Η Συρία βρίσκεται ξανά σε δίνη συγκρούσεων, καθώς αντάρτες κατέλαβαν το Χαλέπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, ανοίγοντας νέο κεφάλαιο στον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο. Η αιφνιδιαστική αυτή επίθεση, η πρώτη που φέρνει την αντιπολίτευση στην καρδιά της πόλης, αναζωπυρώνει ένα μέτωπο που είχε μείνει αδρανές τα τελευταία χρόνια. Η νέα αυτή φάση της σύγκρουσης θέτει ερωτήματα για το μέλλον της περιοχής και τη σταθερότητα του καθεστώτος Άσαντ.

Το χρονικό του πολέμου

Στο αποκορύφωμα της Αραβικής Άνοιξης το 2011, διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας βγήκαν στους δρόμους στη Συρία ζητώντας την ανατροπή του αυταρχικού προέδρου της χώρας, Μπασάρ αλ Άσαντ.

Οι διαδηλωτές αντιμετωπίστηκαν με θανατηφόρα βία. Καθώς οι δυνάμεις του Άσαντ συνέτριψαν το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας, άρχισε να σχηματίζεται ένοπλη αντιπολίτευση αποτελούμενη από μικρές πολιτοφυλακές και ορισμένους αποστάτες από τον συριακό στρατό.

Η εμπλοκή της Ρωσίας και του Ιράν υπέρ της Δαμασκού, αλλά και η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), άλλαξαν την πορεία του πολέμου. Μέχρι το 2014, οι τζιχαντιστές είχαν εδραιώσει την παρουσία τους σε μεγάλα τμήματα της Συρίας, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία ενός διεθνούς συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την εξάλειψη της οργάνωσης. Παράλληλα, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), υπό την καθοδήγηση Κούρδων μαχητών, εξουδετέρωσαν το ISIS σε μεγάλο βαθμό, ενώ η αντιπολίτευση περιορίστηκε στην επαρχία Ιντλίμπ.

Η κατάπαυση του πυρός του 2020 που συμφωνήθηκε μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας κράτησε για χρόνια την κατάσταση σχετικά σταθερή, αλλά το καθεστώς Άσαντ δεν μπόρεσε ποτέ να ανακτήσει πλήρως τον έλεγχο της χώρας.

Η αιφνιδιαστική ανατροπή στο Χαλέπι

Η κατάληψη του Χαλεπιού από αντάρτες σηματοδοτεί μια δραματική εξέλιξη. Η επίθεση, που ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη, πραγματοποιήθηκε από έναν νέο συνασπισμό ανταρτικών ομάδων με την ονομασία «Διοίκηση Στρατιωτικών Επιχειρήσεων». Οι αντάρτες δηλώνουν ότι σκοπός τους είναι η απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών από τις κυβερνητικές δυνάμεις και τους συμμάχους τους, ιδιαίτερα τις φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές.

Γιατί τώρα; 

Η επίθεση φαίνεται να εκμεταλλεύεται την αποδυνάμωση των συμμάχων του Άσαντ. Η Ρωσία είναι απορροφημένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ το Ιράν και η Χεζμπολάχ αντιμετωπίζουν αυξημένη πίεση από το Ισραήλ. Οι αντάρτες, ενισχυμένοι από την Τουρκία και ορισμένες άλλες δυνάμεις, επωφελούνται από τη σχετική απομόνωση του καθεστώτος.

Η απώλεια του Χαλεπιού δεν είναι απλώς μια τακτική ήττα για το καθεστώς. Πρόκειται για ένα σοβαρό πλήγμα που υπονομεύει τη στρατηγική θέση του Άσαντ και αναζωπυρώνει τις ελπίδες της αντιπολίτευσης για περαιτέρω επιτυχίες.

Η ταυτότητα του νέου συνασπισμού

Ο συνασπισμός των ανταρτών περιλαμβάνει διάφορες ομάδες, από τζιχαντιστικές οργανώσεις έως μετριοπαθείς φατρίες. Η Ταχρίρ αλ Σαμ, πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα, παραμένει ισχυρή, ενώ συμμετέχουν και ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία και άλλες χώρες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αντάρτες έχουν επίσης αποκτήσει ερείσματα σε άλλες περιοχές, όπως η πόλη Ταλ Ριφάατ και χωριά του βόρειου Χαλεπιού. Αυτές οι περιοχές προηγουμένως ελέγχονταν από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, γεγονός που περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση, δεδομένων των τεταμένων σχέσεων μεταξύ των ανταρτών και των Κούρδων μαχητών.

Η αντίδραση της κυβέρνησης

Η Δαμασκός έχει ήδη ξεκινήσει αεροπορικές επιδρομές με τη συνδρομή της Ρωσίας, ενώ το υπουργείο Άμυνας της Συρίας δηλώνει έτοιμο για αντεπίθεση. Ο Άσαντ έχει δεσμευτεί να προστατεύσει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, αλλά η αποτελεσματικότητα της αντίδρασής του εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα και την υποστήριξη των συμμάχων του.

Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα;

Η επιστροφή της αντιπολίτευσης στο προσκήνιο δημιουργεί νέα δεδομένα. Αν οι αντάρτες κατορθώσουν να εδραιώσουν τις θέσεις τους στο Χαλέπι, το καθεστώς Άσαντ θα βρεθεί αντιμέτωπο με σοβαρές προκλήσεις. Η πιθανότητα μιας νέας γενικευμένης σύγκρουσης αυξάνεται, ενώ η αστάθεια στη Συρία απειλεί να εξαπλωθεί πέρα από τα σύνορά της.

Το μέλλον της σύγκρουσης παραμένει αβέβαιο, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος στη Συρία κάθε άλλο παρά τελείωσε. Η επιστροφή στο Χαλέπι δείχνει ότι το τέλος της κρίσης παραμένει μακρινό.

Διαβάστε επίσης: 

Ποιος ελέγχει τι στη Συρία - Αναλυτικός χάρτης της εμπόλεμης χώρας

Συρία:Τζιχαντιστές αναγκάζουν αιχμάλωτο να ουρλιάζει για Γκρίζους Λύκους (VID)

Με πληροφορίες από BBC, CNN