Έντονη ενόχληση εξέφρασε ο τομεάρχης εξωτερικών υποθέσεων του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της Τουρκίας Ναμίκ Ταν για την επίσκεψη του ΠτΔ στον Λευκό Οίκο. Στο πλαίσιο αυτό έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την Τουρκία, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να αναγνωρίσουν την Κύπρο ως “Σημαντικό Μη-ΝΑΤΟϊκό Σύμμαχο” (MNNA), κάτι που θα ανατρέψει τις ισορροπίες στην περιοχή και θα αποτελέσει μεγάλη ήττα για την τουρκική διπλωματία.
Τι ισχύει όμως για το καθεστώς MNNA των ΗΠΑ
Ο χαρακτηρισμός Major Non-NATO Ally (MNNA) θεσπίστηκε το 1989 από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να ενισχυθεί η συνεργασία με χώρες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά έχουν σημαίνοντα ρόλο για την εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Οι χώρες αυτές αποκτούν προνομιακή πρόσβαση σε στρατιωτική συνεργασία, χρηματοδότηση και προγράμματα εκπαίδευσης, χωρίς όμως να έχουν αμοιβαίες υποχρεώσεις άμυνας όπως τα μέλη του ΝΑΤΟ.
Τα κύρια οφέλη του MNNA περιλαμβάνουν:
Πρόσβαση σε εξοπλιστικά προγράμματα των ΗΠΑ – Οι χώρες MNNA μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα προμήθειας και να αγοράζουν αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό με μειωμένο κόστος.
Συμμετοχή σε κοινά στρατιωτικά προγράμματα και έρευνα – Οι MNNA χώρες συμμετέχουν σε έρευνες και αναπτύξεις αμυντικής τεχνολογίας από κοινού με τις ΗΠΑ.
Στρατιωτική Χρηματοδότηση – Οι ΗΠΑ παρέχουν δανειοδοτήσεις και οικονομική βοήθεια για την αγορά και συντήρηση στρατιωτικού εξοπλισμού, διευκολύνοντας τις MNNA χώρες να βελτιώσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες.
Εκπαιδευτικές και Αμυντικές Συμφωνίες – Οι χώρες MNNA μπορούν να εκπαιδεύσουν στρατιωτικό προσωπικό στις ΗΠΑ, ενισχύοντας τη συνεργασία και τη στρατιωτική τους επάρκεια.
Αποθήκευση Αμερικανικού Στρατιωτικού Εξοπλισμού – Οι ΗΠΑ μπορούν να αποθηκεύσουν στρατιωτικό εξοπλισμό σε εδάφη MNNA χωρών, διευκολύνοντας την ταχεία ανταπόκριση σε ενδεχόμενες κρίσεις στην περιοχή.
Χώρες με τον χαρακτηρισμό MNNA
Σήμερα, πάνω από 15 χώρες έχουν αναγνωριστεί ως Major Non-NATO Allies. Μερικές από αυτές είναι:
Ιαπωνία και Νότια Κορέα: Στρατηγικοί εταίροι στην Ασία λόγω της αστάθειας της Βόρειας Κορέας και της παρουσίας της Κίνας.
Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία: Σημαντικοί σύμμαχοι στον Ειρηνικό, με ισχυρή στρατιωτική συνεργασία.
Ισραήλ: Στρατηγικός εταίρος στη Μέση Ανατολή, με συνεργασία σε θέματα ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Αίγυπτος και Ιορδανία: Χώρες κλειδιά για την ασφάλεια και σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.
Πακιστάν: Στρατηγικός εταίρος στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, αν και η σχέση έχει περάσει από διακυμάνσεις.
Περιορισμοί του MNNA καθεστώτος
Ο χαρακτηρισμός MNNA προσφέρει προνομιακή στρατιωτική και οικονομική συνεργασία, αλλά δεν περιλαμβάνει εγγυήσεις αμοιβαίας άμυνας. Σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης, οι ΗΠΑ δεν έχουν την υποχρέωση να υπερασπιστούν τις χώρες MNNA όπως θα έκαναν για κράτη του ΝΑΤΟ.
Στρατηγική Σημασία
Το MNNA επιτρέπει στις ΗΠΑ να δημιουργήσουν ένα ευρύ δίκτυο συμμάχων και συνεργατών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της επιρροής τους σε στρατηγικά σημαντικές περιοχές, χωρίς τη δέσμευση πλήρους στρατιωτικής υποστήριξης.
Η Κύπρος έχει αναβαθμίσει το καθεστώς της το τελευταίο διάστημα μέσω της θεσμοθέτησης του Στρατηγικού Διαλόγου αλλά και της άρσης εμάργκο όπλων σε συνδυασμό με τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
