Στην πόλη Panyu, μια γειτονιά στην νότια Κίνα ο ήχος από τις ραπτομηχανές δεν σταματάει ποτέ. Για κάποιους η γειτονιά είναι γνωστή και ως το "Χωριό της Shein", εκεί που οι εργάτες στα εργοστάσια δουλεύουν νυχθημερόν με σκοπό να τροφοδοτούν το μεγαλύτερο κατάστημα λιανικής γρήγορης μόδας στον κόσμο.

«Αν υπάρχουν 31 ημέρες το μήνα, θα δουλέψω και τις 31 ημέρες», είπε ένας εργαζόμενος στο BBC το οποίο πραγματοποίησε εκτενές ρεπορτάζ επισκεπτόμενο 10 εργοστάσια της Shein και αποτυπώνοντας τις συνθήκες εργασίας που επικρατούν. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι περισσότεροι εργαζόμενοι κάθονται πίσω από ραπτομηχανές για περίπου 75 ώρες την εβδομάδα κατά παράβαση της κινεζικής εργατικής νομοθεσίας ενώ έχουν μόνο μία μέρα άδεια το μήνα.

Η Shein εξελίχθηκε σε παγκόσμιο μεγαθήριο σε λίγο περισσότερο από πέντε χρόνια και η αξία της εκτιμάται στα 60 δισεκατομμύρια δολάρια. Η επιτυχία της έγκειται στον όγκο της σε προϊόντα και στο τεράστιο επίσης απόθεμά της στο διαδίκτυο που φτάνει τις εκατοντάδες χιλιάδες ενώ ο πολύ χαμηλές τιμές κάνουν τα προϊόντα της ακόμα πιο ελκυστικά. Τα έσοδά της έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ξεπερνώντας άλλους κολοσσούς όπως η H&M, τα Zara και η βρετανική Primark. 

Ωστόσο, η εντυπωσιακή αυτή άνοδος συνοδεύτηκε από σημαντικές διαμάχες σχετικά με τη μεταχείριση των εργαζομένων και τους ισχυρισμούς για καταναγκαστική εργασία. Πέρυσι η εταιρεία παραδέχτηκε ότι βρήκε παιδιά που εργάζονται στα εργοστάσιά της στην Κίνα.

Στα εσωτερικά των εργοστασίων της, υπάρχουν παντού ραπτομηχανές, ρολά και υπολείμματα από υφάσματα ενώ οι πόρτες στα υπόγεια των εργοστασίων είναι πάντα ανοιχτές καθώς οι παραλαβές και οι παραδόσεις δεν σταματάνε ποτέ. 

Ακόμα και μετά τις 22:00, οι ραπτομηχανές δεν σταματούν καθώς ολοένα και νέα υφάσματα έρχονται. 

«Συνήθως εργαζόμαστε, 10, 11 ή 12 ώρες την ημέρα», λέει μια 49χρονη γυναίκα από το Jiangxi που δεν θέλησε πει όνομά της. «Τις Κυριακές δουλεύουμε περίπου τρεις ώρες λιγότερες».

Τα εργοστάσια έχουν συνάψει σύμβαση για την κατασκευή ρούχων κατόπιν παραγγελίας. Εάν για παράδειγμα τα παντελόνια chino είναι της μόδας, οι παραγγελίες θα αυξηθούν, οπότε πρέπει να αυξηθεί και η παραγωγή. Στη συνέχεια, τα εργοστάσια προσλαμβάνουν προσωρινούς εργάτες για να καλύψουν τη ζήτηση που δεν μπορεί να καλύψει το μόνιμο προσωπικό τους.

«Κερδίζουμε τόσο λίγα. Το κόστος ζωής είναι τώρα τόσο υψηλό», λέει, η 49χρονη μετανάστρια προσθέτοντας ότι ελπίζει να βγάλει αρκετά χρήματα για να στείλει στα δύο παιδιά της που ζουν με τους παππούδες τους.

«Πληρωνόμαστε ανά κομμάτι», εξηγεί. «Εξαρτάται πόσο δύσκολο είναι το αντικείμενο. Κάτι απλό όπως ένα μπλουζάκι είναι ένα-δύο γιουάν [λιγότερο από ένα δολάριο] ανά κομμάτι και μπορώ να φτιάξω περίπου μια ντουζίνα σε μια ώρα».

Γύρω της, οι εργαζόμενοι υπολογίζουν πόσα θα πληρωθούν για κάθε ρούχο που θα φτιάξουν και πόσα μπορούν να βγάλουν σε μια ώρα.

Το τυπικό ωράριο εργασίας φαίνεται να είναι από τις 08:00 έως τις 22:00, σύμφωνα με το BBC ωστόσο, σε έκθεσή της ελβετική ομάδα υπεράσπισης δικαιωμάτων η Public Eye, διαπίστωσε έπειτα από έρευνα ότι ορισμένοι υπάλληλοι κάθονται υπερωρίες και μάλιστα πολύ παραπάνω ώρες. Σημείωσε ότι ο βασικός μισθός χωρίς υπερωρίες ήταν μόλις 2.400 γιουάν (327 $) - κάτω δηλαδή από τα 6.512 γιουάν που απαιτούνται για να επιβιώσει κάποιος, σύμφωνα με την Asia Floor Wage Allianc.

«Αυτές οι ώρες δεν είναι ασυνήθιστες, αλλά είναι σαφές ότι είναι παράνομο και παραβιάζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Ντέιβιντ Χάτσφιλντ από την ομάδα. «Είναι μια ακραία μορφή εκμετάλλευσης και αυτό πρέπει να είναι ορατό».

Η μέση εβδομαδιαία εργασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 44 ώρες, σύμφωνα με την κινεζική εργατική νομοθεσία, η οποία ορίζει επίσης ότι οι εργοδότες πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι έχουν τουλάχιστον μία ημέρα ανάπαυσης την εβδομάδα. Εάν ένας εργοδότης θέλει να παρατείνει αυτές τις ώρες, θα πρέπει να είναι για ειδικούς λόγους.

Ενώ τα κεντρικά γραφεία της Shein βρίσκονται τώρα στη Σιγκαπούρη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πλειοψηφία των προϊόντων της κατασκευάζονται στην Κίνα.

«Δουλεύω σε αυτά τα εργοστάσια για περισσότερα από 40 χρόνια», είπε μια γυναίκα που πέρασε μόλις 20 λεπτά τρώγοντας το γεύμα της. Αυτή ήταν απλώς μια άλλη μέρα για εκείνη.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Shein είναι οι κατηγορίες ότι προμηθεύεται βαμβάκι από την περιοχή Xinjiang της Κίνας. Κάποτε διαφημιζόταν ως ένα από τα καλύτερα υφάσματα στον κόσμο, ωστόσο, το βαμβάκι της Xinjiang έχει πέσει σε δυσμένεια μετά από ισχυρισμούς ότι παράγεται με καταναγκαστική εργασία από άτομα της μουσουλμανικής μειονότητας Ουιγούρων - μια κατηγορία που το Πεκίνο αρνείται σταθερά.

Σύμφωνα με τον καθηγητή  στις Σπουδές Μόδας και Ένδυσης στο Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ, Sheng Lu, ένα σημαντικό πλεονέκτημα της Shein είναι ότι η εφοδιαστική της αλυσίδα βρίσκεται στην Κίνα. 

«Πολύ λίγες χώρες έχουν μια πλήρη αλυσίδα εφοδιασμού. Η Κίνα το έχει αυτό - και κανείς δεν μπορεί να ανταγωνιστεί.» είπε.

Επίδοξοι αντίπαλοι όπως το Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές εισάγουν πρώτες ύλες από την Κίνα για την κατασκευή ρούχων. Αλλά τα κινεζικά εργοστάσια βασίζονται αποκλειστικά σε τοπικές πηγές για τα πάντα, από ύφασμα μέχρι φερμουάρ και κουμπιά.

Παράλληλα, ο αλγόριθμος της Shein είναι εκείνος που καθορίζει τις παραγγελίες. Εάν δηλαδή οι αγοραστές κάνουν επανειλημμένα κλικ σε ένα συγκεκριμένο φόρεμα ή περνούν περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας ένα μάλλινο πουλόβερ, οι εταιρείες ζητούν από τα εργοστάσια να κάνουν περισσότερα από το συγκεκριμένο είδος - και μάλιστα γρήγορα.

«Η Shein έχει τα θετικά και τα αρνητικά της», είπε ένας εργοστασιάρχης στο BBC. «Το καλό είναι ότι η παραγγελία είναι τελικά μεγάλη, αλλά το κέρδος είναι χαμηλό και έχει διορθωθεί».

«Πριν από τη Shein, παράγαμε και πουλούσαμε ρούχα μόνοι μας», είπε ένας ιδιοκτήτης τριών εργοστασίων. «Θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε το κόστος, να αποφασίσουμε την τιμή και να υπολογίσουμε το κέρδος. Τώρα η Shein ελέγχει την τιμή και πρέπει να σκεφτείς τρόπους για να μειώσεις το κόστος».

Όταν οι παραγγελίες κορυφώνονται, όμως, αυτό είναι ένα μπόνους. Η εταιρεία αποστέλλει περίπου ένα εκατομμύριο πακέτα την ημέρα κατά μέσο όρο, σύμφωνα με στοιχεία της ShipMatrix, μιας εταιρείας συμβούλων logistics.

«Η Shein είναι ένας πυλώνας της βιομηχανίας της μόδας», δήλωσε ο Guo Qing E, προμηθευτής της Shein.

«Ξεκίνησα όταν ξεκίνησε η Shein. Έβλεπα την άνοδό της. Για να είμαι ειλικρινής, η Shein είναι μια φοβερή εταιρεία στην Κίνα. Νομίζω ότι θα γίνει ισχυρότερη, γιατί πληρώνει στην ώρα της. Εδώ είναι η πιο αξιόπιστη. Αν η πληρωμή για τα αγαθά μας είναι ληξιπρόθεσμη στις 15, ανεξάρτητα από το αν είναι εκατομμύρια ή δεκάδες εκατομμύρια, τα χρήματα θα καταβληθούν στην ώρα τους» είπε. 

Η Shein δεν έδωσε συνέντευξη στο BBC αλλά είπε ότι «δεσμεύεται να διασφαλίσει τη δίκαιη και αξιοπρεπή μεταχείριση όλων των εργαζομένων της στην αλυσίδα εφοδιασμού» επενδύοντας «δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση της διακυβέρνησης και της συμμόρφωσης.Προσπαθούμε να θέσουμε τα υψηλότερα πρότυπα αμοιβής και απαιτούμε όλοι οι εταίροι της εφοδιαστικής αλυσίδας να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας μας. Επιπλέον, η Shein συνεργάζεται με ελεγκτές για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση» κατέληξε. 

Πηγή: skai.gr