Με τίτλο «Ο υπουργός Εξωτερικών Fidan μιλά στην τηλεόραση του Al Jazeera για τη Συρία» δημοσιεύεται ρεπορτάζ στην ι/σ του ειδησεογραφικού πρακτορείου Anadolu, στο οποίο καταγράφονται, μ.ά., τα κάτωθι:  

#Ο υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο συριακός λαός έχει επείγουσες ανάγκες, αυτές δεν μπορούν να αναβληθούν. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι πρόσφυγες μπορούν να επιστρέψουν στη Συρία».

Ο Fidan έκανε αξιολογήσεις για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στην τηλεόραση του Al Jazeera, με έδρα το Κατάρ.

Σχετικά με τους ισχυρισμούς του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump για τον ρόλο της Τουρκίας στην αλλαγή εξουσίας στη Συρία, ο Fidan είπε: «Αυτό δεν μπορεί να οριστεί ως κατάληψη. Θα ήταν σοβαρό λάθος να ορίσουμε έτσι τα γεγονότα στη Συρία. Για τον συριακό λαό, αυτό δεν είναι κατάληψη. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η βούληση του συριακού λαού έχει πάρει τη διοίκηση, έχει αποκτήσει τον έλεγχο εκεί».

Απαντώντας στην ερώτηση «Δεν θα ήταν σωστό να πούμε ότι η δύναμη που θα κυβερνήσει τη Συρία είναι με την Τουρκία;», ο Fidan είπε, «Δεν θα θέλαμε ποτέ κάτι τέτοιο. Πιστεύω ότι όλοι πήραμε σπουδαία μαθήματα από όσα συνέβησαν στην περιοχή μας», επισημαίνοντας ότι η κουλτούρα της κυριαρχίας έχει καταστρέψει την περιοχή.

«Επομένως, δεν πρέπει να υπάρχει ούτε τουρκική, ούτε περσική, ούτε αραβική κυριαρχία. Πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί», είπε ο Fidan, τονίζοντας ότι ο συριακός λαός πρέπει να υποστηριχθεί και αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ως κυριαρχία.

«Το YPG είναι ουσιαστικά προέκταση του PKK»

Ο Fidan δήλωσε ότι το YPG, η επέκταση της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK στη Συρία, αποτελεί σημαντική απειλή για την Τουρκία και ότι το YPG προσπαθεί να διατηρήσει την παρουσία και την κυριαρχία του στα μέρη που κατέχει.

Τονίζοντας ότι το YPG προσπαθεί να παρουσιαστεί στη Δύση ως ομάδα που μάχεται ενάντια στην DAESH, ο Fidan είπε:

«Αυτή δεν είναι μια περιγραφή που αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την πραγματική τους ταυτότητα. Γιατί ουσιαστικά είναι εκεί ως τρομοκρατική οργάνωση. Η μάχη κατά της DAESH από μόνη της δεν μπορεί να είναι ένδειξη καλοσύνης. Επειδή υπήρχαν διαφορετικά κράτη και διαφορετικές ομάδες εκεί, καθεμία από αυτές πολέμησε την DAESH για διαφορετικούς λόγους. Το YPG είναι ουσιαστικά προέκταση του PKK, μιας οργάνωσης που έχει γεμίσει τις τάξεις της με διεθνείς ξένους τρομοκράτες μαχητές από την Τουρκία, το Ιράν, το Ιράκ και τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι δυτικοί φίλοι μας, όμως,  δυστυχώς αγνοούν το γεγονός ότι το YPG είναι ουσιαστικά προέκταση του PKK».

[...]

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία θα πραγματοποιούσε στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, ο Fidan υπενθύμισε ότι έχει ξεκινήσει μια νέα διοίκηση στη Δαμασκό και είπε ότι αυτό το θέμα είναι πρωτίστως θέμα της νέας διοίκησης και ότι εάν επιλυθεί, υπάρχει ανάγκη για επέμβαση της Τουρκίας.

Ο Fidan  τόνισε ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο στη Συρία.

«Οι Κούρδοι, ιδιαίτερα οι άμαχοι, πρέπει να ζουν στην πατρίδα τους»

Απαντώντας στο ερώτημα «Από την οπτική γωνία της Τουρκίας, θα μπορούσε να υπάρξει αυτόνομη κουρδική περιοχή ή κουρδικός σχηματισμός στη Συρία; Ή θα το αντιλαμβανόταν η Τουρκία ως απειλή;» Ο Fidan απάντησε:

«Δεν θα ήταν σωστό για μένα να μιλήσω εξ ονόματος του συριακού λαού. Αυτό που ρωτάτε είναι θέμα του συριακού λαού. Αυτή είναι μια απόφαση που θα πάρουν εκείνοι. Μπορώ, όμως, να το πω και ως ευχή και ως πολιτική της Τουρκίας. Θέλουμε Κούρδοι, Άραβες, Τουρκμένοι, όλοι, όλοι οι άμαχοι να ζουν στις πατρίδες τους στη Συρία.

Κανείς δεν πρέπει να παρενοχλείται ή να αναγκάζεται να εγκαταλείψει τις πόλεις και τα χωριά του. Όσοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν αλλού θα πρέπει να μπορούν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Εν ολίγοις, οι Κούρδοι, ειδικά οι άμαχοι, θα πρέπει να ζουν στις πατρίδες τους».

Ο Fidan επεσήμανε ότι η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία έχει δύο στόχους, ο πρώτος είναι η αποτροπή περαιτέρω μαζικής μετανάστευσης προς την Τουρκία και ο δεύτερος είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία δεν θα έχει λόγο να μείνει στη Συρία εάν επιλυθούν αυτά τα δύο ζητήματα, ο Fidan είπε ότι ήδη γίνονται τα σωστά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο Fidan επεσήμανε ότι χρειάζεται χρόνος για να δούμε την πορεία της κατάστασης στη Συρία.

Δηλώνοντας ότι η νέα διοίκηση στη Συρία θεωρείται ως ο νόμιμος συνομιλητής και η επικοινωνία μαζί τους έχει ξεκινήσει, ο Fidanυπενθύμισε ότι η Πρεσβεία της Τουρκίας στη Δαμασκό άνοιξε ξανά.

«(Σύροι πρόσφυγες) Η επιθυμία τους να επιστρέψουν είναι φυσικά ευπρόσδεκτη»

Ο Fidan είπε ότι πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα άρει τελικά τις κυρώσεις κατά της Συρίας, αναφερόμενος στις επαφές της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen στην Άγκυρα.

«Το μήνυμα είναι ότι εάν η Δαμασκός κάνει τα σωστά βήματα, νομίζω ότι είναι έτοιμη να άρει τις κυρώσεις. Συνειδητοποιούν ότι οι κυρώσεις, η ανάπτυξη και η επιστροφή των μεταναστών δεν μπορούν να συμβούν ταυτόχρονα», είπε ο Fidan, τονίζοντας ότι οι κυρώσεις πρέπει να αρθούν, ώστε η νέα κυβέρνηση να κάνει βήματα προς την ανάπτυξη, να καλύψει τις βασικές ανάγκες του λαού και να προετοιμάσει ένα περιβάλλον για την επιστροφή των προσφύγων.

Απαντώντας στην ερώτηση «Για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί η κυβέρνηση στη Δαμασκό ως νόμιμη. Πιστεύετε ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ πρέπει να το κάνουν αυτό; Πρέπει να αναγνωρίσουν τις αρχές στη Δαμασκό ως νόμιμη κυβέρνηση σε αυτό το στάδιο;», ο Fidan απάντησε, «Ξέρετε, υπάρχουν δύο πτυχές σε αυτό. Το ένα είναι το νομικό και το άλλο το πρακτικό. Αυτή τη στιγμή μιλάμε για πρακτικά βήματα. Ξέρετε, οι επαφές και οι συναντήσεις με την κυβέρνηση στη Δαμασκό έχουν ήδη ξεκινήσει. Βλέπουμε αξιωματούχους από τον ΟΗΕ, την ΕΕ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Άρχισαν να επικοινωνούν με την κυβέρνηση της Δαμασκού».

Σημειώνοντας ότι ελπίζουν ότι οι Σύροι πρόσφυγες στην Τουρκία θα επιστρέψουν εθελοντικά και με ασφάλεια αξιολογώντας το νέο περιβάλλον στις χώρες τους, ο Fidan είπε: «Φυσικά, η επιθυμία τους να επιστρέψουν είναι καλοδεχούμενη».

Ο Fidan είπε ότι έχει σημειωθεί μία μικρή αύξηση στον αριθμό των Σύρων προσφύγων που επιστρέφουν στη χώρα τους, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι περισσότεροι άνθρωποι θα επιστρέψουν καθώς θα βλέπουν περισσότερη σταθερότητα και ασφαλέστερο περιβάλλον. «Είναι, όμως, πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο», είπε ο υπουργός Fidan.

«Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο συριακός λαός έχει επείγουσες ανάγκες, αυτές δεν μπορούν να αναβληθούν»

«Έχετε άμεση επαφή με τις νέες αρχές στη Δαμασκό; Ποια είναι η γνώμη σας για αυτούς και το HTS; Όταν ακούμε δυτικούς αξιωματούχους, ακούμε πολλές ανησυχίες για τους δεσμούς του HTS στο παρελθόν με ομάδες όπως η Αλ Κάιντα. Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, πιστεύετε ότι το HTS έκοψε τους δεσμούς του με το παρελθόν;». Ο Fidanαπάντησε υπενθυμίζοντας ότι ήταν επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) για 13 χρόνια.

Αναφερόμενος στη γεωγραφική εγγύτητα του Ιντλίμπ με την Τουρκία, ο Fidan είπε: «Φυσικά, παρακολουθούμε στενά τρομοκράτες και δραστηριότητες που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Νομίζω ότι το HTS έχει κάνει μεγάλα βήματα για να αποστασιοποιηθεί από την Αλ Κάιντα, την DAESH και παρόμοια ριζοσπαστικά στοιχεία».

[…]

«Η περιοχή έχει πάρει σπουδαία μαθήματα από το πρόσφατο παρελθόν»

Ο Fidan είπε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η Τουρκία συναντήθηκε με τη Ρωσία και το Ιράν και μετέφερε τα μηνύματα της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι η περιοχή έχει πάρει σπουδαία μαθήματα από το πρόσφατο παρελθόν.

Τονίζοντας ότι η Τουρκία μίλησε με τη Ρωσία και το Ιράν με «ανοιχτό και ειλικρινή» τρόπο, ο Fidan είπε: «Τόσο οι Ρώσοι όσο και οι Ιρανοί εργάζονταν στη Συρία για μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε είδαν ήδη ότι η πορεία του καθεστώτος ήταν κακή. Ήταν εξοικειωμένοι με τα προβλήματα του καθεστώτος Άσαντ. Ως εκ τούτου, σε κάποιο σημείο, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα μηνύματά μας ήταν σωστά».

«Δεν θέλουμε να δίνεται η εντύπωση ότι η Τουρκία επιδιώκει οποιοδήποτε είδος κυριαρχίας στη Συρία»

Ο Fidan είπε ότι η Τουρκία δεν γνώριζε ότι η αντιπολίτευση στη Συρία επρόκειτο να εξαπολύσει μεγάλη επίθεση και δήλωσε τα εξής:

Όπως γνωρίζετε, είχε έρθει στην αντίληψή μας μια τέτοια πρόθεση, ειδικά από την HTS, εδώ και πολύ καιρό. Ωστόσο, η στάση μας και η κύρια ανησυχία μας επικεντρώθηκαν βασικά σε δύο ζητήματα: Μεγαλύτερη αστάθεια στη Συρία με αποτέλεσμα μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές και αυξημένους κινδύνους τρομοκρατών. Γνωρίζαμε ότι το καθεστώς είχε αποδυναμωθεί, ειδικά τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, και ξέραμε ότι μια ξαφνική στρατιωτική επίθεση από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης από το βορρά θα ήταν κάπως επιτυχημένη.

Ωστόσο, φυσικά, δεν υπήρχε καμία εγγύηση ότι οι Ιρανοί και οι Ρώσοι δεν θα χρησιμοποιούσαν βαριά όπλα. Συγκεκριμένα, μπορεί να άρχιζαν να βομβαρδίζουν αδιακρίτως τους αμάχους, κάτι που θα προκαλούσε τρόμο, πανικό και σοκ στις περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση. Δεν υπήρχε καμία εγγύηση για αυτό. Στην τελευταία περίπτωση, όμως, αφού κινήθηκαν προς τη Δαμασκό, ο ρόλος μας ήταν να διατηρήσουμε την κατάσταση υπό έλεγχο και να διασφαλίσουμε ότι θα τελειώσει ειρηνικά. Γι' αυτό θεωρήσαμε ότι τα διπλωματικά βήματα και οι προσπάθειες ήταν ιδιαίτερα σημαντικά».

Υπογραμμίζοντας ότι η ευθύνη της Τουρκίας στην περιοχή έχει αυξηθεί με τις πρόσφατες εξελίξεις, ο υπουργός Fidan είπε ότι η Τουρκία θα πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να παράσχει τεχνική βοήθεια στη νεοσύστατη κυβέρνηση στη Συρία.

Υπενθυμίζοντας ότι όλοι οι κρατικοί θεσμοί στη Συρία έχουν καταρρεύσει, ο Fidan είπε ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει να εργαστεί επιμελώς για την ανοικοδόμηση της χώρας.

Ο Fidan είπε ότι η Τουρκία θέλει να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Συρία για να παράσχει περισσότερη βοήθεια και συνεργασία στον συριακό λαό, προσθέτοντας: «Δεν θέλουμε να δίνεται η εντύπωση ότι η Τουρκία επιδιώκει οποιοδήποτε είδος κυριαρχίας στη Συρία, ειδικά στις χώρες της περιοχής. Θέλουμε να συνεργαστούμε με άλλες αδελφικές χώρες και διεθνείς παράγοντες στη Συρία. Δεν θέλουμε να επαναλάβουμε τα λάθη που έχουν κάνει ορισμένες χώρες της περιοχής στο παρελθόν. Η απόπειρα κυριαρχίας θα ήταν, πρώτα απ' όλα, ασέβεια προς τον συριακό λαό. Δεύτερον, καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα της Συρίας μόνη της. Γι' αυτό πρέπει να συνεργαστούμε».

[...]

Όσον αφορά τις προσδοκίες από τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό, ο Fidan είπε:

«Δεν θέλουμε να δούμε τη νέα διοίκηση σε συνεργασία με τρομοκρατικές ομάδες, ειδικά την DAESH και το PKK. Δεν θέλουμε να αποτελούν απειλή για τις γειτονικές χώρες. Δεν θέλουμε να κακομεταχειρίζονται μειονότητες, Χριστιανούς, Αλαουίτες, Γιαζίντι, Τουρκμένους, Κούρδους. Θέλουμε να σχηματίσουν μια κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς, να διασφαλίσουν την εδαφική ακεραιότητα, την πολιτική ενότητα και την κυριαρχία της χώρας. Αυτές είναι αρχές στις οποίες όλοι συμφωνούν. Νομίζω ότι όλα τα μέρη που συμφωνούν σε αυτές τις αρχές θα πρέπει να μεταφέρουν τις προσδοκίες τους στην κυβέρνηση της Δαμασκού σύμφωνα με αυτές τις αρχές».

Στην ερώτηση «Πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν μια τρομοκρατική ομάδα υποστηρίζοντας το YPG;», ο Fidan απάντησε «Ναι», τονίζοντας ότι αυτό το υπενθύμισαν πολλές φορές και ανοιχτά στους Αμερικανούς αξιωματούχους.

Όταν ρωτήθηκε, «Αν αυτή η πολιτική δεν αλλάξει, θα σας φέρει σε τροχιά σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ειδικά με τη νέα κυβέρνηση που ανέβηκε στην εξουσία;» Ο υπουργός Fidan είπε:

«Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να αποφύγουμε εδώ και χρόνια. Έχουμε πολεμήσει την τρομοκρατική απειλή και προσέχουμε να μην αντιμετωπίσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για το σκοπό αυτό, δημιουργήσαμε έναν μηχανισμό αποκλιμάκωσης με τις αμερικανικές δυνάμεις στη Συρία. Έτσι, μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε τις επιχειρήσεις, τη συλλογή πληροφοριών και τις στρατιωτικές μας επιχειρήσεις εναντίον τρομοκρατικών στόχων, διατηρώντας ταυτόχρονα την αποκλιμάκωση με τους Αμερικανούς. Ήταν μια πρόκληση διπλωματικά και στρατιωτικά, αλλά το φτάσαμε ως εδώ, αλλά πάντα με τον κίνδυνο μιας μεγάλης αντιπαράθεσης, γιατί όπως είπα, έχουν παρουσία εκεί και υπάρχει μια υπαρξιακή απειλή για εμάς. Επομένως, και οι δύο πλευρές γνωρίζουν πλέον αυτό το πρόβλημα. Παίρνουμε μέτρα ανάλογα. Ο πρόεδρος Trump, στην πρώτη του θητεία, έδωσε πολλές φορές οδηγίες να εγκαταλείψει αυτές τις πολιτικές, αλλά δυστυχώς κανείς δεν τον άκουσε τότε».

Σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι οι ΗΠΑ ζήτησαν από την Τουρκία να μην εξαπολύσει μεγάλη επίθεση κατά του PKK/YPG, είπε, «Πάντα δίνεται έμφαση στη μη διακοπή των επιχειρήσεων κατά της DAESH, αλλά δεν μπορούν να μας ζητήσουν να μην αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατική απειλή εναντίον ημών. Εμείς πάντως δεν θα ακούγαμε κάτι τέτοιο. Δεν μπορούν να το κάνουν…»

Ο Fidan τόνισε ότι πρέπει να βρεθεί ένας διαφορετικός δρόμος και ότι η Τουρκία θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις της.

[...]

«Νομίζω ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν είναι μόνο γενοκτονική, αλλά και αυτοκτονική. Αυτή η κυβέρνηση απειλεί όχι μόνο το μέλλον της περιοχής μας, το μέλλον των Αράβων και των Μουσουλμάνων, αλλά και το μέλλον του εβραϊκού και του ισραηλινού λαού», είπε ο Fidan, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει δημιουργήσει μια μεγάλη, κακή κληρονομιά για το μέλλον.

Απαντώντας στην ερώτηση «Αν ακούσουμε τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, είπε την Τετάρτη ότι η ανατροπή του Άσαντ ήταν αποτέλεσμα σχεδίου των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ. Οπότε, υποθέτω από τη σκοπιά τους, λένε, «...ο άξονας της αντίστασης», όπως τον λένε, «Έσπασε...». Πώς το βλέπετε αυτό;», ο Fidanέδωσε την εξής απάντηση:

«Με όλο το σεβασμό για τους Ιρανούς φίλους μας, είχαμε αυτή τη συζήτηση μαζί τους ίσως και χίλιες φορές. Πράγματι, φάνηκε ότι η παρουσία τους στη Συρία δεν απέτρεψε μια γενοκτονία στη Γάζα».