«Είναι πιθανό ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή για να υπογράψει μια συμφωνία για τα ορυκτά», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φαίνεται να «έκλεισε» αυτή την κομβικής σημασίας συμφωνία, ώστε να συνεχίσουν οι ΗΠΑ την υποστήριξή τους προς στην Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία.

Σημειώνεται ότι, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας παρέμεναν ασαφείς μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης.

Όπως τονίζει ο Guardian, αναφορές στα μέσα ενημέρωσης τόνισαν ότι αυτή η συμφωνία ήταν πιο ευνοϊκή για την Ουκρανία από την αρχική που πρότεινε η Ουάσινγκτον, αλλά δεν περιείχε αναφορές σε μακροπρόθεσμες εγγυήσεις ασφάλειας που ήθελε το Κίεβο.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε στους δημοσιογράφους από το Οβάλ Γραφείο του ότι η συμφωνία θα μπορούσε να είναι αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων και θα διασφαλίσει ότι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα «πάρουν πίσω τα χρήματά τους, και περισσότερα».

«Ξοδεύουμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για τη Ρωσία και την Ουκρανία σε έναν πόλεμο που δεν έπρεπε να είχε συμβεί ποτέ», είπε ο Τραμπ.

Σε ερώτηση για το τι θα έπαιρνε το Κίεβο ως αντάλλαγμα, ο Τραμπ ανέφερε βοήθεια ύψους 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ισχυρίστηκε ότι έχει ήδη παρασχεθεί καθώς και «στρατιωτικός εξοπλισμός και δικαίωμα μάχης».

Τι είναι τα κρίσιμα ορυκτά;

Σύμφωνα με τον Guardian, τα κρίσιμα ορυκτά είναι τα μέταλλα και άλλες πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αλλά και τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, τις υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης και τα όπλα.

Αυξημένη είναι η ζήτηση για ορυκτά που σχετίζονται με τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, όπως το κοβάλτιο, ο χαλκός, το λίθιο και το νικέλιο, τα οποία είναι χρήσιμα για τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών και την κατασκευή ανεμογεννητριών. Τα ίδια ορυκτά, καθώς και άλλα, χρησιμοποιούνται επίσης για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης και οπλικών συστημάτων, όπως τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, κάτι που τα καθιστά ιδιαίτερα περιζήτητα.

Καθώς η παγκόσμια οικονομία και η τεχνολογία αλλάζουν, η αξία των κρίσιμων ορυκτών έχει εκτοξευθεί και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός για την πρόσβαση σε αυτά αυξάνεται.

Σχετικά στις ΗΠΑ που μέσω του Τραμπ εκφράζουν το ενδιαφέρον τους για τις κρίσιμες γαίες της Ουκρανίας, το δημοσίευμα εξηγεί ότι το 2022, το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (USGS) δημοσίευσε μια λίστα με 50 ορυκτά τα οποία θεωρούσε ότι «παίζουν σημαντικό ρόλο στην εθνική μας ασφάλεια, οικονομία, ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποδομές».

Κάποια από αυτά ήταν: Το αρσενικό για ημιαγωγούς, το βηρύλλιο που χρησιμοποιείται ως παράγοντας κράματος στην αεροδιαστημική και την αμυντική βιομηχανία, το κοβάλτιο, το λίθιο και ο γραφίτης, ζωτικής σημασίας για την κατασκευή μπαταριών, το ίνδιο που κάνει τις οθόνες να ανταποκρίνονται στο άγγιγμα του δακτύλου και το τελλούριο, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας.

Τι είναι τα στοιχεία σπάνιων γαιών;
Όπως εξηγεί ο Guardian, τα στοιχεία σπάνιων γαιών είναι ένα υποσύνολο 17 κρίσιμων ορυκτών που είναι κατά περίπτωση απαραίτητα για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρικών οχημάτων, συστημάτων καθοδήγησης πυραύλων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, καθώς και για διάφορες βιομηχανικές και ενεργειακές εφαρμογές.

Παρά το όνομά τους, τα περισσότερα από τα στοιχεία σπάνιων γαιών δεν είναι ιδιαίτερα σπάνια, αλλά η εξόρυξη και η επεξεργασία τους είναι δύσκολη - και περιβαλλοντικά εξαιρετικά καταστροφική - πράγμα που σημαίνει ότι η παραγωγή συγκεντρώνεται σε πολύ λίγα μέρη, κυρίως στην Κίνα.

Στις σπάνιες γαιές περιλαμβάνονται το ευρώπιο, που χρησιμοποιείται στις ράβδους ελέγχου πυρηνικών σταθμών- το δυσπρόσιο, το γανδολίνιο και το πρασεοδύμιο, που χρησιμοποιούνται στους μαγνήτες του κινητού σας τηλεφώνου- και το γαδολίνιο, το όλμιο και το ύττερβιο, που χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων στα λέιζερ.

Τι ορυκτά έχει η Ουκρανία

Σε δημοσίευμά του το BBC αναφέρεται στα ορυκτά που διαθέτει η Ουκρανία και στην αξία τους.

Σύμφωνα με αυτό, το Κίεβο εκτιμά ότι περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» στον κόσμο βρίσκονται στην Ουκρανία. Αυτό περιλαμβάνει περίπου 19 εκατομμύρια τόνους αποδεδειγμένων αποθεμάτων γραφίτη, για τα οποία η κρατική υπηρεσία γεωλογικής έρευνας της Ουκρανίας λέει ότι καθιστά τη χώρα «μία από τις πέντε κορυφαίες χώρες» για την προμήθεια του ορυκτού.

Ο γραφίτης χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα.

Η Ουκρανία διαθέτει επίσης το ένα τρίτο όλων των ευρωπαϊκών κοιτασμάτων λιθίου, το βασικό συστατικό στις τρέχουσες μπαταρίες.

Επίσης, πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία παρήγαγε το 7% τιτανίου στον κόσμο. Πρόκειται για ένα ελαφρύ μέταλλο που χρησιμοποιείται στην κατασκευή των πάντων, από αεροπλάνα μέχρι σταθμούς παραγωγής ενέργειας.

Το δημοσίευμα στέκεται και στα κοιτάσματα σπανίων γαιών που διαθέτει η χώρα τονίζοντας ότι είναι σημαντικά. Εξηγώντας περί τίνος πρόκειται αναφέρει ότι είναι μία ομάδα 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή όπλων, ανεμογεννητριών, ηλεκτρονικών συσκευών και άλλων προϊόντων ζωτικής σημασίας στον σύγχρονο κόσμο.

Ωστόσο ορισμένα από τα κοιτάσματα ορυκτών έχουν κατασχεθεί από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την Yulia Svyrydenko, υπουργό Οικονομίας της Ουκρανίας, πόροι αξίας 350 δισ. δολαρίων βρίσκοντα σήμερα σε κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές.

Σύμφωνα με το BBC, το 2022, η SecDev, μια εταιρεία συμβούλων γεωπολιτικών κινδύνων με έδρα τον Καναδά, διεξήγαγε μια αξιολόγηση, η οποία διαπίστωσε ότι η Ρωσία είχε καταλάβει το 63% των ουκρανικών ανθρακωρυχείων και τα μισά κοιτάσματα μαγγανίου, καισίου, τανταλίου και σπάνιων γαιών.