Mετά απο 48 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και χωρών της ΕΕ, αποφασίστηκε η Γενική Συνέλευση της Δευτέρας για την τρίτη επέτειο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία να πραγματοποιηθεί στις 10.00πμ (ώρα ΗΠΑ) με βάση τον αρχικό προγραμματισμό. Προς ψήφιση αναμένεται να έρθουν και τα δύο σχέδια ψηφίσματος, αφενός της Ουκρανίας-ΕΕ και αφετέρου των ΗΠΑ.
Τα δύο ψηφίσματα (Ουκρανίας-ΕΕ και ΗΠΑ)
Το σχέδιο ψηφίσματος της Ουκρανίας-ΕΕ, το οποίο δεν φέρει καμία αλλαγή, ζητεί άμεση παύση των εχθροπραξιών, καταδικάζει τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας και επαναβεβαιώνει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Ζητεί τον άμεσο τερματισμό της σύγκρουσης με την άμεση, πλήρη και άνευ όρων αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας, ενώ καλεί σε πλήρη ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου και εκφράζει την ανάγκη απόδοσης δικαιοσύνης για τα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί.
Εκφράζει βαθιά ανησυχία για τις «καταστροφικές και μακροχρόνιες συνέπειες» του πολέμου, επισημαίνοντας τον αντίκτυπό του στην ανθρωπιστική κατάσταση στην Ουκρανία, τη διεθνή σταθερότητα την επισιτιστική ασφάλεια, την ενέργεια και το περιβάλλον. Το ψήφισμα καταδικάζει επίσης τις «σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» εν μέσω συγκρούσεων, με ιδιαίτερη αναφορά στις γυναίκες, τα παιδιά και τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη πλήρους λογοδοσίας για «τα σοβαρότερα εγκλήματα βάσει του διεθνούς δικαίου» και ζητά ανεξάρτητες έρευνες και διώξεις. Απαιτεί δε την «άμεση, πλήρη και άνευ όρων» απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος και καλεί όλα τα μέρη να τηρήσουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Επιπλέον, τονίζει την ανάγκη ανταλλαγής αιχμαλώτων, της απελευθέρωσης των παράνομα κρατουμένων και της επιστροφής πολιτών που εκτοπίστηκαν βίαια, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Ζητεί την άμεση παύση επιθέσεων σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, προειδοποιώντας για τον αυξημένο κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος. Επισημαίνει ότι «τυχόν εμπλοκή στρατευμάτων της Βόρειας Κορέας που μάχονται στο πλευρό των ρωσικών δυνάμεων εγείρει σοβαρές ανησυχίες για περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης». Κλείνοντας, προτρέπει όλα τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων επιπτώσεων του πολέμου και να υποστηρίξουν τις διπλωματικές προσπάθειες για ειρήνη.
Από την άλλη πλευρά, το λακωνικό σχέδιο ψηφίσματος των ΗΠΑ έχει ως εξής: "Η Γενική Συνέλευση, θρηνώντας για την τραγική απώλεια ανθρώπινων ζωών στη σύγκρουση Ρωσίας και Ουκρανίας επαναλαμβάνει ότι ο κύριος σκοπός των Ηνωμένων Εθνών, όπως εκφράζεται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας και η ειρηνική επίλυση διαφορών. Η Γενική Συνέλευση προτρέπει σε ένα γρήγορο τερματισμό των εχθροπραξιών και μια διαρκή ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας" αναφέρει το σχέδιο ψηφίσματος των ΗΠΑ, το οποίο έχει στα χέρια του το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Σε αυτό το σχέδιο έχουν προταθεί τροποποιήσεις. Αφενός, η Ρωσία πρότεινε την προσθήκη αναφοράς στην ανάγκη "αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτίων της σύγκρουσης". Αφετέρου, 26 ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ην. Βασίλειο, η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία) πρότειναν από κοινού προσθήκη αναφορών στην "πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία" και στην δέσμευση "στην κυριαρχία, την ανεξαρτησία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της, που εκτείνονται στα χωρικά της ύδατα», αλλά και προτροπών "για τον γρήγορο τερματισμό της σύγκρουσης" και "για μια δίκαιη, διαρκή και συνολική ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές της κυρίαρχης ισότητας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών".
Υπενθυμίζεται ότι τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα μεν, έχουν ωστόσο πολιτική βαρύτητα διότι εκφράζουν τη γενική βούληση της διεθνούς κοινότητας.
Η συνεδρίαση στο Συμβούλιο Ασφαλείας και η κοινή δήλωση στον Τύπο
Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης στην Γενική Συνέλευση, θα ακολουθήσει προγραμματισμένη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την κατάσταση ασφαλείας στην Ουκρανία, η οποία -εκτός απροόπτου- θα γίνει το μεσημέρι της Δευτέρας. Η συνεδρίαση ζητήθηκε από την Ουκρανία, με την υποστήριξη της Δανίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, του Παναμά, της Νότιας Κορέας, της Σλοβενίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, με αφορμή τη συμπλήρωση τριών ετών από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Αυτής θα προηγηθεί η ψηφοφορία για υιοθέτηση του Ψηφίσματος των ΗΠΑ που νωρίτερα θα έχει τεθεί προς ψήφιση στη Γενική Συνέλευση. Εάν το Ψήφισμα των ΗΠΑ υιοθετηθεί, αυτό θα σηματοδοτήσει το πρώτο Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Ουκρανία από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της στη χώρα.
Η Ουκρανία και αρκετές χώρες αναμένεται να συμμετάσχουν στη συνεδρίαση βάσει του κανόνα 37 του κανονισμού του Συμβουλίου.
Αμέσως μετά θα ακολουθήσει ενημέρωση από την Αναπ. Γενική Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για Πολιτικές Υποθέσεις και την Οικοδόμηση Ειρήνης Ροζμαρι Ντι Κάρλο. Η κ. Ντι Κάρλο αναμένεται να τονίσει ότι "τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πόλεμος συνεχίζει να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό, καθώς σύμφωνα με το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) έως τις 11 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 41.783 απώλειες αμάχων, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 12.605 θανάτων. Μεταξύ αυτών, τουλάχιστον 669 παιδιά έχουν σκοτωθεί και 1.854 έχουν τραυματιστεί".
Αναμένεται επίσης η υφυπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Μαριάνα Μπέτσα να εκφωνήσει μέσα στη μέρα δήλωση Τύπου από κοινού με συμμαχικές χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ η δήλωση θα κάνει αναφορά "στη συμπλήρωση των τριών ετών από παράνομη και απρόκλητη πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και θα επαναλαμβάνει την ακλόνητη καταδίκη αυτής της κατάφωρης παραβίασης του διεθνούς δικαίου".
Θα απευθύνει έκκληση στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ για άμεσο τερματισμό του πολέμου και να εντατικοποιηθούν οι διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης, τονίζοντας ότι "η Γενική Συνέλευση ζήτησε τον άμεσο τερματισμό αυτού του πολέμου επιθετικότητας και μια δίκαιη, διαρκή και συνολική ειρήνη στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ. Τέλος θα επαναβεβαιώνει την υποστήριξη των συμμαχικών χωρών "στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της και των χωρικών της υδάτων".
