Οι ηγέτες και πολιτικές δυνάμεις στην Ε.Ε εξακολουθούν να είναι «σοκαρισμένες» μετά  τα όσα είπε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Σε μια «ιστορική» όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς ομιλία, ο Τζέι Ντι Βανς προκάλεσε έκπληξη και αντιδράσεις, επισημαίνοντας ότι οι μεγαλύτερες απειλές για τη δημοκρατία είναι εσωτερικές και όχι μόνο εξωτερικές, όπως η Κίνα ή η Ρωσία. Υπερασπίστηκε αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε την ελευθερία του λόγου και επέκρινε τις πολιτικές της Ευρώπης για τη μετανάστευση, υποστηρίζοντας ότι έχουν αποδυναμώσει τις δυτικές αξίες.

Ο Βανς  κατηγορήθηκε για παρέμβαση στις γερμανικές εκλογές λόγω της φαινομενικής υποστήριξής του στο ακροδεξιό κόμμα AfD, ενώ η συνάντησή του με τη ηγέτιδά του, Άλις Βάιντελ, προκάλεσε αντιδράσεις. Ωστόσο, υποστήριξε ότι η ελευθερία του λόγου και η μετανάστευση είναι κρίσιμα ζητήματα που δεν πρέπει να αγνοούνται.

Παράλληλα, επέκρινε την ευρωπαϊκή πολιτική για τη λογοκρισία, αναφέροντας ότι η ελευθερία της έκφρασης περιορίζεται από όσους υποστηρίζουν την «υπεράσπιση της δημοκρατίας». Συνέδεσε, επίσης, τη ραγδαία αύξηση του αντισημιτισμού με τη μαζική μετανάστευση από μουσουλμανικές χώρες, υποστηρίζοντας ότι αυτό έχει οδηγήσει στην αποδυνάμωση της στήριξης προς το Ισραήλ.

Ο Βανς προειδοποίησε ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πρέπει να ακούσουν τους πολίτες τους αντί να απορρίπτουν τις ανησυχίες τους ως ρατσιστικές ή ξενοφοβικές. Υποστήριξε ότι η προστασία των δυτικών αξιών απαιτεί μια νέα προσέγγιση, που δεν θα αγνοεί τις εσωτερικές απειλές για τη δημοκρατία και την ελευθερία.

Την ίδια ώρα, ο κορυφαίος Γερμανός διπλωμάτης, Κρίστοφ Χόυσγκεν, που έγινε γνωστός για το γέλιο του με άλλους Γερμανούς κατά την ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2018, ξέσπασε σε δάκρυα κατά την ομιλία του στην τελευταία ημέρα της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου εξαιτίας των δηλώσεων του αμερικανού Αντιπροέδρου Βανς.

«Μετά την ομιλία του Αντιπροέδρου Vance την Παρασκευή, φοβόμαστε ότι η κοινή μας βάση αξιών δεν είναι πλέον τόσο κοινή. Είμαι πολύ ευγνώμοντας στους Ευρωπαίους πολιτικούς που μίλησαν και επανεπιβεβαίωσαν τις αξίες και τις αρχές που υπερασπίζονται...», είπε προσθέτοντας «Είναι ξεκάθαρο ότι η διεθνής τάξη βασισμένη σε κανόνες βρίσκεται υπό πίεση. Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτός ο πιο πολυπολικός κόσμος πρέπει να στηρίζεται σε έναν κοινό σύνολο κανόνων και αρχών, στην Χάρτα του ΟΗΕ και στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτή η τάξη είναι εύκολο να διαταραχθεί, εύκολο να καταστραφεί, αλλά πολύ πιο δύσκολο να αναδομηθεί Ας παραμείνουμε λοιπόν σε αυτές τις αξίες, ας μην τις επανακαλύψουμε, αλλά ας επικεντρωθούμε στην ενίσχυση της συνεπούς εφαρμογής τους. Ας κλείσουμε, και αυτό γίνεται δύσκολο...», είπε και ξέσπασε σε κλάματα.

Τη στιγμή εκείνη, ο γίγαντας της γερμανικής διπλωματίας ξέσπασε σε δάκρυα.

Οι αντιδράσεις Ε.Ε 

Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς επέκρινε την ομιλία του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ,, τονίζοντας πως τέτοιες δηλώσεις «δεν είναι αποδεκτές, ειδικά μεταξύ φίλων και συμμάχων». Στο ίδιο περίπου πλαίσιο, ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, αντέδρασε άμεσα, απορρίπτοντας τη σύγκριση μεταξύ της Ευρώπης και των αυταρχικών καθεστώτων. «Αυτό είναι απαράδεκτο και δεν είναι η Ευρώπη ούτε η δημοκρατία στην οποία ζω και για την οποία αυτή τη στιγμή κάνω εκστρατεία», δήλωσε.

Παράλληλα, ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών, Jean-Noël Barrot, τόνισε τη σημασία των καθιερωμένων δημοκρατικών αξιών στην Ευρώπη, επισημαίνοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να επιβάλει το μοντέλο του στην Ευρώπη» και ότι η ελευθερία του λόγου είναι εγγυημένη. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε την Ευρώπη να επιταχύνει τις προσπάθειές της για στρατηγική αυτονομία στην άμυνα και την οικονομία, θεωρώντας ότι η επιστροφή του Τραμπ επιβάλλει μια νέα προσέγγιση.

Από την πλευρά της η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Kaja Kallas, τον κατηγόρησε ότι επιδίωξε να προκαλέσει ένταση για εσωτερική πολιτική κατανάλωση στις ΗΠΑ.

Για την ομιλία του Τζ. Ντ. Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου, αλλά και την απάντηση της Ευρώπης σε όλα αυτά, αναφέρεται σε μακροσκελές κείμενό του ο υπουργός Υγείας της Ελλάδας Άδωνις Γεωργιάδης

Η Πρόεδρος της Ελβετίας, Karin Keller-Sutter, χαρακτήρισε την ομιλία του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ  ως «έκκληση για άμεση δημοκρατία». Η πολιτικός από το κεντροδεξιό κόμμα των Ριζοσπαστών-Φιλελεύθερων δήλωσε ότι μοιράζεται πολλές από τις αξίες που ανέφερε ο Βανς.

Στη Ρουμανία, ο προσωρινός πρόεδρος Ιλίε Μπόλοτζαν εξέφρασε ουδέτερη στάση, διαβεβαιώνοντας τους συμμάχους της Ρουμανίας για τη δέσμευσή της στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τις διατλαντικές σχέσεις. Ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας Εμίλ Χουρεζιάνου τόνισε την ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και την ανάγκη προστασίας από εξωτερικές παρεμβάσεις στις εκλογές του Μαΐου

Ο Αλβανός Πρωθυπουργός, Έντι Ράμα, δήλωσε στη συνέντευξή του στο Anadolu ότι η Ευρώπη «πρέπει να προβληματιστεί και να προσπαθήσει να είναι λιγότερο αυτοαναφορική».

Από την πλευρά της, η Υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας, Έλινα Βάλτονεν, υπογράμμισε ότι η ομιλία του Βανς «τονίζει ότι είμαστε μια ανοιχτή κοινωνία και εκτιμούμε την ελευθερία της έκφρασης…»