Το παρασκήνιο της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ Κύπρου–Αιγύπτου το 20103 αποκάλυψε ο Νίκος Ρολάνδης στην Εκπομπή του Σίγμα «Μεσημέρι και Κάτι», εξηγώντας τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η Αθήνα αποφάσισε να κάνει μερική υποχώρηση για το Καστελόριζο.

«Συμφωνήσαμε μετά από διαπραγματεύσεις 3-4 ετών με την Αίγυπτο και πετύχαμε οριοθέτηση στη μέση γραμμή που ήταν ένα τεράστιο επίτευγμα, αν και οι Αιγύπτιοι ήθελαν τη γραμμή βορειότερα περίπου 30 χιλιόμετρα. Αυτό που μας βοήθησε ήταν η πληροφορία μας, μέσω του Πρέσβη μας Δρουσιώτη στην Αίγυπτο, ότι την ίδια περίοδο διαπραγματεύονταν με τη Σαουδική Αραβία που είχε επίσης μεγάλη ακτογραμμή. Έτσι θα ήταν win–win».

Για την Κύπρο, όπως είπε, εκείνη η θαλάσσια λωρίδα που εξασφάλισε με τη μέση γραμμή είναι μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια αφού εκεί είναι που γίνονται έρευνες σήμερα.

Ο κ. Ρολάνδης είπε πως τότε η Ελλάδα προσέγγισε την ε/κ πλευρά για αλλαγή των αρχικών σημείων οριοθέτησης με την Αίγυπτο, προκειμένου να μην υπάρξει εμπλοκή με την Τουρκία για το ζήτημα του Καστελλορίζου.

Στη σύσκεψη που έγινε στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ήταν παρών ο Αλέκος Μαρκίδης ως Γενικός Εισαγγελέας και νομική λειτουργός η Σπηλιοτοπούλου, ενώ από την άλλη πλευρά ένας υποναύαρχος και πέντε Ελλαδίτες πρεσβευτές, με επικεφαλής τον κ. Γεννηματά.

Σύμφωνα με το πρακτικό που ανέγνωσε στην Εκπομπή ο κ. Ρολάνδης από τη σύσκεψη, «ο κ. Γεννηματάς, για αποφυγή των προβλημάτων αυτών, προέτρεψε την κυπριακή πλευρά όπως διορθωθούν οι συντεταγμένες και τα σύνορα δυτικά να σταματήσουν πέντε με δέκα ναυτικά μίλια πιο μέσα από εκεί που συμφωνήθηκαν, ούτως ώστε να αποφευχθούν οι οποιεσδήποτε επιπλοκές με γείτονες χώρες (Ελλάδα, Τουρκία). Ο λόγος που συνέστησε τα 2-3 ναυτικά μίλια είναι γιατί οι θαλάσσιες αυτές αποφάσεις είναι εύκολο να αμφισβητηθούν γι’ αυτό είναι καλύτερα να υπάρχει αρκετή απόσταση προκειμένου να μην αφήνοντας περιθώρια αμφισβήτησης».

Εγώ το δέχτηκα, είπε ο Ρολάνδης, γιατί, όπως είπε, δεν ενοχλούσε αυτό την κυπριακή πλευρά που εξασφάλισε τη μέση γραμμή που επεδίωκε.

Υπενθυμίζεται ότι Πρωθυπουργός στην Ελλάδα ήταν ο κ. Κώστας Σημίτης και Υπουργός Εξωτερικών ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος και τηλεφώνησε στον κ. Ρολάνδη για το συγκεκριμένο ζήτημα.

«Η Ελλάδα στο θέμα με την Τουρκία ήταν πάντα προσεκτική. Εδώ δεν ήταν θέμα υποχώρησης, απλά μας υπέδειξε για να αποφύγουμε καβγάδες εκείνη την περίοδο», είπε.

Τότε είχε βγει στο Αιγαίο το «Χόρα», ο Παπανδρέου φώναζε στον Καραμανλή «βυθίστε το Χόρα» αλλά, όταν μετά έγινε Πρωθυπουργός ο ίδιος και έβγαινε το Σισμίκ, δεν το βύθισε.

Μεταξύ άλλων ο κ. Ρολάνδης είπε πως όλοι οι Πρωθυπουργοί στην Ελλάδα αντιμετώπισαν την Άγκυρα με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή απέφυγαν τη σύρραξη. «Είναι μια μορφή υποχώρησης, την οποία δεν θα έψεγα εγώ. Δηλαδή και εγώ να ήμουν στην θέση τους το ίδιο θα έκανα για να αποφύγω μια σύρραξη, γιατί κάτι τέτοιο για τον Ελληνισμό σημαίνει πολλά πράματα».

Αναφερόμενος στις προκλήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ, ο πρώην Υπουργός Εμπορίου είπε πως παλαιότερα εισηγήθηκε μια εκεχειρία από τις δραστηριότητες, ούτως ώστε να υπάρξει χρόνος επίλυσης του Κυπριακού. 

Ο Ρολάνδης είπε πως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τον οποίο χαρακτήρισε ίσως την πιο σημαντική προσωπικότητα για το δεύτερο ήμισυ του περασμένου αιώνα για την Ελλάδα, του είπε: «Δεν μπορούμε αυτήν τη στιγμή, μετά από τόσα προβλήματα, να διακινδυνεύσω με πόλεμο». Αυτήν τη θέση ακολούθησαν όλοι Πρωθυπουργοί μέχρι σήμερα, σοσιαλιστές, Δεξιοί, Αριστεροί.

«Σε περίπτωση που η παραβίαση του ελληνικού χώρου γίνει με εγκατάσταση κάποιας εξέδρας και υπάρξει αντίδραση και χτύπημα κατά της Τουρκίας από Ελλάδα, ο πρώτος στόχος της Τουρκίας θα είναι η Κύπρος».