Μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, η κοινότητα των Αλαουιτών στη Συρία αντιμετωπίζει αυξημένες προκλήσεις και απειλές, οδηγώντας σε συζητήσεις για πιθανή αυτονομία ή δημιουργία ανεξάρτητου κράτους το οποίο μάλιστα θα έχει πορόσβαση στην Μεσόγειο με ότι αυτό συνεπάγεται. Οι Αλαουίτες, που αποτελούν περίπου το 10-13% του συριακού πληθυσμού, έχουν ιστορικά συνδεθεί στενά με το καθεστώς Άσαντ, γεγονός που τους καθιστά στόχο εκδικητικών ενεργειών μετά την αλλαγή εξουσίας.
Ιστορικό Πλαίσιο
Η κοινότητα των Αλαουιτών έχει μακρά ιστορία στη Συρία, με τις ρίζες της να ανάγονται στον 8ο αιώνα. Κατά την περίοδο της γαλλικής εντολής (1920-1946), οι Γάλλοι, εφαρμόζοντας την πολιτική του "διαίρει και βασίλευε", δημιούργησαν το 1924 μια προσωρινή αλαουϊτική αυτόνομη περιοχή στις μεσογειακές ακτές της Συρίας, η οποία διατηρήθηκε έως το 1930.
Αυτή η περίοδος αυτονομίας ενίσχυσε την αίσθηση ξεχωριστής ταυτότητας μεταξύ των Αλαουιτών.
Μετά την ανεξαρτησία της Συρίας, οι Αλαουίτες, από περιθωριοποιημένη κοινότητα, κατάφεραν να αναρριχηθούν στην εξουσία, κυρίως μέσω του στρατού και του κόμματος Μπάαθ. Η άνοδος του Χάφεζ αλ-Άσαντ στην προεδρία το 1970 και η διαδοχή του από τον γιο του, Μπασάρ, εδραίωσαν την κυριαρχία των Αλαουιτών στην πολιτική σκηνή της χώρας
Τρέχουσα Κατάσταση
Η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ προκάλεσε έντονες ανησυχίες στην αλαουϊτική κοινότητα. Αναφορές κάνουν λόγο για βίαιες επιθέσεις εναντίον Αλαουιτών από αντίπαλες δυνάμεις. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, περισσότεροι από 500 άμαχοι Αλαουίτες σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις στη δυτική Συρία από τις δυνάμεις ασφαλείας και συμμαχικές τους οργανώσεις
Επιπλέον, αναφορές κάνουν λόγο για σφαγές περίπου 2.400 Αλαουιτών από τζιχαντιστικές ομάδες. Η νέα προσωρινή κυβέρνηση, αποτελούμενη κυρίως από σουνίτες, έχει δηλώσει την πρόθεσή της να εκπροσωπήσει όλες τις κοινότητες της Συρίας. Ωστόσο, οι Αλαουίτες παραμένουν επιφυλακτικοί, φοβούμενοι περιθωριοποίηση ή και διώξεις
Προοπτικές αυτονομίας
Η αυξανόμενη βία και η αβεβαιότητα έχουν οδηγήσει σε συζητήσεις εντός της αλαουϊτικής κοινότητας σχετικά με την πιθανότητα αυτονομίας ή ακόμα και δημιουργίας ανεξάρτητου κράτους. Η ιστορική τους παρουσία στις παράκτιες περιοχές της Λατάκειας και του Ταρτούς, όπου αποτελούν πλειοψηφία, ενισχύει αυτές τις φιλοδοξίες. Ωστόσο, η γεωπολιτική σημασία αυτών των περιοχών και η πολυπλοκότητα των εθνοτικών και θρησκευτικών σχέσεων στη Συρία καθιστούν μια τέτοια εξέλιξη δύσκολη.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν αναρτήσεις Αλαουιτών οι οποίοι ζητούν από ΗΠΑ και Ινδία οικονομική-πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη προς αυτονομία.
Μάλιστα οι ίδιες πηγές δημιούργησαν και το αφήγημα περί προοπτικής ένωσης Αλαουιτών με Ελλάδα και Κύπρο...
Πάντως, η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται διστακτική στο να υποστηρίξει αποσχιστικά κινήματα, φοβούμενη περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής. Η έλλειψη οργανωμένου πολιτικού κινήματος για την ανεξαρτησία των Αλαουιτών και η απουσία διεθνούς υποστήριξης περιορίζουν τις πιθανότητες επιτυχίας μιας τέτοιας προσπάθειας.
