώσεις και εμπειρία σε αυτό το θέμα. Το επικοινωνούμε στα ενδιαφερόμενα μέρη».

 

Βλέψεις για ευρωπαϊκό στρατό

Ο Χακάν Φιντάν παραδέχεται ανοιχτά πως η Τουρκία συμμετέχει στις διεργασίες για τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη, βλέποντας με ενδιαφέρον τη μετατόπιση της ΕΕ από την αμερικανική επιρροή.

«Από την αρχή συμμετείχαμε στις συζητήσεις για τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού. Ένα πράγμα ξεκαθαρίστηκε: η ΕΕ αναπτύσσει μία στρατηγική για να μειώσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ στο θέμα της ασφάλειάς της», δήλωσε ο Φιντάν, επισημαίνοντας ότι η Ευρώπη δεν επικεντρώνεται μόνο στην απεξάρτηση από την άμυνα, αλλά και στη μείωση της εξάρτησης από τις ΗΠΑ στη στρατιωτική βιομηχανία.

 

Η Τουρκία και οι δασμοί του Τραμπ

Αναφορικά με τις συνέπειες του «πολέμου των δασμών» που άναψε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας τόνισε ότι η παγκόσμια σκηνή βρίσκεται σε μια ασταθή φάση γεωοικονομικού αναβρασμού, με επιπτώσεις που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πλήρως.

«Δεν το αισθάνεται μόνο η Τουρκία, το αισθάνεται κάθε χώρα αυτόν τον μετασχηματισμό. Είναι μία δυναμική διαδικασία. Δεν είναι μια διαδικασία για την οποία ο κόσμος είναι έτοιμος. Όταν κάτι αρχίζει να συμβαίνει, δεν είναι πάντα όπως στο σενάριο. Καίει. Αυτό είναι η πραγματικότητα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς στο παγκόσμιο εμπόριο και τα χρηματιστήρια.

«Μπορεί να είναι πολύ καλό για ορισμένες χώρες και πολύ κακό για άλλες», σημειώνει.

Ο Χακάν Φιντάν εκτίμησε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί και πάλι να αλλάξει στάση.

«Πιστεύω ότι ο Τραμπ μπορεί να προβεί σε αλλαγή βηματισμού. Τα μπρος-πίσω μπορεί να αλλάζουν συνεχώς», είπε, ενώ για το πώς επηρεάζεται η Τουρκία, απάντησε με φιλοσοφική διάθεση...

«Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα είναι σχετικά. Η Τουρκία είναι παρούσα. Αν οι ανταγωνιστές σας στην ΕΕ υποχωρήσουν, τότε εσείς έχετε προχωρήσει. Υπάρχει, επομένως, μια σχετικότητα στην πρόοδο και την καθυστέρηση», είπε, αναφέροντας ότι η τουρκική κυβέρνηση παρακολουθεί, πάντως, στενά τις εξελίξεις και δρα συντονισμένα.

Πάντως, κατέληξε αφήνοντας αιχμές για τον χειρισμό των ΗΠΑ.

«Πίσω από κλειστές πόρτες, αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά», υποστήριξε.

 

«Η πολιτική υποκρισία της Ευρώπης» στην υπόθεση Ιμάμογλου

Σχολιάζοντας τις διεθνείς αντιδράσεις που προκάλεσε η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις ευρωπαϊκές επικρίσεις.

«Οι κριτικές προέρχονται από τους κύκλους της ευρωπαϊκής αριστεράς που συνεργάζονται με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) στην Τουρκία. Από κάποιες ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουμε μηνύματα. Υπάρχουν ανοιχτές κριτικές, αλλά όταν έρχονται αυτές οι κριτικές, εγώ κοιτάζω αν αυτές γίνονται με βάση τις αρχές».

Ο Φιντάν έκανε λόγο για υποκρισία που, κατά την άποψή του, διακρίνει τη στάση της ΕΕ και της ευρωπαϊκής αριστεράς, υπογραμμίζοντας την αδυναμία της ΕΕ να διατηρήσει μια συνεπή στάση στις αξίες της.

«Η ΕΕ δεν είναι σε θέση να κρατήσει μια συνεπή και με αρχές στάση πάνω σε αυτό το θέμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.